Tefenni denilince, aklıma barutlusu geliyor, şifalı bu suyu mutlaka tadın.
ULAŞIM
Ankara-Fethiye kara yolu üzerinde, Burdur’u yaklaşık 70 km. geçince, Tefenni’ye varılıyor. İlçeye girerken, Belediye’ye ait barutlusu tesisleri var. Bu tesislerdeki sudan mutlaka içmenizi öneriyorum. Bu suyun özelliklerini: aşağıda daha ayrıntılı anlatacağım. Tefenni-Çavdır arası uzaklık ise: 21 km. dir.
TARİHİ
İlçe; MÖ.800-500 yılları arasında, Bizans döneminin “İstefani” köyü olarak kurulmuştur. Bölge: 13.yüzyıla kadar, Bizans yönetiminde kalmış, bu tarihten sonra ise, sırası ile: Türkmenler, Selçuklular ve Osmanlıların hakimiyetine girmiştir.
1882 yılında, yörede meydana gelen deprem sonucu, eski yerleşim yeri terk edilmiş ve bugünkü yere yerleşilmiştir. 1886 yılında da, İstefani ismi değiştirilerek “Tefenni” ismi ile, kaza olmuştur. İstefani ismi, bir İtalyan generalin kızından gelmektedir.
GENEL
İlçenin rakımı: 1200 metredir. Batı kısmı, tamamen ormanlıktır. En yüksek dağı: Eşeler dağıdır. Sürekli akan ırmak bulunmamaktadır.
İlçe: Akdeniz ve İç Anadolu bölgeleri arasında bir geçit olduğundan, her iki bölgenin ikliminin etkisi altındadır. Bu nedenle: yazları sıcak ve kurak, kış ayları ise soğuk ve yağışlı geçer.
İlçe ekonomisi: tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Özellikle: patates, kuru soğan ve nohut üretimi yapılmakta ve yurt dışına ihraç edilmektedir.
Her yıl Ağustos ayının ikinci haftasında “Barutlusu Şenlikleri” adı altında, geleneksel olarak festival yapılmaktadır.
Tüm bunların yanında: İlçeye has bir özellik daha var. Dünyanın en küçük salyangozu olarak bilinen ve literatüre “Teffennia Teffenica” olarak geçen bir canlı türü var. Bu salyangoz, 1 milimetre boyunda ve en yakın akrabasının Makedonya’da yaşadığı tespit edilmiş.
NE YENİR
İlçede, zengin bir mutfak kültürü var. Özellikle: Tarhana çorbası, ovmaç çorbası, gazel aşı(kurutulmuş fasulye), kuru patlıcan yemeği, gazel kavurma, höşmerim, keşkek.
GEZİLECEK YERLER
MERKEZ ÇARŞI CAMİSİ
İlçedeki tek tarihi yapıdır. Diğer ismi: Hasanpaşa Seyitoğlu Vakfı camisidir. Yapılış tarihi ve mimarı bilinmemektedir. Ön cephesi: 75-80 cm. kalındığında duvar olup, çok kenarlı, içten kubbelidir. Çatısı: saçla kaplıdır. Tek şerefeli bir minaresi vardır. Bu minare: Burdurlu taşçı ustaları tarafından, Burdur taşından yapılmıştır.
Büyük ihtimalle: 19.yüzyılın ikinci yarısında yapılan bu cami, 1914 yılındaki depremde yıkılmış ve sonraki tarihlerde yeniden yapılmıştır.
BARUTLU SU
İlçe merkezine, 7 km. uzaklıktadır. Haraplanlı mevkiinde, bir kaynaktan çıkan ve içinde serbest hidroksil iyonları bulunan, hafif kükürtlü ve bromürlü, kendine has bir tadı ve kokusu olan bir sudur. Böbrek taşı ve kumlarını dökmesi nedeniyle: şifa kaynağıdır. Sertlik derecesi: 1.5, soğukluğu: 18.1 derecedir. Barut kokusunda olması nedeniyle: Barutlu su olarak anılmaktadır.
GİRİŞ KAPILARI
İlçe, tarihi süreç içinde, üç medeniyete ev sahipliği yapmış. İlçede: üç girişe, Belediye tarafından, üç kapı yaptırılmış ve bu kapılar, mutlaka ilginizi çekecektir. İlçenin adı: “Tiffany” adlı bir İtalyan generalin kızından almış, ancak daha sonra değiştirilerek “Tefenni” olmuştur.
Bunun dışında: Selçuklu kapısı, Osmanlı kapısı ve Cumhuriyet kapıları var. Selçuklu kapısının kitabesinde “Oğuz Töresi”, Osmanlı kapısının kitabesinde “Şeyh Edebali Hazretlerinin Osman Gazi’ye vasiyeti”, Cumhuriyet kapısında da “Mustafa Kemal Atatürk’ün; Çanakkale Vecizesi” bulunuyor. Bu kapılar: ilçe halkının gurur kaynağı imiş.
ATLI TANRI FİGÜRLERİ
İlçe merkezinde, Adalet Lojmanlarının üst kesimindeki, kayalık sırttadır. 4.5 metre yüksekliğinde, doğuya yönelik olan kaya üzerinde: ilk olarak bulunduğunda, yani 1887 yılında, 53 adet olan figürler; gerek erozyon ve gerekse define arayıcılarının yağmalaması sonucu, günümüzde 23 tane olarak kalmıştır.