Giresun Espiye

Giresun Espiye

Karadeniz Sahil yolu ilçe merkezinden geçer. Espiye, Giresun arası uzaklık: 33 km. Espiye, Tirebolu arası uzaklık: 11 km. Espiye, Keşap arası uzaklık: 20 km. Espiye, Trabzon arası uzaklık: 98 km.

TARİHİ

Oğuz Türklerinin bir kolu olan Çepniler bölgeye gelince yöre bir Türk yurdu haline gelmiştir. Espiye yöresinin ismi, Osmanlı dönemi kayıtlarına göre “Esbiyelü” dür. 1515 tarihinde ise “Çepni Eli” olarak değiştirilmiştir.

Espiye kelimesi Farsça “Esb” kelimesinden türetilmiştir. Esb kelimesi “at, beygir” anlamına gelir. Kelimenin tümü “atların bol olduğu yer” demektir. Espiye, Cumhuriyetten sonra 1957 yılında İlçe olmuştur. Bu tarihe kadar pirinç yetiştirilen bölgede sıtma hastalığının artış göstermesi üzerine, dönemin hükümeti tarafından Espiye yöresinde çeltik ekimi yasaklanmıştır.

Giresun Espiye

GENEL

Arazi yapısı engebelidir. İlçenin denize 7 kilometre kıyısı vardır. Bu engebeler ilçe merkezinin hemen arkasından başlar ve gittikçe yükselir. Yörede iklim her mevsim yağışlı, yazları serin ve kışları ise ılıktır. Bol yağış alındığı için bitki örtüsü zengindir. Yüksek kesimlerde çam ağaçları ve kayın ormanları görülür. Diğer yerleşim yerlerinde ise fındık bahçeleri vardır. Yöre çiftçilerinin başlıca geçim kaynağı fındıktır. Ayrıca ilçede bazı köylerde çay yetiştiriciliği yapılmaktadır.

NE YENİR

Buraya yolunuz düşer ve yerel lezzet tatmak isterseniz, tek seçenek Espiye Pidesidir.

 

OTÇU GÖÇÜ YAYLA ŞENLİKLERİ

Her yıl geleneksel olarak kutlanmaktadır. Temmuz ayının ilk Perşembe ve Cuma günleri kutlanmaktadır.

 

ESPİYE KÜLTÜR, TURİZM VE PİDE FESTİVALİ

Her yıl geleneksel olarak Temmuz ayı içinde yapılmaktadır.

Giresun Espiye Meslek Yüksek Okulu

ESPİYE MESLEK YÜKSEK OKULU

Giresun Üniversitesine bağlıdır. 2008 yılında kurulmuştur. 2009-2010 Eğitim-öğretim yılında faaliyete başlamıştır.

Giresun Espiye

GEZİLECEK YERLER

Giresun Espiye Merkez Camii

ESPİYE MERKEZ CAMİİ

İlçe merkezindeki caminin kitabesi yoktur. Bu yüzden yapılış tarihi ve yaptıran bilinmemektedir. Ancak yapılış tarzı incelendiğinde muhtemelen 20’nci yüzyılın ilk çeyreğinde yapıldığı düşünülür. Beden duvarlarında moloz taş kullanılmış, üzeri sıvanmıştır.

Ahşap tavan, dıştan çinko saç kaplıdır. Kırma çatı ile örtülmüştür. Minare: Yapının kuzeybatı köşesindedir. Kare kaideli ve tek şerefelidir. Konik bir külaha sahiptir.

Giresun Espiye Andoz Kalesi

ANDOZ KALESİ

Kale: Giresun-Trabzon sahil yolunda, Espiye girişindedir. İlçe merkezine 2 km uzaklıkta Espiye Arıdurak Köyü Sakarya Mahallesindedir.  

Yağlıdere deresi kenarında, denize ve vadiye hakim 250 metre yükseklikte bir sivri tepe üzerindedir. Uçurumlarla çevrili Topografik yapısı nedeniyle kalenin yerleşim için uygun olmadığı anlaşılır. Muhtemelen yakınlarındaki (günümüzdeki Espiye’nin yerinde) bulunan bir yerleşim yerinin korunması için kullanılmıştır.

Cenevizliler tarafından Zefre limanını korumak için yapılmıştır. Yapılış tarihi olarak MÖ 1300’lü yıllar tahmin edilmektedir. Herhangi bir bilgi ve belge yoktur, ancak Osmanlı döneminden önce yapıldığı kesindir.

Kaleye, sadece kuzey tarafındaki küçük bir yoldan 180 basamaklı merdivenle çıkılır. Bu giriş aynı zamanda iki yarım daire burç tarafından korunmaktadır. Diğer yönlerden kaleye çıkılması imkansızdır.

Çevresi surlarla çevrili olan kalenin duvarları yer yer yıkılmıştır. Sur duvarları: irili ufaklı moloz taştan, harç yardımı ile yapılmıştır. Bazı kısımlarda ise kuleler bulunur.

Kalenin içinde, doğu yönünde, dörtgen planlı ve tonozlu bir yapı kalıntısı vardır. Yapı zeminden 3 metre yüksekliğe kadar iyi korunmuş durumda günümüze ulaşmıştır. Yapının doğu köşesinde bir kapısı ve batı cephesinde ise pencere bulunur. Plan özelliklerine bakarak yapının büyük olasılıkla bir sarnıç veya mezar olduğu düşünülmektedir.

1990 yılında Birinci derede arkeolojik Sit alanı olarak ilan edilmiş ve koruma altına alınmıştır.

Giresun Espiye Gülburnu Zefre Limanı Kalıntıları

GÜLBURNU (ZEFRE) LİMANI KALINTILARI

Cenevizlilerden kalmadır. Andos kalesi tarafından koruma altına alınmıştır.

Gerek Tirebolu (Tripolis) ve gerekse Zefre (Rumca Zephyrion) isimleri, Bizans yazılı metinlerinde bulunmasına rağmen Espiye ile ilgili bilgiler yoktur.

Zefre Limanı: Espiye yöresinden çıkarılan madenlerin daha büyük ihraç limanlarına sevkiyatı için kullanılmıştır. Buradan yüklenen mallar, gemilerle Romanya ve Rusya üzerinden Avrupa’ya taşınıyordu.

Doğu Karadeniz sahil yolu yapım çalışmaları sırasında, Gülburnundaki tarihi limanın bulunduğu koyun doğal güzelliği bozulmaması için, sahil yolu köprü yapılarak geçilmiştir. Gülburnu köprüsü, 330 metre uzunluğundadır. Üst yapı, orta ayak üzerinden 8.25 metredir. Köprü ortasında ve uçlarında 3.5 metredir.

TERSANE

İlçe merkezine 4 km uzaklıkta Zefre mevkiindedir.

Cenevizliler döneminden kaldığı tahmin edilmektedir.

Tersane, batı rüzgarına karşı kayalık yarımada şeklindedir. Böylece küçük gemiler için iyi bir sığınak olma özelliğine sahiptir.

Giresun Espiye Kent Ormanı

ESPİYE KENT ORMANI

İlçe merkezine 7 km uzaklıkta Gülburnu mevkii, Ocaktepededir.

Espiye Orman İşletme Şefliği tarafından işletilmektedir. Rakımı 462 metredir. Kent ormanı içinde: kestane, gürgen, kızılağaç türleri vardır. Bu yüksek alandan: gerek Espiye ve gerekse Keşap ilçeleri görülebilir.

Giresun Espiye Kent Ormanı

Ayrıca orman ve denizin muhteşem manzarası da izlenir. Yamaç Paraşütü: Espiye Kent Ormanı içinden 400 metrelik kısa uçuşlar yapılabilir. Son bir not, öğrendiğime göre Kent Ormanı son yıllarda oldukça bakımsız bırakılmış, piknik masaları kırılmış, çöpler toplanmıyormuş, umarım ilgili birileri okur da bu rezillikler biter. Böyle bir yer başka yerde yok, değerini bilmek gerekir.

Giresun Espiye Arpacık Köyü Çeşmesi

ARPACIK KÖYÜ ÇEŞMESİ

İlçe merkezine bağlı 13 km uzaklıktaki Arpacık köyü meydanında, caminin kuzeyindedir.

Kitabe kısmı boştur. Ancak 19’ncu yüzyılın ikinci yarısında yapıldığı veya onarıldığı tahmin edilmektedir. Çeşmenin yaklaşık 600 yıllık olduğu söyleniyor. Dikdörtgen planlıdır, 2.30 metre yüksekliktedir. Yalak kısmı kaybolmuştur. Sundurma şeklindeki örtüsü, sonradan betonla yenilenmiştir.

Giresun Espiye Gelevera Vadisi

GELEVERA VADİSİ

Karadoğa deresi ilçe merkezine bağlı 16 km uzaklıktaki Direkbükü köyü yakınlarında Akılbaba dağlarından doğar ve yine ilçe merkezine bağlı Arpacık köyü yakınlarında “Gelevera Deresi” ile birleşir.

Gelevera deresi (yeni ismi Özlüce deresi) Balaban dağlarından doğar, ilçenin doğusundan denize dökülür. Toplam uzunluğu 80 km dir. Eğim fazla olduğu için akarsuyun akışı oldukça hızlıdır. Gelevera deresinin ve kollarının oluşturduğu vadi, ismini Gelevera Yaylasından alır. Gelevera vadisi: Karadeniz sahilini, iç kesimlere ulaştıran tarihi yollar üzerindedir. Bu yollardan geriye vadide köprüler, han yerleri ve Güce ilçesi yakınlarında Şaban kalesi kalıntıları kalmıştır.

YEDİ DEĞİRMENLER TABİAT PARKI

İlçe merkezine bağlı: Yeniköy, Akkaya ve Avluca köylerindedir. Tabiat parkı: İlçe merkezine 28 km uzaklıktadır.

Yedi değirmenler ve mağarası, farklı ve zengin bir potansiyele sahiptir. 2013 yılında tescil edilerek koruma altına alınmıştır. Mevcut 7 değirmenden, 6 tanesi Tabiat Parkı içindedir. Değirmenler ve çağlayanlardaki sular, Haziran ayı sonuna kadar yükselir ve sonra azalmaya başlar.

Giresun Espiye Yedi Değirmenler Tabiat Parkı

Park alanı içinde, yarıca toplam 3 tane kemer köprü vardır. Bunlardan bir tanesi tamamen yıkılmıştır, sadece ayakları görülür. Ayrıca “Patlak su deresi” vardır.

Giresun Espiye Yedi Değirmenler Tabiat Parkı

Dere Yedideğirmenler Mağarasından çıkan yeraltı suyundan oluşur, değirmenlere doğru akarak 9 tane şelale oluşturur. Bu şelalelerin aktığı sular bölgedeki yedi değirmeni çalıştırır ve 3 tane kemer taş köprü bu su akıntısının üzerinden geçit verir. Tabiat parkı: günübirlik ziyaretler için yoğun tercih edilmektedir.

Yedideğirmenler Mağarası-Patlaksu Mağarası

Tabiat parkında bulunan mağara: sarkıt, dikitler ve benzeri oluşumlarla süslüdür. Mağarada canlı yaşamamaktadır. Sarkıtların boyları yer yer yaklaşık 3 metreye kadar ulaşır. Girişi dardır ve girişinde su yolu bulunur. Bu yüzden: sadece Ağustos ayında yani su seviyesi nispeten azaldığında sadece profesyonel dağcılar tarafından gezilebilmektedir. Mağara 208 metre uzunluktadır. Yüksekliği yarım metre ile 10 metre arasında değişir.

Giresun Espiye Ericek Köprüsü

ERİCEK KÖPRÜSÜ

İlçe merkezine bağlı 42 km uzaklıktaki Ericek köyündedir.

Köprü: tarihi İpek yolunun bir bölümünün geçtiği ve Fatih Sultan Mehmet’in Gümüşhane üzerinden gelerek Trabzon’un fethinde kullandığı yol ve aynı zamanda o dönemden kalma tarihi bir taş köprüdür.

Giresun Espiye Kara Ovacık Yaylası

KARAOVACIK YAYLASI

İlçe merkezine bağlı 45 km uzaklıktaki Ericek köyündedir.

Giresun Espiye Kara Ovacık Yaylası

Karaovacık Yaylası, Doğu Karadeniz bölgesinde Turizm Merkezi ilan edilen 20 yayladan bir tanesidir. Köy halkı tarafından şenlik ve mesire yeri olarak kullanılmaktadır.

Giresun Espiye Kara Ovacık Yaylası

Rakımı 1900 metredir. Karaovacık’a kurulan Pazar için Tirebolu, Espiye, Güce ve Torul ilçelerinin halkları gelmektedir. Alan olarak Karaovacık, çok geniş düz bir ovaya kurulmuştur. Her türlü gelişmeye açık bir yayladır. 1998 yılından beri geleneksel olarak her yıl bu yaylada şenlikler düzenlenmektedir.

Giresun Espiye Karadoğa Yaylası

KARADOĞA YAYLASI

İlçe merkezine bağlı 63 km uzaklıktaki Ericek köyündedir.

Yayla çok sayıda yüksek dağdan oluşmaktadır. Soğuk hava nedeniyle yaylada tarım yapılmaz. Hayvancılık yaygındır. Karadoğa yaylası yolu üzerinde, doğal yollarla oluşmuş Sarıkayalar bulunuyor ve bunlar gerçekten oldukça ilgi çekiyor. Bu Sarıkayalar, peş peşe sıralanıyor ve üzerlerinde çam ağaçları bulunuyor. Burada iki tane restoran bulunuyor. Burada alabalık yemenizi tavsiye ederim.

Giresun Tirebolu hakkındaki gezi yazım için Tirebolu

Giresun Çanakçı

Giresun Çanakçı

Çanakçı, Giresun arası uzaklık: 75 km. Çanakçı, Görele arası uzaklık: 17 km. Çanakçı, Tirebolu arası uzaklık: 33 km. Çanakçı, Eynesil arası uzaklık: 29 km.

TARİHİ

Bölge 1461 yılında Osmanlı hakimiyetine girdi. 1879 yılında Görele ilçesine bağlandı. 1916 yılında Rus işgalinde dalan ilçe, 13 Şubat 1918 tarihinde kurtarıldı. 1991 yılında ilçe oldu. İlçeye Çanakçı isminin verilmesinin sebebi “Çanakçı ilçe merkezinde uzun zamandır ağaç kap ve çanaklar” üretilmesidir. İsmin anlamı “Çanak ustası bulunan yer” demektir.

Giresun Çanakçı

GENEL

Giresun ilinin iç kesimlerde bulunan bir ilçesidir. Denize kıyısı yoktur. Genel olarak ormanlık bir alanda kuruludur. Yörenin rakımı ortalama olarak 155 metredir.

Giresun Çanakçı

GEZİLECEK YERLER

Giresun Çanakçı Hükümet Konağı

ÇANAKÇI HÜKÜMET KONAĞI

İlçe merkezindedir. Tapu kayıtlarına göre, 1935 yılında okul binası olarak inşa edilmiştir. 1995 yılından bu yana, Hükümet binası olarak kullanılmaktadır. Bina: oldukça meyilli olan bir arazide, arazinin düzleştirilmesiyle oluşturulan bir zeminde kurulmuştur. Üç katlıdır. Üzeri çinko levha kaplı kırma çatı ile örtülüdür. Cephede: sıva dışında genel itibarı ile özgünlük korunmaktadır.

 KUŞ KÖYÜ

İlçe merkezine 5 km uzaklıktadır. Kuş köyü, ismini nereden aldığı bilinmemektedir. Köyün ortasından Çanakçı deresi geçer. Köy, diğer komşu köyler gibi sarp ve dağınık yerleşim alanına sahiptir. 1963 yılında Kuşköy’de bir okul yaptırılır.

Okulun açılışını izlemeye gelen gazeteciler, köylülerin kendi aralarında ıslıkla konuşmalarını duyunca haber yaparlar ve böylece “Kuşdili” Türkiye’de hızla tanınır. Kuşdilinin yaklaşık 350-400 yıllık bir geçmişi olduğu tahmin ediliyor.

Dik yamaçlara sahip Karadeniz dağlarındaki köylerin, mahalleleri birbirine uzak olduğundan, yöre insanı anlaşabilmek için ıslıkla haberleşme yolunu seçmiştir.

2017 yılında “Kuşdili” UNESCO Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesine dahil edilerek koruma altına alınmıştır.

 

KUŞ DİLİ FESTİVALİ

Her yıl Haziran ayının son haftası, Kuşköy’de “Kuşdili Şenlikleri” düzenleniyor. Şenlik sırasında yapılan “Islıkla Haberleşme Yarışması” nda hem büyükler hem de küçükler, bir kilometre mesafeden eşlerine komutlar veriyorlar. En iyi anlaşabilenler yarışmayı kazanıyorlar.  

Giresun Çanakçı Kaledibi Köyü Kalesi

KALEDİBİ KÖYÜ KALESİ

İlçe merkezine 5 km uzaklıktaki Kaledibi köyündedir. Sahilden yaklaşık 13 km içeride, bugünkü Çanakçı kara yolu üzerinde bulunmaktadır. Hakim bir tepededir. Ancak yapılış tarihi ve yaptıran hakkında bilgi yoktur. Ancak Roma döneminde yapıldığı, Bizans döneminde de kullanıldığı tahmin edilmektedir. Osmanlı döneminde ise, yöreye hakim bir tepe üzerinde bulunması nedeniyle sadece gözcü kulesi ve karakol olarak kullanılmıştır.

Kale: iç ve dış surlardan oluştuğu ancak iç surlarının yöre halkı tarafından ev yapımında kullanılmak üzere söküldüğü ve toplandığı tahmin edilmektedir. Bu yüzden büyük ölçüde yıkılmıştır. Günümüze ulaşan kısmının: taş yığma yapım sistemiyle yapıldığı görülür. 2007 yılında kalenin çevresinde temizlik yapılmıştır. Kale, 2017 yılında I. Derece arkeolojik Sit alanı olarak tescil edilerek koruma altına alınmıştır.

 

BAKIMLI KÖYÜ

Bakımlı köyü, ilçe merkezine 6 km uzaklıktadır. Eski ismi Sadegör köyüdür. Osmanlı döneminde köyün ileri gelenleri, köye gelen devlet büyüklerini en iyi şekilde misafir ettiği için “Bakımlı” ismi alınmıştır.

Giresun Çanakçı Bakımlı Köyü Köprüsü

Bakımlı Köyü Köprüsü

Çanakçı deresi üzerindedir. Ancak köprünün yapım tarihi ve yaptıran bilinmemektedir. Küçük boyutlu bir köprüdür. Döşemesi günümüze tahrip olmuş vaziyette ulaşmıştır. Taş korkulukları, sonradan betonla sağlamlaştırılmıştır. Köprü günümüzde sadece yaya geçişlerine uygundur.

Giresun Çanakçı Bakımlı Köyü Su Değirmeni

Bakımlı Köyü Su Değirmeni

Değirmenin yapım tarihi bilinmez. Kareye yakın bir planı vardır. Kagir sistemle inşa edilmiştir. Girişi basık kemer açıklıklıdır. İçeride, bir tane yuvarlak formlu değirmen taşı, buğday ve un hazneleri bulunur. Duvar içinde bir ocak vardır. Değirmen günümüzde değirmen olarak kullanılmaya devam edilmektedir.

Giresun Çanakçı Bakımlı Köyü Şadı Kilisesi

Şadı Kilisesi

Bakımlı köyü Şadı Mahallesindedir. Kilisenin yapım tarihi ve yaptıran bilinmez, çünkü kitabesi veya bir belge yoktur. Ancak bölgede bulunan benzeri diğer yapılarla karşılaştırıldığında bu yapının muhtemelen 19’ncu yüzyılda inşa edildiği tahmin edilmektedir. Yapı: dikdörtgen planlıdır. Tek nefli inşa edilmiştir. Çan kulesi yoktur.

Giresun Çanakçı Bakımlı Köyü Şadı Kilisesi

Kapı ve pencere kanatları yok olmuştur. Yapının üstü içten beşik tonoz ve dıştan ise beşik çatı ile örtülüdür. Beşik çatı sonradan betonla kaplanmıştır. Kilisenin iç duvarlarında bulunan freskolardan bazıları günümüze ulaşmıştır. Kilise, 1950 yılında okul olarak kullanılmaya başlanmış, kilisenin içinde bazı bölümler biriketle örülerek derslik yapılmıştır. Apsisten yeni bir kapı açılmıştır.

 

SAYLIDERE ŞELALESİ

İlçe merkezine 11 km uzaklıktaki Kuşköy’dedir. Şelalenin bulunduğu akarsu: kaynağını Sisdağından alır. Say adı verilen yer şekilleri üzerinde hızla kayarak çağlayanlar oluşturur ve Saylıdere Şelalesi meydana gelir. Çevresinde: kestane, kızılağaç ve şimşir türleri ağaçlık alanlar vardır. Rakımı 441 metredir.

Giresun Çanakçı Kurukol Yaylası

KURUKOL YAYLASI

İlçe merkezine bağlı 11 km uzaklıktaki Kurukol Mahallesindedir. Yayla, Kurukol halkı tarafından hayvan otlatmak için kullanılmaktadır. Ayrıca yaz aylarında tatile gelen Çamoluk halkı tarafından da piknik ve festival yeri olarak kullanılmaktadır.

 

KİRBAŞ YAYLASI

İlçe merkezine bağlı 18 km uzaklıktaki Uluca köyündedir. Usluca köy halkı tarafından yaz aylarında piknik ve festival alanı olarak kullanılmaktadır. Yaylanın rakımı 1111 metredir.

 

KARABÖRK BELDESİ

Karabörk beldesi, ilçe merkezine 17 km uzaklıktadır. Kasaba Çanakçı deresi vadisindedir. Karadeniz bölgesinin yoğun ormanlık alanı içindedir.

Giresun Çanakçı Karabörk Beldesi Köprüsü

Karabörk Beldesi Köprü

Yapım tarihi ve yaptıran bilinmez. Yuvarlak kemerli ve tek gözlüdür. Kemer gözü yayvandır. Kemer, derinin iki yakasında, dere yatağında bulunan yerli kayalar üzerine oturtulmuştur. Köprünün tabliye kısmı, sonradan asfalt malzeme ile kaplanmıştır.

Köprü günümüzde tek yönlü taşıt trafiğine imkan vermektedir.

Giresun Çanakçı Karınca Kalesi

KARINCA KALESİ

Burası 880 metre yükseklikte bir mesire alanıdır.

Ancak herhangi bir araştırma yapılmamış olmasına rağmen, buranın bir volkanik tepe olduğu da öne sürülmektedir. Hatta tepenin boş olan içlerine giriş yollarının bulunduğu da iddia edilir. Rusların Karadeniz yöresini işgal ettikleri dönemde, burası uzun süre kullanılmıştır.

Tepe dik ve kayalık yapısı nedeniyle ulaşılması oldukça zordur. Zirvesinde ise bir futbol sahası genişliğindeki açık alanda, 360 derecelik muhteşem bir seyir alanı bulunur.

Tepede Giresun’un yarısı ve Trabzon’un bir kısmının manzarasını görmek mümkündür. Gerek zirvede açık alanda ve gerekse kaleye çıkış güzergahında, orman içindeki açık alanlarda piknik yapılabiliyor.

Giresun Çanakçı Karınca Kalesi

Kaleye tırmanışa geçmeden önce: yol üzerinde bulunan meşe ağacına, dilek tutulup bez bağlanır. Hatta dilek tutup meşe ağacının gölgesinde uyuyanlar bile olur. Rivayete göre mezarın üzerinde büyüyen asırlık meşe ağacına Ramazan ayının ilk gününde bağlanan iplerle tutulan dilek yerine geliyormuş.

Ardından yaklaşık 100 metrelik zorlu bir yolculuk 20 dakikada tırmanılır. Tepede: 13 metre yükseklikte bir direkte, ay yıldızlı bayrağımız dalgalanıyor.

Son bir not: Geçtiğimiz yıllarda ulaşımı hayli zor olan Karınca kalesine araba ile ulaşım sağlamak üzere 3 km lik yeni yol yapıldığını duydum. Kaleye kadar olan yolun tamamı betonlanmış.

İlk anda elbette güzel olduğu akla geliyor ama diğer yandan, buraya aşırı insan kalabalığının gelmesi, buranın yakında bir çöplük haline gelmesine de sebebiyet verecektir, umarım gelenler bu muhteşem doğal güzelliği korurlar.

 Giresun Tirebolu hakkındaki gezi yazım için  Tirebolu

Giresun Çamoluk

Giresun Çamoluk

Çamoluk, Giresun arası uzaklık: 82 km. Çamoluk, Gölova arası uzaklık: 41 km. Çamoluk, Alucra arası uzaklık: 49 km. Çamoluk, Şiran arası uzaklık: 50 km.

TARİHİ

İlçenin eski ismi “Mindaval” dır. Yani kelime anlamı “huzur vadisi” demektir. Çepniler: Trabzon’un fethinden önce Akkoyunlu hükümdarı Şah İsmail’in dayısı Uzun Hasan zamanında, kafileler halinde buraya gelirler.

1464 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından fethedilmiştir. Osmanlı döneminde Şebinkarahisar’a bağlı bir nahiyedir. 1933 yılında Alucra ilçesine bağlanmıştır. 1987 yılında Belediye teşkilatı kurulur. 1990 yılında ise ilçe olur.

Giresun Çamoluk

GENEL

İlçe, Mindaval deresinin bulunduğu geniş bir vadi üzerinde kuruludur. Kelkit ırmağının ikiye böldüğü vadide bulunur. Genellikle dik yamaçlardan oluşan bir coğrafyada yerleşiktir. Deniz seviyesinden yükseklik ortalama 1140 metredir.

Su kaynakları bakımından oldukça zengindir. İlçenin en önemli akarsuyu Kelkit çayıdır. Kelkit çayı ilçenin ortasından geçer ve Yeşilırmak nehrine karışır. Bölgede, geçiş iklimi hakimdir. Bitki örtüsü genellikle seyrek görünümlüdür. Ormanlık alanlar vardır. Bol miktarda ceviz ağacı bulunur.

Giresun Çamoluk

NE YENİR

Çamoluk yöresinin “Şeker kuru fasulye” si oldukça meşhurdur. Mutlaka tatmanızı öneririm.

ÇAMOLUK BAL FESTİVALİ

Her yıl Ağustos ayında geleneksel olarak Çamoluk Gölpark alanında yapılır. Çünkü, kalitesi, şifa kaynağı, tabiat mucizesi olarak bilinen, doğal tabiat koşullarında organik olarak yetiştirilen Çamoluk ballarının ünü dünyaya yapılmıştır. Festivalde yapılan yarışmada dereceye giren ballar açık arttırma ile satılıyor.

ÇAMOLUK MESLEK YÜKSEK OKULU

Alucra’da bulunan Turan Bulutçu Meslek Yüksek Okuluna bağlı olarak açılan okul, tek programla eğitim öğretime başlamış olmasına rağmen, Eylül 2019 tarihinde eğitim öğretime başlamıştır.

Giresun Çamoluk

GEZİLECEK YERLER

Giresun Çamoluk Kaledere Kalesi

KALEDERE KALESİ

İlçe merkezine bağlı 8 km uzaklıktaki Kaledere köyünün 2 km kuzeyindedir. Kalederesinin 200 metre batısından başlayan bir yükselti üzerindedir.

Giresun Çamoluk Kaledere Kalesi

Kalenin girişi batı yönündedir. Kaleye giriş: yüksekliği 3 metre olan, 45 derece eğimli ve üzerinde doğal kayaya yapılmış basamaklar bulunan bir tünel sisteminden girilir. Bu basamaklar özenle kesilmiş ve belli ölçüde yapılmıştır.

Girişten başlayan 42 basamaklı bir sistem bulunmasına rağmen, bu sistem çok fazla tahribata uğramıştır. Kaleyi tamamen çevreleyen: doğal tahribata uğramış, kırma basit taşlarla yapılmış, horasan harçlı sur duvarı vardır.

Doğu duvarı sağlamdır. Batı bölümünde, Kalederenin doğusundan başlayan düzleştirmeler yapılmıştır. Bu düzleştirmeler: 300 metre yüksekliktedir.

Boyutları 1.55 metre ve derinlik 1.40 metredir. Girişin kuzey bölümünde, basit kırma taşlardan horasan harcı ile yapılmış bir duvar bulunur. Kalede yapılan yüzey araştırmalarında, MÖ 2 binli yıllar ve ayrıca Roma dönemine ait seramikler bulunmuştur.

Giresun Çamoluk Folbaba Türbesi

FOLBABA TÜRBESİ-DERVİŞ ALİ BABA TÜRBESİ

İlçe merkezine bağlı 6.5 km uzaklıktaki Yuvacık köyündedir. Köyün hemen gerisinde, yol kenarındadır.

Diğer adı Derviş Ali Baba Türbesidir. Türbede meftun Derviş Ali Baba’nın 1700’lü yıllarda yaşadığı tahmin edilmektedir. Kendisinin Hz Ebubekir’in torunlarından olduğu söylenir. Derviş Baba’nın 400 yıl önce Mısır’dan geldiği, İslamiyeti yaymada büyük çabası bulunduğu ve Yuvacık köyünün de Derviş Ali Baba ve onun sülalesinden gelenler tarafından kurulduğu söylenir. Osmanlı Fütühat döneminde bölgeye gelen Türk askerlerine ev sahipliği yaptığı ve onları kerameti ile doyurduğu söylenir.

Türbe, 12 metre boyundadır ve bu boyutu ile Türkiye’nin en büyük ikinci türbesidir. (Türkiye’nin en büyük türbesi, İstanbul’dadır. Hz Yuşa’ya ait türbenin uzunluğu 17 metre, genişliği 2.5 metredir.) Bu türbenin bu kadar uzun olmasının sebebi hakkında bir söylenti bulunmaktadır.

Çok uzun yıllar önce, bir kişi rüyasında “Derviş Ali Baba” yı görür, kendisi “ayaklarının üzerinden geçildiğini” söyler. Bunun üzerine köyde türbe büyütülür, türbenin üzeri yapılır. Ancak rüzgarlı havalarda türbenin üstü yıkılır, bunun üzerine türbenin sadece çevresi duvarlarla çevrilidir.

Türbenin çevresinde: Osmanlı döneminde fütühat için gelip şehit düşen Hasan Dede, Meşat Dede ve İbrahim Dede isimli üç kişiye ait şehit türbeleri de bulunmaktadır.

Giresun Çamoluk Hacı Ahmet kalesi-Avarak Kalesi

HACIAHMET KALESİ-AVARAK KALESİ

İlçe merkezine bağlı 12 km uzaklıktaki Hacıahmetoğlu köyündedir. Sarıçiçek dağlarının 5 km kuzeyindedir. Hakim bir tepe üzerinde bulunan kalenin yapım tarihi ve yaptıran hakkında bilgi veren kitabesi ve belge yoktur.

Kalenin Avarlar zamanında yapıldığı söylenmektedir. Bu yüzden “Avarah” kalesi ismiyle de tanınır. Kale, Kelkit Havzasını kontrol etmek için yapılmıştır. Kale, Kelkit çayının hemen kuzeydoğusunda bulunan hakim bir tepe üzerindedir. Kalenin girişi kuzey yönündedir. Düzleştirilmiş taşlarla yapılan kalede horasan harcı kullanılmıştır.

Giresun Çamoluk Hacı Ahmet Kalesi-Avarak Kalesi

Kalenin güneybatı yönünde: dere taşlarıyla yapılmış basit duvar örgüsü bulunur ve bu örgü batı ve güney yönünde devam eder. Kalenin kuzeydoğu duvarı sağlam olarak günümüze ulaşmıştır. Batı, doğu ve güneydoğu duvarlarının ise sadece temelleri günümüze ulaşmıştır.

Kalenin güneybatı duvar örgüsü: 70-80 cm kalınlığında ve yaklaşık 3 metre yüksekliktedir. Güneydoğu ve kuzey duvarları da yaklaşık aynı ölçülerdedir.

Ayrıca: kalenin batı yönünde büyük kısmı basit taş örgüsüyle yapılmış sur görünümü veren ve kalınlığı 2 metreyi bulan duvar örgüsü vardır. Yerleşim üzerinde yapılan yüzey araştırmalarında: MÖ 2 binli yıllar ile Roma dönemine ait seramikler bulunmuştur.

Giresun Çamoluk Kayacık Köyü Kilisesi

KAYACIK KÖYÜ KİLİSESİ

İlçe merkezine bağlı 15 km uzaklıktaki Kayacık köyündedir. Köy, 1925 yılına kadar Rum Pontuslardan kalma bir Rum köyü idi. Köyün Rum dönemindeki ismi Hınzırıdır. Nüfus mübadelesi sonucu Rumlar, buradan ayrılmıştır.

Ancak 1970’lerin başına gelindiğinde köyde 3 aile kalmıştır. 1991 yılında ise köy derneği kurulmuş, geleneklerin sürdürülmesine ve köyün canlandırılmasına karar verilmiş, 2008 yılında köyde 70 ev mevcuduna ulaşılmıştır.

Gelelim kiliseye: kitabesi veya herhangi bir belge, kayıt yoktur. Benzerleriyle karşılaştırıldığında, muhtemelen 19’ncu yüzyılın ikinci yarısında yapıldığı tahmin edilmektedir. Doğu batı ekseni üzerinde uzanır.

Dikdörtgen bir zemin şeması gösterir. Bazilikal planlıdır. Cephenin üst seviyesinde yine renkli taş işçiliğiyle işlenmiş üç tane haç motifi vardır. Kilisenin üst örtüsü tamamen çökmüştür. Bu yüzden iç mekan kısmen harfiyatla dolmuştur.

İç mekan zemin kaplaması tespit edilememiştir. Yapının beden duvarları üçlü kemer düzenlemesi ile oluşturulmuştur. Kemerler yuvarlak formludur. Narteks ve mahfil bölümü bulunmayan kilisenin atrium yani bahçe duvarları yıkılmıştır.

Giresun Çamoluk Yenice Şelalesi

YENİCE ŞELALESİ

İlçe merkezine bağlı 18 km uzaklıktaki Yenice köyündedir.

Giresun Çamoluk Yenice Şelalesi

Şelalenin bulunduğu 13 Hektar büyüklüğündeki alan, Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü tarafından 2019 yılında “Yenice Şelaleleri Tabiat Anıtı” olarak tescil edilerek koruma altına alınmıştır.

Giresun Çamoluk Yenice Şelalesi

Evet, şelale: Pınarbaşı deresi akış güzergahındadır. Şelalenin bulunduğu yerin rakımı 1183 metredir. Pınarbaşı menbasının, 200 metre kuzeyinde, küçük bir göl düzenlemesi, devamında sel kıran yapılmış ve buradan yaklaşık 25 metre yükseklikten düşen bir şelale ve 2 tane değirmen bulunur.

Bu şelalelerin 600 metre kuzeyinde 2 tane daha şelale vardır bunlar 7-8 metreden düşer. Bentler ve şelaleler ile birlikte toplam 10 şelale bulunmaktadır. En büyük şelalenin boyu 40 metre olup yeraltı suyu ile beslenmektedir.

Giresun Çamoluk Bektaş Bey Camii

BEKTAŞ BEY CAMİİ

İlçe merkezine bağlı 20 km uzaklıktaki Sarpkaya köyündedir. Caminin bulunduğu yere çıkabilmek için dik ve virajlı yollardan geçmek gerekir. Yol burada bulunan kayalar kırılarak açılmıştır. Zirveye ulaşıldığında nispeten düz bir arazi yapısı vardır ve cami, bu düzlüğün başlangıç noktasındadır.

Yörenin en eski ve tarihi özellikler taşıyan camisidir. Özgün haliyle günümüze ulaşmıştır. Caminin inşasında: nahhatlar, hattatlar, dülgerler, taş ve demir ustaları ve mimarlar getirilerek sanatın en ileri seviyesinde olanlar çalıştırılmıştır. Hiçbir masraf ve fedakarlıktan kaçınılmamıştır.

Giresun Çamoluk Bektaş Bey Camii

Giriş kapısı üzerindeki kitabe yeri boştur.

Ancak çeşitli yayınlara göre cami: Trabzon Valisi Çeçenzade Hacı Hasan Paşa oğlu Bektaş Bey tarafından 1818-1819 yılları arasında yaptırılmıştır. Halk arasında: Bektaş Bey’in Trabzon Beylerbeyi tarafından idareci olarak bölgeye yollandığı ve çok sert mizaçlı, otoriter birisi olduğu anlatılır. Onu buraya atayan kişi de babası Çeçenzade Hasan Paşa’dır. Bektaş Bey, tahminlere göre 1811-1825 tarihleri arasında Zağpa (ilçenin o zamanki ismi) da kalmıştır.

Caminin girişi, kuzey cephesi ortasındadır. Giriş dikdörtgen formlu olup profilli bir silme ile çevrelenmiştir. Ahşap kapısı da özel işçilikle yapılmış, üzeri metal işlemelerle süslenmiştir.

Caminin duvarları kesme taştan yapılmıştır.

Dış duvarların kalınlığı yaklaşık 1 metredir. Köşe taşları büyük boyutludur. Dikdörtgen planlıdır, kıbleye doğru uzundur. Caminin içi toplam 70 metre kare civarındadır. Tavanı ahşaptır. Ancak son yıllarda çatı yapılarak saçla kapatılmıştır.

Ahşap tavanda, sütunlarla bölünen alanlarda farklı geometrik şekillerde uygulamalar yapılmıştır. Bölünme tavanda da yansıtılmıştır. Tavan göbeğinde simgesel anlamda oldukça güçlü olan çarkıfelek motifi uygulanmıştır. Fakat farklı zemin renklerinin kullanıldığı pano içleri oldukça güzel düzenlenmiştir. Bütüne bakıldığında genel bir estetik hakimdir.

Özgün halinde, ahşap olan son cemaat yerindeki ahşap sütunlar, çürüdüğü için sökülerek beton olarak yeniden yapılmıştır.

Ahşap minber renkli ve sade süslemelidir. Minber korkuluğunda: sülüs yazı yer alır. Mihrap yüzeyinde yazı ve desenlerden oluşan, yoğun kalem işi süslemeler bulunur. Caminin harim bölümünde, duvar yüzeyleri hariç süsleme yoktur.

Harim, üst örtüyü taşıyan yuvarlak formlu, ahşap sütunlarla üç sahınlı olarak düzenlenmiştir. Sütunlar birbirlerine ahşaptan yuvarlak kemerlerle bağlanmıştır. Caminin harim kısmındaki zengin kalem işi işçiliği, Giresun genelinde en güzel camilerden birisi olmasını sağlamıştır.

Caminin genelinde ahşap işçiliği ve iç süslemeleri oldukça güzeldir. İç süslemelerde kök boyası kullanılmıştır.

Caminin minaresi:

Kuzeybatı köşesindedir. Minare, kare kaideli, çokgen planlı ve tek şerefelidir. Ancak 1996 yılından sonra beton olarak inşa edilmiştir.

Gelelim onarıma: cami 2001-2004 yılları arasında hayırseverlerin yardımı ile onarılmıştır. Bu onarımda, yukarıda da belirttiğim gibi, caminin çatısı yenilenmiş ve üzeri saçla kaplanmıştır.

Kesme taş duvarlar elden geçirilmiş, taş araları yeniden derzlenmiştir. Bu onarım döneminde bir de abdest alma yeri yani şadırvan yapılmıştır.

Cami, 2015 yılında tescil edilerek koruma altına alınmıştır.

Halen ibadet sürdürülmektedir. Ancak caminin günümüzde yakın çevresinde sadece 4-5 ev kalmıştır. Bu yüzden cami genelde kapalı tutulmaktadır. Diğer evler de çevrede dağınık olduğundan sürekli ve kalabalık cemaat yoktur.

Böylece bu eşsiz eser bir anlamda gelecek nesillerin bir emaneti olarak korunmaktadır. Bence buraya yolunuz düşerse mutlaka bu gurur verici camiyi görün.

 Giresun Yağlıdere hakkındaki gezi yazım için  Yağlıdere