Peru Caral

Peru Caral

Lima şehri ile Caral arasındaki uzaklık 185 km dir ve otobüs yolculuğu yaklaşık 3 saat sürmektedir. Ancak: Supe nehrinin sol kıyısı boyunca, kötü ve dolambaçlı bir yoldan gidilmektedir, yani yolculuk biraz zor olmaktadır.

Caral’ın ana girişine ulaştıktan sonra, yaklaşık 800 metre yürümek zorunda kalınıyor.

Burası: Lima şehrinin 180 km kuzeyinde, Supe vadisinde Caral uygarlığının başkenti olan bir şehirdir. Vadide Caral dışında 18 yerleşim yeri daha tespit edilmiştir. Burası, deniz seviyesinden 350 metre yüksektedir. Supe nehrinin sol kıyısında bir alüvyon teras üzerinde yer alır. İklim nedeniyle nehir sadece yaz aylarında su taşır.

1993 yılından bu yana burada arkeolojik araştırmalar yapılmakta olup, anlaşıldığına göre, yaklaşık 5000 yıllık geçmişi olduğu düşünülmektedir. Yani, Amerika’nın en eski şehridir. Öte yandan: burasının bir yerleşim alanı olmadan önce, yani MÖ.2300 yıllarında dini bir alan olarak kullanıldığı, bulunan kurban kalıntılarından öğrenildi. Yani, burası Mezopotamya, Mısır, Çin ve Orta Amerika gibi dünyanın erken medeniyetleriyle karşılaştırılır.

Bu nedenle şehir kalıntıları 2009 yılında UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası Listesine dahil edilerek koruma altına alınmıştır.

Peru Caral
Peru Caral

 

Şehir 1905 yılında keşfedilmiştir. Ancak çömlek yokluğu ve diğer eski veriler, sitenin yaşı hakkında doğru bilgiler edinilmesini engellemiştir. Seramik, çömlek ve altın bulunmadığı için, bu tarihin ardından bölge unutulmuştur.

Burada çömlek, seramik ve altın gibi bulgular bulunmaması, bölgenin defineciler tarafından tahrip edilmesini önlemiştir.

Bilimsel kanıtlara göre: Caral, İsa’dan önce 2627-2100 yılları arasına tarihlenmektedir ve kentsel gelişim, Peru ülkesinde 1550 yıl sonra başlamıştır.

Burada sürekli bir yerleşim söz konusu olmuş ve onun zirvesinde muhtemelen 3000 kişinin yaşadığı düşünülmektedir. Ancak Supe vadisindeki 17 sitede, toplam 20 bin kişinin yaşadığı tahmin edilmektedir.

Araştırmalara göre: MÖ.3000 yıllarında: geniş kuzey ve orta Peru topraklarında; muazzam şehirler ve anıtsal binaların bulunduğu Supe vadisinde prestijli bir toplum yaşıyordu. Bu kültürün günümüze yansıyan kalıntıları: 2 futbol stadyumu büyüklüğünde ve 5 katlı binaya eşdeğer yükseklikte platformlar ve bazı büyük binalardır.

Peru Caral
Peru Caral

 

Arkeologlar, bölgede 1996 yılından bu yana yaptıkları çalışmalarda: 32 piramidal yapı buldular. Bunlardan; farklı büyüklükteki üç piramitte yapılan kazılarda; onların konumu, büyüklüğü ve inşaat malzemesi ve kalitesi hakkında bilgiler edinildi.

Bu piramidal yapılar: mimari tasarım ve uygulanan aritmetik ve geometrik bilgiler nedeniyle önem kazanmaktadır. Zaman ve hava durumu tahmini ölçümlerinde kullanılan astronomik çalışmalara ait bulgular elde edilmiştir.

Ayrıca: Caral şehrinde: tarım toplumunda farklı çiftçilik ve balıkçılığa dayalı ve özelikle pamuk ticaretinde gelişen bir yapı görüldü. Ama aynı zamanda kıyı balıkçılığı da önem kazanmıştır.

Yani, burası bölgenin ekonomik bir başkenti pozisyonundadır. Caral’da deniz ürünleri kalıntılarının bolluğu: buranın kıyıdan yakın olduğunu (muhtemelen 20 km) kanıtlamaktadır.

Eski yerleşimcilerin en büyük özelliklerinden birisi de: onların flüt çalmayı bilmeleridir. Piramitlerden birinde: condor, pelikan ve geyik kemiklerinden yapılmış, 32 flüt ortaya çıkarılmıştır.

Bunun üzerine kuş ve maymun figürleri kazınmıştır. Bu durum, o dönemde şehrin kıyıda bulunmasına rağmen, insanların Amazon hayvanları ile birlikte yaşadıklarını kanıtlamaktadır. Bu buluntular, Caral’da ortaya çıkan en büyük süprizlerden birisi olmuştur.

Ayrıca: bir taş boncuk kolye ile gömülmüş, sarılı bir bebek ölüsü bulunmuştur. Ayrıca: MÖ.3000 yılına tarihlenen sazlardan dokunmuş çantalar bulunmuştur. Bunların piramitleri inşa etmek için kullanılan taşları taşırken kullanıldığı düşünülmektedir.

Şehirdeki diğer en büyük özellik: sur bulunmamasıdır. Şehirde silah üretimine ait herhangi bir iz bulunmamıştır ve bu da toplumun barışçıl bir şekilde yaşadığını kanıtlamaktadır. Şehirdeki bulgular ticaret ve memnuniyete dayalı bir dostluk ortamı bulunduğunu kanıtlamaktadır.

Ancak bilinmeyen bir nedenle, Caral: yaklaşık MÖ.2100 yıllarında yani kuruluşundan 500 yıl sonra terk edilmiştir. Burada yaşayan insanların bu göçünün başlıca nedeni olarak: kuraklıktan etkilenmek ve daha verimli ovaları aramaktır. Çünkü o dönemlerde sert yaşam koşulları henüz ortadan kalkmış değildir.

Peru Caral
Peru Caral

 

Caral’da Yönetim-İdari Durum

Caral şehrinde: birkaç soy ve topluluk bir arada yönetilirken “ana” isimli bir başkan ve ayrıca soy ve toplulukların temsilcileri bulunmaktadır. Bu yönetim kurulu: Caral ve diğer şehirler ve kasabalardaki sakinlerin hayatlarını düzenleyen kurallar alıyorlardı. Ancak bölgedeki bütün soy ve toplulukların merkezi Caral şehri idi.

Onları bir araya getirip kaynaştıran “din” faktörü oldu. Din: zamanda mal üretimini ve dolaşımı kontrol eder devlet politikası haline geldi. Caral’daki kutsal ateş: çeşitli toplumların kültürel kimliklerini temsilen yapılan tören ve festivallere ev sahipliği yaptı.

Bunların kültürel ve dini kimlikleri: sembolik meydanlar, avlular, türbeler ve çeşitli anıtlar ve özellikle piramitlerle temsil edildi. Düzenli toplantılar ve kültürel etkinlikler, bu piramitlerde yapıldı ve kültürel kimlik böylece güçlendirildi.

Peru Caral

 

Kalıntılarda Gezi Planı

Caral ören yeri: 66 hektarlık bir alanı kaplar ve temel alanı 2 bölüme ayrılır. Bu bölümlerde: 7 anıtsal yapı ve 2 dairesel plaza ve 2 boşluk bulunur.

1.Büyük Piramit
2.Tapınak
3.Amfitiyatro
4.Piramit galerisi
5.Piramit ocağı.
6.Huaca Piramidi
7.Lesser Piramidi
8.Sunak
9.Diğer çeşitli konutlar.

Eğer tur ile burayı ziyaret ederseniz göreceğiniz yerler: kutsal ateş, kömür, kemik, tohum ve kuvars kalıntıları bulunan küçük bir tapınak görülmektedir. Daha sonra erkeklerin dini ayinlerini yaptıklarına inanılan tören özelliklerine sahip bir dairesel plaza şeklindeki anfitiyatro görülüyor. Burası Caral’ın seçkin yapılarındandır.

Peru Caral Büyük Piramit

 

Büyük Piramit

Daha sonra şehir planı içinde hakim bir konumda olan çarpıcı büyük piramit görülüyor. Bu yaklaşık 4 futbol sahası büyüklüğünde bir alanı kapsamaktadır. Yükseklik ise 18 metredir. And bölgesinde antik döneme ait kaydedilen en büyük sitedir. 4000 yıllık süre boyunca And medeniyetleri tarafından kentsel tasarımda bir örnek model olarak kabul görmüştür.

Bu piramidin en yüksek kısmında duran yetkililer şehrin faaliyetlerini ve orta vadideki alanlardakilerin faaliyetlerini izliyorlarmış. Sitede: muhtemelen yerel tanrıların şerefine kurban edilen genç bir adamın cesedi bulunmuştur.

Ayrıca yine arkeologlar tarafından: köpekbalığı dişlerinden yapılmış küçük figürler ve dekore edilmiş duvarlar bulmuşlardır. Bu yüzden: büyük piramidin en etkileyici kamu binası olduğuna inanılmış ve aynı zamanda siyasi, idari ve dini gücün merkezi olduğu anlaşılmıştır.

 

Huanca piramidi

Ardından: Huanca denilen piramit geziliyor. Burada gizemli bir anıta bakan küçük bir bina bulunmaktadır. Arkeologlar buranın astronomi ve tören amaçlı kullanıldığına inanıyorlar.

Peru Caral Kutsal Ateş Tapınağı
Peru Caral Kutsal Ateş Tapınağı

 

Kutsal Ateş Tapınağı

Caral şefleri: tarım ve balıkçılık gibi faaliyetlerini planlamak için, özellikle yıldızların hareketi gibi hava göstergelerinin tahminine büyük önem vermişler ve bu belirtileri anlamak için tapınaklar kurmuşlardır.

“Kutsal Ateş Sunağı” da iletişim açısından çok özel bir yere sahiptir. Anfitiyatronun altar kısmındadır.

Burası küçük bir dikdörtgen oda şeklindedir ve özel törenlerde yakılan ateş ile ünlenmiştir. Bir havalandırma kanalı ile, zemin altından o alev yanarken oksijen ile beslenmektedir. Bu küçük dairesel odaya: iyilik tanrılarına haraç vermek için törenlerde yalnızca sorumlu bir kişi girebilirdi. Burada; kabuk (yumuşak kabuklular ve salyangoz) ve balık kemiklerinin yanıkları bulundu.

Sunağın duvarları kalın çamur tabakası ile sıvanmış taş duvarlar şeklindedir.

Bunun dışında 150 dönümlük sitede, 6 taş platform tepecikler bulunur. Sadece höyüğün dibinde 22 metrelik iki plaza görülür ve bu plazalar tüm höyükleri, bu büyük höyüğe yani piramide bağlamaktadır.

Piramitlerin yükseklikleri 138-154 metre arasındadır. Bu piramitlerde, düz bir üst güverte bulunur ve platformdan buraya bir merdivenle uzanır.

Bütün piramitler, iki aşamada inşa edilmiştir. Merkez meydanın tasarımı, takip eden süreçte tüm Andes genelindeki benzer yapılarda aynı olacaktır.

Piramitlerin çevresinde birçok konut bulunur. Bu konutlardan birinde, duvara gömülmüş olarak bir insan vücut kalıntıları bulunmuştur. Bunun kurbandan ziyade doğal bir ölüm olduğu düşünülmektedir.