Şehir, Polonya ülkesinin başkenti ve aynı zamanda en büyük şehridir. Avrupa Birliğine bağlı şehirler arasında, 6’ncı büyüklüktedir.
Dünya üzerinde en pahalı şehirler sıralamasında, 144 şehir arasında 113 sıradadır. Yaşam kalitesi açısından yapılan derecelendirmeye göre ise, 100 şehir arasından 87’nci sıradadır.
Vistül nehri: şehir merkezinden geçer. Şehrin Baltık Denizine uzaklığı ise, 350 km. dir. Şehir, deniz seviyesinden 1221 metre yüksekliktedir.
II. Dünya savaşı sonunda tamamen tahrip olan şehir: Polonyalılar ve Sovyetler Birliğinin yardımları ile yeniden inşa edilmiştir.
Bu arada: 9 Kasım 1940 tarihindeki Varşova Kuşatmasında gösterilen kahramanca direniş nedeniyle, Polonya ülkesindeki en önemli madalya olan “Virtuti Militari” şehre verilmiştir.
Evet, şehir her yıl 5 milyon turist tarafından ziyaret edilmektedir. Çok sayıda tarihi bina ve etkileyici sokak cadde görebilirsiniz.
Ancak: hemen başlangıçta şunu belirtmem gerekir ki: bu şehir II. Dünya savaşında en çok bombalanan şehirlerden birisidir ve şehrin % 85’lik bölümü yok olmuş ve daha sonra yeniden yapılmıştır.
Yani: bu şehri ziyaret edecekler: şehirde çok eskiye dönük ve orijinal tarihi bir şeyler beklemelidirler.
Giriş kısmı için son bir not: metro inşaatı nedeniyle, son yıllarda şehirde çok sayıda Türk bulunduğu söyleniyor ki, birkaç kez, yolda Türkçe konuşarak ilerleyenleri görmek mümkündür.
TARİH
Bugünkü Varşova şehrinin bulunduğu yerdeki ilk yerleşim: 1300 yılında, Plock Masovia Prensi Boleslaw tarafından kurulmuş ve 1414 yılında, Mosovia Prensliğinin başkenti olmuştur.
1596 yılında, şehir: Polonya krallığının başkenti olmuştur. Daha sonraki yıllarda ise, sürekli gelişmiş ve hızla büyümüştür. 1655-1658 yılları arasında, şehir, üç kez yabancı istilacılar tarafından kuşatılır ve İsveçliler tarafından talan edilir.
1776 yılında, şehrin Polonya-Litvanya birliğinin başkenti olduğu görülür. 1796 yılında ise, Prusya krallığının başkenti olur. 1806 yılında, Napolyon bölgeyi işgal eder ve şehri, bölgede yeni oluşturulan Varşova Dukalığının başkenti yapar. 1816 yılında Varşova kraliyet üniversitesi kurulur.
1861 yılında, Polonya üzerindeki Rus yönetimine karşı ayaklanma çıkar ve Rus askerleri bu ayaklanmayı bastırırken, 5 Polonyalı milliyetçi ölür.
4 Ağustos 1915 ile Kasım 1918 tarihleri arasında şehir Nazi Almanya’sı tarafından işgal edilir. 11 Kasım 1918 tarihinde, İkinci Polonya Cumhuriyeti kurulur. 1920 yılına gelindiğinde ise, bu kez Polonya-Bolşevik savaşı çıkar ve Polonyalılar savaşı kazanırlar.
Temmuz 1944 tarihinde, Kızıl ordu Polonya topraklarını ve Varşova şehrini işgal eder. Stalin, bağımsız bir Polonya fikrine karşıdır.
Bunun üzerine Varşova ayaklanması başlar. 63 gün boyunca devam eden bu ayaklanma sonucunda, yaklaşık 150-200 bin Polonyalının ölümü sonunda: Kızıl Ordu şehir dışına çekilir.
Bu arada: Almanlar: şehri yerle bir ederler. Anıtlar ve hükümet binaları, özel Alman birlikleri tarafından yok edilir. Müze koleksiyonları Almanya içlerine taşınır.
17 Ocak 1945 tarihinde, Kızıl Ordu yani Sovyet Birlikleri Varşova şehrinin banliyölerindeki kalıntılara girer ve hızla ilerleyerek şehri ele geçirirler.
Her şeye rağmen, şehir Polonya ülkesinin başkenti, siyasi ve ekonomik yaşamın merkezi olmaya devam etti. Tarihi sokaklar, kiliseler ve binaların birçoğu, orijinal formlarında yeniden inşa edildi.
1979-1983 yılları arasında: John Paul II: dayanışma hareketi adı altında ülkedeki komünist yönetime karşı bir hareket başlattı. Aynı şahıs: 1979 yılında Papa olduktan sonra: Polonya’nın yenilenmesi yönünde, Zafer Meydanında vaaz verdi ve demokratik değişikliklerin yapılmasını istedi.
ULAŞIM
Okecie de Warszawa uluslar arası havaalanı: ismini dünyaca ünlü besteciden almıştır “Frederic Chopin Uluslar arası havaalanı (WAW)” dır. İstanbul-Varşova arasındaki uçuş süresi, yaklaşık 2 saati biraz geçiyor. Varşova havaalanı çok modern ve şirin bir yer.
Havaalanı, şehir merkezine 10 km uzaklıktadır ve güney batıda bulunmaktadır.
Havaalanından şehir merkezine ulaşım için otobüs tercih ederseniz, yolculuk yaklaşık 25-40 dakika arasında sürmektedir. Otobüs kullanmak isterseniz 175 numaralı otobüsü kullanmalısınız, 1 bilet 4.40 zlotidir.
Gece otobüs bulunmamaktadır. Ulaşım için taksi düşünürseniz, havaalanı ile şehir merkezi arasında üç taksi şirketinin bulunduğunu bilmelisiniz. Bu şirketler, Terminal 2 Geliş salonu yakınında kendilerine ait yerde beklemektedirler.
PARA
Polonya’da: Euro’ya geçiş tamamlanmadığı için halen para birimi olarak “zlotisi” kullanılıyor. Bu yüzden, yanınızda Euro veya Amerikan Doları götürmenizi öneririm.
1 Zlotisi = 100 groszy. Dir.
Banknotlar: 10, 20, 50, 100 Zlotisi ve 1,2, 5 Zlotisidir.
Herhangi bir banka veya döviz bürosundan para değişimi yapabilirsiniz. Birçok yerde, büyük mağazalar, benzin istasyonları ve oteller ile restoranlar kredi kartlarını kabul ederler. Ancak: havaalanında hemen döviz değişimi yapmayın çünkü zarar edebilirsiniz.
1 Euro; şehir merkezinde 4 zloti iken, havaalanında 3.5 zloti’ye bozuluyor. Öte yandan zloti, uluslar arası geçerliliği olan bir para birimi değil, yani dönüşte yanınızda zloti kalırsa, bunu Türkiye’de veya başka bir ülkede kullanma şansınız yok, bu yüzden, yanınızdaki Euro veya Dolar cinsi paraları: günlük olarak ve küçük küçük bozdurmanızı ve son günlerde yanınızda fazla zloti bulundurmamanızı öneririm.
İKLİM
Şehirde, nemli karasal iklim egemendir ve buna bağlı olarak kışlar soğuk, yazlar sıcak geçer. Ortalama sıcaklık: eksi 3 derece civarındadır. Temmuz ayında ise, sıcaklık ortalaması, 19.3 derecedir. İlkbahar ve Sonbahar: şehrin en güzel mevsimidir.
VARŞOVA ARMASI
Varşova şehrinin simgesi “deniz kızı” yani “Syrenka” dır. Bu nedenle, şehir içinde bol miktarda deniz kızı heykeli görebilirsiniz. Deniz kızının bulunduğu mühür, yani Varşova şehrinin simgesi, ilk olarak 1609 tarihli bir belgede kullanılmıştır.
En önemli deniz kızı heykeli ise: eski şehir meydanının tam ortasında, bir havuz ile çevrili olarak bulunmaktadır. Ancak, orijinal heykel: Varşova Tarih Müzesine taşınmıştır. Diğer deniz kızı heykelleri: Karowa caddesi üzerindeki Swietokrzyski köprüsü ve Vistula nehri kıyısında görülebilir.
Bu konuda, son bir not: efsanevi figür deniz kızı heykelinin hikayesini bilmek isterseniz: antik dönemde, Triton’un kızları: denizlerin derinliklerinde yolculuğa çıkarlar ve bunlardan birisi Danimarka kıyısında kalmaya karar verir. (halen Kopenhag şehri limanı girişinde bulunan deniz kıyı heykeli bunu ifade etmektedir), ikinci deniz kızı ise Vistula nehri sularının derinliklerine dalarak, warszowa köyüne kadar gelir ve dinlenmek için kumsala çıkar.
Ancak; bir tüccar: deniz kızına hayran olur ve onu takip eder, ele geçirir.
MARİA SKLODOWSKA CURUİ
Radyoaktivite ile ilgili araştırmalar yapmasıyla tanınır. 7 Kasım 1867 yılında doğan Maria: fizikçi ve kimyager olarak tanınır.
Hatta: Nobel ödülü kazanan ilk kadın unvanına da sahiptir. 1903 yılında kocası ile birlikte Nobel Fizik ödülünü paylaşmış, 1911 yılında ise Nobel Kimya ödülünü almıştır.
Paris Üniversitesinde ilk kadın profesör olmuştur.
Evet: Maria: Polonya krallığının Rusya İmparatorluğunun bir parçası olduğu dönemde, Varşova’da gizlice okudu ve bilimsel eğitimine başladı. 1891 yılında ise, ablasını takip ederek Paris’e yerleşti.
Takip eden süreçte: Polonyum ve Radyumu bulmasıyla tanınır. 995 yılında: Paris’te Pantheon’da gömülmüştür.
FREDERİC CHOPİN
Varşova şehrine, yaklaşık 60 km. uzaklıkta bulunan Chopin köyünde; Fransız baba ve Polonyalı anneden doğan ünlü müzisyen: yedi aylık isen, ailesiyle birlikte Varşova şehrine taşınırlar.
Kendisi: besteci ve virtiöz piyanist olarak tanınır. 20 yaşında Polonya’dan ayrılır. Ancak, ayrılmadan önce, onun eserlerinin birçoğu ortaya çıkmıştı.
Hayatının geri kalan kısmını: Paris’te yaşadı. Orada: kompozisyonlarını satarak ve piyano öğretmeni olarak yaşamını sürdürdü.
Fransız Liszt ve Robert Schuman ile dostluk kurdu. 1849 yılında, Paris’te öldü.
ALIŞVERİŞ
Şehirde alışveriş mekanlarının başında “Zlote tarasy” yani “Altın teraslar” gelmektedir. Bu modern alışveriş merkezi, merkezi tren istasyonunun hemen yanındadır ve 200 mağaza bulunmaktadır.
Tren garının hemen yanındaki bu alışveriş merkezinin ilginç görünümüne şaşıracaksınız. Sanki: İstanbul-Kanyon alışveriş merkezinin camla kaplanmış olanını düşünün, ancak içerisi Kanyon kadar lüks değildir.
Burada bulunan “Satürn” isimli alışveriş merkezinden ucuz elektronik cihaz satın alabilirsiniz. Cep telefonlarında vergi olmadığından, ülkemizden % 25 daha ucuz, dizüstü bilgisayarlar ise % 15 daha ucuz.
Bunun dışında: “De Galeria Mokotown” ve “Arkadia” isimli alışveriş merkezleri de, şehirde alışveriş için iyi seçeneklerdir. Buralarda, aradığınız her şeyi bulabilirsiniz.
ŞEHİR İÇİ ULAŞIMI
Şehirde toplu taşıma hizmetleri: saat: 05.00-23.00 arasında sürmektedir. Gece yarısı ile sabah 05.00 saatleri arasında ise, gece hatları servise girmektedirler.
Toplu taşım araçlarından yararlanmak için gereken biletleri: bilet kiosklarından veya bilet makinalarından satın alabilirsiniz. Hatta: sürücüden doğrudan satın alma imkanı da bulunmaktadır.
Metro
Şehirde 21 metro istasyonu bulunmaktadır. Kuzey-güney yönünde, sadece bir sabit hat bulunur. Metro hattı: Cuma ve Cumartesi geceleri saat: 03.00 de kapanır. Şehirde halen ilave metro hatları inşaatları sürdürülmektedir ki, bu hatlarda Türkler çalışmaktadırlar.
Tramvay
Tramvaylar, şehir genelinde, 29 hatta çalışırlar.
Otobüsler
Otobüslerin 140 hattı tüm şehri kapsamaktadır. Birçok otobüs: Warszawa Centralna tren istasyonu ve Metro Merkez İstasyonu yakınında durur.
Taksi
Şehirde faaliyet gösteren 30 taksi şirketi bulunmaktadır. Bu nedenle, taksi bulmak her zaman için kolaydır.
NE YENİR-NE İÇİLİR
Polonya mutfağının ana besin maddesi, önce lahana ve sonra patatestir.
Polonya’nın ulusal yemeği olan “bigos” yerel lezzetlerden tatmak isteyenler için öncelikli olmalıdır.
Bu yemek: lahana turşusu, taze lahana, soğan ve mevcut hangi tür varsa o etten yapılır. Gerçek bigos: özellikle Noel ve Paskalya zamanlarında, bütün aile bir araya gelinerek yapılır ve yenilir.
Patates çok farklı şekillerde yenilir. Ama en meşhur şekli “placki ziemniaczane”dir. Genellikle ekşi krema ile servis edilir.
Çorbalar: Polonyada çok lezzetli ve popülerdir. Bunların arasında en tipik olanı “chlodnik” ve “barszcz czerwony” (pancara dayalıdır) çorbalarıdır. İşkembe ile yapılan, bol baharatlı “flaki” çorbası da tercih edilmektedir.
Polonyalılar: yemek ve etlerde genellikle çok baharat kullanırlar. Yemekler yanında, bira içilir.
Gelelim içeceklere: burada lezzetli votka çeşitleri içiliyor ki, bunlar “Zubrowka, Krupnik, Pieprzowka” olacaktır.
GECE HAYATI
Eski şehir bölümünde: gece yarısı bodrum barları ziyaret etmek mümkündür. Şehrin gece ve eğlence hayatı, eski şehir yani old town bölgesinde sürdürülüyor.
Özellikle: mazowiecka caddesi üzerinde, yan yana dizilmiş birçok diskolar bulunuyor. Bunlar: enklawa, rich and pretty, bank, organza.
Bunlar arasında, enklawa hariç diğerlerine gidebilirsiniz çünkü o mekanda, aşırı sayıda turist bulunuyor.
GEZİLECEK YERLER
OLD TOWN-STARE MİASTO
1980 yılında şehrin tarihi kent merkezi, UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası Listesine dahil edilerek koruma altına alınmıştır.
Burada dar sokaklarda yapacağınız yürüyüşlerden keyif alacaksınız. Ayrıca: yine burada çok sayıda hediyelik eşya satın alabileceğiniz küçük dükkanlar, kafeler ve restoranlar bulunuyor.
Burada, özellikle “zapiecek” isimli restorana uğramanızı ve “pierogi ruskie” adı verilen yemeği tatmanızı öneririm. Ancak, sossuz olmasını söyleyin çünkü sosunda domuz yağı var.
ROYAL CASTLE-ZAMEK KROLEWSKİ
Burası: Polonya hükümdarları için ikametgah olarak yapılmıştır. 16’ncı yüzyıla kadar: Polonya kralı ve kraliyet mahkemesinin ofisleri ve kişisel çalışma yerleri burada bulunmuştur. Ancak: tarihi süreç içinde, İsveçliler, Almanlar ve Ruslar tarafından yağmalanmıştır.
1791 Anayasası burada hazırlanmıştır. 19’ncu yüzyıldaki çöküşün ardından Kasım ayaklanması, buradan idare edilmiştir.
1918 yılında ise, I. Dünya savaşı sonunda, kale, Polonya başkanının resmi ikametgahı olmuştur. 1944 yılındaki Varşova ayaklanmasında şiddetli çarpışmalar sırasında yıkılan kalenin kalıntıları, Eylül 1944 tarihinde Alman mühendisler tarafından tamamen tahrip edilmiştir.
Ancak: 1971-1984 yılları arasında: kale yeniden inşa edilmiştir ve 1971 yılından bu yana: Warszawa Royal Castle adı altında bir devlet kurumu olarak faaliyet sürdürmektedir. 1984 yılında ise, halkın ziyaretine açılmıştır.
1980 yılında eski kent ile birlikte, Royal Castle da, UNESCO tarafından koruma altına alınmıştır.
Kalenin, kale meydanına bakan cephesinin uzunluğu 90 metredir. Cephenin her iki ucunda, soğanlı ve sivri, birer kare kule bulunmaktadır. Sigismund kulesi ise: ana cephenin merkezinde bulunur. Bu saat kulesinin yüksekliği 60 metredir.
Günümüzde: burası ulusal bir müze olarak kullanılmaktadır. Aynı zamanda: resmi ziyaretler ve devlet toplantıları için de burası kullanılmaktadır. Ayrıca: geçici ve kalıcı sergiler bulunmaktadır.
Jagiellonian Odaları
Bu odalar: ikametgah olarak kullanılmıştır. Şimdi ise, Litvanyalı Jagiellon hanedanı üyelerinin bir dizi portreleri bulunmaktadır. 2011 yılında, bu odalar: resim, heykel ve dekoratif sanatın modern ürünleriyle yeniden döşenmiştir.
Parlamento Binası
16’ncı yüzyıldan itibaren Leh demokrasisi buradan yönetilmiştir. 1573 yılında yapılan Anayasa’nın en büyük özelliği dini serbestlik tanımasıdır. 1791 yılında burada kabul edilen Anayasa: Avrupa’nın ilk modern Anayasası özelliğini taşımaktadır. Bu Anayasa burada hazırlanmıştır.
Royal Apartments
Bu daireler de ikametgah için kullanılmış ve burada kral Stanislav Augustus yaşamıştır. 1776 yılında, komşu Kraliyet Şapeli: Domenico Merlini tarafından tasarlanmıştır.
Lanckoronski Koleksiyonu
Bu koleksiyon, 1994 yılında Kontes Karolina Lanckoronska tarafından 37 resim olarak buraya bağışlanmıştır. Koleksiyon içinde özellikle Rembrand’ın iki resmi (Yahudi Gelinin Babası ve Yahudi Gelin) ilgi çekmektedir.
KRAL SİGİSMUND SÜTUNU-KİNG ZYGMUNT III WAZA COLUMN
Bu sütun: 1644 yılında inşa edilen kale meydanındadır. Ancak: kralın oğlu tarafından yapılan anıt; 1596 yılında, Krakov şehrinden, buraya taşınmıştır. 1681 yılında ise, kalıcı bir demir çit ile çevrelenmiştir.
Takip eden süreçte ise: sütun birkaç kez yenilenmiştir ki, en son olarak 1930 yılında yenilenmiştir. 1 Eylül 1944 yılında, Varşova ayaklanması sırasında, anıt Almanlar tarafından yıkılmış ve bronz heykel zarar görmüştür.
Daha sonra ise heykel onarılır. 1949 yılında savaştan sonra, yeni bir granit sütun üzerine heykel yeniden yerleştirilir. Orijinal sütunun kırık parçaları: günümüzde, Kraliyet kalesinin hemen yanında görülebilmektedir.
Bu nedenle: Kuzey Avrupa’nın en eski laik eserlerinden birisi olarak kabul edilmektedir.
Evet: kırmızı mermerden yapılan sütun: 8.5 metre yüksekliktedir.
Sütunun üzerinde, kralın heykeli ise 2.75 metre boyundadır.
Zırh giymiş ve bir elinde haç, diğer elinde kılıç taşımaktadır. Kaide ile birlikte sütunun toplam uzunluğu 22 metredir.
MARKET PLACE-RYNEK STAREGO MİASTA
Burası, Varşova’nın en eski şehir marketidir. İlk olarak 13’ncü yüzyılda, loncalar ve tüccarlar tarafından kurulmuştur. Çevresindeki evler ise, gotik tarzda, geç dönemde yeniden inşa edilmiştir. 1607 yılındaki yangında yok olan site: 1620 yılında yeniden yapılmıştır.
Evet, günümüzdeki yapı: en son olarak 1950’lerde yeniden inşa edilmiştir.
Varşova ayaklanmasında Almanlar tarafından havaya uçurulmuştur. Savaştan sonra ise, orijinal görünümü ile restore edilmiştir.
Günümüzde, burası şehri ziyaret eden turistlerin uğrak yeridir.
BARBİCAN
Varşova Barbican: şehri çevreleyen tarihi surların günümüze kalan kalıntılarından biridir. Surlar: eski ve yeni şehri birbirinden ayırmaktadır.
Barbican denilen kapı: 1540 yılında Nowoniejska sokağı korumak için yapılmıştır. Bir İtalyan tarafından tasarlanmıştır. Burası: 14 metre genişliğinde ve 15 metre derinlikte bir hendekle çevrilidir.
Dış duvarlarının uzunluğu ise, 30 metredir.
1939 yılında: Varşova kuşatması ve ayaklanmasının ardından, Barbican Almanlar tarafından büyük ölçüde yıkılmıştır. 17’nci yüzyıldan kalan temeller üzerine, 1952-1954 yılları arasında yeniden yapılmıştır.
Günümüzde burada: kentin surlarının tarihi gösteren bir sergi görülebilmektedir.
CHURC OF ST MARTİN-KOSCİOL SW MARCİNA
Kilise, eski şehir bölgesinin en uzun caddesi olan Piwna Street üzerindedir. İlk olarak 1356 yılında, Mazovie Dükü ve eşi tarafından yaptırılmıştır.
Ana gövdesi barok mimari özellik taşımaktadır. 1970 ve 1980’li yıllardaki ayaklanmalarda, kilise önemli rol oynamıştır.
CATHEDRAL BASİLİCA OF THE MARTYRDOM OF ST JOHN THE BAPTİST
Old Town, Swietojanska bölgesindedir.
Mütevazi binalar arasında sıkışmış durumdaki katedral: ilk olarak bölge kilisesi olarak 14’ncü yüzyılda yapılmıştır. Hatta daha öncesinde burada ahşap bir şapel bulunduğu söyleniyor.
Burada: düğün, taç giyme ve kraliyet cenazeleri düzenlenmiştir. Birçok Polonyalı kral, burada taç giymiştir. Aynı zamanda bazilika olduğundan, kriptalarında çok sayıda mezar bulunmaktadır.
Bunlar arasında: Mazovie dükleri, son Leh kralı Stanislaw Augusto, Cumhurbaşkanı ve Nobel ödülü kazanan yazar Henryk Sienkiewicz bulunmaktadır.
Günümüzde, yaz aylarında burada klasik müzik konserleri düzenlenmektedir.
SHRİNE OF OUR LADY OF GRACE THE PATRON OF WARSAW
Geç Rönesans tarzında; 1609-1629 yılları arasında inşa edilmiştir. İçinde; Varşova Patroness Our Layd’nin ünlü mucizevi bir portresi bulunmaktadır. Kilisenin önünde ise: yatan bir taş ayı heykeli bulunur.
Bu heykel: Papa tarafından Kral John Casimir’e bağışlanmıştır. Bu kayanın büyülü olduğuna inanılır ve söylenenlere göre: bu figür yani kadın: utangaç bir prensi beklemektedir.
KANONİA
Burası: katedral yakınındaki küçük ve üçgen bir meydandır. Meydanı çevreleyen eski tarz evler ve binalar: 17’nci yüzyıldan kalmadır. Hatta: eski dönemlerde burada bir mezarlık ve kilise bulunduğu söyleniyor.
Ayrıca: yine bu meydanda 17 büyük bronz çan asılıdır ve bunların ziyaretçilere iyi şans getireceğine inanılır.
Bu meydanın bir diğer özelliği de, Varşova şehrinin en dar evinin burada bulunmasıdır.
Eski zamanlarda, dış cephe genişliğine göre vergi ödendiğinden, ev sahibi akıllılık yaparak az vergi ödemek adına evin cephesini özellikle küçük yaptırmıştır.
MONUMENT OF THE WARSAW MERMAİD-POMNİK WARSZAWSKİE
Bu deniz kızı heykeli: eski şehrin tam merkezindeki meydanda bir havuzla çevrili olarak bulunmaktadır. Ama bu heykel kopyadır ve aslı Varşova Tarih Müzesinde sergilenmektedir.
HİSTORİCAL MUSEUM OF WARSAW
Rynek Starego Miatsa bölgesindedir.
Müze, savaştan sonra yeniden inşa edilmiştir. Üç avlulu bir binadadır. Tarihin ilk çağlarından bu yana, ülke topraklarında elde edilen objeler sergilenmektedir.
Müze sinemasında ise: Lehçe, İspanyolca, Fransızca, Almanca ve İngilizce gösterimler sunulmaktadır. Bu gösterilerde, 1939-1945 yılları arasındaki Varşova hakkında bilgi verilmektedir.
STONE STAİRS-KAMİENNE SCHODKİ
Bu merdivenler, 15’nci yüzyıldan bu yana burada bulunmaktadır ve şehir merkezinden savunma surlarının dışına ulaşımı sağlamaktadırlar.
Ancak, başlangıçta bunlar ahşaptan yapılmış ve daha sonra, 18’nci yüzyılda taş olarak değiştirilmiştir.
İlginç olan konu: Napolyon Bonaparte: Varşova’ya yaptığı ziyaret sırasında bu merdivenlerden aşağıya yürümüştür.
NEW TOWN-NOWE MIASTO
Şehrin bu bölümü: 14’ncü yüzyılın sonunda kurulmuş ve 18’nci yüzyıla kadar: kendi yönetimi, belediye binası ve kilisesi ile şehirden ayrı bir bölüm olarak yönetilmiştir.
Ancak: burada görebileceğiniz anıt ve binaların birçoğu, Varşova ayaklanması sırasında, yani 1944 yılında Almanlar tarafından tahrip edilmiştir.
Özellikle: Pazar meydanı çevresindeki barok ve Neo-klasik binaların çoğu: savaş sonrasında yeniden yapılmışlardır.
Günümüzde: bu bölümün sokaklarında yürürken, büyüleyici yapılar, çok sayıda restoran ve kafeterya görebilirsiniz.
Ayrıca, şehrin bu bölümünde bol miktarda AVM bulunuyor ve zaten soğuk kış günlerinde halkın büyük kısmı, zamanını bu AVM’lerde geçiriyorlar.
CHURCH OF THE HOLY SPİRİT
İlk ahşap kilise, 14’ncü yüzyılda burada inşa edilmiştir. Yaklaşık 300 yıldır: her yıl Ağustos ayı başında, Czestochowa yılında, Marian türbesine yapılan yıllık haç yolculuğu, bu kilisenin önünden başlamaktadır.
CHURC OF ST JACK
Buradaki kilisenin ilk olarak, 1603-1639 yılları arasında yapıldığı tahmin ediliyor. Varşova ayaklanması sırasında: kilise isyancılar tarafından: ikametgah ve hastane olarak kullanılmış ve Almanlar tarafından yıkıldığında ise, enkaz altında yüzlerce yaralı ölmüştür.
MARİA SKLODOWSKA-CRİE MUSEUM
Müze, 1967 yılında kurulmuştur. Müzedeki sergide: Marie Cruie’nin hayatı ve faaliyetlerine ait objeler ve resimler, fotoğraflar sergilenmektedir. Kendisi: radyoaktivite ile ilk kanser tedavisini başlatmasıyla tanınır.
NEW TOWN SQUARE-RYNEK NOWEGO MİASTA
Burası: 15’nci yüzyılda oluşmaya başlamıştır ve eski şehir bölgesindeki benzerinin neredeyse iki katı büyüklükte, dikdörtgen bir meydandır. Meydanın ortasında, 1818 yılında yıkılan Belediye Binası bulunurdu.
Günümüzde ise, 19’ncu yüzyıldan kalma bir demir yığını duruyor ki burada; yeni Varşova şehrinin arması olan bir Virgin ve Unicom ile dekore edilmiştir.
CHURCH OF ST CASİMİR
Burası başlangıçta bir kilise olarak yapılmasına rağmen, Kraliçe Maria Kazimiera Sobieska tarafından satın alınmış ve ikametgah olarak kullanılmıştır.
1944 yılındaki Varşova ayaklanmasında ise, burası bir isyancı hastanesi ve siviller için sığınak olarak kullanılmıştır.
Ancak, Alman bombardımanı sonrasında yıkılan ve enkaz haline gelen yapıda, enkaz altında yüzlerce kişi ölmüştür.
SAPİEHA PALACE
18’nci yüzyılın ilk yarısında inşa edilen bu binanın mimari stili geç Barok dönemini yansıtmaktadır.
Burası bir askeri hastane olarak yapılmış ve kullanılmıştır. Ancak, 1830-1831 yılları arasındaki Kasım ayaklanmasında: kışla olarak kullanılmıştır.
1944 yılında ise, Almanlar tarafından tamamen tahrip edilmiş ve daha sonra yeniden inşa edilmiştir.
Günümüzde burası “İşitme engelli çocuklar için Eğitim Enstitüsü” olarak kullanılmaktadır.
RACZYNSKİ PALACE
Burası, 18’nci yüzyıl başlarında Neo-klasik tarzda inşa edilmiştir. 1944 yılındaki Varşova ayaklanması sırasında isyancılar sarayı ele geçirdiler ve içinde bir hastane kurdular.
1 Eylül 1944 tarihinde, hastanenin içinde yaralı 430 kişi bulunuyor iken, yapı Almanlar tarafından ateş altına alınarak tahrip edilmiştir.
1948-1950 yılları arasında yeniden inşa edilmiş ve günümüzde: Ana Arşiv olarak kullanılmaktadır.
WARSAW UPRİSİNG MONUMENT
Bu anıt: eşit olmayan şartlarda, 1944 yılındaki Varşova ayaklanmasında, 63 gün boyunca işgalcilere karşı direniş gösteren ve anavatanları için canını verenler için ithaf edilmiştir.
Anıt iki parçalıdır. İkinci bölümde, Almanlardan kaçmak için bir kanal sistemine girerken görülen direnişçiler, ilk bölümde bir köprü destek altında görülmektedirler.
KRASİNSKİ PALACE
Burası: Polonya ve Varşova’nın en güzel saraylarından birisidir. 17’nci yüzyılda Barok stilde inşa edilmiştir. Polonya Cumhuriyet Sarayı, Eski Yargıtay ve günümüzde ise Milli Kütüphane olarak kullanılmaktadır.
Bu kütüphanede: mucizevi savaşın dehşetini yansıtan çok sayıda el yazması eser bulunmaktadır. Bunun dışında, diğer Polonyalı ve ortaçağ dönemine ait el yazmaları da büyük önem taşımaktadırlar.
ŞEHİRDE GEZİLECEK DİĞER YERLER
LAZİENKİ KROLEWSKİE PARK-PALACE COMPLEX
Lazienki park ve saray kompleksi: Avrupa’nın en iyi parklarından biri olarak kabul edilmektedir.
Kompleks: Polonya’nın son hükümdarı tarafından, 17’nci yüzyılda kurulan bir peyzaj bahçesi ve Kral Stanislaw için inşa edilen bir saraydan oluşmaktadır. Burası, kralın yazlık sarayı olarak görev yapmıştır.
WİLLANOW PARK-PALACE COMPLEX
Burası: Kral III. Jan Sobieski ve daha sonra ise II Augustus gibi aristokrat aileler tarafından yazlık konut olarak kullanılan bir yerdir.
Yapı: Avrupa Barok mimarisinin mükemmel bir örneği olarak kabul edilmektedir. Barok İtalyan bahçe ve İngiliz tarzındaki romantik bir park, yapıyı çevrelemektedir.
Burada, günümüzde önemli kültürel etkinlikler ve konserler düzenlenmektedir. Sarayın eski ahırının bulunduğu yer ise, Poster Müzesi olarak ziyaret edilmektedir.
PALACE OF CULTURE AND SCİENCE
Burası: 1955 yılında tamamlanmış ve Sovyetler Birliğinin bir hediyesi olarak yapılmıştır. Joseph Stalin: bir hediye olarak binayı Polonya insanı için yaptırmıştır.
Bina: Sosyalist Realist mimarinin güzel bir örneğidir. 42 katlıdır. Yükseklik 230.68 metredir.
Günümüzde bile: Polonya ülkesinin en yüksek binası olma özelliğini korumaktadır. Bina içinde: tiyatro, müze, yüzme havuzu, bilim ve teknoloji müzesi, kukla tiyatrosu, sinema ve konser salonu bulunur. Yani, tam bir kültür merkezi olarak kullanılmaktadır.
1989 yılında, şehir mimarları, bu yapıyı istemedikleri yönünde bir kampanya başlamışlarsa da, günümüzde burası kültürel bir miras listesine dahil edilerek koruma altına alınmıştır.
Binanın 30’ncu katında bulunan seyir terasında: Varşova şehrinin muhteşem bir görüntüsünü izleyebilirsiniz. Ancak, buraya çıkmak isterseniz, akşam saat: 19.00’dan önce çıkmanız gerekiyor, çünkü o saatte kapanıyor.
Bu arada çıkış ücreti: yetişkinler 18 zloti, çocuklar için 12 zlotidir.
WARSAW RİSİNG MUSEUM
Müze; Varşova ayaklanmasının 60’ncı yıldönümünde yani 2004 yılında açılmış ve ülkelerinin bağımsızlığı için ölenlerin anısını yaşatmak için düzenlenmiştir. Müze içinde: interaktif ekranlar, video görüntüleri ve fotoğraflar ile ziyaretçilere o dönemler, yani ayaklanma dönemleri anlatılmaktadır.
NATİONAL MUSEUM
Müze; antik dönemden günümüze kadar olan sürece ait zengin bir koleksiyon içermektedir. Binada: Dünya savaşı sırasında, devletin sanat hazinelerinden bir kısmı saklanmıştır.
Günümüzde ise: dünyanın birçok yerinden, sanat ile ilgili geçici sergiler düzenlenmektedir.
Binanın yan bölümünde ise, açık hava sergisinde: Polonya askeri hayatına ait objelerin sergilendiği Polonya Ordu Müzesi bulunmaktadır.
COPERNİCUS SCİENCE CENTRE
Burası bir bilim merkezi olarak tanınmaktadır. Burada: her türlü deney yapılabilir. Herkes, her şeyden önce doğanın gizemini, kendi deneylerini yaparak eğlenerek öğrenmektedirler.
NATİONAL STADİUM
Varşova ulusal stadyumu: EURO 2012 yani Avrupa Futbol Şampiyonası için inşa edilmiştir. Eski şehir ve günümüzdeki şehir merkezine yakın konumdadır. Şehrin birçok yerinden de görülebilmektedir.
MULTİMEDYA FOUNTAİN PARK
Old town ve Vistula nehirleri arasında kalan bölgededir. Özellikle, akşamları ve sıcak yaz günlerinde, gerek Varşovalılar ve gerekse turistler için bir cazibe merkezidir.
PLACES RELATED TO FRYDERYK CHOPİN
Fryderyk Chopin: Varşova şehrinin en bilinen ünlülerinden birisidir ve şehirde ikamet ettiği yer: burasıdır. Kendisi, burada 20 yıl yaşamış ve müzik eğitimini burada almış, ilk konserlerini burada vermiştir.
PROZNA STREET-ULİCA PROZNA
Dünya savaşı sırasında, Varşova Yahudi Gettosu burada yaşamıştır. Getto binalarının çoğu, tamamen yok edilmiş ve bunların sadece birkaç tanesi bırakılmıştır. Bu bırakılanlar ise, caddenin her iki tarafından günümüze kadar korunmuştur. Ancak: tuğla ile çevrili orijinal duvarların çok küçük parçaları kalmıştır.
NOZYK SİNAGOGU
Dünya savaşından sonra, şehirde ayakta kalan tek Sinagog olarak önem kazanmaktadır. Sinagog 1902 yılında yapılmıştır.
Dünya savaşı sırasında, burası Almanlar tarafından depolama yeri olarak kullanılmıştır. Günümüzde ise, ibadete açıktır.
POWAZKİ MEZARLIĞI
Avrupa’nın en eski mezarlıklarından birisidir. Burası: 19 ve 20’nci yüzyıllarda Polonyalı ünlü sanatçılar tarafından yapılan heykellerle doludur.
LAZİENKİ PARKI
Avrupa’nın en büyük parklarından birisi olarak bilinmektedir. Park alanı içinde: sincaplar, ördekler ve tavus kuşları, başıboş dolaşmaktadırlar.
Parkın içinde, özellikle ünlü besteci “Frederyk Chopen” in anıtını görebilirsiniz. Ayrıca: yine park alanı içinde: III. Jan Sobieski’nin anıtı da ilgi çekmektedir.
Çünkü: bu şahıs: Osmanlı imparatorluğunu Viyana kapılarından çeviren Haçlı Ordusunun başkomutanıdır.
Evet: bu büyük parkı hava güzelse gezebilirsiniz. Ama hava soğuksa gitmenizi önermiyorum.
PRAGA
Burası: duvarlarında kurşun izlerinin hala durduğu, geniş avlulu harabe binaların bulunduğu bir yer olarak dikkati çekiyor. Hani: İstanbul-Dolapdere gibi denilebilir.
Zaten şehrin bu bölümü, uzun yıllar bağımsız bir yer olarak kalmış ve 18’nci yüzyılın sonunda resmen Varşova merkezine bağlanmıştır.
Yıllar boyunca: üç farklı din (Katoliklik, Ortodoksluk, Yahudilik) burada barış içinde barınmışlardır. Ama, savaşın yarattığı yıkım buranın diğer en büyük özelliğidir ki, yazının başında belirttiğim gibi, hala bazı binalarda kurşun izleri görülebilmektedir.
Savaşın yarattığı yıkımın ardından, bölgedeki birçok sanayi tesisi: daha sonraki süreçte kültür merkezi, sinema, galeri ve bar haline getirilmiştir.
Aslında: buraya özellikle turistlerin gitmemesi yönünde bazı uyarılar bulunuyor ama şehirdeki en iyi partilerin de burada yapıldığı söyleniyor. Bu partilerde: avluda toplanan müzik gurupları müzik yapıyor, öte yandan “hotdog” lar partiye katılanlara ikram ediliyormuş.
“Piyanist” isimli filmi izleyenler olabilir, bu film işte burada çekilmiştir. Öte yandan: hani, yerlilerin turistleri asla girmemeleri yönünde uyardıkları bu bölge: yakın geçmişten bu yana: sürekli gelişmektedir.
Burada: sanat stüdyoları, galeriler, alternatif tiyatrolar, yer altı kulüpleri bulunmaktadır.