Yağlıdere, Giresun arası uzaklık: 42 km. Yağlıdere, Espiye arası uzaklık: 14 km.
TARİHİ
Fatih Sultan Mehmet, Trabzon’u fethedince bölgede Osmanlı hakimiyeti başlar ve ilçede 1920’li yıllara kadar Rum nüfus bulunmaktadır. Bu Rum nüfus, Cumhuriyetin ilanından hemen sonra mübadele nedeniyle burayı terk etmiştir. 1810 yılında dere kıyısına Cuma camisi yapılmasıyla birlikte, ilçe yerleşkesi oluşmaya başlar.
Caminin çevresi yakın zaman sonra Pazar yerine dönüşür ve Pazar gelişince köy oluşur. İlçe, 1987 yılında ilçe olur. İlçe ismini hemen yanında kurulduğu “Yağlıdere” den almıştır. Çünkü derenin doğduğu Çakrak köyü yaylalarında, Rumlar zamanında süt ve yağ üretiliyormuş.
GENEL
İlçe denizden 14 km içeridedir. Rakımı ortalama 50 metredir. İlçede ekonomik hayat, fındığa dayalı tarım, küçük çapta hayvancılık ve yüksek yerlerde ormana dayalı işçilik şeklinde gelişmiştir. Bölgede Karadeniz iklimi hakimdir. Yazlar serin, kışlar ılık ve yağışlı geçer.
Son yıllarda ise yurt dışında çalışanların sayısı artmıştır. İlçe halkının yüzde 20 si, yurt dışında çalışmakta ve yurt dışında çalışan yakınlarının maddi desteğini almaktadır. Özellikle Türkiye’den Amerika’ya en çok göç vermiş bir yer olarak bilinmektedir.
1960’lı yıllarda buradan ayrılan ilk göçmenler, Amerika’da New Jersey eyaletine gitmişlerdir. Bu göçmenler yaz aylarında ilçeyi ziyarete gelirler. Günümüzde Amerika’da 50 bin Yağlıdereli bulunduğu tahmin edilmektedir.
NE YENİR
Buralara yolunuz düşer ve yerel lezzetlerden tatmak isterseniz, başlıca önereceklerim: Karalahana çorbası, Etli karalahana sarması ve hamsi böreği olacaktır, tabii yanında mısır unu ekmeği olmadan olmaz.
GEZİLECEK YERLER
AĞA KÖPRÜSÜ
İlçe merkezine 3.5 km uzaklıktaki, Ümitbükü köyü yakınındadır. Yağlıdere-Alucra kara yolu güzergahındadır. Yağlıdere ırmağı üzerindedir. Köprü günümüze ulaşan kitabesine göre: 1816 yılında Tirebolu Voyvodası Kethüdazade Mehmet Emin Ağa tarafından yaptırılmıştır. Köprü yakın zamanda restore edilmiştir, günümüzde taşıt trafiğine kapalıdır, yayalar tarafından kullanılmaktadır.
ÇAĞLAYAN KÖYÜ
İlçe merkezine bağlı Çağlayan köyündedir. İlçe merkezine 28 km uzaklıktadır. Eski bir yerleşim olup, Cumhuriyet dönemine kadar Rumlar yaşamıştır. Nüfus mübadelesinden sonra, Giresun eşrafından Feridunzade Mehmet Bey, köyü Rumlardan satın almış ve şimdiki köylüye satmıştır.
Köyde: günümüzde şelale ile birlikte, mağaralar, Ortaçağdan kalma tarihi Gebe kilisesi, tarihi köprü ve tarihi yapılar bulunmaktadır. Ancak köy günümüzde turizme yönelik bir faaliyete sahip değildir.
GÖLYANI YAYLASI
İlçe merkezine 51 km uzaklıkta, Sınır ve Yeşilpınar köyleri arasındadır. Burada: hartama denen ahşaptan yapılmış evler ve çam ormanları bulunmaktadır. Tescil edilerek koruma altına alınan yaylada betonarme yapılaşma yoktur. Yayla çanak şeklinde ufak bir göl içerir.
Bu yüzden göl yanı ismini almıştır. Nisan ve Aralık ayları arasında, yaylaya çıkılır. Yayla şenlikleri yapıldığında, yayla oldukça hareketlidir.
HACI ABDULLAH HALİFE KÜLLİYESİ-SARI HALİFE TEKKESİ
Tekkeköy ile Tuğlacık köyleri arasındadır. İlçe merkezine 67 km uzaklıktadır. Gülbahar Hatun Tekkesi olarak da bilinir. Külliye: cami, dergah, türbe, mezarlık, misafirhane ve değirmenden oluşur. Bu tekke: Yavuz Sultan Selim’in Trabzon valiliği yaptığı sırada (1488-1513) annesi Gülbahar Hatun tarafından Hacı Abdullah Halife yönetimine bırakılmıştır.
Bu külliye yapılarından, günümüze sadece: cami, misafirhane, değirmen ve kurucu şeyhin Tuğlacık köyündeki türbesi gelmiştir.
Cami
Kagir sistemle yapılmıştır. Dikdörtgen planlıdır. Minaresi sonradan 1980’li yıllarda yaptırılmıştır ve tek şerefelidir. Mihrap: kıvrık dal ve geometrik motifli iki sıra bordürle çevrelenmiştir.
Harimin duvarlarında kalem işi süslemeler görülmeye değerdir. Süslemelerde: bitkisel, yazılı, nesneli ve geometrik bezemeler vardır. En çok kullanılan motifler: cami, saat, cennet tasviri, ay, yıldız, güneş, ağaç ve çiçektir.
Süsleme kompozisyonlarında en dikkat çekeni cennet tasviridir. Bu tasvir mihrabın doğusundadır. Tasvirde: sekiz tane kapı, yedi kat, kökleri havada asılı tuba ağacı ve cennetin sembolü olan motifler görülür.
Türbe ve Mezarlık
Türbe, Tuğlacık köyü mezarlığı içindedir. Kapının üstündeki kitabe yeri boştur. Ancak muhtemelen 1535-1539 yılları arasında yapıldığı tahmin edilmektedir. Türbenin özgün şekli kubbeli iken, sonradan kırma çatı yapılmıştır. İç mekan ortasında ahşap sanduka vardır. Ancak ahşap sanduka sonradan mermerle değiştirilmiştir.
Türbe çeşitli hastalıkları olanlar tarafından ziyaret edilmektedir. Henüz evlenmemiş, yaşı geçkin kadınlar türbeyi ziyaret ettiklerinde yanlarında getirdikleri kapalı haldeki asma kilidi, dua edip açarlar ve bu yolla kısmetlerinin açılacağını umarlar.
Dergah ve Zaviye
Burada batı cephesinden ahşap bir merdivenle ulaşılır. Yapının ortasında bir taş ocak bulunur. Yapının içinde, Hacı Abdullah’a ait olduğu söylenen koyun postundan bir seccade, tarikat asaları ve Osmanlı seramik parçaları bulunur.
Misafirhane
Külliye, iç bölgeden limanlara giden önemli bir yol güzergahında olduğundan külliyenin bir parçası olarak misafirhane yaptırılmıştır. Misafirhaneden günümüze herhangi bir kalıntı ulaşmamıştır. Günümüzde köyde misafirhane olarak kullanılan yapı, sonradan yani 19’ncu yüzyılda yaptırılmıştır. Bu misafirhane yapısı, bir süre okul olarak kullanılmış ve sonradan boşaltılmıştır, günümüzde boştur ve harabe halindedir.
Değirmen
Değirmen Tekke ve Tuğlacık köyleri arasındaki Şimşirlik mevkiindedir. Yapım tarihi ve yaptıran bilinmez. Çünkü kitabesi yoktur. Halk arasındaki bir inanışa göre: değirmen yaptırıldıktan sonra Abdullah Halifenin kerametiyle şimşir ağaçlarının dibinden su çıkmıştır. Değirmenin içinde: yuvarlak formlu değirmen taşı, buğday ve un hazneleri bulunur. Değirmen günümüzde halen işlevini sürdürmektedir.
Giresun Tirebolu hakkındaki gezi yazım için Tirebolu