Çamaş, Ordu arası uzaklık: 56 km. Çamaş, Gürgentepe arası uzaklık: 21 km. Çamaş, Fatsa arası uzaklık: 20 km. Çamaş, Çatalpınar arası uzaklık: 47 km.
TARİHİ
İlçenin ismi, 1485 yılında burada Tımar Beyliği yapan Mehmet Çamaş Bey’den gelir. Osmanlı kayıtlarında, yörenin ismi “Bolaman Nahiyesi” olarak geçer. 1800’lü yıllarda ise, Mehmet Çamaş Bey soyundan gelen Hacı Alizadeler bölgenin yöneticisidir. 1944 yılında Çamaş nahiyesi, Fatsa ilçesine bağlanır. 1975 yılında belediye kurulur. 1990 yılında ise ilçe olur.
GENEL:
İlçenin denize uzaklığı 20 km dir. İlçe oldukça engebeli bir arazide kuruludur. İlçenin denizden yüksekliği 50 metreden başlar, 1000 metreye kadar ve ortalama yükseklik 550 metredir. İlçenin batı sınırını Bolaman ırmağı çizer.
Doğu sınırını ise, Bolaman ırmağının bir kolu olan Şahsen deresi çizer. Bu akarsular, içinden geçtikleri vadilerde göller ve şelaleler oluşturur. Akarsu kıyılarında yer yer nadir düzlükler bulunur. Bölgede tipik Karadeniz iklimi görülür.
Buna bağlı olarak kışlar ılık ve yağışlı, yaz ayları ise sıcak geçer. Kış aylarında yüksek kesimlere kar yağar. Yörede yaşayanların ekonomisi genellikle tarıma yani fındık üretimine bağlıdır. Ancak bölge halkının büyük bir kısmı yurt içi ve yurt dışı olmak üzere ilçe dışına göçmüştür.
GEZİLECEK YERLER
GELİN KAYASI
İlçe merkezinin kuzeydoğusunda, ilçe merkezinden 100 metre kadar yüksekte, düz ve görkemli yüksek bir alan üzerinde, bir kaya vardır. Kayanın üzerinden: Fatsa ilçe merkezi ve Karadeniz görülebilir. Bu kayaya ait yörede anlatılan bir efsane vardır.
“Yıllar önce, buralarda yaşayan bir ailenin güzel bir kızı doğar. Bu kız büyür ve güzel bir genç kız olur. Gün gelir kızı isterler, ancak kız taliplerini bir türlü kabul etmez. Kız, uzak köylerden bir gence aşık olur, gencin ailesi kızı istemeye gelir, kızın babası razı olur ve evlilik hazırlıkları başlar.
Zamanla evlilik olur. Ancak aradan zaman geçmiş, kız ailesinin yanına her geldiğinde, annesiyle sudan sebepler yüzünden tartışır olmuştur. Baba araştırdığında sorunu anlar. Tartışmanın asıl sebebinin kızlarının, baba evinden ayrılırken istediğini alamadığından yakınmasıdır.
Yine bir gün kızın annesi ve babası tarlada çalışırken, kızları eve gelir, eline ne geçirdiyse alıp kendi evine götürür. Ancak bunların içinde, annesinin ekmek yaptığı üçayaklı saçta vardır. Genç kızın annesi buna içerler ve beddua eder “Allah seni taş yapsın, taş olasın emi” der.
Genç gelin, olanlardan habersiz evine dönerken, tam bu düzlükte birden taşa dönüşür. Kayanın üst kısmı: gelinin duvağıdır. Kayanın alt kısmında: üçayaklı saç oluşmuştur. Evet bu kayaya bakarsanız, üst kısmın bir gelin duvağına, alt kısmın ise saca benzediğini göreceksiniz.
Günümüzde gelin kayasının çevresi Belediye tarafından mesire yeri olarak düzenlenmiştir. Her yıl geleneksel olarak burada “Gelinkaya Festivali” düzenlenmektedir.
GELİN KAYA ŞELALESİ
İlçe merkezindedir. Gelin kayasının bulunduğu tepenin batı yamacında bulunan eski taş ocağı Belediye tarafından yapay şelaleye dönüştürülmüştür. Bölgenin en büyüğü olan yapay şelale, doğal taşların üzerinde, suyun devir daim edilmesiyle oluşturulmuştur. Özellikle yaz aylarında ilçede yaşayanlar tarafından serinlemek amacıyla ziyaret edilen bir yer olarak öne çıkar.
DANIŞMAN CAMİİ
Cami, İlçenin en eski mahallelerinden olan Danışman Mahallesindedir. İlçe merkezine 3 km uzaklıktadır.
Bu mahallenin adı, Ordu ve çevresinin Türkleşmesinde öncülük yapan Danişmendlilerden geldiği söylenir. Efsaneye göre “yıllar önce yapılan cami, çok eskiyince, köylüler daha geniş ve yeni bir cami ve yanına da medrese yapmaya karar verirler.”
Köylüler, yeni camiyi en kısa zamanda yaparlar. Ancak, ilk sabah namazını kılmak üzere yeni camiye gelen köylüler, caminin bulunduğu yerde ne cami ne de medrese olmadığını görürler. Bu sırada: eski caminin oradan gelen bir derviş kılıklı yabancı: Niye arıyorsunuz ki, cami ve medrese eski caminin orada. Bunun üzerine köylüler eski camiye giderler ve bakarlar ki, cami ve medrese gerçekten orada duruyor. Bunun üzerine, cami ve medresenin yerini değiştirmekten vazgeçerler.
Evet, sonuç olarak köylüler cami ve medreseyi söküp tekrar yeni yerine taşımalarına rağmen, ertesi sabah cami ve medreseyi yeni yerinde değil, eski yerinde bulurlar.
ÇAMAŞ KAYA MEZARI
Ordu-Çamaş arasındaki kara yolunun 53’ncu kilometresinde Hisarbey köyünde Çevlik Gölü mevkiindedir. Çamaş ilçe merkezine 4 km uzaklıktadır. Yani buraya rahatlıkla gidilebilir.
Girişin üst kısmında: süsleme olarak üçgen alınlık yapılmıştır. Girişin ön kısmı: ana kaya kenarından, 40 cm içeri oyulmuştur. Mezar odası, kareye yakın dikdörtgen planlıdır. Girişin sağında, 40 cm yükseklikte bir niş bulunur.
Mezar girişinin ön tarafında, dış bölümde ana kayaya oyulmuş, lahit teknesine benzer bir bölüm vardır. Ancak bu bölümün işlevi tam olarak bilinmemektedir. Lahit teknesinin derinliği 20 cm dir, diğer ölçüleri 130 x 30 cm. dir.
CEVAT BEY KONAĞI
İlçe merkezine bağlı 5 km uzaklıktaki Edirli Mahallesindedir. Halk arasında Çamaş Konağı olarak da bilinir. Ordu ilinde, en önemli ve dikkat çekici sivil mimari örneği olarak tanınır.
Konak, 1909 yılında ilçenin tanınmış ailelerinden olan Çamaş ailesine mensup Osman Ağa tarafından yaptırılmıştır. Çünkü bu durum, konağın doğu yönündeki kapısı üzerinde bulunan kitabede yazılıdır. Konağın yapımında: taş ve kestane ağacı kullanılmıştır.
Zemin üzeri iki katlıdır. 18 odası vardır. Zemin kat ve birinci kat taş, birinci kat ile ikinci kat ise ahşap hatıllarla, yatay olarak bölümlenmiştir. Ana girişin bulunduğu kuzey cephesi, konağın en gösterişli ve en dikkate şayan cephesidir.
Cephenin ortasında, iki yönlü simetrik bir taş merdiven bulunur ve bu merdiven doğrudan birinci kata açılan ana girişe gider. Zemin kat: planlama açısından iki bölümdür. Batı cephesindeki kapıdan ulaşılan bölüm, ahırdır.
Doğudaki kapıdan ulaşılan bölüm ise, hizmetlilerin barındıkları mekanları bulundurur. Yapının birinci ve ikinci katları, planlama açısından birbirinin aynısıdır. Zemin katta, taş malzemeden yapılmış mutfak ve fırın bulunur.
Onun gerisinde ahır vardır, ancak bu bölümler günümüze sağlam olarak gelememiş, tamamen tahrip olmuştur. Konak tescil edilerek koruma altına alınmıştır.
EDİRLİ (KÜLEKÇİ) CAMİİ
Edirli Mahallesindedir. Bolaman deresinin kenarında, hafif yüksek bir tepecik üzerindeki mezarlık alanı içerisindedir.
Moloz taş ve kesme taş kullanılarak yapılmıştır. Caminin doğu duvarının kuzey köşesinde bulunan pencere üzerindeki kitabesine göre, 1812-1813 yılları arasında Hazinedarzadelerden Emin Ağazade Ali Ağa tarafından Turunçzade Derviş Osman eliyle yaptırılmıştır.
Kuzey cephesinden tek giriş vardır. Ana giriş kapısı ahşaptır. Duvarlarda süsleme yoktur. İç mekan oldukça sadedir. Tüm duvarlar sıvalıdır. Mihrap kesme taştan yapılmıştır. Minber ahşap malzemeden yapılmıştır. İbadet mekanının içerisinde, serbest duran dört kare sekili ahşap direk vardır. Bunlar, dışarıdan dört omuz çatıyla, içeriden de oldukça yalın görünümlü düz ahşap tavanı desteklemektedir.
Caminin minaresi yoktur. Son yıllarda restore edildiğinden günümüzde oldukça bakımlı durumdadır.
KAZMACI EVLİYASI MESİRE ALANI
Çamaş-Çatalpınar ilçeleri arasında, Kestaneyokuşu mahallesindedir. İlçe merkezine 8 km uzaklıktadır. Yani oldukça yakındır ve bu yüzden özellikle yaz aylarında yoğun ilgi görür. Bir anlamda ilçenin yaylası gibidir. Denize hakim bir yerdir, deniz manzarası izlenir. Öte yandan, buranın bir başka özelliği daha var, burada orman gülleri meşhur, ilkbaharda çiçek açan orman gülleri muhteşem güzel bir manzara oluşturur.
SUCUALİ KAYA MEZARI
Ordu-Çamaş yolunda 55’nci kilometrede Çamaş ilçesi Sucuali mevkiindedir.
Mezar odasının girişi: 35 x 40 cm ebatlarındadır. Kareye yakındır. Ön cephesi, ana kayanın kenarından 70-80 cm içeriye doğru oyulmuştur. Mezar odası kare planlıdır ve 2 x 2 metre ölçülerindedir.
Mezar odasının içi, günümüzde su ve taşlarla doludur. Tavandan kaya üzerine kadar oyulmuş, yaklaşık 30 cm çapında, dairesel bir açıklık vardır. Ancak bu açıklığın işlevi yani neden yapıldığı bilinmemektedir. Çünkü bu açıklık, kaya mezarlarında alışılmış veya başka yerde görülmüş bir özellik değildir.
OLUK DÜZÜ SARIÇİÇEK YAYLASI
Çamaş ilçesi ile Çatalpınar Keçili Mahallesi ve Gündoğdu Mahallesi arasındadır. Bu yüzden yaylada Çamaş ve Çatalpınar halkı tarafından piknik şöleni ortaklaşa düzenlenir. Yaylanın rakımı 1160 metredir.
Ordu Kabadüz hakkındaki gezi yazım için Kabadüz
