Avusturya Viyana Ne yenir Ne içilir
Viyana şehrinde, yeme-içme konusuna ayrıntılı olarak girmeden önce, burada, size tanıdık gelecek bir koku ve görüntüden söz ederek, başlamak istiyorum. Şehre girer-girmez “döner kebap” kokularını hissedecek ve kebapçı dükkanlarını göreceksiniz. Buralarda: olup da, döner kebap yemek isterseniz: fiyatları, muhtemelen 2.5-3 Euro civarında.
Ancak, kebapçılar, saat: 24.00’de kapanıyor. Zaten, bu saatten sonra, Viyana şehrinde, yiyecek bir şeyler bulmanız mümkün değil. Her ne kadar kebap kokularından söz etsem de, Viyana daha çok “Pastaneleri” ile öne çıkan bir şehir. Hatta, dünyada, içinde pastane bulunan “Mc. Donalts” fast-food restoranı, Viyana’da bulunuyor. Ama büyük olasılıkla pastaları beğenmeyeceksiniz, çünkü, ilk anda gerek pahalı olmaları ve gerekse damak tadımıza uygun gelmemeleri, antipatiktir.
Evet, yerel Viyana mutfağı: Orta Avrupa ülkelerinin mutfağının bir karışımından oluşuyor. Meşhur: Macar gulaşı, burada da güzel yapılıyor ve tercih ediliyor. Et suyu katılan çorbaları gayet güzel. Ama, et yemeklerini tercih ederseniz, çoğu yerde bu et yemeklerinde “domuz eti” kullanıldığını unutmamalısınız.
İsterseniz, kahvaltı ile başlayalım. Özellikle, cumartesi günleri kahvaltı için en popüler mekan: Nachmarkt. Burada: birçok kafe bulunuyor ve kahvaltıda: kahve ve tatlı çörekler yeniliyor. Çay, yumurta, domates, salatalık, peynir de bulunabiliyor. Ama, bu türlerin bulunduğu kahvaltı, genelde, maalesef “Yunan kahvaltısı” ismi ile servis ediliyor. Bu arada otellerde çıkan kahvaltılardan söz etmek gerekirse: bizdekine benzer türden, peynir, zeytin, yumurta, reçel gibi ürünler sunuluyor. Tabii bir tür yuvarlak ekmek, haşhaşlı kek, meyve suyu, çay ve kahve var, yani otellerdeki kahvaltı doyurucu ve yeterlidir.
Schnitzel
Şehirde en sık karşılaşacağınız ve özellikle tatmanızı önereceğim yiyeceklerin başında: Wiener Schnitzel ve Backhendl Schnitzel geliyor. Ama: her ne kadar bizim ülkemizde de bilinse de, Şinitzel burada farklı yapılıyor. Hatta, bizim ülkemizde tavuktan yapılırken, burada dana etinden de yapılıyor ve çok daha muhteşem lezzetli oluyor. Yani dana etinden yapılanı yemenizi önemle tavsiye ediyorum.
Şöyle ki: yumurta ve ekmek kırıntısına bulanıp, sote edilen, ince bir dilim dana-tavuk eti. Yalnız: bir kısım ucuz restoranlarda, şinitzel, domuz etinden yapılara, sunuluyor. Herhangi bir yerde, şinitzel yemek istediğinizde, içindeki eti mutlaka sorun.
Zaten şinitzel fiyatı sorduğunuzda eğer 10 Euro altında bir fiyat verirse, kesinlikle domuz eti olduğunu anlayabilirsiniz ve tercih etmeyin. Bu arada: şinitzel yanında: limon dilimi veriyorlar. Başkaca bir şey isterseniz, ilave para ödemek durumundasınız. Örneğin: bir salata ve bir bira isteyebilirsiniz.
Wiener Schnitzel
Biraz önce sözünü ettiğim gibi hazırlanan, dana etinin ismi budur. Avusturyalılar buna “kalb şinitzel” de diyorlar.
Backhendl Schnitzel
Yukarıda sözünü ettiğim gibi hazırlanan, ancak tavuk eti kullanılan cins budur.
Tafel Spitz
Şehirde, en çok tercih edilen bir diğer yemek çeşididir. Son imparator Franz Joseph tarafından çok tercih edilen bir yemek cinsi olması nedeniyle, günümüzde “Milli” bir yiyecek ve hatta “bir nevi Tanrı yemeği” olarak kabul edilerek sunuluyor. Bunun özü: haşlanmış sığır eti. Buna: kök sebze ve baharatlar ekleniyor. Servis edilirken, yanında: genellikle bir dilim ekşi krema ya da patates sunuluyor.
Macar Gulaşı
Yine, şehre has bir lezzet. Ama kökleri, Macar mutfağına dayanıyor. 9.yüzyılda, Macar çobanlarının yediği bir haşlama yemeğiymiş. Zaten, yemeğin adı: Macarcada “sığır güden kişi, çoban” anlamına geliyor. Bu yemekte: sığır eti, soğan, sarımsak, kırmızı biber, domates ve kerevizle ağır ateşte pişirilerek hazırlanıyor ve servis ediliyor. Günümüzde, gulaşın vazgeçilmez baharatı olarak kabul edilen “kırmızı biber”, yemeğe 18.yüzyılda eklenmeye başlamış.
Knödel (Hamur Köftesi)
Bu da, yöresel lezzetlerden biridir. Unlu, mayalı veya patatesli çeşitleri bulunuyor. Ana yemeklerden ve çorbalardan önce servis ediliyor.
Viyana Sosisi
Şehirde yaşayan: her gelir seviyesindeki, her tür insan: bolca bulunan sosis stantlarında buluşup, birçok çeşidi bulunan sosislerden tadarlar. Zaten, şehrin çoğu yerinde, bu sosis stantlarından göreceksiniz. Buradaki standart ürün çeşitleri şunlar: Debreziner (ince ve baharatlıdır), Bratwurst (kızarmış ve kalındır), Kasekrainer (etli ve peynirli olup, kalın bir cinstir). Evet, bu saydıklarımdan, arzu ettiklerinizi sizde deneyebilirsiniz. Ama önermem, lezzetleri rezalet, bizim damak tadımıza uygun değiller.
TATLILAR
Viyanalılar, her zaman tatlıları ile övünürler ve bunların güzelliklerini dünyaya kanıtlarlar.
Palatschinken
Bu bir tür “Macar” tatlısıdır. İçi reçel veya fıstık dolu, krepe benziyor. Söylediğim gibi, Macar kökenli bir tatlı. Daha çok krepe benziyor. Buğday unu, süt, tuz ve tereyağı ile tavada kızartılarak yapılıyor. Öğle ve akşam yemeklerinde sunuluyor. Geleneksel olarak: kayısı reçelli, çilek reçelli ve üzerine pudra şekeri serpilerek servis ediliyor.
Sachertorte
İşte Viyana şehrinin en meşhur tatlısı budur. Bu pasta, iki kattan yapılıyor ve kayısı reçeliyle tatlandırılıyor. Daha açıkçası, çikolatalı bir kek. 1832 yılında, Franz Sacher tarafından ilk kez yapılmış bir tatlı çeşidi olarak öne çıkıyor. Yani: orijinal Viyana şehrine ait bir tatlı türüdür. Kek: geleneksel pasta (iki katlı yoğun çikolata ve aşırı tatlı pandispanya), ince bir tabaka kayısı ve üstü, koyu çikolata ile kaplanıyor.
Apfelstrudel
Bir tür: elmalı turta denilebilir. İnce dilimlenmiş, elma, kuru üzüm ve tarçın dolu, kat kat pasta. Ama ön büyük özelliği, çok şeffaf olması.
Bunu mutlaka denemenizi ve üzerine vanilya sosu koydurmanızı öneririm.
Kaisersschmarren
Bu: Avusturya’nın milli bir tatlısı olarak öne çıkıyor. Çünkü: son imparator Franz Joseph için geliştirilmiş bir tatlı. Muhteşem bir lezzet. Bilinen en iyi Avusturya tatlısıdır. İçinde: fındık, kiraz, erik reçeli ya da elma, küçük parçalar halinde kuru üzüm ve kıyılmış badem bulunuyor.
İÇECEKLER
BİRA
Gösser
Viyana şehrinde, bira meraklıları için, en tercih edilen marka: Gösser.
KAHVE
Viyana denilince, akla hemen buradaki yaygın kahve kültürü geliyor. Şehirde, sonsuz çeşitlilikte kahve bulabilirsiniz. Siyahtan, beyaza, her renk ve her tonda, her tat da kahve bulmanız mümkün. Türk kahvesi dışındaki, bütün kahveleri gayet lezzetli yapıyor ve sunuyorlar. Türk kahvesi yapmayı beceremiyorlar.
Peki, bu kahve kültürü şehre nasıl gelmiş?
Bu konuda: çeşitli söylentiler var. Birincisi: Kuşatmadan sonra, Osmanlının bıraktığı, kahve çuvallarından, şehre kahve kültürü gelmiş. Diğer bir söylentiye göre ise: 17.yüzyılda, bir tüccar, Osmanlıdan ele geçirdiği bir miktar kahve stoku ile şehre gelir ve ilk kahve evini açar ve böylece kahve kültürü, şehre yayılır. Zaten, özellikle: İmparatoriçe Maria Theresa zamanında: bu kahve evleri şehirde yayılır ve insanlar, buralarda bir araya gelirler. Hatta, batı ünlü yazar ve müzisyenler, bu tür kahve evlerinin müdavimi olurlar.
Kapuziner
Viyana şehrine özgü, üstünde bol kreması bulunan bir çeşit kapuçino.
Ein Türkischer
Evet, tahmin ettiğiniz gibi, “Türk Kahvesi”. Bakır cezvede, hafif tatlı olarak hazırlanıyor ve servis ediliyor. Ama, biz bunun gerçek tadını bildiğimizden, bu ülkede yapılan ve “Türk kahvesi” ismi verilen bu kahve, bizim damak tadımıza pek uygun gelmiyor.
MEKANLAR
YEMEK MEKANLARI
Figl-müller
Stephanplatz meydanına yakındır. Yani katedrale hemen birkaç dakika uzaklıktadır, yeşil bir tabelası var, kolay bulabilirsiniz. Şehir içinde, birkaç yerde şubesi bulunuyor. Yapı: Amerikanvari tarzdadır. Yüksek tavanlı bir yer. Burası, şinitzel’in en güzel yapıldığı yer olarak öne çıkıyor. Yani: burada, yalnızca şinitzel yiyebiliyorsunuz.
Her ne kadar biraz kalabalık olsa ve sıra beklemeniz gerekse de, bu devasa boyutlu olarak servis edilen şinitzellerden mutlaka tatmalısınız. Kapıya geldiğinizde, doğrudan masalara geçemezsiniz, bekleyin, garsonlar sizi yönlendirecek, sizden önce bekleyen varsa onları alacaklardır. Ben burayı ziyaret ettiğimde, fazla beklemedim, çünkü yemek saati dışında gittim ve aşağı kata beni aldılar.
Burada daha önce sözünü ettiğim gibi tavuk ve dana şinitzel yapıyorlar. Dana şinitzelin porsiyonu 22-23 Euro civarındadır. Tabakta, iki parça şinitzel var, başkaca bir şey yok, sadece limon veriyorlar. Sipariş verdikten sonra, yaklaşık 30-35 dakika beklemek durumunda kalıyorsunuz.
Yani porsiyonlar büyük, iki kişi gittiğimizde kesinlikle iki porsiyon istemeyin, önce bir porsiyon isteyin, doymazsanız, ikinci porsiyonu istersiniz, çünkü bir kişiye bir porsiyon fazla gelebiliyor. Tavuk şinitzel fiyatı, dana şinitzel fiyatından 2-3 Euro daha ucuzdur ama tavuk şinitzel ülkemizde var, burada dana şinitzeli deneyin.
Restaurant Steirereck
Şehir merkezinde, stadtpark (şehir parkı) içindedir. Kaliteli bir yer. Yalnız, fiyatları pahalı. Kişi başı, yaklaşık 70-80 Euro civarında çıkabilirsiniz. Buranın hemen altında ise: Meierei isimli bir kafe bulunuyor. Burada: değişik peynir çeşitleri ve mezeler eşliğinde, şarap çeşitlerini tadabiliyorsunuz.
Plachutta
Tipik bir Avusturya restoranı olarak öne çıkıyor. Öğlen veya akşam gidebilirsiniz. Şinitzel ve şarap, tatlı olarak da, Kaisersschmarren yemelisiniz. Çünkü, bu tatlı, Avusturya’nın milli bir tatlısı. Wiener Schnitzel yiyecekseniz, mutlaka buraya gitmeniz gerekli. Mekan: biraz pahalı. Ama, yinede yer bulmak büyük sorun. Rezervasyon yaptırmadan giderseniz, büyük olasılıkla yer bulamasınız. Benden size öneri, saat: 21.00’den sonra gidin, çünkü Viyanalılar o saatte uyuyorlar, yer bulmak sorun olmaz.
Blau Stern
Burası: şehrin en popüler mekanlarından biri. Merkezde, sağ tarafta bulunuyor. Yoğun saatlerde, burada yer bulmak zor. Özellikle, hafta sonlarında, buraya erken saatte gitmeniz şart. Yoksa, güzel bir kahvaltı yapabilmek için, bir süre sıra beklemeniz gerekebilir. Menüsünde, klasik kafe içeceklerinin yanı sıra, farklı içecekler de bulunuyor.
TATLI MEKANLARI-PASTAHANELER
Demel
Kohlmarkt bölgesindedir. İmparator ve krallara tatlı hizmeti veren, meşhur bir yer. Burada, dünyanın en lezzetli kek ve pastalarını bulabilirsiniz. Burada, mutlaka bir Viyana kahvesi içmenizi ve tatlı yemenizi öneririm.
Hotel Sacher
Şehirde, en iyi tatlıların sunulduğu bir mekandır. Operanın hemen karşısındadır. Sacher turtası, burada yapılıyor. Ancak, turta deyip geçmemek lazım. Çünkü, bu turta, 1880 yılından bu yana yapılıyor ve tarifi gizleniyor. İçinde: kayısı reçeli var ve dışı çikolata kaplı. Öyle ki, bu turtayı, dönüşte evinize götürmek isteyebileceğinizi düşünmüşler ve ahşap kutular içinde de, satışını yapıyorlar.
HEURİGER (ŞARAP EVLERİ)
Şarap elbette her yerde bulunabiliyor. Ancak, Viyana’da: öyle muhteşem bir ortam yaratmışlar ki: ılık akşamlarda, yıldızların altında şarap içilebiliyor. Bu yerlere: “Huriger” yani “Şarap Evi” deniliyor. Yani, şarapların tadından öte, içildiği ortamın da güzelliğine özen göstermişler.
Bunlar: şarap üreticilerinin, kendi ürettikleri ürünleri, doğrudan müşterilerine pazarlamaları için izin verilen mekanlardır.
Üretimden yeni çıkmış, taze şarap bulunduğu: kapılara asılan “Ausg Steckt” yani “Açık” ibareli, çam dalları asılarak duyurulur. Taze şarap bittiğinde ise, bu çam dallarının kaldırılması zorunludur.
Evet, bu şarap evleri: genellikle öğlen saatlerinden açılır ve akşamın geç saatlerine kadar, biraz önce söylediğim gibi, taze şarap bitene kadar açık kalır. Ancak: bu şehirde, şarabı, tatlandırıcılar ile servis ediyorlar. Şarap meraklıları için, şarap servisinden önce, şarabın sek getirilmesini, görevliye hatırlatmalarını öneririm.
Evet, bu “Heuriger” mekanlarının en popüler olanı: Grinzing Heuriger.
Burada: geleneksel Avusturya kültürünü yansıtan, çoğu birer-ikişer katlı binalar ve restoranlar var. Burada bulunan şarap evlerinde şarap içerken, daha önce de sözünü ettiğim gibi, bazı şarapların maden suyu ile karıştırıldığını göreceksiniz. Ayrıca: şarabın yanında getirilen “zencefil” şaraba bambaşka bir tat veriyor, mutlaka denemelisiniz.
KAHVE MEKANLARI – KAFELER
Viyana şehrinde: birçok kafe yanında, “Starbuck kafe” de bulunuyor. Ama, Viyanalılar buraya gidenleri, zevksiz olarak düşünüyorlar. Çünkü: diğer kafelerde, daha lezzetli kahvelerin bulunduğuna inanıyorlar.
Cafe Hawelka
Şehirde oturanlar tarafından tercih edilen bir yer. Sadece kahve çeşitleri bulunuyor. Çok tutuluyor, mutlaka uğrayın,
Cafe Demel
Şehir merkezinde, Graben denilen yerde bulunuyor. Ama, yer bulmak zor, biraz beklemeniz gerekebilir. Özellikle, pastalarını tatmanızı öneririm. Biraz kalabalık ve yer bulmak zor ama beklemeye değer. “Schwarzwalder” isimli “kara orman pastasını” özellikle öneriyorum.
Cafe Landtmann
Rathaus platz (Belediye Meydanı) bölgesine, yaklaşık 10 dakikalık yürüyüş mesafesinde. Her ne kadar ismi cafe olsa da, burada lezzetli yemeklerde bulmak mümkün. Birçok ülke yemek kültürünü burada tadabilirsiniz. Ayrıca: Viyana şehrine özgü şarapların bolca bulunduğu, şarap mahzeni de var. Müzik var, yemekler güzel. Fiyatları ise nispeten makul sayılabilir. Kişi başı, yaklaşık 35-40 Euro civarında ücret ödemeniz söz konusu.
Cafe Central
Innere Stadt bölgesindedir. Şehirdeki en eski ve en popüler kahve mekanıdır. 1860 yılında hizmete açılmıştır. Dünya Savaşından sonra ise uzun süre kapalı kalmış ve 1975 yılında yapılan restorasyondan sonra: yeniden hizmete açılmıştır. Günümüzde, burası, hem turistik bir yer ve hem de popüler bir kafe olarak öne çıkmaktadır. Akşamları: burada caz müziği de çalınıyor.