Bayrampaşa, İstanbul’un merkez ilçesi olan “Fatih” e çok yakındır. TEM ve E5 bağlantı yolları oldukça yakındır. Bünyesinde: Otogar, Sanayi Siteleri, Sebze Hali, metro ve metrobüs gibi olanakları barındırmaktadır. En büyük özelliği, her yere yakın olmasıdır. Çünkü Bayrampaşa ilçesinin, İstanbul il merkezine uzaklığı sadece 3 km dir.
TARİHİ
Yerleşim yeri, 1453 yılında İstanbul’un fethi sırasında, Fatih Sultan Mehmet tarafından askeri yığınak ve karargah bölgesi olarak kullanılmıştır.
Daha sonra ise, bölgeye askeri hastane ve kışla yapılmıştır.
1927 yılında, Bulgaristan Filibe şehrinden Anadolu’ya göç eden göçmen gurup, buraya yerleştirilmiştir. Tarım ve hayvancılık üzerine çiftlikler kurulmuş, bağcılık yapılmıştır. 1950’li yıllarda Makedonya ve 1960’lı yıllarda Yugoslavya’dan göçler devam etmiştir. 1955 yılında ise Vatan ve Millet caddeleri yapılırken, evleri istimlak edilenler de buraya yerleşmiştir.
Yörede yaşayanlar tarafından “Sağmalcılar” olarak isimlendirilen bölge, daha sonra Sultan IV. Murat’ın sadrazamlarından Bayram Paşa’nın burada bir çiftlik sahibi olması nedeniyle 1971 yılında “Bayrampaşa” olarak değiştirilmiştir.
Bayrampaşa 1636 yılında Sadrazam tayin edildi. Sultan IV Murat ile birlikte, Bağdat seferine giderken, Şanlıurfa Colb mevkiinde, 1638 yılında hastalanarak öldü. Cenazesi İstanbul’a getirildi, Cerrahpaşa mevkiinde türbesinde gömülüdür.
Günümüzde bölgede tarım yapılmaz, bölge tamamen sanayi tesisleriyle doldurulmuştur.
Eyüp’ün bir ilçesi iken 1990 yılında ilçe olmuştur.
GENEL
Genelde, günümüzdeki en büyük özelliği, tarihçe bölümünde de belirttiğim gibi Balkan göçmenlerinin yoğun olduğu bölge Araplar, Suriyeli ve Afganlı göçmenlerin istilasına uğramıştır. Balkan göçmenlerinin bölgeden yavaş yavaş başka yerlere göçtükleri söylenmektedir.
Yine de, burada bolca Balkanlara özgü “Boşnak böreği” satan yer bulunmaktadır.
Yerleşimin merkezi “Demirkapı” caddesidir. Demirkapı caddesi oldukça hareketli ve renkli bir caddedir. Caddenin sağ tarafı “Orta Mahalle” ve sol tarafı “Yenidoğan Mahallesidir. Caddenin aşağı bölümünde: Bayrampaşa Çetin Emeç Stadyumu bulunur. Ayrıca: Bayrampaşa Spor Salonu ve Arda Turan Spor Tesisleri vardır. Daha sonra Bayrampaşa Belediyesi ve Merkez camii, Bayrampaşa Çevik Kuvvet Merkezi, Bayrampaşa İtfaiyesi, Bayrampaşa Kaymakamlığı ve Kültür Merkezi ile PTT bulunur.
İlginç insanların barındığı bir ilçe olarak göze çarpar, çünkü buradan futbolcu, sanatçı, balet, ressam, oyuncu, şarkıcı her türlü insan çıkmıştır. Otogara yakın olması nedeniyle, göç sirkülasyonu da fazladır.
BAYRAMPAŞA CEZAEVİ
Kapalı ceza ve tutukevi yapımına 1955 yılında başlanır. 1968 yılında tamamlanır ve faaliyete başlar. 120 dönümlü arazide kurulu cezaevi, 1210 mahkum kapasitelidir. Daha sonra ise, bazı bölümlerin eklenmesiyle 1760 mahkum kapasiteli olmuştur. Daha sonra ise, kapasite zorlanarak yaklaşık 5500 mahkum ve hükümlü konulmuştur. Cezaevi: koğuş sisteminde ve özel tip, terör ve adli olmak üzere 3 bölümden oluşuyordu.
Cezaevi ilk açıldığında ismi “Sağmacılar Cezaevi” iken 1978 yılında “Bayrampaşa Cezaevi” olarak değiştirilmiştir.
Buranın açılmasıyla, Sultanahmet Cezaevi buraya taşınmıştır. Cezaevi bünyesinde bir de 100 yataklı hastane bulunmaktadır. Mahkumlar için yapılan bu hastane, 1990’yı yıllarda sivil halka da hizmet vermeye başlamıştır. 2003 yılında hastane 200 yataklı hale getirilmiştir. Günümüzde bu hastanede günlük hasta kapasitesi 4 bin hasta olduğu belirtiliyor.
Cezaevi, tarihi süreçte sürekli isyanların çıkmasıyla, firar ve firar girişimleriyle tanınır. Özellikle 19 Aralık 2000 tarihinde “Hayata Dönüş Operasyonu” sonucunda 12 tutuklu ve hükümlünün ölmesiyle, cezaevi ülke gündemine geldi.
Ancak cezaevi 2009 yılında Silivri’ye taşınmış ve burası kapatılmıştır. Cezaevinin bulunduğu alanda ise: 327 yataklı yeni bir hastane yapılması planlanıyor. Günlük 8-10 bin hasta kapasiteli olması planlanan hastanede bütün üniteler bulunacakmış.
Yine cezaevi alanına kentsel dönüşüm projesi kapsamında, 2270 konut yapılmıştır.
İSTANBUL BÜYÜK OTOGARI
Topkapı’da bulunan otogar yetersiz gelince, 1987 yılında buranın yapımına başlanmış ve 1994 yılında hizmete girmiştir. Ancak ilçe sınırları içinde bulunmasına rağmen Otogarın ismi Esenler Otogarıdır. Çünkü Esenler ilçe merkezine oldukça yakındır.
İstanbul’un en büyük ulaşım noktasıdır. 5 bin kişi istihdam edilen otogarda, günlük otobüs kalkış kapasitesi 15 bin civarındadır. Otogarda yaklaşık 168 tane otobüs bilet satış yeri bulunur. 324 firma ile şehirlerarası yolcu taşımacılığı yapılmaktadır. Burada yaklaşık 6 bin kişi çalışmaktadır. İşyeri sayısı ise 800 civarındadır. Yani, burası küçük bir köy gibidir, her türlü işyeri bulunmaktadır. Türkiye’nin en büyük ve dünyanın 3’ncü büyük otogarı konumundadır. Son olarak otogarın ismi “15 Temmuz Demokrasi Otogarı” olarak değiştirilmiştir.
GEZİLECEK YERLER
FATİH PARKI
Orta Mahallededir.
Fatih Parkı içinde, Bayrampaşa Belediyesinin bir Sosyal Tesisi bulunmaktadır. Bu sosyal tesise ailenizle birlikte gidebilirsiniz. Burada: uygun fiyatlara yeme içme tesisi bulunuyor. Ayrıca mekan özel günlerde ve toplantılarda da kullanılabiliyor.
BAYRAMPAŞA HOCA HAYRİ EFENDİ MERKEZ CAMİİ
Belediye Başkanlığı binasının karşısındadır.
Mimari olarak, Klasik Osmanlı tarzını yansıtır. Kubbe ve şerefeleri, Edirne Selimiye camine benzemektedir.
MALTEPE ASKERİ HASTANESİ
Adını bulunduğu mevkiden almıştır. Yapıldığı dönemdeki ismi Asakir-i Mansure Hastanesidir.
1827 yılında yapılmıştır. Sultan II Mahmut emriyle, civarda bulunan Davutpaşa ve Rami kışlalarındaki asker hastalara hizmet vermek için yaptırılmıştır.
Hastanenin planlanması, kadrosu ve kontrolü, Sultan II Mahmut’un hekimbaşısı olan Mustafa Behçet Efendi tarafından yapılmıştır. Hastanenin mimarı ise, Balyan ailesinden ve Osmanlı Hassa Mimarlarından Krikor Amira Balyan’dır.
Bina 4 cephelidir, orta bölümünde büyük bir avlusu vardır. Ön cephesi tek katlı, diğer cepheler ise iki katlıdır.
Tavanlar oldukça yüksek, odalar ve koğuşlar bölümü geniştir.
Hastane: İstanbul’da 1831 yılında ortaya çıkan kolera salgınında hizmet vermiş, tecrit yeri olarak kullanılmıştır.
1853-1856 yılları arasında ise, Kırım Savaşı sırasında Fransız askerlerin tedavisinde kullanılmıştır. Sultan II Abdülhamit tarafından önem verilen hastane, daha sonra 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşında da önemli bir merkez olmuş, yatak sayısı 600’den 1000’e çıkarılmıştır. Hastanede, ayrıca tıp ile ilgili kitap ve dergilerin yayımlandığı bir de matbaa bulunuyormuş.
Hastane, 1922 yılında kapatılmış, sonrasında 1928 yılına kadar bir süre okul (Maltepe Askeri Lisesi) olarak kullanılmıştır. Okul olarak kullanıldığı dönemde ilk mezunlarını 1929-1930 yıllarında vermiştir.
Sonrasında ise kışla haline getirilerek 66’ncı Tümen Karargahı olarak kullanılmıştır.
Özellikle giriş kapısı görülmeye değerdir. Rokoko tarzında, mermerden yapılan giriş kapısının üzerinde “Tuğra-i Hümayun” bulunur. Ayrıca Yesarizeda Mustafa İzzet Efendi tarafından yeşile boyanmış 32 beyitlik bir kitabe vardır. Kapıda bulunan ayeti kerime, tıpkı İstanbul Üniversitesi giriş kapısında olduğu gibi, çok uzaklardan bile okunabilmektedir.
1979 yılında askeri birimlerin taşınmasıyla bina Milli Savunma Bakanlığı tarafından Emniyet Müdürlüğüne tahsis edilmiştir. 1986 yılında ise Çevik Kuvvet Şube Müdürlüğü olarak kullanılmaya başlanmıştır.
MUSTAFA PAŞA (SADRAZAM) MEYDAN ÇEŞMESİ
Edirnekapı-Rami arasında, Topçular camisi yakınındadır. Rami kışla caddesi Cicoz yolu köşesindedir.
Çeşme Sadrazam Mustafa Paşa tarafından yaptırılmıştır. Kitabesi beş beyitliktir. Çeşmenin tamir kitabesinde ise, 1886 yılında tamir ettirildiği yazılıdır.
Çeşmenin büyük haznesi adi taştan yapılmıştır. Esas cephesi ise kesme taştır.
Oymalı bir kemeri vardır. Ayna taşı yoktur. Çeşmenin önüne demir parmaklık çekilmiş ve teknesi doldurulmuştur. Buraya ağaç ve sarmaşık ekilmiştir.
FERHAT PAŞA ÇİFTLİĞİ
Önce Ferhat Paşa’dan söz etmek istiyorum. Kendisi Arnavut kökenlidir, Enderun’da yetişmiş, aldığı görevlerdeki başarısı nedeniyle yükselmiş ve 1591 yılında Sinan Paşa’nın yerine veziriazam olmuştur. O dönemde Sinan ve Ferhat Paşa arasında sürekli bir çekişme yaşanmıştır. Bu çekişmeler sırasında görev değişikliği yaşanmış, ancak 1595 yılında Ferhat Paşa yeniden veziriazam olmuştur.
Ancak Eflak seferine çıktığında, Sinan Paşa rakibi hakkında yine aleyhinde söylentiler yaymış ve ezeli rakibi olan Ferhat Paşa’nın görevden azledilmesini sağlamıştır. Yerine kendisi geçer. Daha sonra İstanbul’a dönen Ferhat Paşa, korunmak için Litros köyündeki çiftliğine, yani günümüzdeki Esenler ve Bayrampaşa arasındaki arazide bulunan Sarayına saklanır.
Ancak bu onu ölümden kurtaramaz, Yedikule zindanlarına hapsedilir, daha sonra 1595 yılında boğularak idam edilir. 1812 tarihli bir belgeye göre, çiftlikte bulunan Ferhat Paşa’ya ait saray ve müştemilatı harap durumdadır ve tamir edilmesinin çok masraflı olduğu, bu yüzden tamir edilmeyeceği yazılıdır, bu yüzden görkemli saray yıkılıp yok olmuştur.
Evet, bu devasa arazi, 1886 yılında İbrahim Turhan tarafından satın alınarak burada Ferhat Paşa Çiftliği oluşturulur.
İbrahim Turhan, Balkan savaşları yıllarında, Selanik şehrinden “Litros” denen ve o yıllarda bir Rum köyü olan (bugünkü Esenler) yere gelir.
Çiftlik oluşturduktan sonra, bu bölgeye Türklerin yerleşmesine neden olur. Özellikle Balkanlardan gelen göçmenler buraya yerleştirilir. Bu arada çiftlik, düzenli üretim yapılan, canlı bir saha olarak devam eder. Hatta bir dönem, çiftlikte 100’den fazla çalışan bulunduğu söyleniyor.
Balkanlardan gelen göçlerin devam etmesi ve burada tarım ve hayvancılıkla uğraşan ve süt üreticisi olan kişilerin “sağmal inek” beslemeleri nedeniyle, bölgeye 1950’li yıllarda “Sağmalcılar” ismi verilmiştir.
Tabii Bayram Paşa, Ferhat Paşa ve semtin ismi Bayrampaşa. Neden? Çünkü aynı dönemlerde Haseki semtindeki külliyesinde, görkemli türbesinde yatmakta olan Sadrazam Bayram Paşa’nın da burada bir çiftliği bulunuyordu ve bölgeye 1978 yılında onun adı verilmesine karar verildi.
Evet, Osmanlı belgelerinde bir zamanlar havası ve eşrafı ve suyu gayet güzeldir şeklinde yorum yapılan, çiftlik bölgesi yemyeşil bir vaha gibidir. Ancak günümüzde yoğun betonlaşma sonucu bu özelliklerini yitirmiştir.
İlk yapıldığında 6 dönüm yani 6 bin metre kare olan çiftlik arazisi, günümüzde yaklaşık 100 bin metre kare civarında kalmıştır. Yani, Ferhat Paşa çiftliği, günden güne erimiş, yok olmuştur.
1980’li yıllarda: İstanbul Sebze-meyve Hali ve hemen yanındaki Kuru Gıda Hali’nin bulunduğu alanın büyük kısmı Ferhatpaşa Çiftliği ve komşusu Cicoz Çiftliği arazisidir. Bu arazinin bir başka bölümüne ise, İstanbul Otogarı inşa edilmiştir. Hatta, otogar ilk yapıldığında ismi Ferhat Paşa Otogarıdır.
1990’lı yıllarda ise, İbrahim Turhan’ın varisleri olan Uluğ ailesi, arazinin kalan bölümlerini Alışveriş Merkezi ve benzeri işletmelerin yapımı için satmıştır.
Ferhatpaşa çiftliğinden kalan son 150 bin metre karelik bölümün, 70 bin metre karelik bölümüne, “Ora Park” adıyla bilinen “Ora İstanbul” inşa edilmiştir. Bu Temalı Park alanında: eğlence merkezi, alışveriş merkezi, otel gibi tesisler bulunmaktadır.
Ora İstanbul Park
Tesisin inşaatına 2008 yılında başlanmış ve 2011 yılında hizmete girmiştir.
Ora Avm’de: ticari alanlar, restoran ve kafeler, 500 kişilik açık hava tiyatrosu, 4 bin metre karelik büyük bir meydan (bu meydanda 40 metre yüksekliğinde bir şato bulunuyor) ve 3 bin araçlık kapalı otopark bulunuyor. Ayrıca 3 ve 4 yıldızlı iki büyük otel de vardır.
400 milyon dolara mal olduğu bildirilen projenin, yılda 13.5 milyon ziyaretçisi olması öngörülüyordu ama olmadı. Sadece bir yıl açık kaldıktan sonra, mağazalar hedefledikleri satışlara ulaşamayınca, kira sözleşmelerini iptal ettiler.
2013 yılında şirket iflas ettiğini açıkladı. Tabii bu iflasın altında yatan birkaç unsur bulunduğu da söyleniyor. Örneğin: üstü açık bir mekan, yani bütün Avm buz gibi, yemek katında açık kısım var, özellikle yemek katının buz gibi olduğu söyleniyor.
Elbette böyle bir ortamda yemek yiyen bulunmuyor. Tabii yakında Forum İstanbul gibi bir yerin bulunması da buranın gelişmesini veya tercih edilmesini olumsuz yönde etkilemiştir. Bir diğer olumsuzluk ise, mekan tam bitirilmeden açılmış ve bu yüzden insanlar burayı tercih etmemişlerdir.
Konak
Ferhatpaşa çiftliğinde günümüzde sadece güzel bir konak bulunmaktadır.
Bu yapı: İbrahim Turhan çiftliği satın aldıktan sonra yaptırdığı konaktır.
Konak, Doğal Sit alanı ilan edilerek koruma altına alınmıştır. Konakta, son olarak İbrahim Turhan’ın kızı İlk Tük kadın doktorlardan Nesibe Batıyol kalmıştır. 2001 yılında vefatının ardından, burada aileden kimse ikamet etmemektedir.
Konak çevresindeki arazide, halen su deposu, ağıl ve buzhane gibi eski çiftlik faaliyeti yürütülen bazı tesislerin kalıntıları durmaktadır.
FERHATPAŞA ÇEŞMESİ
Çiftliğin biraz uzağında, kuzey doğusunda, Bayrampaşa tarlaları olarak bilinen ama günümüzde sanayi alanı olan Topçular semti civarında, bir cadde üzerindedir.
Kitabesi yoktur. Muhtemelen 1850-1870 yılları arasında yapılmıştır. Kesme taştan Rokoko üslubu ile inşa edilmiştir. Sağlam durumda olarak günümüze ulaşmıştır.
BAYRAMPAŞA ŞEHİR PARKI-PARK ADA
Bayrampaşa Kocatepe Mahallesindedir. Forum İstanbul Avm’nin 2 km kuzeyindedir.
2003 yılında ziyarete açılan park alanı, yaklaşık 480 bin metre karelik bir alanı kapsamaktadır.
Park alanında iki kapıdan giriş yapılmaktadır. Bunlar: Lunapark girişi ve gölet girişidir.
Park içinde: çok büyük bir yapay göl, köprüler, ufak bir at çiftliği, tenis kortu, basketbol sahaları, koşu pisti, restoranlar, kafeler bulunmaktadır. Ayrıca: birçok ağaç ve çiçekle süslenmiştir.
Yapay Gölet
Göletteki suyun derinliği yaklaşık 30 cm civarındadır.
At Çiftliği
Burada bulunan çiftlik, açılışında bir at kazası ile uzun süre konuşulmuştur.
Hayvanat Bahçesi
Park alanındaki küçük bir hayvanat bahçesinde sincaplar, iguanalar ve çeşitli maymun türleri görülebiliyor.
TARİHİ ALİ PAŞA SU KEMERİ
Bayrampaşa Yıldırım Mahallesindedir.
Halkalı sularına ait kemer “Şirinkemer” adı ile de bilinmektedir. Ayvalı deresi kolu üzerinde kurulmuş, çift sıralı bir kemerdir. Muhtemelen 1790 yılında inşa edilmiştir. Çünkü: taş bir blok üzerinde “Maşallah” yazısı ve 1205 (1790-1791) tarihleri yazılıdır, ancak bu taş blok, yerinden düşmüş ve kaybolmuştur.
Ayrıca: Ali Paşa kemeri üzerinden, günümüzde viyadük geçmektedir.
Ancak, yakın zaman öncesine kadar, altından dere akan kemerin civarında çeşitli kuş türleri, ördekler ve kazlar bulunuyormuş. Zamanla çevrede inşa edilen dev blok yapılar nedeniyle derenin suları kurumuş, suları kirlenmiş ve ekolojik denge bozulmuştur.
FORUM İSTANBUL AVM
Kocatepe Mahallesindedir.
250 bin metre karelik alanda kurulu bir alışveriş ve eğlence merkezidir. Avrupa ve Ortadoğu için bölgenin en büyüğü denilir.
Burada 286 mağaza bulunmaktadır. Ayrıca bazı eğlence merkezleri vardır. Yine, alışveriş merkezinde şık restoranlar, çeşitli fast food markalarına ait yemek yerleri ve popüler kahveler bir arada yer alır. Yiyecek ve içecek noktaları sayısı 50 civarındadır.
Legoland Discovery Center
Dünyanın en ünlü eğlence merkezlerinden birisidir. Toplam 3 bin metre karelik alanda: tek çatı altında 5 milyondan fazla Lego parçası ve Lego mağazası bulunmaktadır. Burada: 3-10 yaş aralığındaki çocuklar için yaratıcılık sınır tanımaz.
Merkezde: Lego fabrika turu, Master Model Builder tarafından yönetilen ve her hafta farklı konseptler düzenlenen atölye çalışmaları, 4 boyutlu sinema ve özel etkinlikler bulunmaktadır.
Ayrıca: tüm Türkiye ve dünyanın önemli yapılarının bir arada sergilendiği “MİNİLAND” vardır. “Adult Night” etkinlikleri ile yetişkinlere yönelik eğlenceler de düzenlenmektedir. Son olarak: burada Lego setleri ve gramla satılan Lego parçaları da satın alabilirsiniz.
Sea Life İstanbul Akvaryum
“Sea Life”: dünyada 4 kıtada, 51 farklı noktada hizmet veren, dünyanın en büyük ve en çok ziyaret edilen akvaryum zinciridir.
Sea Life’ın Türkiye’ki merkezi olan burası, Alışveriş merkezi içinde 8 bin metre karelik bir alan üzerine kuruludur.
Burada bulunan sualtı okyanus tüneli, 83 metre uzunluktadır ve Avrupa’nın en uzun su altı tüneli olarak bilinmektedir.
Ayrıca: 51 tane sergi tankında, 5 milyon litre su içinde, 500 türden 15 bin deniz canlısı bulunuyor.
Akvaryumda: 61 köpekbalığı bulunmaktadır ve bunlar 15 farklı türdendir. Bunlar arasında 2 köpekbalığı, en büyük köpekbalığı olarak bilinmektedir. Ayrıca boyu 3 metreden fazla devasa vatozlar da görülebiliyor.
Funlab
Burada uzay konsepti hakimdir. 3 bin metre karelik alan oldukça eğlencelidir. Gerek yetişkinler ve gerekse çocuklar için oyun alanları vardır.
Karta para yükleterek oyunları oynayabiliyorsunuz. Oyunlarda kupon kazanma şansı vardır. Bu kuponlarla çeşitli hediyeler kazanılıyor. Çarpışan arabalar ilgi çekiyor. 
Joypark
Joypark, eğlencenin ve mutluluğun yaşandığı ve paylaşıldığı ortamlar oluşturuyor. Burada her yaş için eğlence alanları vardır. Bu alanlar: bowling, karaoke, bilardo, video oyunları, kum park, lego park, anında kazan, Sweet land hediye küresi ve Joykids oyun alanıdır.
Magic Ice Buz Müzesi
Forum İstanbul içindedir. 2010 yılında ziyarete açılmıştır.
– 5 derece soğutulmuş bir alanda, büyülü bir kutup atmosferi oluşturulmuştur. Böylece yılın her döneminde ziyaretçiler kendilerini kutuplarda gibi hissederler. Hatta, kutupları gezerken üşümemeniz için, girişte özel giysiler veriliyor. Bu giysiler, geziden sonra çıkışta vestiyere iade ediliyor.
Burada bulunan Buz Müzesinde ise; Kuzey Işıkları, İskandinav doğası ve hayvanları, tarihi ve Viking yaşamı ile ilgili bilgiler veriliyor.
Müzede 170 ton buz kullanılmıştır.
Müzede kullanılan mavi renkli buz: İsveç’in Jukkasjarvi bölgesindeki Torne nehrinden getiriliyormuş. Müzenin duvarlarında kullanılan kar ise Türkiye’den sağlandığı söyleniyor.
Müzede: İskandinav heykeltıraşlar tarafından yapılan heykeller görülebiliyor. Ayrıca: günümüzden 1130 yıl önce Vikinglerin İstanbul’a yaptıkları söylenen efsanevi yolculukla ilgili bazı sahneler tasvir edilmiştir.
Efsaneye göre: İstanbul’un ününü duyan Vikingler, 500 savaşçı ile Karadeniz ve ardından İstanbul’a yani o zamanki ismiyle Konstantinopolis’e gelirler. Her ne kadar bu durum bir efsane olarak anlatılsa da, biraz gerçeği yansıttığına dair bir kanıt Ayasofya Müzesinde bulunmaktadır. Ayasofya’da “Halvdan” adında bir Viking askerine ait runik yazı bulunmaktadır.
Bunların yanında yine müzede: İskandinav bölgesine ait hayvan heykelleri, Viking evi, Viking gemisi, Viking dünya haritası görülebilir.
Müze olur da hediyelik eşya satış yeri olmaz mı, elbette var. Son bir not: giriş ücretine dahil olarak Vitamin Bar bölümünde, ziyaretçilere buz bardaklarda meyve suyu ikram ediliyor.
Evet, Buz Müzesi, özellikle çocuklar için mutlaka ziyaret edilmesi önerilen bir yer olarak dikkat çekmektedir.
İkea
Forum İstanbul AVM içindedir.
İstanbul Büyükçekmece hakkındaki gezi yazım için Büyükçekmece
