Ülkede gezerken, mutlaka dikkatinizi çekecektir. Fas; bir sanat eseri olarak yapılmış kapılar ülkesidir. O kadar güzel ve ihtişamlı kapılar göreceksiniz ki, şaşıracaksınız. Bunları fotoğraflamayı unutmayın. Bu ülkede, kapılar, statü simgesi ve özellikle çok büyük kapılar göreceksiniz. Bunlar; zamanında, insanlar atla geldiklerinde girmeleri için yapılmış kapılar. Fakat; bu büyük boyutlu kapıların alt kısımlarında günlük kullanım için, küçük boyutlu kapılar da var. Kapıların işlemeleri; kapı tokmakları, gerçekten sanat eseri boyutunda. Bu muhteşem görünümlü kapılar, özellikle; Essaouıra şehrinde görülebilir.
Ülkenin kralının emri gereği; camiler yalnızca, ezan saatlerinde açılıyor ve ezan bitiminde kapatılıyor. (Sebebi; kökten dincilerin, camilerde örgütlenmesi ve eylem yapmasının engellenmek istenmesi imiş.)
Bu nedenle, camilere gitmek isteyenler, mutlaka ezan saatlerine dikkat etmeliler, aksi halde gerek ibadet ve gerekse gezmek için camilere girmek mümkün değildir.
Ayrıca; Gayrimüslimleri, camilere sokmuyorlar. Bunun içinde bir tedbir almışlar. Şöyle ki; camiye girmek istediğinizde, kapıdaki bir görevli tarafından; ” kelime-i şahadet ” getirmeniz ve bundan gayri sorulacak bir kaç duayı okumanız gerekiyor.
Buna hazırlıklı olmalısınız. Camiler hakkında, diğer ilginç bir hususta şunlar; yapılarda kubbe yok, çünkü kubbe Osmanlı tarafından, cami mimarisinde yaratılmış, buradaki camilerin çatısı düzdür.
Ayrıca; camilerin minareleri, bizdeki gibi silindirik değil, kare şeklinde yükseliyor, bunun sonucu olarak ise, minarelerin yüksekliği bayağı fazla. Minarelerin tepesinde ise; bir direk ve direğin üzerinde, bir beyaz bayrak göreceksiniz. Direk; kıbleyi gösteriyormuş. Daha önce, kıble yönü, merkez camilerinde, lazer ışığı ile gösterilmeye çalışılmış, ama lazer ışığı malum insan tarafından yöneltildiğinden, zaman zaman kaymalar yaşanmış ve bunun sonucunda sabit direkler monte edilmiş.
Direklere takılı bayrak ise; sağırlar için, namaz saatlerinin görsel ifadesi imiş. Ayrıca; her minarenin tepesinde, üç yuvarlak topuz göreceksiniz. Bunlar; üç dini (Müslümanlık, Hıristiyanlık, Yahudilik) temsil ediyormuş. Ama; buna rağmen, camiye, Müslümanlar dışında sokmamaları ilginç.
Fas camiler de, Minarelerin çok yüksek boyutlu olmaları yanında, başka bir özellikleri de; taban alanlarının, yüksekliklerinin beşte biri olarak yapılması. Yani; 100 metre yüksekliğinde bir minarenin, taban alanının bir kenarının uzunluğu 20 metre imiş. Bunun sebebi ise; depreme karşı önlem. Bu önlemler sonucu, camilerin minarelerinin yer sarsıntılarında yıkılma riski çok az, Arap mimarların yıllar önce yarattıkları mimari hesaplama dehası.
Fas camilerde hissedilecek diğer bir özellik ise; ezan. Asla, aşırı yüksek volümlü ezan duymayacaksınız. Ayrıca; ezan, bizim ülkemizdeki gibi çeşitli müzik tonlarında değil, düz okunuyor. Yani, düz bir yazı okur gibi ezan okunuyor.
Fas şehirlerin rengi: Fas’ta; her şehrin rengi olduğu söylenir. Görmeden önce, daha muhteşem bir renk cümbüşü izleyeceğimi umuyordum ama yanılmışım. Evet, aslında şehirlerde hakim renkler var, ama bu renkler tüm şehre hakim, muhteşem bir renk cümbüşü yaratmaktan uzak. Örneğin: Merrakech şehrinin renginin kızıl olduğu söyleniyor, evet, eski şehir olarak adlandırılan Medina’nın etrafındaki surlar kızıl renkli, ama yalnızca surlar kızıl renkli. Yani; binaların-yapıların tümü kızıl renkli değil. Casablanca şehrinin renginin beyaz olduğu söylenir. Evet, beyaz renk hakim, ama garip bir beyaz, kirli beyaz. Essaouıra şehrinin hakim renkleri ise, beyaz ve mavi. Şehirleri anlatırken, renk konusuna daha ayrıntılı gireceğim.
