Hindistan Haydarabat; Şehrin en az 500 yıl önce kurulduğu düşünülse de, aslında arkeolojik araştırmalarda, Demir çağı yani MÖ.500yıllarında, burada yerleşimciler bulunduğu anlaşılmıştır.
MS.1310 yılında: Bahmani Sultanı tarafından, burada bağımsız bir devlet kurulmuştur. Delhi Sultanlığı, 1518 yılına kadar devam eder.
1724 yılına gelindiğinde ise, Babür imparatoru Nizam-ül Mülk tarafından, Haydarabat ve çevresi, yeniden adlandırılarak, Golconde krallığı kurulur.
Golkonda şehri, yeni kurulan devletin başkenti olur.
Evet: Haydarabat şehri, 650 km. karelik kapladığı alan ile, ülkenin en büyük metropol şehirlerinden biri olarak öne çıkmaktadır. Metropol nüfusu dikkate alındığında, Hindistan ülkesinin en kalabalık şehridir. Şehrin lakabı: inciler şehridir. Çünkü: şehirde, dünya çapında yürütülen inci ve elmas ticareti etkindir. Ayrıca: Hindistan film sanayinin yani “Tollywood” un merkezidir.
ALIŞVERİŞ
Şehir, inciler şehri olarak bilinir. Burada, doğal inci ve pırlanta ticareti üst düzeydedir. Kentin çevresinde, birçok geleneksel çarşılar var. Özellikle “Laad Çarşısı” yakınlarında: Charminar bölgesinde: inci ve mücevher satılan dükkanlar yoğunluktadır.
Rajiv Gandhi Uluslararası Havaalanı (HYD)
Şehir merkezine, yaklaşık 22 km. uzaklıktadır. Dünya çapında, üst klasman havaalanları arasındadır. Yıllık yolcu kapasitesi: 5-15 milyon arasındadır. 2005 yılında başlayan inşaat çalışmaları, 3 yıl sonunda tamamlanmış ve havaalanı, 2008 yılında hizmete açılmıştır. Eski havaalanı “Begumpet” kapalıdır.
Havaalanından şehir merkezine ulaşmak için: araba kiralama veya taksi hizmetinden yararlanabilirsiniz. Ayrıca: “Aero Expres” denilen, havaalanı servisi de bulunuyor. Bu otobüsler: saat: 03.30-23.30 arasında, her yarım saatte bir çalışmaktadırlar. Otoban üzerinden, havaalanı ile şehir merkezi arasındaki uzaklık, 20 dakikadır.
PARA
Şehirdeki otellerin çoğunda, ön büro bölümünde para değişimi yapabilirsiniz.
TURİZM
Haydarabat ekonomisinde, turizmin önemli bir rolü bulunmaktadır. Çünkü, şehirde turizm ile ilgili fuarlar düzenleniyor. Hindistan ülkesi içindeki en yüksek turist akımı, 157 milyon kişiyle, bu şehre yönelmektedir.
Şehirdeki başlıca turistik alanlar
1. Charminar (şehrin simgesidir)
2. UNESCO Asya-Pasifik Mirası Chowmahalla Sarayı.
3. Salar Jung Müzesi,
Şehirde: parke taşlı, dar sokaklarda bulunan dükkanlarda dolaşın. Bu dükkanlarda: baharatlar, tütün, hububat, parfüm, esans ve şehre özgü objeler satılıyor. Özellikle ve mutlaka İnci Pazarına gidin.
Tüm bunların yanında unutulmaması gereken bir şey daha var. Özellikle: 2007 ve 2008 yıllarında, şehir çok sayıda terörist bombalama eylemlerine uğramıştır.
Bu patlamalar, özellikle Mekke Mescidi, Lumbini parkı ve Kothi denen, gezginlerin uğrak yerlerinde olmuştur.
Yani, her ne kadar tehlike riski düşük olsa da, yine de tedbirli olmanızda yarar var. Özellikle: şehirdeki birçok yere girerken, gerek üzeriniz ve gerekse çantalarınız, görevliler tarafından sık sık aranılacaktır.
Özellikle
Şehrin “Eski şehir” bölümü hassastır. Burası: Hindular ve Müslümanlar arasında, dini isyanlar için bir buluşma yeri olarak bilinmektedir. Şehrin geri kalanında, herhangi bir sorun yaşanmaz, zaten oralarda polisiye tedbirler üst düzeydedir.
Yani, şehirde özellikle eski şehir bölümü tehlikelidir. Bu alanda, terör dışında, hava kararmaya başladığında, kesinlikle bulunmamanızı öneririm. Şehirdeki tek suç: hırsızlıktır. Bunun dışında özellikle eski şehir bölgesinde, bol bol dilenci görmeye de hazır olmanız gerekiyor.
GEZİLECEK YERLER
MUSİ IRMAĞI
Deccan yaylasından çıkan nehir: Haydarabat şehrini, yeni şehir ve eski tarihi şehir olarak ikiye böler. Eskiden: Muchukunda nehri olarak bilinmektedir. Musi ırmağının bir kolu üzerinde baraj inşa edilmiştir.
Kentin su ve sulama ihtiyacı, şehir merkezine 24 km. uzaklıktaki bu baraj göledinden sağlanmaktadır. Nehir: 20’nci yüzyılın ilk dönemlerine kadar, birçok kez, sel ile şehirde büyük yıkım ve felaketlere neden olmuştur. Bu nedenle, yapılan bu barajlar ve baraj gölü büyük önem kazanmaktadır.
Şehir merkezinde, nehir boyunca, birçok köprü görülüyor. En eski köprü “Purana Pul” köprüsüdür. Yüksek Mahkeme yakınındadır. Bu köprü: 16’ncı yüzyılda, Shahi Sultanları tarafından inşa edilmiştir.
DEVLET MÜZESİ
Yeni şehir bölgesindedir.
Burada: 1’nci yüzyıldan, 20’nci yüzyıla kadar olan döneme ait eserler sergilenmektedir.
BİRLA MANDİR
Yeni şehir bölgesindedir.
Burası: ülkenin birçok yerinde görülen, mermer bir tapınaktır. Ancak, bu en iyilerinden biridir. Venkateshwara için adanmıştır. Bu pırıl pırıl, beyaz mermer tapınak üzerinden, şehrin manzarası çok güzel görünüyor. Ancak: buraya video kamera ve kameralı cep telefonu sokulmuyor, dikkat. Hatta, çantalar girişte kontrol ediliyor. Ücretsiz bir dolap veriyorlar, oraya bırakabilirsiniz.
PLANETARYUM VE BİLİM-TEKNOLOJİ MÜZESİ
Yeni şehir bölgesinde, Adarshnagar semtindedir. Burada: Hintçe ve Telugu dilinde gösteriler düzenleniyor. Planetaryum gösterisi, yaklaşık 35-40 dakika kadar sürüyor ve ilginizi çekebilir. Teknoloji müzesi bölümü ise, pek güzel diyemem. Müzenin tek ilgi çeken objesi, şehir yakınlarında bir köyde bulunan Dinozor iskeletidir. Buraya giriş, çocuklar 15 Rs. Büyükler 17 Rs. Kombine bilet 35 Rs..
HUSSAİN SAGAR GÖLÜ-TANK BUND
Burası, bir suni göldür. Musi ırmağının önüne set çekilerek oluşturulmuştur. Hatta: ilk yapılışının, 1562 yılı ve İbrahim Quli Kutub Şah zamanında olduğu söyleniyor. Burası: Haydarabat merkez ve banliyöleri arasında sınır oluşturur.
Gölün çevresinde: çeşitli parklar, tapınaklar, heykeller ve tarihi binalar bulunmaktadır. Burada, güzel yürüyüşler yapabilirsiniz. Gölün hemen merkezinde, 1992 yılında yapılıp buraya dikilen bir Buda heykeli görülüyor. Tekne gezintilerinde, bu heykeli yakından görebilirsiniz.
ANDRA PRADEŞ YÜKSEK MAHKEME BİNASI
Andra Pradeş, Eyaleti, 5 Temmuz 1954 tarihinde kurulmuştur. Yüksek Mahkeme binası: Musi nehri güney kıyısındadır. Şehrin en güzel yapılarından biridir. Kırmızı ve beyaz taşlarla inşa edilmiştir.
Mimari tarzı: Saracenic tarzıdır. Yerel mühendis: Jaipur Shankar Lal tarafından tasarlanmıştır. İnşaat çalışmaları, 1915 yılında başlamış ve yapı: 1919 yılında tamamlanmıştır. 20 Nisan 1920 tarihinde, Nizam Mir Osman Ali Han tarafından, Yüksek Mahkeme binası hizmete açılmıştır.
SALARJUNG MÜZESİ
Naya Pul bölgesinde, Musi ırmağının kıyısındadır. Saat: 10.00-17.00 arasında açıktır. Giriş ücretli olup, 150 Rs.dir.
Hint Parlamentosu tarafından: müze, Ulusal önemli kurum olarak ilan edilmiştir. Cuma günleri hariç, her gün saat: 10.00-17.00 arasında açıktır.
Burası, bir sanat müzesidir. Müze koleksiyonu: Salar Jung ailesine aittir. Bu özelliği nedeniyle, dünyanın en büyük tek kişilik koleksiyonu denilebilmektedir.
Bu aile: 1720-1948 yılları arasında, burada yaşamış olup, aile üyeleri, 5 kez, Haydarabat eyaleti Başbakanı olarak görev yapmıştır. Aile bireyleri: Dewan Devdi sarayında ikamet etmektedirler.
Müzede: Hint, Japon, Çin, Myanmar, Nepal kültürlerine ait: resimler, heykeller, oymalar, tekstil, el yazmaları, halı, saat, seramikler, mobilyalar sergileniyor. Ayrıca: Pers, Mısır, Avrupa ve Kuzey Amerika kültürlerine ait te bir kısım obje var. Sergilenen eserler arasında öne çıkanlar: ünlü Hintli ressam Raja Ravi Varma’nın resimleridir.
Ayrıca: 6’ncı Hindistan Babür İmparatoru Aurangzeb’in kılıcı görülebilir. Yine Babür imparatorlarından Cihangir’in hançeri ve altın-elmaslar ile süslenmiş, bir Tiffin kutusu görülmektedir. Ayrıca: 14 ve 17’nci yüzyıllar arasındaki döneme ait, mobilya koleksiyonu bulunmaktadır. En önemli objeler ise, dünyanın dört bir yanından gelen, ünlü Kuran-ı Kerim koleksiyonudur. Bunların bir kısmı: altın ve gümüş ile yazılmıştır.
Müze binası
Yarım daire şeklinde, 2 katlıdır ve eserler, 38 galeride sergilenmektedir. Zemin katta: 20 galeri ve birinci katta: 18 galeri bulunmaktadır. Farklı konulardaki sergiler, farklı galerilerde sergilenmektedir. Zaten, galeriler çok büyük.
Galeriler yanında, binada: kütüphane, okuma odası, yayın ve eğitim bölümü, kimyasal koruma laboratuvarı, satış yeri ve kafeterya bulunuyor.
Müzeyi ziyaret ederseniz: özellikle 1876 yılında, Giovanni Benzoni isimli bir İtalyan heykeltıraş tarafından yapılmış: Rebecca heykelini mutlaka görmelisiniz.
Bu heykelde, şeffaf bir peçe ve olağanüstü bir sanatsal görünüm var. Masumiyet ve saflık temsil ediliyor.
Son olarak: saat galerisini gezmenizi öneririm. Burada: şaşırtıcı çeşitlilikte birçok saat bulunuyor. 20’nci yüzyılın en büyük ve modern saatlerini görebiliyorsunuz.
DEVLET MERKEZ KÜTÜPHANESİ
Şehirde, halk kütüphanesi olarak kullanılan bina, 1891 yılında inşa edilmiştir. Şehrin en görkemli yapılarından birisidir. Hint parlamentosu tarafından, 1998 yılında, ulusal miras statüsü verilerek, koruma altına alınmıştır. Musi nehri kıyısındaki kütüphane: 500 binden fazla, kitap ve dergiye ev sahipliği yapmaktadır. Bunlar arasında: bazı nadir el yazmaları da bulunmaktadır.
Kütüphanede: İngilizce, Hintçe, Tamil, Marathi, Urduca vs. gibi dillerde olmak üzere, 19’ncu yüzyılın başından itibaren yayınlanan, 4 milyon üzerinde mükemmel bir kitap koleksiyonu bulunmaktadır. Ayrıca: 5 ve 6’ncı yüzyıllara ait, yaklaşık 17 bin el yazması eser var.
OSMANİA GENEL HASTANESİ
Ülkenin en eski hastanelerinden birisidir. Son Nizam Osman Ali Khan zamanında inşa edilmiştir. Günümüzde, hastanede 1170 yatak kapasitesi bulunmaktadır.
MAHATMA GANDHİ OTOGAR
Musi nehri kıyısındaki bir adada bulunan bu otogar: Andra Pradeş Devlet Karayolu Taşımacılığı Kurumu tarafından işletilmektedir. Otogarın bulunduğu adaya: 2 büyük ve 2 küçük köprü ile ulaşılır. Otogar alanında: gelen ve giden otobüsler için bekleme salonu, özel park yeri ve alışveriş kompleksi bulunmaktadır.
MAHALLA SARAYI
Motigalli bölgesindedir. Milli bayramlarda kapalıdır. Bunun dışında, saat: 10.00-05.00 arasında açıktır. Saraya giriş: çocuklar: 25 Rs, Büyükler: 150 Rs. Video kamera, ilaveten: 50 Rs. Dir.
Saray: Asaf Jahi hanedanı ve Nizam tarafından, resmi konut olarak kullanılmıştır. İsmimin kelime anlamı “dört saraylar” anlamına gelmektedir.
Yapının; ilk olarak, 1750 yılında inşaatına başlanmıştır. 1857-1869 yılları arasında tamamlanmıştır. Tahran’daki İran Şahının sarayı örnek alınarak yapılmıştır. İki avlusu bulunmaktadır. Ayrıca: çeşmeler, bahçeler ile dekore edilmiştir.
Sarayın ana giriş kapısı üzerinde: Khilwat saati bulunmaktadır. Bu saat, yaklaşık 250 yıldır burada bulunmaktadır. Mekanik saatin tamiri ve bakımı: uzman bir ekip tarafından haftalık olarak yapılmaktadır.
Sarayın meclis salonunda: paha biçilmez el yazması kitaplar bulunmaktadır. Ayrıca, yine bu salonda geçici sergiler düzenlenmektedir. Saray, son olarak, 2005 yılında, mevcut Nizam Barkat Ali ve ailesi tarafından, halkın ziyaretine açılmıştır.
2010 yılında, UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası Listesine dahil edilerek, koruma altına alınmıştır.
LAAD ÇARŞISI
Şehir merkezinde, çok eski bir Pazar olarak öne çıkmaktadır. Laad kelimesinin anlamı, cila demektir. Elmas çivili bilezik yapmak için kullanılır.
Çarşının bulunduğu cadde, yaklaşık 1 km. uzunluğundadır. Dükkanların çoğunda: bilezik satılmaktadır. Bu bilezikler: yarı kıymetle taşlarla, incilerle bezenmiştir. Bunların dışında, çarşıdan: kadife ve altın işlemeli kumaşlar satın alabilirsiniz.
Bir de, parfüm almanız önerilir. Ancak, burada pazarlık yapmanız şart, çünkü fiyatlar değişkenlik gösteriyor.
Dükkanların içi de ilginç gelecektir. Çünkü: birçok mağazada, tüm katı kaplayan, temiz ve yumuşak bir pamuk yatak bulunmaktadır. Müşteriler, ayakkabıları olmadan dükkana girerler ve duvara, arkalarına yastık alarak yaslanırlar ve çalışanların kendilerine gösterecekleri ürünleri izlerler.
OLD CİTY
Haydarabat şehrinin tarihsel bölgesidir. Tarihi ve turistik birçok yer, burada bulunmaktadır.
Şehrin, surlarla/duvarlarla çevrili bölgesidir. Burada: muhteşem antika yapılar, kubbeli cami ve anıtlar bulunmaktadır. Burada bir zamanlar, kullanılarak geliştirilen “Urduca” dili, Haydarabat devletinin resmi dili olmuştur. Urduca, büyük bir Müslüman nüfus tarafından bilinip konuşulmaktadır.
CHARMİNAR SARAYI
Şehrin simgesidir.
Buranın kelime anlamı “dört minareli” demektir. Yapı: Quli Kutup Şah döneminde inşa edilmiştir. Yapılma amacı ise, şehirdeki “veba” salgının bitmesine olan kutlama düşüncesidir.
Yapı: Mekke Mescidinin güneybatısındadır. İnşaatına: 1617 yılında, Muhammed Quli Qutub tarafından başlanılmış ve 1694 yılında, Babür İmparatoru Aurangzeb zamanında bitirilmiştir.
Caminin ibadete ayrılan ana salonunun boyutları: yükseklik: 23 metre, genişlik: 67 metre ve uzunluk: 55 metredir. Giriş kemerleri: tek granit plaka şeklindedir. Kuleler yerden 48.5 metre yüksekliğe kadar yükselir. Aslında, yapı, muhteşem işlek bir trafik akışının tam ortasında kalmış, sanırım burayı yayalara tahsisli bir yer haline getirmeyi düşünürler.
Hemen yakınlarda, Mekke Camisi var.
MEKKE MESCİDİ-CAMİSİ-CHAR MİNAR
Şehrin en eski camilerindendir. Hatta: tüm ülkenin bile, en eski camilerinden biri olduğu söylenmektedir.
Yapının ana kemerinde kullanılan tuğlaların, Mekke’den gelen kilden yapıldığı söyleniyor.
Mescit yapısı: Muhammed Quli Kutup Şah zamanında yapılmıştır. Yani, inşaatına 1617 yılında başlanmış ve 1694 yılında tamamlanmıştır. Üç kemerli cepler, hayranlık uyandıracak şekilde, granit taşından yapılmış ve 5 yıllık bir süreç sonunda bitirilmiştir. İnşaat sırasında: 8 binden fazla işçinin çalıştığı söyleniyor. Cami inşaatı: Babür imparatoru Aurangzebin şehri fethinden sonra tamamlanmıştır.
Caminin ana salonunda, aynı anda: 10 bin kişi ibadet edebilmektedir. Bu salonun uzunluğu: 220 metre ve genişliği: 180 metredir. Yükseklik ise, 75 metredir. Ana yapısı: tek parça granitten yapılan, 2 büyük sekizgen sütun arasına sıkıştırılmıştır. Yapının dış yüzeyinde ve kemerler üzerindeki çiçek motifleri ve pervazlar üzerindeki mimari detaylar, ziyaretçilerin büyük ilgisin çekmektedir.
Caminin giriş avlusunda: dikdörtgen, kemerli ve kabinli bir bina bulunmakta olup, burası, Asaf Jani hükümdarlar mermer mezarlığıdır. Burada: Nizam ve ailesinin mezarları bulunmaktadır.
Minare
Hemen caminin yanında görülüyor. Minare üzerinde, küçük ve sivri bir kubbe görülüyor.
Son olarak: caminin havuzunun kenarında, iki taş levha bulunmaktadır. Bunların üzerine oturanların, buraya tekrar geri dönecekleri rivayet edilmektedir. Ayrıca: avlunun içindeki bir odada, Peygamberimizin olduğuna inanılan bir “saç teli” muhafaza edilmektedir.
FALAKNUMA SARAYI
1872 yılında, Nizam Vigar al-Umre tarafından yaptırılmıştır. Şehirdeki Nizam saraylarının en görkemlisidir. Özellikle, iç bölümleri, etkileyicidir ve Floransalı heykeltıraşların eserleri bulunmaktadır. Ayrıca, 100 koltuklu bir yemek masası görülmeye değerdir. Saray yapısı, günümüzde otel olarak kullanılıyor.
GOLKONDA KALESİ-GOLCONDE FORT
Şehir merkezinin 11 km batısındadır. Buraya: otobüsler veya yerel motorlu çekçeklerle gidebilirsiniz ki, mutlaka gitmenizi öneriyorum, birçok bölümü ayakta, günümüze ulaşmış bir kale yapısıdır. Burayı ziyaret etmek için, en az 3 saat ayırmanız şart.
1512 yılında, Golkonda kralları, burada hüküm sürmüştür. Gürkanlılara karşı bir savunma üssü olarak kullanılmıştır.
Yapı: 91 metre yükseklikteki bir granit tepe üzerine kurulmuştur. Kalenin mazgallı surlarının yüksekliği ise, yer yer 120 metreye kadar ulaşmaktadır. Kale: sarp bir tepe üzerinde kurulmuştur. Surlar: yaklaşık 10 km. uzanmakta, üzerlerinde 88 burç bulunmaktadır. Ayrıca, fillerin geçmesini engelleyecek sivri parmaklıklar bulunan, 8 kapı var.
Kale içindeki saraylar ve bahçelerden geriye kalanlar, her ne kadar tahrip olmuş olsa da, yapıldığı zamanların ihtişamını yansıtmaktadırlar. Hatta, bir zamanlar, kraliçe sarayının duvarlarını elmasların ve yakutların süslediği söyleniyor. Bakır bir çeşmeden gülsuyu akıyormuş. Elmas demişken, buranın bir özelliğinden söz etmeden geçmek olmaz.
Golkonda bölgesi, bir zamanlar
Büyük ve dünyanın bilinen tek elmas madeni yataklarının bulunduğu yer olarak öne çıkıyormuş. Kalede bulunan “Vault” odasında: elmaslar muhafaza edilirmiş. Avrupalılar, elmasın yalnızca buradan çıktığına inanırlarmış. Bu yüzden, Golkonda, elmas ticaretinin başkenti olmuş ve madenlerden çıkarılan elmas taşları, burada satılır olmuş, kale duvarları içinde kentin ünlü elmas ticareti zamanla çok gelişmiştir.
Buradan çıkarılan en muhteşem elmas: 185 karat yani 37 gr. ağırlığında “Darya-e Nur” yani “ışık denizi” elmasıdır. Renk: soluk pembedir ve bu nedenle nadir bulunur. Günümüzde, bu elmasın ikiye bölünmüş haldeki bir parçası: İran-Tahran Merkez Bankasında saklanmaktadır.
Buraya ait, bir diğer elmas ise: Umut elması olarak bilinmektedir. Günümüzde: Washington Doğa Tarihi Müzesinde sergilenen bu elmas: 45.52 karat yani 9.10 gr. ağırlığındadır, derin mavi renklidir. Çıplak gözle bakıldığında ise: mavi bor kristal yapısı dikkat çekmektedir. Dünyanın en ünlü elması olarak tarif edilmektedir. Dünya üzerinde, Paris’te bulunan “Mona Lisa” dan sonra, en çok ziyaret edilen sanat eseri olduğu söylenir.
Biz yine kaleye dönelim.
Gün batımından sonra, burada ışık ve ses gösterileri düzenleniyor. Bu gösteriler, yabancılar için 50/100 Rs. dir. Bu gösterilerde, kale hikayesi anlatılıyor. İngilizcedir. Kale içindeki küçük sokaklar ve kale çevresindeki mağazaları da dolaşabilirsiniz. Eski dükkanlar ve evlerde, özellikle buraya özgü “bilezik” bulup satın alabilirsiniz. Evlerin renkli boyalı kapıları da ilginizi çekebilir.
QUTB SHAHİ MEZARLARI
Golkonde kalesinin, yaklaşık 1 km. kuzeyindedir. Qutubshahi hanedanlığı tarafından inşa edilmiştir. Aynı zamanda: Qutubshahi camisi olarak da bilinmektedir. Kendi söylediklerine göre, 2010 yılında burada bir restorasyon yapılmış. Ancak, vasıfsız personel tarafından yapılan bu restorasyon sonucu, bu güzel yapı, büyük zarar görmüş. Giriş ücretli ve 10 Rs. Video kamerası için, ilaveten: 20 Rs.
BHONGİR
Burası bir kaledir. Şehir merkezinden 50 km. uzaklıktadır. Uppal karayolu üzerindedir. Yumuşak bir kaya bloku üzerine kurulmuştur. Tepenin eteğinde, otobüs durağı bulunuyor. Yalnız, otobüsten indikten sonra tepe üzerinde bulunan kaleye tırmanmak için biraz maharet, beceri ve denge gerekiyor.
