Azdavay denilince ilk akla gelenler: bal ve ıhlamurdur. Bu ürünlerin adına, her yıl Azdavay’da festival düzenlenir.
ULAŞIM
Azdavay, Kastamonu arası uzaklık: 103 km. Azdavay, Pınarbaşı arası uzaklık: 23 km. Azdavay, Ağlı arası uzaklık: 27 km. Azdavay, Ankara arası uzaklık: 340 km. Azdavay, İstanbul arası uzaklık: 502 km.
TARİHİ
Yöre, arkeolojik araştırma sonuçlarına göre, ilk olarak MÖ 8’nci yüzyılda Paflogonyalılar tarafından yerleşim için kullanılmıştır. Ardından çeşitli devletler yörede hakim olurlar. 1460 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından Osmanlı topraklarına katılmıştır. Osmanlı yönetiminde, Azdavay, Daday’a bağlıdır. 1946 yılında ilçe olur.
GENEL
İlçe, Batı Karadeniz bölgesindedir. İlçenin kurulu bulunduğu arazi engebeli ve ormanlarla kaplıdır. İlçe topraklarının yüzde 64 bölümü ormanlarla kaplıdır. İlçenin rakımı ortalama 830 metredir. Yörede sert bir iklim hakimdir.
Uzun süren kış mevsimi yoğun kar yağışlı geçer. Devrakani ilçesinden çıkan Devrekani çayı ilçe topraklarından geçer ve Cide’de Karadeniz’e dökülür. Akarsu ilçenin doğusundan batısına doğru akar. Bölgede yetiştirilen “Kaya fındığı” oldukça lezzetlidir ve başka yerde bulunmaz.
Kaya fındığının kabuğu kalındır, ancak meyvesi çok lezzetlidir. Kerestesi mobilyacılıkta kullanılır. Evet, yörenin önemli özelliklerinden birisi de, dışarıya göç verilmesidir. Genellikle İstanbul başta olmak üzere çeşitli büyük şehirlere göç vardır.
IHLAMUR
Ihlamur Azdavay’da oldukça meşhurdur. Hatta ilçenin bir sembolü olmuştur. Cumhuriyet caddesi isimli ana cadde üzerinde, ıhlamur ağaçları karşılıklı sıralanıyor ve yaz aylarında burada gezerken ıhlamur çiçeklerinin muhteşem kokusu hissediliyor. Bu ıhlamurlar mevsiminde toplanarak ıhlamur çayı hazırlanıyor.
NE YENİR
Bu yöreye yolunuz düşer ve yerel lezzetleri tatmak isterseniz önerim “kabalak sarması, ıspıt kavurması, kuşburnu yoğurdu” olacaktır. Ayrıca “kara çorba” denemelisiniz. Kara çorba: kızamık ekşisi ve tavuk suyu ile tavuk eti karışımından yapılmaktadır.
BAL VE IHLAMUR FESTİVALİ
Her yıl geleneksel olarak Temmuz veya Ağustos ayında düzenlenir.
ULUSLARARASI AZDAVAY MOTOSİKLET VE DOĞA SPORLARI FESTİVALİ
Her yıl geleneksel olarak Temmuz ayı içinde 4 gün süreli yapılır. Festival Suğla Yaylasında yapılır.
AZDAVAY MESLEK YÜKSEK OKULU
Kastamonu Üniversitesine bağlıdır. Halen okulda 180 öğrenci eğitim görmektedir. Zaman içinde yeni bölümlerin açılmasıyla öğrenci sayısı artacaktır.
GEZİLECEK YERLER
AŞIKLAR KÖPRÜSÜ
Azdavay ilçesinin Merkez Mahallesi ile Karşıyaka Mahallelerini birleştiren köprü Devrekani çayı üstündedir. Kesin yapılış tarihi belli değildir. Azdavay Belediyesi tarafından restore edilmiştir.
Yörede anlatılan bir rivayete göre: “uzun yıllar birbirini seven iki genç, ailelerinin karşı çıkması nedeniyle bir türlü evlenemezler. Hiçbir zaman kavuşamayacaklarını düşündüklerinde, Devrekani çayı üzerinde kurulu olan köprü üzerine gelir ve intihar etmek isterler. Bunu duyan aileleri, hemen köprüye gelerek gençleri bu kararlarından vazgeçirmeye çalışırlar.
Ailelerinden evlilik onayı alan gençler, intihar etmekten vazgeçerler. Bu olaydan sonra köprüye “Aşıklar Köprüsü” ismi verilir. Köprü, ilçede yaşayan sevgililer ve genç aşıkların uğrak yeridir. Aşıklar köprüde buluşarak hasret giderirler.
Köprüde birçok evlilik teklifi yapılmıştır. Azdavay ilçesinin ziyaret ederseniz, özellikle Aşıklar köprüsü üzerinden, Kurt Girmez dağları ufukta kızıllığa boyanarak batarken güneşin gözyaşlarını izlemenizi öneririm.
ÇATAK KANYONU
İlçe merkezine 7 km uzaklıktadır. Kanyona ulaşmak için gidilmesi gereken yolun 6 km lik bölümü araçla, kalan 1 km lik bölümü ise, dağ içinde yürüyüş parkurundan yapılır. İlk olarak 900 metre yükseklikteki (rakımdaki) gözetleme noktasına ulaşılır. Gözetleme noktasından, kanyon uzantısının uzun bir bölümü izlenebilir. Evet, kanyon dünyanın 4’ncü büyük kanyonudur.
Kanyon Çatak köprüsünün 2 km aşağısından başlar ve Tüsköy’e kadar kesintisiz devam eder. Kanyonun yerden yüksekliği yaklaşık 1000 ile 1500 metre arasındadır. Uzunluğu 7 km dir. Bu uzunluk yüzerek veya bot ile geçilebilmektedir. Sonuç, burası geçilmesi gerekçen zor bir kanyon, mutlaka uygun teçhizatınızın bulunması ve yanınıza rehber almanız önemle tavsiye edilir.
Cam Teras
Cam teras, ilçe merkezine 7 km uzaklıktadır. Bu yolun 6 km bölümü araçla, kalan 1 km lik bölümü ise orman içinde yürüyüş parkurundan yapılmaktadır. Cam teras, 2017 yılında Azdavay Belediyesi tarafından hizmete açılmıştır.
Çatak kanyonu üstüne yapılan cam teras zeminden yani çay yatağından 450 metre yüksekliktedir. Cam terasın toplum uzunluğu 33 metredir ve bunun 15 metrelik bölümü kanyon boşluğundadır. Genişliği ise 10 metredir. Çelik konstrüksiyon üzerine yapılan cam teras, aynı anda 250 kişi (yani 60 ton) kapasitelidir. Cam teras bölümünün toplam kapasitesi ise 900 tondur. Cam terastan: 7 km uzunluğundaki kanyon boşluğu ve kanyon boşluğundaki yabani hayvanlar izlenebilir.
MEDİL (KÖKLÜ) MAĞARASI
İlçe merkezine 8 km uzaklıktaki Karakuşlu köyüne bağlı Ayvat mahallesinde Medil ormanı içindedir. Yolun son 500 metresi, orman içinde patika yoldan yürüyerek gidilir. Mağara Çatak kanyonunu doğu yamacındadır. Vadi tabanından yaklaşık 100 metre yüksektedir.
Mağara yatay yönde gelişmiştir. Giriş kısmı ile mağara tabanı arasında 6 metrelik yükseklik farkı vardır. Daha sonra 4 ana salon ve bu salonlara bağlantıları sağlayan galeriler bulunur. Toplam uzunluğu 206 metredir.
Mağaraya kuzeybatıya bakan ağızdan girilir. Ancak giriş kısmı çökmeler sonucu oldukça daralmıştır. Mağaraya girdikten 6 metre sonra, iki salon ve bunları birbirinden ayıran galeriler görülür. Buradan kuzeybatı yönünde ilerlendiğinde ise, iki sarnıç bulunan büyük salona ulaşılır.
Büyük salonun uzunluğu 125 metre, genişliği ise 72 metredir. Sarnıçların bulunduğu bölümde yükseklik 4 metredir. Kenar kısmı gidildikçe yükseklik azalır ve kenarlarda yer yer 40 cm e kadar düşer. Büyük salonda, 10 kadar sütun bulunur. Bunların yükseklikleri 100 ile 190 cm arasındadır. Mağaranın duvar kısımlarına yakın yerlerde ise traverten havuzları vardır.
Mağaranın doğal özelliklerinin ardından, mağaranın diğer en büyük özelliği olan tapınak durumuna gelelim:
Oluşumu milyonlarca yıla dayanan mağara, Roma ve Bizans dönemlerinde mağara bir tapınak ve yerleşim yeri olarak kullanılmıştır. Bu yüzden mağarada tarihi kalıntılar bulunmaktadır. Büyük salondaki sarnıçlar ve ikinci salonda ibadet amacıyla yapılan şapelin duvar kalınlığı aynıdır. Bu tarihi bölümlerdeki duvarların kalınlığı yaklaşık 35 cm dir.
Şapelin bulunduğu yer
Mağaranın ikinci salonu, yaklaşık 40 metre uzunluğunda ve 18 metre genişliğindedir. Tavan yüksekliği 4 metre olan bu salon, ibadet için kullanılan şapelin bulunduğu yerdir. Şapelin duvar kalınlığı 30 cm dir. Mağaranın bu bölümünde sarkıt ve dikitler daha fazla görülür.
Mağaranın içindeki sarnıç ve şapelin içinde yapılan kaçak kazılar, bu kalıntılara büyük zararlar vermiştir. Zarar bu kadar da değil, mağarada ısınma ve aydınlatma amaçlı yakılan ateşler sonucu mağaranın içi büyük oranda siyah bir görünüm almıştır.
Sadece yeni oluşum gösteren yerlerde beyaz şekiller görülmektedir. Mağaranın çıkışında, doğusunda ise bina harabeleri görülür. Bu bina, moloz taşlardan yapılmıştır. Öte yandan, mağara doğal güzellikleriyle de dikkat çeker. Ayrıca son bir not, mağaranın içindeki hava, nefes almayı rahatlatır, bu yüzden özellikle astım hastaları tarafından tercih edilir.
YANIK ALİ KONAĞI
İlçe merkezine 12 km uzaklıkta bulunan Başören Köyünün Göktaş Mahallesindedir. Konak özgün durumuna uygun olarak restore edilmiştir ve günümüzde Konaklama Tesisi olarak kullanılan yapı çevresinde bulunan yaylaları ve av sahaları ile bütünleşmiştir. Doğa turizmi için gelenlerin konaklaması için kullanılmaktadır.
SUĞLA YAYLASI
Azdavay-Pınarbaşı kara yolu üzerinde ilçe merkezine 12 km uzaklıkta Sarnıç köyü sınırındadır. Rakımı 1130 metredir. Piknik yapmak için uygun bir alandır. Her yıl burada “Suğla Yayla Şenlikleri” yapılır. Ancak daha sonraki yıllarda, 2014 yılında “Enduro ve Motokros Pisti” yapılmasının ardından “Azdavay Suğla Yaylası Motor ve Doğa Sporları Merkezi” olarak kullanılmaya başlamış, ulusal ve uluslararası motosiklet yarışları burada düzenlenmektedir.
Her yıl geleneksel olarak Temmuz ayında “Uluslararası Azdavay Motosiklet ve Doğa Sporları Festivali” olarak düzenlenmeye başlamıştır.
Azdavay yaylasında, Belediyenin turizm yönünden başka planları da bulunuyor, umarım en kısa zamanda yapılır. Çünkü burada halen konaklama sıkıntısı var.
AZDAVAY ŞELALESİ
İlçe merkezine 13 km uzaklıkta Saray köyünün batısında Başdeğirmenler mevkiindedir. Şelale: doğallığı, tabii güzelliği ve berrak suyu ile ilgi çeker. Suyun ahenkli sesi ve sis bulutunu andıran görüntüsü görülmeye değerdir, mutlaka gidin ve görün.
Burada şelalenin bulunduğu yerde bir de mesire alanı oluşturulmuştur, piknik yapabilirsiniz. Şelalenin bulunduğu Saray köyünde ilk yerleşimin Bizans döneminde olduğu sanılıyor. Burada bir kilise veya manastır duvarları hala görülebilmektedir. Aynı zamanda burada bir kervansaray bulunmaktadır.
KIZ KAYASI-MİHRAP KAYASI
İlçe merkezine 17 km uzaklıktaki Çengel ve Erkemle köyleri arasında bulunan Zar ovasındadır.
Ovada, ovaya hakim bir kayalık üzerindedir. Bazı kaynaklarda kaya mezarı değil, mabet olarak geçmiş ve “Mihrap kayası” ismi kullanılmıştır. Büyük bir kayaya oyulmuştur. Mihrap, kayalığın 12 metre yukarısına oyulmuştur. Yüksekliği 2 metre ve eni 1 metredir.
Çevresinde, alınlıklı bir çatı vardır. Sütunların silme ve başlıkları bulunur. Mihrabın her yerinde, derinlik farklıdır. Tam alınlığın ortasında, çapı yarım metre olarak oyulmuş bir daire görülür. Bunun solunda ve üst hizasında: içi oyulmuş ve alınlığın silmesine iki bağla bağlanmış küçük bir yuvarlak daha vardır.
Bu mihrap: Zeus’a aittir. Çünkü eski dönemlerde Yunanistan’da bile bu ilahın mabedi yoktur. Dağlarda, kaya oyuklarında veya bir kayanın içine oyulan mihraba benzer yerlerde, bu tanrıya tapınılırdı.
MERCİMEK KAYASI
İlçe merkezine 19 km uzaklıktaki Sarnıç köyünün 1 km güneyindedir. Burada yapılan yüzey araştırmalarında Bizans dönemine ait, kırık çanak-çömlek parçalarına rastlanmıştır. Ayrıca, kaya üzerinde yapılan araştırmalarda: Bizans dönemine tarihlenen madeni bir haç bulunmuştur.
AŞAR KALESİ
İlçe merkezine 20 km uzaklıktaki Kayabaşı köyü yakınlarındadır. Azdavay çayı ile Kanlı çayın birleştiği yerde bulunan sarp bir kayalığın üstündedir. Çok sivri şekilde bulunan bir kaya parçasıdır. Kalenin tepesinde: moloz taştan, harçla yapılmış, bir su sarnıcı vardır.
Sarnıcın boyu 4 metre, eni 3 metre ve derinliği 1 metredir. Asar altı deresine bakan yüzünde ise, moloz taştan yapılmış büyük bir sur ve bunun ortasında büyükçe bir mazgal bulunur. Kalenin tam tepesinde ise, kare biçiminde bir bina harabesi görülebilir.
Burada iki tarafı ana kayadan kesilmiş ve üstü moloz taşla örülmüş, 50 cm eninde ve 80 cm yüksekliğinde bir dehliz bulunmaktadır. Ancak içi toprakla dolu olduğundan nereye gittiği bilinmemektedir. Günümüzde kalede görülen kalıntılar, Osmanlı döneminden kalmadır.
TABAKLI KAYASI
İlçe merkezine 21 km uzaklıktaki Maksut köyünde Tabaklı Mahallesindedir. 40 metre yükseklikteki oyuğun tavan kısmı kubbemsidir. Buraya çıkabilmek için oyularak merdiven oluşturulmuştur. Kayanın ön kısmında, giriş için 3 metre genişliğinde, balkon şeklinde ikinci bir oyuk bulunur.
ANIT AĞAÇ
Hoca köyündedir. İlçe merkezine 26 km uzaklıktadır. Orman Bakanlığı tarafından yapılan araştırmalara göre, çam ağacının 740 yaşında olduğu tespit edilmiştir. Ağaç koruma altına alınmış ve ışıklandırılmıştır. Bu anıt ağacın dallarının altında piknik yapmak mümkündür. Piknik masaları bulunmaktadır.
KÜRE DAĞLARI MİLLİ PARKI-HORMA KANYONU
İlçe merkezine 27 km uzaklıktaki Küre Dağları Milli Parkı hakkındaki ayrıntılı tanıtım yazısı, yine bu sitede “Küre Dağları Milli Parkı” yazarak bulabilirsiniz.
SARI YOLU KAYA MEZARI
İlçe merkezine 49 km uzaklıktaki Sümenler köyünde Sarı Yolu denen yerdedir. Kaya mezarının bulunduğu yer sarp bir kayalıktır. Mezar, üç küçük odadan oluşur, ancak yapım tarihi ve kimler tarafından yaptırıldığı bilinmemektedir. Ayrıca geriden üç basit oda olduğu görülmesine rağmen, yanına çıkmak mümkün değildir.
ARMA KALESİ
İlçenin kuzeybatısında, Ilıca köyünün Arma Mahallesindedir. Kale, tabii bir kayanın üzerine kuruludur. Kayanın kuzey ve doğusu, bıçakla kesilmiş gibi dik durumdadır. Kayanın yüksekliği 50 metredir ve kaleye bir taş merdivenle çıkılır. Basamakların uzunluğu 1 metredir. Günümüzde uçurum halinde bulunan bu çıkma bölümünde, zamanında demir korkuluk bulunduğu söylenir. Kalenin tüneli, güneyde olan bölümdedir.
Kastamonu Tosya hakkındaki gezi yazım için Tosya