Yeşilyurt, Tokat arası uzaklık: 56 km. Yeşilyurt, Artova arası uzaklık: 20 km. Yeşilyurt, Sulusaray arası uzaklık: 12 km. Yeşilyurt, Yıldızeli arası uzaklık: 55 km.
TARİHİ
Yörede kurulan yerleşimin ilk adı “Musaköy” dür. İlk yerleşimciler ise 1877-1878 Osmanlı Rus savaşında buraya gelen göçmenlerdir. Ardından, 1932 yılında Sivas-Samsun demir yolunun buradan geçmesiyle yerleşenlerin sayısı hızla artmıştır. 1949-1950 yılları arasında yörenin ismi “Arabacı Musaköy” dür. 1982 yılında kasabanın ismi “Yeşilyurt” olarak değiştirilir. 1984-1986 yılları arasında, yörede yapılan konutlara Afgan göçmenleri yerleşir. 1987 yılında ilçe olur.
GENEL
İlçe, Yeşilırmak’ın kolu olan Çekerek ırmağının suladığı verimli odadadır. Yörenin rakımı ortalama 1050 metredir. Bölgede geçiş iklimi hakimdir. Yazları sıcak, kışları ise soğuk geçer. Ormanlık alanlarda, meşe, sarıçam ve çınar gibi ağaçlar yaygındır. Yörede yaşayanların başlıca ekonomik etkinliği tarımdır.
GEZİLECEK YERLER
TREN İSTASYONU
İlçe merkezinde, Yüzüncü yıl, Atatürk bulvarındadır. 1932 yılında Sivas-Samsun demir yolu açılınca, istasyon binası yapılmıştır.
ŞEHİTLİK
Yeşilyurt şehitler abidesinde, İstiklal Savaşında şehit düşen 1 Süvari Binbaşı ile 1 Topçu Üsteğmen’in kayıtları vardır.
Şehit Süvari Binbaşı Şemseddin Bey: 1882 Sivas doğumludur. 17 Kasım 1920 tarihinde Musa köyü yakınlarında asiler tarafından şehit edilmiştir. Anılan günü akşamı, Sulusaray yakınlarında Arabacı Musa köyünde Milli Mücadeleye karşı gelen asilerle yapılan çatışmada, Pınarbaşı mevkiinde kendisi ile beraber 1 Topçu Üsteğmen, 1 erbaş ve 4 erler birlikte şehit edilmiştir.
Aynı çatışmada şehit düşen Üsteğmenin ismi Zekeriya Şinesi’dir ve 1884 doğumludur. Kırşehir nüfusuna kayıtlıdır. Diğer şehit olan erbaş ve erlerin künyeleri yoktur, o yüzden isimleri bilinmiyor.
Evet çatışmada şehit olan askerler, şehit oldukları yere defnedilmiş ve defnedildikleri alana bu anıt yaptırılmıştır. Son bir not: bu şehitlerin yakınları varsa, bu satırları okuyan yakınları varsa, yakınlarının Yeşilyurt Belediyesine müracaat etmeleri bekliyor.
KUŞÇU KÖYÜ KUŞÇU HÖYÜK
Köy, ilçe merkezine 5 km uzaklıktadır. Arıkyeri mevkiindedir.
Köyün güneybatısında, Arıkyeri mevkiinde fırın tepesinde, yüksek yığma tepe bulunmaktadır. Bu tepenin üzerinde, mağaraya benzer çukurlar vardır. Bu çukurlar kazıldığı zaman: küp, kiremit, kül ve duvar gibi kalıntılar ortaya çıkmaktadır. Sonuç, Arıkyeri mevkiindeki Kuşçu Höyüğü, 2015 yılında, 1’nci Derece Arkeolojik Sit alanı ilan edilerek koruma altına alınmıştır.
GÜMENEK-KILIÇLI KÖYÜ HÖYÜK-COMANA ANTİK KENTİ
Yeşilırmak’ın kuzeyinde, Comana (günümüzdeki ismi: Gümenek) höyüğü, bu yörenin en önemli antik yerleşim merkezidir. Anadolu’nun ilk çağlardaki önemli yerleşim merzelrenini ve saha adlarını gösteren haritalara bakıldığında, iki ayrı yerde “Comana” adını taşıyan yerleşim merkezi görülür.
Bunlardan birisi güneyde Adana’nın Tufanbeyli ilçesinin Şarköy sınırları içindeki “Kapadokya Komanası” ve diğeri ise kuzeyde Pontus devleti sınırları içinde kalan “Pontus Komanası” dır. Pontus Komanası, Tokat il merkezinin 10 km kuzeydoğusunda, Niksar-Almus kara yolu kavşağında Kılıçlı (Gümenek) köyü yakınlarındadır.
Bu antik yerleşmenin kuruluş tarihi kesin olmamakla birlikte MÖ 4’ncü yüzyıldan itibaren Persler, Hellenistik, Pontus, Roma, Bizans döneminde varlığını sürdürmüştür. 1940 yılında Kozova’yı sulamak için yapılan regülatörün inşaat kazılarında, Hellenistik ve Roma dönemlerine ait Comana antik kentinin yapı taşları bulunmuştur.
Comana höyüğü çevresinde ortaya çıkan yerleşme kalıntılarına bakılarak antik kentin höyük tepesi ile Yaylacık dağı etekleri arasında, geniş bir yer kapladığı söylenebilir. Persler zamanında Anaitis mezhebinin önemli bir merkezi olan Comana, Hıristiyanlığın yayılması ile önemini yitirmiş, deprem ve diğer tahribatlar yüzünden toprak yığını haline gelmiştir.
Comana Pontika’da (günümüzdeki Gümenek, Kılıçlı köyü) tanrıçanın onuruna düzenlenen festivallere, Ön Asya’nın her tarafından binlerce insan gelirdi. Bunlar dini görevlerini yerine getirirken, bölgenin halkı ile ticaret yapmaktaydı.
Tokat Sulusaray Hakkındaki gezi yazım için Sulusaray