Atol bölgesi: özellikle Hindistan cevizi ağaçlarının suyundan yapılan ve ferahlatıcı özelliğiyle tanınan “doddy” isimli bir içecekle anılır.
Ülke nüfusunun üçte birlik bölümü Male kentinde yaşadığından, atolde yerleşime açık ada sayısı azdır. Toplam 72 ada bulunmaktadır. Bunların yerleşime açılmamış yarısından fazlası, günümüzde tatil köyüne dönüştürülmüştür.
Burada, yerleşime açık alanlar: 4 bölgeden oluşmaktadır.
1. South Male Atol, 2. North Male Atol, 3. Gaafaru Falhu, 4. Kaashidoo
1. SOUTH (GÜNEY) MALE ATÖLÜ
Burası, antik dönemde: Biyaidhuvu Atölü olarak bilinmektedir. Bu isim, günümüzde buradaki bir tatil köyünün ismi olarak kullanılmaktadır. Atolde; günümüzde, 15 tatil köyü ve 9 yerleşim adası bulunmaktadır. Adalardan en öne çıkanı ise, yoğun nüfusun yaşadığı “Guraidhoo” adasıdır. Atolün doğusunu: 2004 yılındaki tsunami felaketi yoğun olarak etkilemiş ve bu bölgede bulunan 15 tatil köyü kapatılmış ve onarım çalışmalarının ardından yeniden açılmıştır. Bu tatil köyleri arasında bulunan “Dhigufinholhu” , 2006 yılındaki onarım çalışmalarının ardından “Anantara” adını alarak yeniden açılmıştır. Ancak yeni açılışında, Tay atmosferi etkin değişik bir imaj yaratılmıştır.
Embudhu Finolhu adasında bulunan “Taj Exotica” tatil köyünde ise, Hint etkisi görülmektedir. Bu tatil köyü; özellikle “SPA” olanakları sunmasıyla önem kazanmaktadır. Adanın güney ucunda, SPA bölümünde, tedaviler için rahatlık ve ferahlık veren bir ortam oluşturulmuştur. Tatil köyündeki villalar: doğal çevreyi bozmadan hazırlanmıştır. Palmiye sazlardan yapılan bu 65 villanın çoğu, su üzerindedir. İçleri ise, abartısız lüks ile donatılmıştır. Villalar: kendi aralarında guruplara ayrılır. Bunlar: kıyı villalar, lüks plaj villaları, lagün villaları, lüks lagun villalarıdır. Bunların her biri, okyanus manzaralı yataklara sahiptir. Ancak, bu villalarda, uydu televizyonu, DVD oynatıcı, internet bağlantısı gibi teknolojik ürünler bulunmaz. Yalnızca, çay-kahve yapma olanakları bulunan bir bar bulunur.
Maldivler Male Atolü
2. NORT (KUZEY) MALE ATÖLÜ
Başkentleri: Thulusdhoo şehridir. Ancak, burası Maldivler ülkesi için, çok önemli bir sanayi adası konumundadır. Ekonomik faaliyetler ilk olarak: kurutulmuş, tütsülenmiş ve tuzlanmış balıkların ihraç edilmesiyle başlamıştır. Ancak, liman bulunmadığından, bu faaliyetler, gemiden gemiye aktarma şeklinde yapılmıştır. Günümüzde ise, burada: büyük tekstil fabrikaları ve tekne yapılan tersaneler görülmektedir. Ayrıca, çok sayıda soğuk hava deposu da bulunur. Ayrıca, deniz suyunun dönüştürülmesiyle üretilen, çeşitli içeceklerin fabrikaları var. Burayı ziyaret etmek isterseniz, Male adasından, dhoni teknesi kiralamanız gerekir.
Angsana Tatil Köyü
Ihuru adasındadır. Tatil köyünün rahat bir atmosferi bulunmaktadır. Çevreyi korumak için, bu küçük adanın bazı alanları kapatılmıştır.
Maldivler Male Atolü
Bandos Tatil Köyü
1973 yılında hizmete girmiştir. Kurumba tatil köyü ile birlikte, ülkenin ilk tatil köyüdür. Başkent Male şehrine, dhoni ile 20 dakika uzaklıkta olması en büyük avantajıdır. Havaalanına 7 km. uzaklıktadır. Atolün merkezine yakındır. Kıyıdaki arı kovanı tarzı kulübeler yanında, birkaç su üstü villa bulunmaktadır. Başkent Male şehrine yakın olması büyük avantajdır. 450 misafir kapasiteli tatil köyü, birçok tesis ve etkinlik ile, ziyaretçilere hizmet vermektedir. Diğer adalardan gelenler de, buradan yararlanabilmektedirler. Burada, nispeten daha sıcak bir ortam bulmak mümkündür. Lüks konaklama imkanları yanında, dalış etkinliklerini de bulundurmaktadır. Buranın yakınında, küçük bir piknik adası olan ve üzerinde soyunma kabinleri de bulunan “Kuda Bandos” adası bulunuyor. Hatta, bu küçük ada, guruplar için kiralanabiliyor. Cuma günleri: Kunda Bandos adasına, yalnızca Maldivlilerin ve adada yaşayan yabancıların girmesine izin veriliyor. Bu küçük ve özel adaya ulaşım için, Male şehrindeki mendirekten, her gün sabah hareket eden dhoni ile, 45 dakikalık bir yolculuk yapmak gerekiyor.
Helengeli Island Resort
İsviçreliler tarafından işletilmektedir. 50 odalıdır. Küçük bir havuz, bir restoran ve bar bulunmaktadır. Mükemmel dalış alanlarına yakınlığı avantajdır.
Thilafushi
Burası, yeni sanayi adası olarak da bilinir. Male şehrinden çıkan çöplerin, bir kumsala dökülerek ıslah edilmesiyle oluşturulmuştur. Adada bir cami ve imalathaneler ve depolar bulunmaktadır.
3. KAASHİDHOU ADASI
Bu ada: Male Atolünde, North Male Atol bölgesinin en yukarısındadır. Male şehrine olan uzaklığı: 90 km. dir. Sadece 1 adadan oluşmaktadır ve 1000 civarında yerleşik nüfus barındırmaktadır.
4. GAAFARU ADASI
Burası da, Male Atolünde, North Male Atol bölgesinin en yukarısında, Kaashidhou adasının hemen altındadır. Burası, Kaashidhou adasından büyüktür. Bu adanın en büyük özelliği: hemen yakınlarda, su altında bulunan gemi enkazlarıdır.
Bodu Huraa
Havaalanına, sürat teknesiyle 35 dakika uzaklıktadır. Restorasyon sonucu, 2006 yılında yeniden açılmıştır. Yönetim İtalyanlar tarafından yürütülmektedir. Tüm bungalovlar, su üzerindedir. Şınolkerle dalış turları düzenlenmektedir.
Maldivlerin küçük ve kalabalık başkentidir. Başkent’e bağlı olarak, ilaveten : Villingili ve Hulhumale adaları ve üzerinde havaalanı bulunan North Male Atolü vardır. Özellikle, havaalanının bulunduğu atolden, bütün tatil köylerine ulaşım sağlanmaktadır.
Şehir, eskiden surlarla çevriliydi. Ancak: monarşinin kaldırılmasından sonra, İbrahim Nasır tarafından, ilk kural olarak: Kraliyet sarayı yenilenir, kaleler ve burçlar imha edilir.
Şehrin uzunluğu 2 km. ve genişliği 1 km. dir. Şehir nüfusunun 65-70 bin civarında olduğu söylenir, ancak özellikle yabancı ziyaretçilerin yoğun olarak gelmesi durumunda, şehir nüfusu, bu rakamın üstüne çıkmaktadır.
Havaalanının bulunduğu atolden, Male şehrine yaklaşırken, uzaktan: şehrin silüetini görürsünüz. Bu görüntü: son zamanlarda süratle değişmekte ve eski binalar yıkılarak yerlerine, büyük apartmanlar yapılmaktadır. Yani, Male günümüzde halen gelişimini sürdüren bir şehirdir.
Maldivler insanı: daha modern bir yaşam istedikçe: şehirde, dünyanın dört bir yanından gelen elektronik ve tekstil ürünlerinin satıldığı dükkanlar bulunan, caddelerinde gösterişli ve lüks arabalar dolaşan, mobil telefonların yaygınlaştığı, internet kafeler ve uydu yayınlar bulunan bir yer haline geliyor.
Şehir: dar sokaklar, canlı iskeleleri, büyük bir camisi, modern dükkanları, kafeler, restoranlar ve yoğun trafiği ile öne çıkar. Aynı zamanda, bir balıkçı limanıdır.
Şehirde, bol miktarda “Maldivler bayrağı” görebilirsiniz.
Maldivler Male; Özellikle, sahil kesimindeki Jumhoore meydanında, devasa boyutlarda ülke bayrağı görülür. Maldivler armasında ise, ulusal canlılığı temsil eden Hindistan cevizi ağacı, İslam inancı ve otoritesini temsil eden, hilal ve yıldızın bulunduğu, iç içe geçmiş, iki bayrak görülür. Hindistan cevizi, ulusal önemi kabul edilen bir ağaçtır. Ulusal çiçek ise, pembe güldür.
Ülkenin tüm sakinleri: mutlaka Male şehrine gelirler. Çünkü: şehir, çelenk şeklinde uzanan adalar gurubunun tam ortasındadır. Özellikle: üniversite öğreniminin yalnızca burada olması, şehrin parlak ışıkları ve gezilecek yerlerinin çokluğu, diğer ada sakinlerini etkiler. Tabii, burayı ziyaret edenler de, bence mutlaka bir gün ayırıp Male şehrini gezmelidirler.
Ancak, elbette buranın bir ada olması nedeniyle, şehir sakinleri, adanın denize ulaştığı noktaya kadar yerleşmek ve yaşamak zorundadırlar. Yani, diğer bir tabirle, insanlar burada tıklım tıklım yaşarlar.
Male şehrinde: 10 000’den fazla araç, trafiğe kayıtlıdır ve bunların 500-600 kadarı taksidir. Normal zamanlarda taksi bulmak sorun değildir ama yağışlı havalarda taksi bulmak sıkıntılıdır.
Male şehrinden: ülkenin diğer bölümlerine ulaşım:
Maldivler Male; Male şehrinde konakladığınızda: sürat teknesi kiralayarak, gerek konaklayacağınız adaya ve gerekse ziyaret etmek istediğiniz diğer adalara gidebilirsiniz. Ancak, herhangi bir işletmeyi ziyaret etmek isterseniz, yerel yöneticiden izin almanız gerektiğini unutmamalısınız.
Maldivler Male
ŞEHİRDE GEZİLECEK YERLER
Mutlaka bir gün ayırıp, Male şehrinin güzel ve ilginç yerlerini gezmenizi öneririm. Bu gezinizde, yerli halk ile irtibat kurabilirsiniz. Birçoğu İngilizce bilir ve konuşurlar. Şehirde gezinmek için en iyi yol: yürümektir. Ancak, özellikle sıcak havalarda, yürümek pek keyifli olmayabilir. Yine de, şehirde görülmesi gereken yerlerin birçoğu, liman bölgesine 10-15 dakikalık yürüme mesafesindedir.
Adanın tamamını çevreleyen ve “Bodu Thakurufaanu Magu” olarak isimlendirilen yolu, yürüyerek dolaşmanız, en fazla 2 saatlik bir zamanınızı alır.
Bu sırada: cadde üzerinde bulunan kafelerde, kısa molalar verebilir ve bir şeyler içebilirsiniz. Ayrıca, turistik yerleri de ziyaret edebilirsiniz. Özellikle, hediyelik eşya satan dükkanlar bir hayli fazladır. Bu arada, yerli çocukların size rehberlik etmek istekleri ve talepleriyle de bolca karşılaşacaksınız. Ayrıca, buranın bir İslam Cumhuriyeti olduğunu unutmamak gerekir. Özellikle; buradaki gezinizde, dini yapılara girmek isterseniz, çeşitli kıyafet sıkıntıları yaşayabilirsiniz. Elbette tatil beldesine geldiniz, kısa veya kolsuz giysiler, şortlar giydiniz, ama bu kıyafetle dini mekanlara giremeyeceğiniz de kesindir. Bu durumda, bazı mekanlara girmekten fedakarlık yapmanız gerekecektir.
Şehirde denize girmeyi düşünürseniz, doğal kumsal alanı yoktur. Bu nedenle, denizin doldurulmasıyla elde edilen alanlarda yapay kumsallar yaratılmıştır. Bu durum, özellikle doğu sahilinde görülmektedir.
Maldivler Male
Şehirdeki yerleşime gelince: şehir 4 bölgeye ayrılmıştır. Bunlar:
Tatil köyü tekneleri: şehri ziyaret etmek isteyen konuklarını: rıhtımda teknelerden indirirler.
Tekneden indiğinizde
Bodu Thakurufaanu Magu caddesinden, sağ yönde ilerlediğinizde, sırası ile: Fish Market, Smoked Fish Marked ve Fruit&Vegetable Market (Local Market) denilen yerleri göreceksiniz.
Fish Market
Okyanustan avlanmış kocaman ton balıklarının satıldığı bir yer olarak öne çıkıyor. Bu Pazar yeri, ayrıca çok kalabalık olmasıyla ünlüdür. Zaman ayırıp, bu hareketliliği görmelisiniz.
Sonra: Smoked Fish Market görülüyor.
Burada: kurutulmuş Maldiv balığı bulunuyor. Kurutulmuş Maldiv balığının tadına bakmak istersiniz, burayı ziyaret etmeniz gerekir. Ancak değişik bir lezzet, yani hoşunuza gitmeme olasılığı çok fazladır. Zaten, ülkedeki köri ve çeşnilerin ana malzemesi olarak kullanılıyor yani pek alışık olduğumuz bir tat değildir.
Daha sonra karşımıza çıkan Local Market: yakınlarındaki tezgahlarda:
Giysi, sebze-meyve, saatler ve bir kısım elektronik ürünler satılıyor. Özellikle: buradaki tezgahlarda satılan muzlar, değişik ve güzel görüntüler yaratıyorlar. Ayrıca ve özellikle: hurma ağacından yapılan şurubu tatmanızı öneririm. Yerel bir lezzet olarak deneyebilirsiniz. Ayrıca, bu tezgahlar, fotoğraf tutkunları için güzel ve ilginç görüntüler oluşturabiliyorlar.
Local Marmet bölümü ise,
yüksek tabanlı bir ambar şeklinde yapılmış, sakin atmosferi olan bir yerdir. Buraya: yan sokaklarda bulunan 4 kapıdan girilir.
Local Market denilen yerin hemen arkasında ise:
ülkenin başkanlık sarayı bulunuyor.
PRESİDENTİAL PALACE-BAŞKANLIK SARAYI
Yapı: mavi-beyaz renkleriyle dikkat çekmektedir. Yerel halk tarafından “Theemuge” olarak bilinir. Saray yapısı: demir kapılar ardında, uzaktan görülmektedir. Yapının içinde ise, geleneksel mobilyalarla döşenmiş odalar ve salonlar bulunuyor. Ancak, içine girmeniz mümkün değil, yalnızca uzaktan fotoğrafını çekebilirsiniz.
Başkanlık sarayını gördükten sonra, Orchid Magu caddesinden ilerleyerek, Chandhanee Magu denilen, şehrin alışveriş caddesine ulaşıyoruz.
Caddenin hemen köşesinde
Chandhani Bazaar denilen yer var. Onun hemen karşısındaki köşede ise, Jumhooree Maiden denilen yeşil alan bulunuyor.
Chandhanee Magu caddesi
Biraz önce söylediğim gibi, şehrin ana alışveriş caddesidir. Limandan, şehrin iç kesimlerine doğru uzanan bu cadde üzerinde, çok sayıda, satıcı, adaya özgü kupalar, buzdolabı stikırları, hediyelik olarak kupalar, tişörtler vs. satışı yapmaktadırlar.
Cadde üzerinde ilk ziyaret noktamız: Trade Centre.
Maldivler Male
TRADE CENTRE ALIŞVERİŞ MERKEZİ
Buranın zemin katında: ithal mallar ve konserve ton balığı ürünleri satılan bir süpermarket bulunuyor. Ayrıca: kaliteli ve yerel el sanatı ürünleri de satılmaktadır. Ayrıca: deniz ekipmanları, olta takımları ve diğer bir kısım malların satıldığı dükkanlar bulunuyor.
Trade Centre’den sonra: caddede ilerlemeye devam ediyoruz ve bu kez, hemen karşı kaldırımda: İslamic Centre and Grand Mosque görülüyor.
ISLAMİC CENTRE-GRAND MOSQUE
Bu büyük cami: “İslamic Centre” denilen bölgede bulunmaktadır. Giriş ücretsizdir, ancak giysi kuralları (şort, kolsuz elbise gibi) bulunmaktadır. Ayrıca: serbest çalışan rehberler, sizi ücret karşılığı gezdirmek isteyeceklerdir. İslam Merkezi: Kasım 1984 tarihinde, Cumhurbaşkanı Abdul Gayoom tarafından açılmıştır. Merkezdeki caminin özellikle, altın kaplama kubbesi: dikkat çekmektedir. Caminin ismi: Muhammed Thakurufaanu Al Auzam’dır.
Bu merkezde: caminin yanı sıra, İslam kütüphanesi, konferans salonu ve sınıflar bulunuyor. Caminin ibadet mekanında, aynı anda 5000 kişi ibadet edebiliyormuş. Maldivlerin en büyük camisidir. Caminin altın kaplama kubbesinin altında, zemin mermerdir. Muhteşem altın kubbe, caminin Male şehrinin ufuk çizgisinde seçilmesini sağlar. Caminin içinde, ülkenin çağdaş hattatlarının çalışmalarının en güzel örnekleri sergilenmektedir. Merkezde, cami dışında: resmi toplantılar ve törenlerin düzenlendiği bir konferans salonu ve İslami bir kütüphane bulunmaktadır. Ayrıca: İslami İşler Bakanlığı, burada bulunmaktadır.
Burayı da gördükten sonra: yine yürümeye devam ediyoruz, bu kez karşımıza: Dhiraagu denilen yer geliyor. Burası şehrin Telekominikasyon ofisidir ve önünde, sıra sıra telefon kulübeleri görülmektedir.
Bunun hemen sonrasında ise, şehrin en güzel parkı bulunuyor.
Maldivler Male
SULTAN’S PARK
Şehrin tam merkezindedir ve şehirli gençlerin gözde buluşma yerlerinin başında gelmektedir. Park alanında: tropikal ağaçlar ve muhteşem güzel çiçekler görebilirsiniz. Burada: daha önceki dönemlerde: “Sultan’s Palace” isimli bir saray varmış. Ancak, bu saray, II. Cumhuriyetin başlangıcında yıkılmış ve yalnızca, bir kanadı, günümüze kadar ayakta gelebilmiştir. Park alanında bir tarihi cami göreceksiniz. Bu cami: bir zamanlar, buradan kaldırılıp başka bir adaya taşınmış, ancak daha sonra yeniden bu fikirlerinden caymışlar ve camiyi, parçalar halinde, park alanındaki eski yerine getirmişlerdir.
Park alanı içinde, bir de müze var.
NATİONAL MUSEUM
Sultan’s Park alanı içindedir. Giriş ücretlidir. Müzeye: park kapısının yanındaki binadan girilir. Müzede: Maldivlerde bulunan Budacı tapınaklarda bulunan, mercan ve kumtaşı parçalar ve ahşap sandıklar sergileniyor. Ayrıca: antik taş oymalar, figürler ve birçok kitap sergileniyor. Bina: 3 katlı ve İngilizler döneminden, Edward döneminden kalmadır. Yukarıda sözünü ettiklerim dışında, bu müzede görebilecekleriniz: ejderha ve fil figürlü taş oymalar, birçok çeşit Buda heykeli, Tamil teröristlerinin 1998 yılında yaptıkları darbe girişiminde kurşunlanan bir motosiklet ve daha birçok nesne görülebilmektedir. Müzenin Sultanlar dönemine ait bölümünde ise: krallık tahteravanları, gösterişli tahtlar, işlemeli şemsiyeler ve yemeklerde kullanılan lake tepsiler görülebiliyor. Ayrıca: madeni paralar, 1700’lü yıllardan kalma taş masaj yatağı da var. Bence zaman ayırın ve girin, ilginizi çekebilecek nesneler görebilirsiniz.
Bu cadde üzerinde, hemen müzenin karşısında; bir meydan var. Jumhoore Maidan isimli bu meydanda, dev bir bayrak direği bulunuyor. Ayrıca, Republican Monument isimli bir anıtı bulunuyor. Bu anıt: 1998 yılında, Cumhuriyetin 30’ncu yılı anısına yapılmıştır. Evet, bu meydan, 1998 yılında yeniden düzenlenmiş ve tatil köylerine gitmek üzere teknelerini bekleyen turistler için, hoş bir bekleme alanına dönüştürülmüştür. Yani, siz de, şehir geziniz bittiğinde, teknenizi beklemek için burayı kullanabilirsiniz.
Meydanın denize bakan bir yanında: daha önce gezip-gördüğünüz İslamic Centre and Grand Mosque görülüyor. Diğer yanda ise, National Defence Force isimli, Ulusal Savunma Bakanlığının, kaleyi andıran binası görülüyor. Binanın cam panelli ön cephesi, ilginçtir.
Evet, burayı da gördükten sonra meydandan ayrılıyoruz ve doğuya doğru yürümeye devam ediyoruz. Bu kez karşımıza, güzel bir mola için bir kafeterya çıkıyor.
ESJEH VİLLA-ROYAL GARDEN CAFE
Burası, ahşap bir ev iken, restore edilerek kafeteryaya dönüştürülmüştür. Burada, küçük bir mola ile, kahvenizi yudumlarken, yapının ahşap oymalarının güzelliğini izleyebilirsiniz.
Buradan sonra, devam ediyoruz. Yolun karşı kaldırımında, büyük bir minare görülüyor.
MUNNARU MİNARESİ
Bu minare, 1677 yılında yapılmış ve 1984 yılına kadar, ezan buradan okunmuştur. Yaklaşık 300 yıldan fazla yaşta olmasına rağmen, günümüzde yeni gibi durur. İslamic Centre içindeki camiden ezan okunmaya başlanınca, burası terk edilmiştir.
Minarenin hemen yanında: bir cami var.
Maldivler Male
HUKURU MİSKİİY CAMİSİ
Burası, Cuma camisi diye de bilinir. Antik bir şekilde dekore edilmiştir. UNESCO Dünya Mirası geçici listesinde bulunmaktadır. Caminin hemen önündeki 17’nci yüzyıldan kalma mezarlıkta, mercan taş oyma etkileyici mezar taşları görülür. Cami: aynı yerde 1152 yılında yapılan ve ülkenin ilk camisi olan caminin yerine: 1656 yılında yapılmıştır. Yapının ilginçliği: duvarlarında kullanılan mercan bloklarının yontularak bir araya getirilmesi yani herhangi bir duvar örme ve harç malzemesi kullanılmamasıyla önem kazanmaktadır. Yapının minaresi de, mercan taşından yapılmıştır. Yapıda: zemin döşemeleri, sütunlar ve bazı dekoratif yerler için mercan blokları kullanılmıştır. Hindistan cevizi ağacı kullanılarak ise: kapılar, pencereler, çatı yapılmıştır. Caminin iç süslemesi, geleneksel Maldiv sanatının çok değerli örneklerini barındırmaktadır. Müslüman olmayanların girmesine izin verilmiyor, sizler içeriye girip, camiyi gezebilirsiniz.
Caminin hemen karşısında: bir bina görülüyor.
MULEE-AGEE BİNASI
Kırmızı çatılı bina, 1907 yılında yapılmıştır. Arkasındaki oyma firizleri ilgi çekmektedir. Burada, daha önce bir tarihi konak var iken, söylediğim tarihte, Sultan tarafından yaptırılmıştır. Seylan adasındaki villalara benzediği söyleniyor. Yapı: 1954 yılında, ülkenin ilk Cumhurbaşkanının konutu olarak kullanılmıştır. 1994 yılında, diğer konut inşa edilince, Cumhurbaşkanı buradan ayrılmıştır. Ancak, yine de uzun süre, Cumhurbaşkanının çalışma ofisi olarak kullanılmıştır.
Binanın hemen yanında ise, bir türbe var.
MEDHU ZİYAARATH TÜRBESİ
Burası, mavi renkli kapısı ile hemen dikkatinizi çekecektir. Bu şahıs, 1154 yılında, Maldivlere, İslam dinini getiren kişidir.
Yürümeye devam ediyoruz. Doğuya doğru ilerlediğimizde, başka bir yapı ile karşılaşıyoruz.
PEOPLE’S MAJLİS
Burası, Maldivler ülkesinin parlamento binasıdır, ancak Pakistan tarafından hediye edilmiştir. Bu bölgede, özellikle: Galanga Cafe denilen yerde, yine bir mola vermenizi öneririm. Bahçesi ve çatı katı, terası muhteşem güzeldir.
Bu yapıdan sonra, caddede yürümeye devam ediyoruz ve caddenin köşesindeki Galanga Cafe bölümünde, yine küçük bir kahve molası verebilirsiniz.
Sonra, sahile yönelip, ilk sol caddeye, yani “Amer Ahmet Magu” caddesine giriyoruz ve yürümeye devam ediyoruz. İlk olarak: sağ yanda: Bank of Maldives şubesi görülüyor. Bu banka şubesinin bulunduğu binanın diğer katlarında ise hediyelik eşyaların satıldığı dükkanlar var. Tam ortada ise, yine bir kafe görülüyor ve burada da kısa bir mola verebilirsiniz. Özellikle: Maldivliler, bu kafeyi yoğun olarak kullanıyorlar ve her daim kalabalıktır.
Burada: President Office ile banka şubesinin bulunduğu binanın arasından geçerek, sahil kesimine yürüyoruz. Bu kez, sahil kesiminde: şehrin ticari merkezi görülüyor. Sahil şeridi boyunca, depolar ve ambarlar var. Bu yapılar, 20’nci yüzyılın hemen başlarında inşa edilmiş olup apartman büyüklüğündedir. Günümüzde ise, bunlar: hemen rıhtıma demirlemiş olan teknelere: çeşitli malzeme ve gıda temin eden dükkanlara ev sahipliği yapıyor. Hatta, çoğu, sonradan yeniden düzenlenerek, çağdaş bir görünüm kazanmışlar.
Buradan sonra: sahilin doğu kesimine doğru yürüyoruz.
Maldivler Male
DOĞU SAHİL KESİMİ
Burada, Sahil Güvenlik Binası var. Bu binanın hemen önünde, Sahil Güvenlik Botlarının demirlediği liman görülüyor. Sahil yolu boyunca, Male şehrinin mimari güzelliklerini ve modern yüzünü sergileyen güzel binalar görebilirsiniz. Limanın doğusunda: rıhtıma demirlemiş havaalanı feribotları olan dhoniler görülüyor. Taksiler ise, kıyı boyunca dizilerek bekliyorlar. Burası: bir kısım otellerin bulunduğu, şehrin ana otel bölgesidir. Doğu sahil yolu: akşamları hareketlenmektedir. Burada bulunan dalga kıranların üzerinde: kafeler var. Özellikle, deniz kıyısında bulunan “Zanzibar” kafesinin önündeki boşluk alanda, şehirli gençler tarafından, tatil günlerinde spor yapılıyor. Tabii başlıca spor dalı: kriket. Dalga kıran: 1990 yılında tamamlanmış ve tamamlanması anısına, bir anıt dikilmiştir. Bu anıt: Maleli gençlerin kıyıla vuran dev dalgalarla sörf yaptıkları, Surfing Point bölgesindedir. Sahil kesiminde: havaalanı adasının manzarası izlenir ve şehirliler, özellikle akşam saatlerinde, bu sahil kesiminde yürüyüş yaparlar.
Evet, normal rotalı yürüyüşümüz burada bitiyor.
Bundan sonra: arzu ederseniz: sahil kesimindeki caddede tam ters istikamette yürüyerek, ilerleyebiliriz. Burada, bir süre sonra karşımıza “Atol Post” yani postane binası çıkaracaktır. Postanenin hemen yanındaki çay evinde, çay içmenizi öneririm. Buradan, kargo teknelerinin bağlandığı limanı ve tekneleri izleyebilirsiniz.
Daha batıya yürümeye devam ettiğinizde ise, şehrin diğer semtlerine ulaşmak mümkündür. Ancak, bu semtlerin manzaraları ve görüntüleri pek hoş değil ve yanı hızlıca geçmekte sakınca yoktur.
Gezintiye devam etmek isterseniz, bu kez: Sultan’s Park’ın bulunduğu “Chandhanee Magu” caddesinin kestiği, Majeedhee Magu” caddesine gidebilirsiniz. Bu cadde, şehri doğu-batı istikametinde ikiye böler. Cadde üzerinde, süpermarketler, bilgisayar merkezleri, mağazalar ve dükkanlar bulunuyor.
ŞEHİRDE GEZİLECEK DİĞER YERLER
NATİONAL LİBRARY
Şehrin tam merkezindeki bu kütüphane: Athama Palace otelinin karşısındadır. Maldivler ülkesinde basılmış tüm kitaplar ve dergilerin birer sureti burada muhafaza edilir ve ziyaretçilerin yararlanmasına sunulur. İlginizi çekerse uğrayabilirsiniz. Pek keyifli bir yer değil.
BİHUROAZU KAMANAA MİSKİİY
Burası bir camidir. Şehir merkezindedir. Radhebai Magu’nun biraz aşağısındadır. Buranın önemi, burada bulunan ulusal kahraman “Mohammed Thakurufaan” ın mezarından gelmektedir.
MALE ŞEHRİNİN GÜNEYİ
Şehrin güney sahil yolunu oluşturan bölümü: denizden kazanılmış alan üzerine kurulmuştur. Burada bulunan bulvar boyunca, sokak satıcıları, çeşitli şeyler satıyorlar. Ayrıca, burada, şehrin en önemli konferans salonu olan “Dharubaaruge” bulunuyor. Buranın bakımlı bahçeleri, göze çarpıyor. Yine bu bölümde: dalga kıranlar ile, kara parçası arasına yüzme havuzu yapılmıştır. Southern Harbour isimli rıhtımda ise: gezi motorları, sürat tekneleri demirlemiş olarak görülüyorlar. Limanın çevresindeki kafeler ve çay evleri, özelikle akşam saatlerinde Maleliler tarafından doldurulmaktadır.
Yine, şehrin bu bölümünde: Hindistan tarafından hediye edilen “Indra Gandhi Hospital” ve 1558 yılındaki Portekiz işgali sırasında direnirken şehit olan “Şehit Ali” isimli sultanın mezarı görülebiliyor.
Male atolünün kuzeyinde: 7 atol daha bulunmaktadır.
Bölgedeki birçok ada: 1980’li yıllardan sonra, tatil köyüne dönüştürülmüştür. Ancak, yakın geçmiş öncesinde, bu adalara ulaşmak, büyük problem imiş. Günümüzde: deniz uçağı veya sabit kanatlı hava taşıtları sayesinde, kuzey atollerindeki tatil köylerine rahatça ulaşmak mümkündür.
Maldivler Kuzey Atolleri
Male atolünden kuzeye doğru uçak yolculuğu yaparken: muhteşem manzaraları görebilirsiniz. Berrak bir deniz ve ağaçlıklı-beyaz kumsalların bulunduğu bu adalardan yerleşim yeri olarak kullanılanlar: futbol sahası olarak ayrılmış kare şeklindeki boşlukları ve adanın ortasında yükselen iletişim kuleleriyle, rahatlıkla diğerlerinden ayırt edilmektedir.
Maldivler Kuzey Atolleri
BAA ATOLÜ
Male atolüne en yakın adaların oluşturduğu bir bölgedir. Kuzey atollerinin en güneyindeki atol bölgesidir. Atol bölgesi, yaklaşık 11 bin insanın yaşadığı 75 adadan oluşmaktadır. 5 adada tatil köyleri bulunmakta ve kalan 51 ada ıssızdır. 18 adada ise, yerleşim bulunmaktadır.
Baa Atol bölgesi: 2011 yılında, UNESCO tarafından “Dünya Biyosfer Rezervi” ilan edilerek koruma altına alınmıştır.
Bölge: North ve South olmak üzere ikiye ayrılır.
Atolün başkenti: güney doğuda bulunan: Eydhafushi’dir ve başkent Male şehrine, 64 mil uzaklıktadır. Şehir, işlek bir limana sahiptir. Şehir yaşayanları: turizm ve balıkçılıkla geçinmektedirler. Burası: tropik bir adadan ziyade, ziyaretçilerine tipik bir Male şehri benzeri, modern görünümler sunar.
Ancak, buraya gelip de, tropik atmosfere ilgi duyanlar ise:
Atolün güney batı kıyısındaki: “Thulhaadhoo” adasındaki “Coco Palm” tatil köyüne gitmelidirler. Bu tatil köyünün bulunduğu adanın yerleşimcileri de, balıkçılıkla uğraşırlar ve hatta, gündüzleri adanın erkekleri balığa çıktığında, yollar bile tenhalaşır. Tatil köyü: Male uluslararası havaalanına, deniz uçağı ile, 30 dakika uzaklıkta, 124 km. mesafededir. Adanın beyaz kumlu plajları ve kristal parlaklığındaki zümrüt rengi lagünü muhteşemdir.
Bu tatil köyünün bulunduğu ada, aynı zamanda “lake” sanatı kullanılarak üretilmiş ürünlerle de ünlüdür. Adada yaşayan lake sanatkarları: eski torna tezgahlarında: ahşap vazolar, satranç taşları üreterek, ziyaretçilerin beğenisine sunarlar. Eskiden ülkedeki soylu aileler için üretilen objeler, günümüzde turistler için yapılmaktadır. Geleneksel yöntemlerle üretilen bu ürünler: sarı, kırmızı ve siyah renklerle renklendirildikten sonra, yaldızlandırılırlar ve metal halkalarla süslenerek, en sonunda cilalanırlar. Evet, bu lake ürünler hediyelik eşya olarak büyük ilgi görmektedir.
Baa atolünün güneyinde
1960’lı yıllarda, Maldiv ülkesindeki siyasi karışıklıklar sırasında sürgün edilenlerin barındığı, 3 yerleşim adası ve 1 atol bulunmaktadır. Bu adalardan: Goidhoo adası: 1963 yılında, milyonlarca uçan balık tarafından istila edilmiştir. Fulhadhoo adası ise, ünlü Fransız kaşif Pyrard’ın gemisinin battığı ve esir alındığı yerdir. Kendisi, adalar ve adalarda yaşadığı heyecan verici anılarını yazmadan önce, yıllarca burada kalmıştır.
Maldivler Kuzey Atolleri
Royal Palm tatil köyünün ve başkent Eydhafushi’nin kuzeyinde kalan “Kihaadhoo” adasında: hasır örerek kap-kacak yapan yerel yerleşimcileri görebilirsiniz. Bunlar hediyelik eşyadan ziyade, tatil köylerinde kullanılan süsleme objeleri olarak değerlendirilirler. Yani, dekoratif amaçlarla kullanılırlar.
Buradaki atolde bulunan tatil köyleri: Landa Giraavaru Four Seasons Resort, Reethi Beach, Royal İsland Resort, Horubadhoo, Kihaadhuffaru, Six Senses Soneva Fushi, Anantara Kihavah Villas, Coco Palm Dhuni Kolhu.
Six Senses Soneva Fushi
Adanın başkenti Eydhafushi’nin hemen kuzeyindedir. Baa atolündeki en eski tatil köyü: Soneva Fushi tatil köyüdür. Bu tatil köyünün sahil şeridinin daha uzun olması (yaklaşık 1.5 km. dir) ve bitki örtüsünün çeşitliliği, diğerlerinden farklı olmasına neden olur. Buranın müşterileri, son derece güzel tasarım yapılmış, kumsaldaki doğal yaşamın üzerine kurulmuş, ahşap villalarda kalıyorlar. Tüm bunların yanında, burada çok güzel dalış yani su altı imkanları da yaratılmıştır.
Landa Giraavaru Four Season Resort Maldives
Landaa Giraavaru’dadır. Burası, atolün kuzeybatısındadır. Bölgenin en yeni tatil köylerindendir. Bu ada, yani tatil köyünün üzerinde bulunduğu ada: 2 km. uzunluğunda, beyaz kumsallarla çevrilmiştir. Burada anemon balığı ( palyaço balığı) yetiştirme istasyonu kurulmuştur. Yani, akvaryum balığı yetiştirilmektedir.
Evet, bölgedeki tatil köylerinden bazıları bunlardır. Bu tatil köylerinde kalan ziyaretçiler, çevredeki ıssız adalara günübirlik ziyaretler yaparlar. Bunun yanında: Mayıs ve Temmuz ayları arasındaki dönemde, yani muson rüzgarları sırasında: atol çevresine çok sayıda: vatoz, balina ve köpek balığı geliyormuş.
LHAVİYANİ ATOL
Baa atolunun ikizidir. Baa atolünün hemen doğusundadır.
Burada: toplam 54 ada bulunmakta olup, 50’den fazla ıssız ada bulunmaktadır ve yerleşim yalnızca 4 adada görülür. Nüfus ise, 8000 kişidir.
Atolün yerleşim yeri olan başkenti: Naifaru’da: bir banka şubesi ve Japonlar tarafından kurulan bir elektrik santralı bulunuyor. Ayrıca, alternatif tıp konusunda uzmanlaşmış, ada yerlileri görülür. Bunun dışında, yerliler, genellikle, Felivaru adasındaki konserve fabrikasında çalışırlar. Burası, Maldivler ülkesinin tek ton balığı konserve fabrikasıdır. Yaklaşık 2000 çalışanı bulunmaktadır.
Kureda
Atol bölgesinin kuzeyindedir.
Maldivler ülkesinin en eski tatil köyüdür. 1978 yılında açılmıştır. Sahil şeridinin uzunluğu 3 km. dir ve tatil köyü, bu 3 km. uzunluğundaki sahil şeridinde yayılmıştır. Konuk kapasitesi: 650 kişidir. Tesiste, ayrıca bir golf sahası ve 40 civarında dalış sahası bulunmaktadır.
Atoldeki diğer tatil köyleri: Palm Beach, Komando Island ve One&Only Kanuhura’dır.
Maldivler Kuzey Atolleri
RAA ATOLÜ
Doğudadır. Baa atolünün hemen kuzeyindedir.
90 adası bulunmakta olmasına rağmen, yalnızca 12 adada yerleşim görülür. Toplam nüfus: 12.000 civarındadır. Atolün uzunlukları, kuzeyden-güneye 65 km. ve doğudan-batıya 28 km. dir.
Atolün doğu kıyısı yakınlarında, Kadholhudhoo adası bulunur. Burada, 3000 kişi yaşamaktadır. Bu kadar büyük nüfus yoğunluğunun olmasının nedeni, bölgede büyük balık havzalarının bulunmasıdır. Burayı gezmeye gitmenizi öneririm, değişik bir yapısı var. Adanın kumsalı yok, daracık sokaklar ve gecekondu tarzı evler kuruludur.
Atolün: batıda, hemen Kadholhudhoo adasının batısında bulunan başkenti Ungoofaaru bölgesinde, hastane bulunuyor. Ayrıca, yukarıda da bahsettiğim gibi, balık havzalarının bolluğu nedeniyle, Maldivler ülkesinin en büyük balıkçılık filosu burada bulunuyor. Ancak, 2004 yılında, Hint okyanusundaki deprem sonucu oluşan tsunami, özellikle buralarda büyük hasara yol açmıştır.
Atolün en kuzey bölümünde, Alifushi adası var. Burada da, tekne yapımı yaygındır. Dhoni denilen tekneler, burada üretilmektedir. Burada, ayrıca, Hindistan cevizi ağacı özünden üretilen ve bir tür içecek olan “toddy” tatmanızı öneririm.
Meedhupparu
Atolün batı kıyılarında, güney bölümünde kalmaktadır.
Burası atolün başlıca tatil köyüdür. 2006 yılında hizmete giren bu tesis, 200 oda kapasitelidir. Ayrıca, 20 lüks suit bulunmaktadır. Buraya, yalnızca deniz uçağı ile ulaşılabiliyor. Ayrıca, Sri Lanka geleneksel bitki terapi yöntemlerinin uygulandığı bir merkez de bulunuyor.
Maldivler Kuzey Atolleri
NOONU ATOLÜ
Doğuda, Lhaviyani atolünün yukarısındadır. Atolün başkenti: Milathoo’dur.
Burada öne çıkan tatil köyleri: Maavelavaru ve Randheli tatil köyleridir. Atolde 60 ıssız ada yanında, 14 tane de yerleşim bulunan ada görülmektedir. Bölgede, turizm dışındaki temel geçim kaynakları ise, balıkçılık ve Hindistan cevizi üretimidir.
THİLADHUNMATHİ ATÖLÜ
Kuzey bölgesi atollerinin, en kuzeyindedir. Atolün başkenti: Nolhivaramfaru’dur. Burada, 42 ada bulunmakta olup, bunların 16 tanesinde yerleşim vardır.
Burada, bölgenin en gelişmiş adası olan: Kulhudhuffushi adası bulunmaktadır. Başkentin güneyindedir. Bu adada yaşayan yerliler, inşaat ve denizcilik alanlarında çalışırlar. Adada, gayet modern binalar bulunmaktadır. Atolün merkezinde bulunan Faridhoo adası, denizden 2.5 metre yüksektedir ve bu yüzden, Maldivler ülkesinin en yüksek adası olarak bilinmektedir. Bu adada, yaklaşık 100 kişi yaşamaktadır.
Atolün kuzeyinde, başkentin yukarısında; Hanimaadhoo adasında: bölgedeki tatil köylerine ulaşım için, küçük bir havaalanı bulunuyor. Bu havaalanı: gece inişlerinin de yapılabildiği teknolojik imkanlara sahiptir. Bölgedeki tatil köylerinin bolluğu nedeniyle, havaalanı uçuşları yoğundur.
Ayrıca, yine tatil köylerine ulaşım için bulunan teknelerin demirlediği bir iskele var. Bu adada: 500 kişi yaşıyor ve arabaları, kaldırımlı yolları ve modern binaları ile, güzel bir şehir görünümündedir.
Bölgedeki başlıca tatil köyleri: Alidhoo ve Hodaafushi tatil köyleridir.
HAA ALİFU ATOLÖ
Kuzey atollerinden biri olan atol, Maldivler ülkesinin en kuzey bölümündedir. Başkent: Dihithafu’dur.
Dhonakulhi Adası
Thavandhippolhu atölünde, güneydeki Dhonakulhi adasında bulunan tatil köylerinin başında: Island Hideaway gelmektedir.
Island Hideway
Maldivler ülkesinin tek marinası buradadır. Burada, özellikle teknelere yakıt ikmali yapılıyor. Tekne ile bölgeye gelen ziyaretçiler: tatil köyünde bulunan: barlar, restoranlar, SPA tesisleri gibi olanaklardan yararlanabilirler.
Adada, ormanın iç kısımlarına uzanan bölümde, 45 villa bulunmaktadır. Bunlar, özel korular içinde, saz damlı villalardır. Villaların, kendilerine ait havuzları görülmektedir. Her villa için görevlendirilen bir Maldivli, ziyaretçileri havaalanında karşılamakta ve kaldıkları sürece her türlü ihtiyaçlarına yardımcı olmaktadır.
Uthem
Burada, merkezdeki Utheem adası, ülkeyi Portekiz işgalinden kurtaran ulusal kahraman Muhammed Thakurufaan’ın doğum yeridir.
Uthem adası, bu yöresel kahramanın doğum yeri olması yanında: görülebilecek yerlerinin çokluğuyla dikkati çeker. Ancak, ziyaretçiler, iskele bulunmadığından, suda yüzerek kıyıya ulaşmak zorunda kalırlar ki, geziye ilginçlik katar.
Sahile çıktığınızda, cadde boyunca ilerlerseniz, büyük bir ağaç karşınıza çıkacaktır. Bu ağaç: yöresel kahraman Muhammed tarafından, dokuma tezgahını tamir için diktiği kalın daldan yetişmiştir. Yani: 1540 yıllarından kalma bir ağaç olduğu söylenir. Dokumacılık dedim, dokumacılık Maldivler bölgesinde çok eski dönemlerden kalan bir gelenektir.
Bodu Thakurufaan Memorial Centre
1986 yılında hizmete açılan bu merkeze, giriş ücretlidir. Bunun hemen ilerisinde, Muhammed Thakurufaan’ın doğduğu ev görülmektedir. Ev, günümüzde duvarlar üzerinde beyaz bayraklarla donatılmıştır. Evin içi, rehber eşliğinde gezilebiliyor. Evin içinde, ulusal kahramanın kişisel eşyaları sergileniyor.
Buradan sonra, ulusal kahramanın ibadet ettiği cami ve babasının gömülü olduğu türbe ziyaret ediliyor.
Baarah
Burası, hilal şeklinde bir adadır. Buradaki bazı yerlilerin, Portekizlilere benzediği söylenir ve adanın özellikle kızlarının güzelliği önem kazanır. Ulusal kahraman Muhammed, teknesini burada yapmıştır.
Thakandhoo
Burada, ulusal kahraman Muhammed Thakurufaan’ın ağbisi Ali’nin mezarı var. Ali: Portekizliler tarafından esir alınan karısını kurtarmak isterken ölmüştür.
Kelaa
Atolün kuzeyindedir.
Burası, 1934 yılında İngilizler tarafından, II. Dünya Savaşının sonuna kadar askeri üs olarak kullanılmıştır. Günümüzde ise, 1000 civarında insan yaşamaktadır ve gelişmiş bir ada görünümündedir. Yani, burada saz damlı evler görmek pek mümkün değildir.
