Kayseri’nin Develi ilçesinde, turistik anlamda öne çıkan yerler: Elbiz Parkı, Develi kalesi (Zengibar kalesi), Hitit yazılı kaya anıtları ve Sultansazlığı.
Özellikle: Sultansazlığı, bölgenin en önemli doğal ve turistik yerlerinden biri.
Kayseri Develi
ELBİZ PARKI
Bu parkta: 400 yıllık tarihi çınar ağacı var. Ayrıca: Romalılar döneminden kalma ve hala içinde alabalık yetiştirilen bir havuz var.
Bir de: buraya yolunuz düşerse: mutlaka buranın meşhur kıymalı pidesini (cıvıklı deniliyor) tadın. Bunun yanında: alabalık, evet o da muhteşem bir tat.
Kayseri Develi Zengibar KalesiKayseri Develi Zengibar Kalesi
DEVELİ (ZENGİBAR) KALESİ
Yukarı Develi mahallesindedir. İlçenin batısında, sarp bir kayaya yapılmıştır.
Kale: sarp yamaçlı ve develi ovasına hakim bir tepe üzerindedir. Yapıldığı dönemin, askeri hareketliliğine karşı: halkı korumak için ve gerektiğinde savunma amaçlı kullanılmak üzere, inşa edilmiştir.
Kale; çok yıkıktır. Günümüze bazı bölümleriyle gelmiştir. Sağlam olduğu dönemde: mahzenleri, su sarnıçları, burçlarıyla bir bütünlük ortaya koymaktaymış. Yapı: üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölük kuzeydoğudadır. Güneydeki ikinci bölüm: harçsız, iri taşlarla örtülmüş, dörtgen burçlar ile güçlendirilmiştir. Batıdaki bölümden hiç kalıntı yoktur.
Evet: Develi kalesinin, büyük bir ihtimalle: Bizanslıların son dönemlerinde inşa edildiği düşünülüyor.
Kayseri Develi Kaya Yazılı Anıtları
KAYA YAZILI ANITLARI
Kaya anıtlarının önemli olanları Develi ve Hisarcık’tadır. Develi ilçesinde bulunanlardan Hititlere ait olanı: Fraktin Kayası bilinmektedir. Kayseri merkezine 78 km. uzaklıktadır. Büyük bir kaya üzerine, hiyeroglif yazı ve kabartma resimlerle ünlüdür.
Kayseri Develi Kaya Yazılı Anıtları
Diğeri: Şimşek Kaya olarak adlandırılmakta ve Fraktin Kaya Anıtının bir benzeridir. Develi’nin İmamkulu Köyü yakınlarındadır.
Büyük bir kaya üzerine yazılmış, Hitit hiyeroglif yazıları ve kabartma resimleri görülmektedir.
Kayseri Develi Sultan Sazlığı
SULTAN SAZLIĞI
Kayseri il merkezinin 70 km. güneyinde: Develi Ovasının ortasında: Develi-Yahyalı ve Yeşilhisar İlçeleri arasında kalan, geniş bir sulak alandır. Türkiye’nin sahip olduğu en önemli kuş cennetlerinden birisidir.
Mevsimlere göre: sazlığı alanı 8 ile 13 bin hektar arasında değişmektedir. Büyük kısmı: sazlarla kaplıdır. Bu sazlar: bazı yerlerde, yüzen adacıklar oluşturur.
Bunlar: kuvvetli rüzgarda, yer değiştirirler. Suyun azalmasıyla da alçalırlar. Yer yer: kamış ve kındıra bulunur. Açık alanlarda ise: nilüfer ve süsen bitkileri görülür.
Sultan sazlığının belli başlı kuş göç yollarından biri üzerinde bulunan, tatlı su ve tuzlu su eko sistemlerine sahip olması, çok sayıda su kuruşun: barınma, beslenme, üreme ve göç esnasında uğrama gibi ihtiyaçlarına cevap veren doğal yapısı sebebiyle ulusal ve uluslar arası öneme sahip bir sulak saha konumundaki bu alan, 1988 tarihinde Tabiat Koruma Alanı, 2006 yılında ise Milli Park olarak ilan edilmiş ve önemli bir sulak alan olarak, uluslar arası RAMSAR Sözleşmesi kapsamına alınmıştır.
Dünyanın sayılı kuş yurtlarından birisidir. Sultan sazlığı, barındırdığı kuş varlığı ile Avrupa ve Ortadoğu’nun en önemli sulak alanlarından birisidir. Sultan Sazlığında şimdiye kadar 251 kuş türü tespit edilmiştir. 600 bin adet ördek, kaz ve filamingo tespit edilmiştir.
Bunlardan başka: pelikan, karabatak, dikkuyruk, turna, kara sumru, balıkçıl ve diğer pek çok çeşitli kuşlar da parkı zenginleştirmektedirler. Bu kuşlardan: 80 türü, burada kuluçkaya yatmaktadırlar. Uzmanlar: buruda çok sayıda ve zengin kuş türünün bulunmasını, bir tropik ormandan daha fazla madde üretimine bağlamaktadırlar. Zengin besin kaynakları bulunmaktadır.
1971 yılında alanın Orman Bakanlığı tarafından Su Kuşları Koruma ve Üretme Sahası olarak ilan edilmesini takiben, koruma çalışmaları başlatılmıştır.
Geç farkına varılan, ancak keşfedildikten sonra da ciddi bir şekilde korunan Sultan Sazlığı, ülkemize kazandırılmış en önemli tabii parkların başında yer almaktadır.
Kayseri il merkezine çok yakın, içinde villalar ve bağ evlerinin bulunduğu şirin bir yer. Bu nedenle, yazın buranın nüfusu hızla çoğalır, kışın ise azalır. Bunun yanında, Erciyes Üniversitesine yakın olması da, bu yörede, yaklaşık 15 bin civarında öğrencinin hareketliliği görülmektedir.
Kayseri Talas
ULAŞIM
Talas, bağlı bulunduğu il merkezi olan Kayseri’ye, 6 km. uzaklıktadır. Kayseri-Tomarza kara yolunun 6’ncı km. dedir. Talas-Boğazlıyan arasındaki uzaklık: 93 km. Talas-Ürgüp arasındaki uzaklık; 78 km.
TARİHİ
Yöredeki ilk yerleşimcilerin, MÖ.1500 yıllarında burada, günümüzdeki ilçe merkezinin 1 km. doğusundaki Derevenk bölgesinde yaşadıkları anlaşılmıştır.
Bunun dışında, tarihi süreç içinde, ilçede egemenlik kuran uluslar, sırasıyla şunlardır: Mazaklar, Kapadokyalılar, Kayrus, İskender, Romalılar ve 1071 Malazgirt zaferinden sonra, Danışmentliler, Anadolu Selçukluları, İlhanlılar, Karahanlılar ve 1467 yılından itibaren Osmanlılar.
1510 yılında, Şah İsmail’in baskıları sonucu İran’dan kaçan Ermenilerin bir kısmı, yöreye yerleşirler. Ancak, Cumhuriyetin ilk yıllarındaki mübadele sonucunda, burayı terk ederek, muhtelif ülkelere göç ederler. Bunların yörede yoğun olarak yaşıyor olmaları, yani Ermeni ve Rumlar için, yörede Amerikan Kolleji kurulmuştur. O dönemlerde, Talas yöresinin ismi, Rumca olarak “Mutalaski” olarak da bilinmektedir.
Talas, 1987 tarihinde ilçe haline gelmiştir.
Kayseri Talas
GENEL
İlçe merkezi: Erciyes dağının eteklerinde bulunmakta olup, denizden yüksekliği: 1340 metredir. Engebeli bir arazi görülmektedir. Birinci bölüm, düz bir ovadaki “aşağı Talas” ve ikinci bölüm, yukarı Talas’tır.
Bu engebeli arazide: akarsu ve göl bulunmamaktadır. Ali dağı, bölgenin en önemli yükseltisidir. Orman da görülmez. Burada, daha çok Kayserili zenginlerin villaları ve yazlık mekanları, bağ evleri bulunmaktadır. Özellikle, yukarı Talas bölgesi, bağ ve bahçelerle çevrilidir. Havası temiz ve güzeldir. Bu özelliği nedeniyle, mesire yeri olarak da yoğun kullanılır.
Yörenin iklim özellikleri: kışları soğuk ve kar yağışlı, yazları ise sıcak ve kuraktır. Kuvvetli rüzgarlar, zaman zaman bölgede hasarlara sebep olmaktadır. Ali dağına, kar yağınca, kışın geldiği kabul edilir.
Ekonomik etkinlikler değerlendirildiğinde: yöre insanının, çiftçilik, hayvancılık ve inşaat işçiliği faaliyetleriyle uğraştığı görülür. Bunun dışında, ilçe merkezinde: bir adet tekstil fabrikası var.
NE YENİR-NE İÇİLİR
Tavas yöresine yolunuz düşerse, buraya has bir lezzet olarak, mutlaka “cerpleme” tatmalısınız. Ayrıca, keşkek üstü kavurma deneyebilirsiniz. Kuru patlıcan dolması da, muhteşem lezzetlidir.
KONAKLAMA
Erciyes Üniversitesi Sosyal Tesisleri İlçe merkezi 352-4370187
GEZİLECEK YERLER
Kayseri Talas Rüştiye Mektebi
RÜŞTİYE MEKTEBİ
İlçe merkezinde: Harman mahallesinde, caminin yanındadır.
1869 yılında, Sultan Abdülaziz emriyle yaptırılmıştır. 2 katlıdır. Üzeri toprak dam ile örtülmüştür. Dış cephesi, geometrik ve çiçek desenleri ile süslenmiştir. Kitabesi: yerinden sökülmüş ve halen Talas Ortaokulu giriş kapısı üzerinde görülmektedir.
Günümüzde, restore edilerek kütüphane olarak kullanılmaktadır.
Kayseri Talas Amerikan Koleji
AMERİKAN KOLEJİ
Yapı: ilk olarak, 1870 yılında: Amerikalı misyonerler tarafından inşa edilmiş ve 1968 yılına kadar eğitime devam etmiştir. Eğitim: yatılı, paralı ve İngilizce olarak sürdürülmüştür. Önceleri yalnızca erkeklerin eğitim gördüğü bir yer iken, 1906 yılında yeni yapılan binalar ile, kızların eğitimi de söz konusu olmuştur.
Lozan antlaşması sonunda, ülkemizdeki diğer birçok misyoner okulu gibi, burasının da kapatılması gündeme gelmiş, ancak kapatılmayarak, Amerikalı eğiticilerin idaresinde, 1968 yılına kadar faaliyetlerini sürdürmüştür. Ancak, misyonerlik statüsü kaldırılmış, İngilizce eğitim verilen, erkek yatılı ortaokulu olarak faaliyetlere devam edilmiştir.
Tarsus Amerikan kolejinin bir kardeşi görünümündedir. Zaten, burası kapatıldıktan sonra, Tarsus Amerikan kolejine taşınmıştır.
Okulda, kız öğrencilerin eğitim gördüğü bölüm, 1911 yılında kapatıldıktan sonra, uzun süre, yabancı uyruklu doktorların görev yaptığı bir hastane olarak, yöre halkına hizmet etmiş ve 1967 yılında, burası da kapatılmıştır. Yapıda, erkek öğrencilerin okuduğu bölüm: Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğüne bağlı, kamp merkezi olarak kullanılmaktadır.
Burası, günümüzde Erciyes Üniversitesi sosyal tesisleri olarak kullanılmaktadır. Ancak, bu büyük ve hantal bina, yer yer harap olmaya yüz tutmuş bir görünüm veriyor.
Kayseri Talas Atatürk Köşkü
ATATÜRK KÖŞKÜ
İlçe merkezinde, Şahinkaya denilen yüksek bir yerdedir. Talaslılar tarafından: 1927 yılında: Yukarı Talas’ta, Şahin tepesi denen yüksek bir yerde yapılarak Atatürk’e armağan edilmiş ve Atatürk tarafından, 4 Şubat 1934 tarihinde yöreye yapılan gezide, burada bir süre istirahat edilerek kullanılmıştır.
Yapı, günümüzde Vali köşkü olarak, yani misafirhane olarak kullanılmaktadır.
İSBİLE HANI
Kayseri-Malatya kara yolu üzerinde, 19’ncu km. dedir. Hanın bulunduğu köyün, bugünkü ismi: Başakpınar.
Bu yol aynı zamanda, tarihi ipek yoludur. Osmanlı imparatorluğu döneminde, Isbir adında bir Ermeni, buraya yerleşerek, bir çiftlik oluşturmuştur. İlk kuruluş dönemi: 1400 yıllarına kadar gitmektedir.
Bu çiftlikte çalışan Türkler, İsbir adlı Ermeni’nin burayı terk etmesinden sonra, geldikleri yerlerdeki akrabalarını da buraya getirtmişler ve İsbile köyü oluşturulmuştur. Köydeki İsbile hanı: tarihi özellikleriyle dikkati çekse de, günümüzde tamamen harap haldedir.
KURU KÖPRÜ
İlçe merkezine, 15 km. uzaklıkta, Kuruköy beldesindedir. Beldede, gerek Roma dönemi ve gerekse Türk dönemine ait mimari eserler günümüze kadar gelmiştir. Kuru köprü ise: su kemerleri olarak, Romalılardan kalma bir yapıdır. Su naklinde kullanılmıştır.
Uzunluğu 170 metre ve yüksekliği, 15 metredir. 1 sivri ve 13 yuvarlak kemerden oluşmaktadır. Ancak, günümüzde en büyük kemerinin yıkılmış olması nedeniyle, ikiye bölünmüş olarak görülmektedir.
Hemen, beldenin girişindedir. Gürpınar köyünden çıkan su, Roma döneminde, Kayserinin su ihtiyacını karşılamak için, bu kemerler vasıtasıyla ulaştırılmıştır. Gürpınar köyünden çıkan su, kayaların içindeki su kanalları vasıtasıyla vadiye ulaştırılmış ve vadinin iki yamacını bağlayan köprünün üstündeki oluktan akarak, vadinin karşı yamacına ulaşmıştır. Suyun bu yolculuğunda: bazen kayalar oyularak kanallar yapılmış ve bazen de, kesme taştan kanallar oluşturulmuştur.
ENDÜRLÜK KİLİSESİ
İlçe merkezinde, Endürlük mahallesindedir. Yörenin eski ismi: Andronik.
Yapının: 1876 yılında yapıldığı, Ermeniler tarafından kullanıldığı bilinmektedir. İlçe merkezinde, yüksek bir yerde, yüksek duvarlarla çevrilidir. Kitabesi: kullanılan dil nedeniyle ilgi çekmektedir. Çünkü, kitabe “Karamanlıca” yazılmıştır.
Yapıdan günümüze sağlam olarak gelebilenler: kilise duvarları ve çan kulesi kalıntılarıdır. Özellikle, kule güzel bir görünüm veriyor. Ama, bir de yapının içini görün, tam bir felaket. Tamamen tahrip edilmiş ve kaçak defineciler tarafından birçok kazı yapılmış. Kilise hızla tahrip oluyor, sanırım en kısa zamanda önlem almak gerekli.
Kayseri Talas Derevenk Vadisi
DEREVENK VADİSİ
İlçe merkezinin güneydoğusunda, Tavlusun köyündedir. Vadinin uzunluğu: 4300 metredir. Ortasından bir dere akıyor. Bu dere, bahar ve kış aylarında, özellikle yoğun su potansiyeline sahiptir. Ağustos ayında ise, tamamen kuruyor.
Vadi ismini: Türkçe “dere” ve Ermenice “kilise” anlamına gelen “venk” kelimesinden almıştır. Ama öte yandan, tarihi süreç içinde burada bulunduğu tahmin edilen yerleşimden, günümüze herhangi bir kalıntı gelmemiştir.
Sadece: erken Hıristiyanlık dönemine ait: kilise, manastır ve yerleşimlere ait birkaç kalıntı var. Özellikle: defineciler tarafından kazılan, irili-ufaklı birçok mağara bulunuyor. Bunların bazılarının içinde, erken Hıristiyanlık döneminde yapıldığı düşünülen freskolar yani dini resimlerin kalıntıları var.
Ama en büyük sıkıntı, buranın yolu bulunmaması yani araç trafiği, ulaşımı yok. Vadiyi gezmek için, uzunca yürüyüşe hazır olmanız şart.
Kayseri Talas Ali Dağı Yamaç Paraşütü
ALİ DAĞI YAMAÇ PARAŞÜTÜ
Ali dağı: 1800 metre yüksekliktedir. Yamaç paraşütü: dağın zirvesinden başlanarak yapılıyor. Talas Belediyesi tarafından, 2004 yılından bu yana, burada yamaç paraşütü Türkiye ve Dünya Şampiyonaları ve yelken kanat şampiyonaları düzenlenmektedir. Burada: yamaç paraşütü kullananlar, 55 km. lik uzaklıktaki Pazarören noktasına iniş yapıyorlar.
Kayseri Özvatan ilçesi, il merkezi Kayseri’ye 75 km uzaklıktadır.
TARİHİ
İlçe sınırları içerisinde bulunan en eski yerleşim yerleri, Kızılırmak kıyısında bulunan ve Hititlere ait olan Harsanız ve Zırha kaleleridir. MÖ 430 yılında bölgede Roma hakimiyeti görülür ve bu yüzden Zırha kalesinde de Roma izleri belirgindir. İlçedeki ilk yerleşim yeri Kale Mahallesidir.
Bu dönemde, yöre Yozgat’a bağlı iken “Kaleköy” şeklinde isimlendiriliyordu. 1924 yılında, mübadele sonucu Anadolu’ya gelen Selanik göçmenleri buraya yerleştirilmiştir.
Belde 1956 yılında Belediye olur. 1990 yılında Kayseri-Felahiye ilçesine bağlı ve ismi “Çukur” bucağı iken “Özvatan” olarak değiştirilmiş ve ilçe yapılmıştır. Özvatan isminin de bir özelliği vardır.
Şöyle ki “8’nci Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın kendisinin ve Partisi Anavatan partisinin isimleri birleştirilerek Özvatan ismi” bulunmuştur.
GENEL
İlçe ortasından “Öz Deresi” geçer. İlçe oldukça engebeli bir arazide kuruludur. Arazi ormanlık ve fundalıktır. İlçenin rakımı ortalama 1350 metredir. Çevresi dağlarla çevrilidir. En yüksek dağ Toros dağlarının devamı olan Akdağ’dır ve yüksekliği 2233 metredir. Bozkır iklimi hakimdir. Buna bağlı olarak yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlı geçer.
Kayseri Özvatan
GEZİLECEK YERLER
Kayseri Özvatan Çan Kulesi
ÇAN KULESİ
Cumhuriyet mahallesi Yunak Sokakta bulunan çan kulesi, ilçenin simgesidir.
Çan kulesinin en büyük özelliği, üzerinde yıllardan bu yana varlığı bilinen leylek yuvasıdır.
Kayseri Özvatan Çan Kulesi
1960 yılından bu yana, aralıksız her yıl, Nisan ayının son haftasında baharın müjdecisi leylek ailesi çan kulesi tepesindeki yuvalarına dönerler. Leyleklerin dönüşü, ilçe halkı tarafından sevinçle karşılanır. Agios Nikolaos (Aya Nikola) Rum kilisesinin ayakta kalan çan kulesidir.
Kilise, 1703 yılında Rumlar tarafından yaptırılmıştır, kilise günümüze ulaşmamış ama çan kulesi hala ayakta durmaktadır. Rumlar, 1924 yılındaki mübadele sonrasında, buradan ayrılarak Yunanistan’a dönmüşlerdir.
Ana kaya üzerine, kesme taştan yapılan çan kulesi, dört sütunlu, üzeri kubbeli, tavanı ve sütun altları kaidelidir.
Çan kulesi, 2002 yılında: daha önce Yunanistan’a göç eden Anastasios Panapiotidis tarafından restore ettirilmiştir.
ÖZVATAN ŞELALESİ
İlçe meydanında Çınaraltı çay evi yanında bulunmaktadır. Şelalenin döküldüğü alanda bulunan büyük kaya parçalarında, doğal taşlarla yapılan çalışma ile travertenler oluşturulmuş, burada küçük gölcükler yaratılmıştır.
Kayseri Özvatan Hırsanız ve Zırha Kaleleri
HIRSANIZ VE ZIRHA KALELERİ
Yukarıda Tarihçe bölümünde bu kalelerin Hitit döneminde yapıldığı ve Romalılar tarafından yoğun olarak kullanıldığını yazdım. Ancak maalesef bu kaleler turizme yani ziyarete açık değil, her hangi bir bilgi yok, düzenleme yok.
