Kayseri Felahiye: bağlı bulunduğu Kayseri ilinin kuzeydoğusundadır ve Kızılırmak yayı içindedir. Kızılırmak ilçe merkezinden geçmektedir.
İlçenin deniz seviyesinden yüksekliği 1150 metredir. Yüzey şekilleri olarak, genel anlamda engebeli düz araziler hakimdir.
İlçenin hakim iklimi: yazları sıcak ve kurak, kışları ise soğuk ve sert geçen karasal iklimdir. En fazla yağış ilkbahar döneminde olmaktadır. Halkın büyük bölümü tarım ve hayvancılık ile geçinmektedir. Özellikle Kızılırmak havzası, mikro klima özellikleri taşıması nedeniyle seracılık faaliyetlerine çok uygundur. Sebze ve meyve üretimi yoğundur. Elma ve Silahtar köyünde yetiştirilen üzüm kalitesiyle ünlüdür.
ULAŞIM
Kayseri-Felahiye arasındaki uzaklık 59 km. dir. Felahiye ilçesine, diğer komşu ilçeler şu uzaklıktadır: Çayıralan: 36 km. Boğazlıyan: 36 km. Çandır: 20 km ve Özvatan: 16 km. dir.
TARİHİ
İlçenin kuruluşunun Hitit dönemine kadar uzandığı düşünülmektedir. Hitit döneminden sonra ise Roma ve Osmanlı egemenlikleri görülür.
Cumhuriyetin ilk yıllarında ise, Yozgat-Boğazlıyan ilçesinin bir nahiyesi iken, 1925 yılında, ilçe “kurtuluş” anlamına gelen “Felahiye” ismini almıştır. 1926 yılında ise, Kayseri il merkezine bağlanmış ve 1957 yılında ilçe statüsüne ulaşmıştır.
NE YENİR
Felahiye ilçesine yolunuz düşer ve yerel lezzetlerden tatmak isterseniz: ilk önerim “arabaşı” olacaktır. Bunu daha önce tadanlar hatırlayacaklardır: hamurla yapılan ve tepside servis edilen yemek: kaşıkla alınır, çorbasına batırılır ve ardından ekmeksiz olarak yutulur.
Yani: bir tür hamur yemeğidir ve yutularak yenilir. Çorbası ise, tavuk suyundan yapılır. Tabii Kayseri yöresindesiniz ve yörenin yine ünlü lezzetlerinden “mantı” yine burada meşhurdur.
Arabaşı çoğu ziyaretçi tarafından yenilmesinin zor olması nedeniyle tercih edilmez, ama mantı elbette muhteşem lezzetiyle yöreye özgü bir tat olarak tercih edilebilir.
GEZİLECEK YERLER
Ben; buraya yolum düştüğünde, öncelikle, buranın tarihi ve turistik yapısını incelemek, bunları gezip görmek ve sizlere yansıtmak istedim. Ama: gezip gördüğüm yerler arasında: özellikle “yapı” olarak isimlendirilen Roma dönemi tapınak mezarı ve ilçe merkezindeki sıtma pınarı ilgimi çekti.
Diğer birkaç yer daha olduğu söylendi ama tüm araştırmalarıma ve ilgililere sormama rağmen, oralar ile ilgili herhangi bir metin, belge veya yazılı kaynak, bilgi bulamadım. Bu yüzden: umarım bunlar hakkında bilgi sahibi olanlar bu satırları okurlar ve bizleri aydınlatıcı bilgilerini yorum olarak yazarlar.
Önemli olan: bilgiyi paylaşmak ama şu da bir gerçek ki, Felahiye’de sanırım turizm veya turist gibi bir durum veya bir beklenti, bir düşünce söz konusu değil, çünkü dediğim gibi, tarihi ve turistik kaynaklarla ilgili sadece bir veya iki satır yazı var, ama insanlar ayrıntılı tanıtım ister ve beklerler, bunu dikkate alan olmamış.
YAPI
İlçe merkezine 7 km uzaklıkta, batıda, Kerpiç köyün yakınlarında bulunan yapı: Roma dönemine aittir ve Roma mezarı olduğu düşünülmektedir. Burası bir zamanlar “Kapadokya” Eyaleti sınırları içinde kalıyormuş.
Vadiye bakan bir tepe üzerinde inşa edilmiş olan yapı: büyük mermer blok taşlardan yapılmıştır. Bu taşlar: buraya 10 km uzaklıktaki mermer ocağından buraya getirilmiştir.
Anıt mezarın: MS.2. yüzyılın ikinci yarısında (muhtemelen MS.1400-1600 yılları arasında) tapınak planlı olarak inşa edildiği saptanmıştır. Bir podyum üzerinde yükselen dikdörtgen formlu mezar anıtının: pronaos (burası tapınak yapısının ön oda kısmıdır) kısmı yıkılmıştır.
Ancak, anıtın iç kısmı: naos ve tonoz üst örtüsü büyük oranda korunarak günümüze ulaşmıştır. Yapının duvarları: biraz önce belirttiğim gibi, 10 km uzaklıktaki mermer ocağından buraya getirilen ve birbirine kenetlerle bağlanmış mermer bloklardan oluşmaktadır.
Bu mermer blok taşlar: çok iri olmalarına rağmen, düzgün işlenmiş durumlarıyla ilgi çekmektedir. Bu mermer bloklar: 3-4 metre uzunluğunda ve 1 metre genişliğindedir. Köşe alınlıkları, iyi işlenmiş motiflerle süslenmiştir. Kemer taşlarının arası, kurşun bağlarla tutturulmuştur.
Dış cephenin dört köşesinde: korint başlıklı pilasterler görülmektedir.
İlk olarak: 1909 yılında, H.Gregoire isimli bilgin: Kapadokya’ya yaptığı seyahat sonrasında burayı, birkaç fotoğraf ile birlikte yazılarında yayınlamıştır.
Evet, yapı: temelinden çatısına kadar sağlam olarak günümüze ulaşmış olması nedeniyle önemlidir. Sadece: başıboşluk nedeniyle, kaçakçılar tarafından, yapının kemerinde hazine olabileceği düşünülerek, kemer kısmı dinamitle patlatılmış, ana giriş kapısı halatlar bağlanan araçlarla çekilerek tahrip edilmiştir.
Anadolu Roma dönemi tapınak biçimli mezar anıtlarının güzel bir örneği olan bu mezar anıtını mutlaka görmenizi öneririm. Yoksa şu anda burada resmi arkeolojik çalışmalar ve koruma gündemde değil, böyle giderse kısa zaman sonra gerek tabiat şartları ve gerekse kaçakçıların girişimleri nedeniyle yapı yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır.
DÖRT PENCERE
İlçe merkezinin 8 km uzağında Silahtar köyü ve Kızılırmak vadisi arasında bulunan bu mekan: özellikle çok uzaklardan görülen dört penceresiyle ilgi çekmektedir ve sağlam olarak günümüze gelmiştir ve bir zamanlar konaklama yeri olarak kullanıldığı düşünülmektedir.
BEŞ KIZLAR KALESİ
Yine ilçe sınırları içindeki bu nispeten yıkılmış harap olmuş yapı: “beş kızlar” olarak isimlendirilmektedir.
SITMAPINARI
İlçe merkezinde, Cumhuriyet mahallesinde bulunan ve halen kullanılmakta olan bu büyük su kaynağı üzerine: antik dönemde, Romalılar tarafından bir havuz yapılmıştır. Takip eden süreçte, defineciler tarafından birkaç kez kazılarak hasar verilmesine rağmen, yine de havuz günümüze kadar ana özelliklerini koruyarak ulaşmıştır.
Havuzun tabanı bir zamanlar mermer kaplıymış ve bu tabandaki 15 civarındaki delikten su fışkırıyormuş. Tonozlu kısımda ise, ana su kaynağı var. Yine tabandaki mermerde, diğerlerinden daha büyük bir delikten: tazyikli bir su fışkırıyor ve bu su; zaman zaman 1 metre yüksekliğe kadar yükseliyor. Aslında: burası bir süre öncesine kadar yıkık ve toprağın altında imiş.
Yörede söylenenlere göre: Kayserioğlu İskender isimli bir kişi: burada, yüzeye çıkan suyun kaynağını araştırırken, burayı eşmiş ve yapıyı ortaya çıkarmış. Yapının üzerindeki mermer kitabede, buranın Kayseri Rum döneminden kaldığı anlaşılmaktadır. Ancak, net olarak yapılış tarihi bilinmemekte, kitabede buranın onarım tarihi yazılıdır. Yine söylenenlere göre, burası Kayseri Rum kralının kızının piknik yeri imiş.
Sıtmapınar’dan çıkan kaynak suyunun birçok derde şifa olduğu söylenmektedir. Zaten, yöre insanları yani yakın çevredekiler evlerinde kullandıkları içme suyunu, buradan bidonlara doldurarak karşılıyorlar. Yani, buralara yolunuz düşerse, pınarın suyundan içmeyi sakın ihmal etmeyin.