Kırıkkale-Kırklareli, sanırım birçoğumuz bu ikilemi sık sık karıştırmışızdır. Ama, Kırıkkale, gerçekten Ankara’nın hemen dibinde, hatta öyle ki, burada okuyan üniversite öğrencileri ve hatta çalışanların bir kısmı, Ankara’da yaşayıp her gün buraya gidip geliyorlar.
Ayrıca, Ankara’da yaşayan ve Doğu Anadolu bölgesine yolu düşenler, bu şehri mutlaka görüyorlar. Ayrıca, büyük bir silah sanayisi bulunması, bu şehrin öne çıkan özelliklerinin başında geliyor.
Ama, tüm bunların yanında, Kırıkkale, turizm olarak, gezginlere hitap edecek veya ilgi çekecek yapıları barındıran bir yer değil.
ULAŞIM
Kırıkkale otogarı, şehir merkezine yaklaşık 1 km. uzaklıktadır. Buradan, şehir merkezine, toplu taşım araçları ile ulaşabilirsiniz. Kırıkkale-Ankara arası uzaklık: 77 km. Kırıkkale-Yozgat arası uzaklık: 141 km. Kırıkkale-Kırşehir arası uzaklık: 113 km. Kırıkkale-Çorum arasındaki uzaklık: 167 km. Evet, Ankara-Kırıkkale arasındaki uzaklık, yaklaşık 45 dakika da alınıyor.
Şehirden, ayrıca tren yolu da geçiyor. Özellikle yeni hizmete giren Ankara-Sivas hızlı treni buraya ulaşımı iyice kolay ve hızlı hale getirmiştir.
TARİH
16 ve 17’nci yüzyıllarda: doğudan gelen Türk aşiretlerinden, “Oğuz-Oğuzhan” ismi verilen büyük bir aşiretin, Ankara yakınlarında, o zaman da kullanılan ismiyle “Kırıkkala” yöresine yerleştikleri bilinmektedir. Yani, bölgenin bilinen adı, yaklaşık 400 yıldır kullanılmaktadır.
Kırıkkale isminin kaynağı: yörede, halen günümüzdeki yerleşimin 3 km. kuzeyindeki “Kırıkköyü” ile, şehir merkezindeki “Kaletepe” isimlerinin kısaltılarak ve birleştirilerek oluşturulmasıyla ortaya çıkmıştır.
Osmanlı belgelerinde de, yörenin ismi “Kırıkkala” olarak geçmektedir.
Günümüzdeki Kırıkkale şehrinin temelleri, Cumhuriyetin ilanından sonra, 1925 yılında atılmıştır. Yukarıda belirttiğim gibi, Kırıkköyü, o yıllarda küçük bir köy iken, bunun yaklaşık 4 km. ötesindeki Kalaköyü bölgesi, yine tamamen boş ve ağaçsız, kıraç bir tepe olarak görünüyordu.
Aslında, ilk olarak, 1921 yılında, burada, o zamanki ismiyle “İmalatı Harbiye Fabrikası” kurulması planlanır. 1925 yılında ise, fabrikanın temeli atılır. Çünkü, buranın başkente yakın olması avantaj olarak değerlendirilmiştir.
Fabrikanın temellerinin atılması, yeni kurulan yerleşim yerinin hızla gelişmesine neden olur. Yeni kurulan fabrikaların sayısı arttıkça, fabrikalarda çalışan personel sayısı da artar ve şehir nüfusu hızla yükselir.
Yöre: 1929 yılında Belediyelik, 1944 yılında ise ilçe olur. Ancak, zamanla yeni fabrikalar kurulmadığından, ülkenin birçok yöresinden göç alan bu yerleşim yerinin nüfusu yerinde saymaya başlar.
İlk dönem, Makine Kimya Fabrikalarına girerek çalışan ustalar, emekli olduklarında geldikleri kasaba ve köylere ve başka şehirlere giderler ve böylece Kırıkkale, göç alan değil, göç veren haline gelir. 1989 yılına gelindiğinde, Kırıkkale, il yapılır.
GENEL
Kırıkkale, il merkezinin denizden yüksekliği: 700 metredir. İl topraklarının büyük bölümü, 2’nci derece deprem kuşağı üzerinde bulunmaktadır.
Yörenin iklimi: ılıman iklim kuşağı hakimdir. Ancak, bölgenin bozkır olması nedeniyle, günlük sıcaklık farkları yüksektir. İklim daha çok karasal özellikler gösterir. En öne çıkan özellik ise, kurak olmasıdır.
Kırıkkale: sanayinin yoğun olduğu bir yöredir. Makine Kimya Enstitüsü Kurumu ve TÜPRAŞ Rafinerisi, yörenin ekonomik yapısını olumlu yönde etkilemektedir. Bu tesislerde, yaklaşık 4000 kişi çalışmaktadır.
Ekonomik etkinliğin diğer yönü olan tarım ise, yörede yaşayan insanların yaklaşık % 52’si tarafından yapılmaktadır. Tarımda, genel olarak hububat üretimi yaygındır. Kavun, karpuz ve üzüm üretimi de yapılabilmektedir.
TÜPRAŞ
Burası, ülkemizde, Orta Anadolu bölgesinin ihtiyaçlarını karşılamak üzere, 1976 yılında yapılmıştır. Burada, yılda 5 milyon top, ham petrol işlenerek, petrol ürünlerine dönüştürülmektedir. Burada kullanılan ham Petrol ise: BOTAŞ’ın Ceyhan terminalinden buraya döşenen 477 km. lik boru hattı ile sağlanmaktadır.
MKEK
Kırıkkale denildiğinde benim aklıma hemen, MKEK geliyor. Bu kurumun, Ankara merkezinde Tandoğan Meydanında da büyük bir binası var, ayrıca, Ankaragücü Futbol Kulübü, uzun süre, bu kurum tarafından finanse edilmiş ve isminin başında “MKE” harfleri bulunmuştur.
Yani, sanırım birçok insanımızın hafızasında, bu yüzden yer etmiştir. Evet, Kırıkkale denilince, hemen MKEK akla geliyor. 1925 yılında yörede kurulan birimler, 1960 yılından sonra, MKEK ismiyle faaliyetlerini sürdürmeye devam etmişlerdir.
Bu birimler arasında, ilk öne çıkan: 1925 yılında kurulan “Mühimmat Fabrikası” dır. Ayrıca: Türk Silahlı Kuvvetlerinin hafif silah ihtiyaçlarının üretimi için 1935 yılında açılan bir “Silah Fabrikası” var.
Bunlardan başka: Barut Fabrikası, Ağır Silah ve Çelik Fabrikası ve Pirinç Fabrikaları var.
KIZILIRMAK
Kırıkkale ilindeki en büyük akarsudur. Sivas-Zara bölgesinden doğan, ülkemizin bu önemli akarsuyu, il toprakları üzerinde, Kapulukaya Barajını besler.
KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ
Üniversite, 1992 yılında kurulmuştur. Günümüzde, Üniversite bünyesinde: 10 fakülte, 1 yüksekokul, 5 meslek yüksek okulu ve 3 enstitü faaliyet sürdürmektedir.
Üniversitenin öne çıkan özelliği: ülkemizdeki üniversiteler arasında, öğretim elemanı başına, en az öğrenci düşen üniversite olmasıdır. Yani, öğretim elemanı sayısı bir hayli fazla.
Üniversitenin kampüsleri: Kırıkkale il merkezi, Keskin ve Hacılar bölgelerinde bulunmaktadır. Merkez yerleşkesi: Kırıkkale-Ankara kara yolunun 7’nci km. dedir.
Birçok birim bu yerleşkededir.
Ayrıca, şehir merkezinde: Tıp Fakültesi, Diş Hekimliği Fakültesi ve Yabancı Diller Araştırma-Uygulama Merkezi bulunmaktadır.
NE YENİR
Kırıkkale yöresinde, mahalli lezzetleri tatmak isterseniz: külleme, haşlama, kızartma, kavurma gibi et yemekleri deneyebilirsiniz. Tatlı olarak ise, bir adı da uyutma olan sütlaç denemelisiniz.
Bunlardan farklı olarak, yörede öne çıkan lezzetler: arap aşı, batallaş, çılbır. Arap aşı, Orta Anadolu yöresinde, özellikle Yozgat civarında yaygın iken, burada da mahalli bir lezzet olarak önem kazanıyor.
NE SATIN ALINIR
Kırıkkale yöresine yolunuz düşer ve yöreye özgü bir şeyler satın almak isterseniz, ilk ve tek öneri: kilim ve heybe. Özellikle: karakeçili kültürüyle dokunanlar.
GEZİLECEK YERLER
SİLAH SANAYİ MÜZESİ
İl merkezinde, Yahşihan yolu üzerindedir.
MKE Silahsan Hafif Sanayi ve Ticaret A.Ş. Genel Müdürlüğü bünyesinde hizmet veren bu müze: 1990 yılında kurulmuş, daha sonra geniş bir mekan düzenlenerek 1993 yılında yeniden ziyarete açılmıştır.
Müzede: Osmanlı dönemi ve Avrupa ülkelerine ait çeşitli silah koleksiyonları bulunmaktadır. Eserlerin büyük bölümü: 2’nci Dünya Savaşı yıllarında Karadeniz bölgesi halkından devlet tarafından toplanmıştır.
Bir kısmı da, koruma altına alınmak üzere, İstanbul Tophane Silah Fabrikasından gönderilen silahlardır. Müzeye 299 adet silah sergilenmektedir.
Silahlar: tarih ve özelliklerine göre, dizayn edilerek, müzede özel bir salonda teşhir ediliyorlar. Kırıkkale bölgesini ziyaret eden ziyaretçiler için, mutlaka ziyaret edilmesini önerebileceğim bir yer.
BELEDİYE KÜLTÜR PARKI
Şehir merkezinde, Belediye tarafından yapılan bu park içinde: seyir kulesi, dinlenme mekanları, yürüyüş yolları bulunuyor.
Ayrıca: Türk evi, Türk Büyükleri ve Türk Dünyası Anıtı gibi, anıtlar da var. Türkevinde: yaklaşık 500 kişilik toplantı salonu bulunuyor. Binanın iç dizaynı: Selçuklu-Osmanlı tarzında yapılmış. İç dekorasyonda: ahşap oyma süsleme biçimi kullanılmış.
HASANDEDE CAMİSİ VE TÜRBESİ
İl merkezine, 12 km. uzaklıktaki, Hasandede kasabasındadır. Yapının, 1605 yılında yapıldığı biliniyor. Türbe ise, daha sonraki tarihlerde, muhtemelen 17’nci yüzyılda yapılmıştır.
