Umman Sultanlığı: günümüzden binlerce yıl öncesinde, insan yerleşimine ev sahipliği yapmasıyla biliniyor. Şöyle ki; bölgedeki kabile sistemi: 15’nci yüzyılda başlayan göç hareketleriyle başlamıştır. Yapılan arkeolojik araştırmalar sonucunda: 1700 km. uzunluğundaki sahillerde, 7000 yıl öncesine tarihlenen bir köy yerleşiminin izlerini bulmuşlardır.
Yerleşim yanında, bölgenin coğrafi konumunun oluşumu ise; milyonlarca yıl öncesinde, büyük volkanik patlamalar sonucu, okyanusun içinde yükselerek oluşmuştur. Bu nedenle, ülkeye “Ateşin Anası” anlamında “Umman” ismi verilmiştir.
Evet: Ummanlılar, bölgenin en eski ve tek denizci halkıdır.
Umman ülkesi, Sultanlıkla yönetilmektedir. Ama, bu Sultan gerçekten değişik bir insandır. Ülkenin internet sitesinde yazılı sözlerini okursanız, buranın potansiyelini anlar ve yörenin diğer ülkelerinden farkını hissedersiniz “Ben modern bir devlet yaratma sürecine devam etmek için söz veriyorum. Benim ilk eylemim tüm gereksiz kısıtlamaları derhal kaldırmak olacaktır”
Şehirdeki bütün kavşaklarda: trafiğin bu düzen ve sessizliği yanında, ülkenin sembollerinin heykellerinin bulunması da ilgi çekmektedir. Hatta: Ortadoğu bölgesinde, Mısır’dan sonra ikinci opera binası: Muskat şehrinde bulunmaktadır.
Giriş bölümü için, son bir not: turizm yatırımları nedeniyle, 2011 yılında, Birleşmiş Milletler örgütü: “Umman” ülkesini, son 40 yılda, en fazla gelişme gösteren ülke olarak seçmesindeki en büyük etken, turizmde yapılan bu hamlelerdir. Zaten ülkede: özellikle kış aylarında, ısı 25 derecenin altına düşmüyor ve tüm yıl boyunca: yüzme, dalış, balık avcılığı, jip safari, golf ve yelken gibi etkinlikler yapılabiliyor.
COĞRAFİ KONUMU
Umman Sultanlığının başkenti olan Muskat şehri: Yemen-Birleşik Arap Emirlikleri-S. Arabistan ülkelerinin arasında, Basra körfezi kıyısındadır. Elbette: bu konum nedeniyle, Muskat şehrinin turizm potansiyeli hakkında okurların ilk intibaları olumsuz, çünkü: İslam rejimi ile yönetilen ülkeler arasında bulunuyor. Ancak: şehir, inanılmaz şekilde turizme yönelik yatırımları ve turistik özellikleriyle öne çıkıyor. Ülke nüfusunun % 30’u burada yaşamaktadır.
Öte yandan: buradaki insanlar, çevredeki diğer Arap ülkelerinde yaşayanlardan farklı olarak giyinirler. Burada, erkekler “dishdasha” denilen bir giysi giyiyorlar. Bu giysi, boyun bölgesinden püsküller sarkan bir tür entaridir. Bellerine ise, şala benzer bir kuşak sarıyorlar ve bu kuşak içinde ise, yine buraya özgü bir tür hançer olan “khanjar” taşıyorlar.
Başlarında ise: “kummar” adı verilen bir tür takke ve onun üzerinde türbanı anımsatan “muzzar” denilen bir başlık bulunuyor. Kadınlar ise: bölgede alışılagelmiş peçeli çarşaf kullanıyorlar. Genç kızlar ise: Hint esintileri taşıyan, renkli ve işlemeli kumaşlardan yapılmış uzun elbiseler giyiyorlar.
GENEL
Umman ülkesinin başkenti “Muskat” şehri: masmavi plajları, kızıl kum tepeleri, kumtaşından yapılmış etkileyici yapıları ile, gezginlerin ilgisini çekiyor ve keşfedilmeyi bekliyor.
Umman: yapılan araştırmalara göre, dünya üzerinde Singapur’dan sonra en temiz ikinci ülke seçilmiş, inanmak mümkün değil ama bu resmi bir bilgi.
Sırf bu mu? Hayır. Umman yönetimi yani Sultan: bazı konularda hiç taviz vermiyormuş. Bu ülkede: insanların yüksek sesle kavga etmesi, küfürlü konuşması bile yasaklanmış ve elbette bu yasaklara uymayanlara ceza veriliyormuş.
Sonuç olarak: buraya, dünyanın bu uzak diyarına deniz ve güneş düşünerek gelen gezginler, sakin ve huzurlu ortamın tadını çıkarıyorlar. Bunun yanında: yapaylıktan uzak bir egzotizm, deve üzerinde gezinen bedeviler, çölle kaplı ve kurak topraklar.
ULAŞIM
İstanbul-Muskat şehri arasında, THY’nin tarifeli seferleri bulunuyor. Uçuş süresi, yaklaşık 4.5 saattir.
MUSKAT FESTİVALİ
Şehirdeki bu festival, her yıl, turizm sezonunun başladığı 20 Ekim tarihinde başlar ve Umman Milli Günü olarak kutlanan 18 Kasım tarihine kadar sürer. Festival boyunca: havaalanı bölgesindeki Omman İnternational Exhibition Centre’da, fuarlar ve sergiler düzenlenmektedir.
İKLİM
Ülke iklimi, genellikle kıyı alanlarında nemli ve sıcak, iç kesimlerde ise kuru çöl şeklindedir. Yağış, genellikle hafif ve düzensizdir. Hint okyanusunda muson etkileri görülür. Ülkeyi ziyaret için en uygun dönem: Ekim-Nisan ayları arasındadır, çünkü: Temmuz-Ağustos aylarında aşırı sıcaklar görülür.
NE YENİR-NE İÇİLİR
Muskat şehrinde: geleneksel Arap yemekleri yanında, Hint etkisini de görmek mümkündür. Bunun sonucunda, yemeklerde: safran ve benzeri baharatların sık kullanıldığı görülür. Et: yemeklerde başı çeker. Özellikle: kuzu ve deve eti tüketilir. Deniz kıyısı olması nedeniyle, lezzetli deniz ürünleri bulmak ta mümkündür. Çünkü, buranın halkı, yüzyıllardır balıkçılık yapmaktadırlar. Son olarak “Umman helvası” denemenizi öneririm.
Eğer, yerel lezzetleri tatmak isterseniz, bu kez: yere oturarak tepsi üzerinde getirilen yemeklerin yenildiği, mahalli bir restoranı tercih etmelisiniz. Burada: pilav, balık, biber salatası ve yoğurttan oluşan menü tercih edilebilir. Bunlar, normal bir Ummanlının, severek yediği yemeklerdir.
Bu şehri ziyaret ederseniz, “Umman kahvesi” içmeyi unutmayın.
ALIŞVERİŞ
Muskat şehrinde alışverişin kalbi: tarihi kapalı çarşı “Souk” da atmaktadır. Burada bulabilecekleriniz: telkari hançerler, çeşitli gümüş takılar, tütsü kapları, reçine topakları, kahve cezveleri, değerli taşlar, inciler, yöresel giysiler ve daha pek çok şey söylenebilir. Yani, gerek kendiniz ve gerekse yakınlarınız için, hediyelik eşyaları, buradan bulup satın alabilirsiniz.
Bunun dışında: son yıllarda ağırlıklı olarak “Qurum” bölgesinde alışveriş merkezleri açılmıştır ki bunlara bir örnek vermek gerekirse: “Seeb-Al Khoud” söylenebilir.
PARA BİRİMİ
Muskat şehrinde (Umman ülkesinde): baizas olarak isimlendirilen (BZs) para birimi kullanılır. Bu para biriminde: 1000 BZs= 2580 ABD dolarıdır.
NE SATIN ALINIR
Burayı ziyaret edenler, özellikle: kırmızı topraktan yapılmış “tütsü kapları” satın alıyorlar. Bu kaplar içine konulan küçük köz kömür parçacıklarında: çok keskin kokulu reçine topakları yakılarak, ortamın güzel kokması sağlanıyor. Bu reçine toprakları: bir tür ağaçtan elde ediliyor ve Umman ülkesinde asırlardır gelir kaynağı olarak önem kazanıyor. Kullanıldığı yerler ise: tütsü ve parfüm yapımıdır.
SİNBAT
Evet, 1001 gece masallarının ünlü kahramanı denizci Sinbad; Umman denildiğinde unutulmaz karakterlerden birisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle, 2003 yılında yapılan, Holywood yapımı, animasyon “Sinbad” filmi ve ünlü oyuncular tarafından kahramanların seslendirilmesi, Sinbad’a olan ilgiyi arttırmıştır.
HANÇER
Umman kültüründe hançerin çok önemli bir yeri bulunmaktadır. Yerel kıyafetlerde, erkekler bellerine bağladıkları kuşak içinde hançer taşırlar. Zaten, ülkenin bayrağında bile hançer işareti dikkatinizi çekecektir.
PLAJLAR
Umman ülkesinin temiz plajları: 1700 km. boyunca uzanmaktadır. Bu plajlar, sabahın erken saatlerinden, akşam saatlerine kadar turistlerin güneşlenmesi ve plaj eğlenceleri için kullanılır.
El Vusta Bölgesi
Bu bölgede, 170 km. uzanan sahil şeridi bulunmaktadır. Bölgedeki plajlar ise:
Al Duqm
Burası yaklaşık 80 km. uzunluğundadır ve şehir merkezine 7 km. uzaklıktadır. Burayı ziyaret ederseniz, siyah kayalar, beyaz kumsallar ve masmavi bir denizle karşılaşacaksınız.
Ras Al Duqm
Burası güzel manzarası ve ılımlı havası ile tercih edilir. Özellikle: gün batımında burası, birçok turist tarafından ziyaret edilir. Sahildeki altın kumlar üzerinde, güneşlenmek muhteşem bir keyif.
Al Batinah Bölgesi
Al Sawadi
Bu plaj da, yerel halk ve turistler tarafından yoğun olarak tercih edilir. Ancak, şehir merkezine 70 km. uzaklıktadır. Sahil kesiminde, yumuşak ve altın renkli kumlar ve muhteşem adacıklar bulunur. Manzara ise büyüleyicidir. Her türlü su sporları yapılabilmektedir. Biraz önce sözünü ettiğim, 3 adada ise, balıkçıl kuşları ve martılar ve göçmen kuşlar izlenir.
Sohar
Burası: bölgenin en tanınmış plajlarından birisidir ve şehir merkezine 45 km. uzaklıktadır. Burada: kafeteryalar, tuvaletler, dükkanlar bulunmaktadır.
Al Qurum Plajı
Bu plaj: şehir merkezinde, Crowne Plaza yanında, İnter Continental Oteli yanındadır. Sahilde, uzun bir mesafe boyunca uzanır. Yol boyunca: palmiye ve Hindistan cevizi ağaçları görülür. Gelgit-olduğunda, turistler buranın kumsallarında uzun yürüyüşler yaparlar ve güneşin tadını çıkarırlar. Bölgede, ayrıca birçok elçilik bulunmaktadır. Evet, burası yüzmek ve su sporları için ideal bir yerdir.
GEZİLECEK YERLER
SULTAN QABOOS CAMİSİ
Bu yapı: Ortadoğu’nun ikinci büyük camisidir ve 1970 yılında Sultan Qaboos bin Said tarafından, annesi için yaptırılmıştır ve inşaatı 13 yıl sürmüştür. Sultanın yasını belli etmesi açısından, sade yapılmıştır.
Zarif yapının, altın mozaiklerle süslü kubbesi ilgi çekmektedir. Kubbeden yansıyan güneş ışınları, şehir silüetinde, güzel görüntü yaratır.
Yapı: 950 metre karelik alana kurulmuştur. 5 minaresi bulunur. Kütüphanesinde, binlerce eser bulunduğu söyleniyor. Aynı anda: iç avluda 3000 ve dış avluda 8000 kişi ibadet edebilmektedir. Yerden 55 metre yükseklikte bulunan ve 1200 ampulle aydınlatma yapan kristal avize, ziyaretçilerin ilgisini çeker. Avize Almanlar tarafından yapılmıştır ve 14 metre uzunluğundadır, üzerinde Svarovski taşlarla süslüdür.
Caminin taban halısı tek parçadır, İran’da 4 yılda yapılmıştır ve 60 x 70 metre ebatlarında, dünyanın tek parça en büyük halısı olarak bilinir. Halı, iç avludaki tüm ibadet edenler tarafından kullanılabilecek boyuttadır.
QURUM TABİAT PARKI
1993 yılında açılmıştır ve şehrin en büyük parkıdır. Parkta: botla gezilebilen bir göl ve havuz bulunmaktadır. Ayrıca: dolambaçlı bahçelerde: keskin kokulu çalı ve çiçekler bulunur. Evet bu park alanı: estetik ve sanatsal tasarımı ile ziyaretçilerin ilgisini çeker.
AL BUSTAN
Buradaki meydanda: efsanevi masal kahramanı “Sinbad” ın, yolculuklarında kullandığı söylenen bir teknenin benzerini görebilirsiniz. “Dhow” isimli bu teknenin birebir benzerleri, günümüzde Ummanlı balıkçılar tarafından da kullanılmaktadır.
ULUSAL MÜZE-BAYT AZ ZUBAİR MÜZESİ
İslam kütüphanesinin üstündeki bu ulusal müzede, Umman tarihi ve kültürü hakkında, ayrıntılı bilgi ve obje bulabilirsiniz. Perşembe ve Cumartesi günleri açıktır, giriş ücreti büyükler için 500 BZs ve çocuklar için 200 BZs dir. Müze: 1978 yılında açılmıştır.
Müzede sergilenen eserler: gümüş süs eşyaları, bakır el sanatları örnekleri ve Umman gemi örnekleridir. Ayrıca: Hicri takvime göre, 8’nci yüzyılda yazılan bir mektup ilgi çeker. Bu mektup: Peygamberimiz Hz. Muhammed tarafından, “İslama davet için” dönemin Umman Sultanı Abd Al Julanda’ya yazılmıştır. Müzedeki özel bir bölümde ise: Al Busaidi hanedanına ait özel eşyalar sergilenmektedir.
Evet, şehri ziyaret ederseniz, mutlaka bu müzeye uğramalısınız.
DOĞAL TARİH MÜZESİ
Kültür ve Miras Bakanlığı yanında, Zawawi camisi karşısındadır. 20 Aralık 1985 tarihinde açılan müzede, Umman flora ve faunasına ait böcekler, kuşlar, memeli hayvanlar sergilenmektedir. Ama özellikle, 27 yıl önce, Umman plajlarında bulunan büyük balina iskeleti ilgi çekmektedir. Müzenin botanik bahçelerinde ise dolaşabilir ve çalıların kokusunu hissedebilirsiniz.
UMMAN HERİTAGE MUSEUM
Müze: Al Alam Street arkasındaki tepede bulunmaktadır ve Çarşamba-Perşembe günleri ziyarete açıktır. Giriş ücreti: yetişkinler için 500 BZs ve çocuklar için 200 BZs dir.
Bu müze: 17 Kasım 1974 tarihinde açılmıştır. Müzede: birçok arkeolojik ve tarihi eser bulunmaktadır. Bir bölümünde ise: tarımsal objeler ve mineraller, yelkenli teknelerin örnekleri, ateşli silahlar, sanatsal objeler ve Umman el sanatlarının örnekleri sergilenmektedir.
CORNİCHE
Deniz kenarındaki bu bölgede: kafeler ve restoranları dolaşırken, çevrenizde geleneksel giysi olan “dishdasha” giymiş, yörenin beyazlar içindeki erkeklerini görebilirsiniz. Zaten, bu yerel kıyafetleri görmeseniz, kendinizi rahatlıkla bir Akdeniz kasabasında hissedeceksiniz.
Yörenin büyük bölümü kumluk ve çöl olmasına rağmen, burada: caddeler, sokaklar, kaldırımlar ve arabaların üzerinde kum tanesi görmek mümkün değildir. Bunun yanında: şehir trafiği akıcı bir şekilde ilerliyor ve daha da ilginç olanı, asla korna sesi duymuyorsunuz.
MUTRAH-OLD MUSKAT
Burası: Portekiz işgali döneminden günümüze kalan ilginç bir yerdir. Beyaz ve kum rengine bürünmüş bir görüntü var. Bu görüntü içinde: kaleler, liman ve kapalı çarşı ilgi çekiyor. Ama, buradaki en önemli yapı: “Âl Alam” denilen “Sultanlık Sarayı” dır.
Evet: bu bölgedeki geziniz bittikten sonra: geleneksel iki katlı evlerin bulunduğu “Riyam” bölgesine kadar bir yürüyüş yapmalısınız. 4 km. lik bu sahil şeridi, şehir halkının nefes aldığı yerlerin başında gelir. Kış aylarında gündüz ve yaz aylarında ise geceleri, sahil kesimi yürüyüş yapanlarla doludur. Bu yürüyüşlere, masmavi deniz ve martılar eşlik ederler.
Al Alam-Sultan Sarayı
Saray: Portekiz işgali sırasında, 16’ncı yüzyılda yapılan: Al Jalali ve Al Mirani kalelerinin tam ortasına: 1972 yılında Osmanlı mimarisi temel alınarak yapılmıştır ve mavi ile yeşil renk hakimdir.
Özellikle: altın ve turkuaz rengin hakim olduğu, ana giriş oldukça ilgi çekicidir. Sarayın arka kısımlarında: yabancı misafir devlet adamlarının ağırlandığı bakımlı İngiliz bahçeleri bulunuyor.
Sarayın içine ziyaretçi alınmıyor, yalnızca uzaktan bakmakla yetinebilirsiniz. Zarif ve son derece sade bu sarayı görmelisiniz.
Celali ve Mirani kaleleri
Bölgede: kıyı şeridindeki sarp tepeler üzerinde, 1507 yılında başlayan ve 150 yıl süren Portekiz işgali döneminde yapılan iki kale görülüyor. Şehir girişinde bulunan bu kaleler, Umman ülkesinin en ünlü kalelerinin başındadır.
Mirani kalesi
Portekizliler gelmeden önce bir kule olarak inşa edilmiştir. Ardından, 1588 yılında, Portekizliler tarafından: mevziler, komutan ve ibadet yerleri eklenerek eski yapı üzerine yeniden yapılmıştır. Son olarak, İmam Ahmed bin döneminde, bugünkü görünümünü kazanmıştır. Celali kalesi ise: 1587 yılında Portekizliler tarafından inşa edilmiştir. Seyyid döneminde ise, bugünkü görümünü kazanmıştır. Sultan Qaboos bin Said döneminde ise, müze haline dönüştürülmüştür.
Liman
1974 yılında yapımına başlanan liman, 1985 yılında hizmete açılmıştır.
Limanda: yüksek sırtlı, dalgalara dayanıklı, klasik Umman stiliyle yapılmış tekneleri görebilirsiniz. At nalı şeklindeki “Sultan Kabus” limanı, ülkenin tüm ticareti ve özellikle kargo taşımacılığı önem kazanır. Ama bunun yanında, yılın her döneminde buraya büyük turist gemileri de uğramaktadır. Limanın hemen yanındaki yat limanında ise, çok sayıda tekne bulunur. Bu teknelerin en büyüğü, ülkenin Sultanına aittir.
Kapalı Çarşı-Mutrah Souk
Çok büyük bir yer olan kapalı çarşı, şehrin turistler tarafından en sık uğranan yeri olarak bilinir. Çarşıda: kumaşlar, hediyelik eşyalar, geleneksel kıyafetler ve doğuya özgü baharatlar satılmaktadır. Tüm Arap ülkelerinde olduğu gibi, burada da kadınlar için ziynet eşyaları oldukça revaçtadır. Çarşı içinde, altından yapılmış her türlü takıyı bulmak mümkündür. Yine çarşı içinde gümüşçülerde göz alıcı çok sayıda süs eşyası bulunuyor.
Çarşının diğer en meşhur yeri ise “balık pazarı” dır. Burada, denizin bereketi görülür. Yerel halk için, balık pazarı çok önemlidir. Denizden çıkan her türlü deniz ürünü pazara getirilir ve mezatla satılır. Hareketlilik sabahın erken saatlerinde başlar ve önce ağlara takılan balıklar ayıklanır ve sonrasında ise büyük alıcılar ve evlerine taze balık götürmek isteyenler pazarı doldururlar.
AL QURM
Şehrin, doğuya doğru uzanan bu bölümünde: lüks oteller ve alışveriş merkezleri bulunmaktadır. Yani: burası şehrin kalbidir. Burada yapılan muhteşem turizm yatırımları sonucu, özellikle Fransa, İngiltere ve İsviçre’den çok sayıda gezgin, henüz tam olarak kirlenmemiş, bakir bu bölgeyi ziyaret etmektedirler.
Burada uzanan kumsallarda: deniz ve güneş yanında, her türlü su sporları ve etkinlikleri bulmak mümkündür. Okyanusta denize girmenin keyfini yaşamak istiyorsanız, burayı ziyaret etmelisiniz.
Ayrıca: yine burada bulunan “Jissah Tepesi”ne çıkarak, şehrin panaromik manzarasını izleyebilirsiniz.
ÇEVREDE GEZİLECEK YERLER
WAHİBA SANDS
Burası: Muskat şehir merkezinden, 3 saat uzaklıkta (240 km.) dır. Buraya: günübirlik çöl safari turları düzenleniyor. Bu safari turlarında: kızıl kumullar üzerinde, maceralı bir yolculuk yapabilirsiniz. Bunun yanında: “Nizari” kabilesinin bedevi üyelerini ve yaşam biçimlerini de görmek mümkündür. Göçebe hayatı sürdüren bu insanlar: çamurdan ve palmiye yapraklarından yapılmış evlerde yaşıyorlar. Zaten, jiplerle yapılan safari turlarının bir bölümünde, yeşil vahalarda, bu insanlarla tanışma fırsatı da bulunuyor.
AL MUSAFYAH
Muskat şehir merkezine 191 km. uzaklıktadır. Ama aradaki bu yol bağlantısı, gayet moderndir. Bu köyde: mango, liman ve muz üretimi yapılmaktadır. Köy, turizm sezonunda turistlerle doludur.
DİMA W”ATTAYEEN
Burada: güzel vadiler ve arkeolojik yerlerle birlikte, kaleler bulunmaktadır. Tarihsel süreç içinde, burada yetiştirilen atların, özellikle Hindistan ve bölgenin diğer ülkelerine satıldığı görülür. Günümüzde ise, halk: seramik üretimi ve gümüş işleme ile tanınır. Öte yandan, bölgede biraz önce de sözünü ettiğim gibi, çok sayıda tarihi kale bulunuyor. Bunlar arasında: Baldat Al Husin, Baltat Kabah Castle, Al Hamam Castle sayılabilir.
Son zamanlarda arkeolojik araştırmalarda bulunan “Sout” köyünde ise, Ebu Habaan mağarası görülmelidir.
AL HOGAİN
Muskat şehir merkezinden, 150 km. uzaklıktaki burada: yaylalar bulunuyor. Özellikle yağışlı mevsimlerde, burada bulunan akarsu üzerindeki şelale ilgi çekiyor. Yani, burası olağanüstü doğal güzellikleriyle ilgi çekiyor ve turistler tarafından dolduruluyor. Bölgede, kayalık bir tepe üzerinde bulunan kale ise, 1722 yılında inşa edilmiştir.