İstanbul Silivri Piri Mehmet Paşa; önce Piri Mehmet Paşa’yı tanıyalım. Piri Mehmet Paşa: 5 yıl Sultan I Selim ve Sultan I Süleyman dönemlerinde sadrazamlık yapmıştır. Sadrazamlıktan ayrıldıktan sonra Silivri’deki çiftliğine çekilmiştir.
Yalı bölgesinin Türkleşmesi, Piri Mehmet Paşa camiinin yapılmasıyla başlar.
Bölgedeki ilk Türk yapısı: Fetih ordusu askerlerinden biri olan Çakır Ağa tarafından yapılan: mescit, zaviye ve handır. Bu yapı topluluğu, yüzyıllarca hizmet vermiş ve zaman içinde işgal edile edile küçülmüştür.
SİLİVRİ SAHİLİ
Piri Mehmet Paşa mevkiindedir.
Sahil, 3 kısımdan oluşmaktadır.
1-Boşnak Bahçe ve Balıkçı Hali Bölümü:
Burası 2011 yılında düzenlenmiştir. Burada: iskele, balık restoranları, çay bahçeleri, öğretmenevi ve barlar vardır. İskeleden sandal kiralamak ve olta ile balık tutmak mümkündür.
Silivri Sahili
2-İkinci Kısım:
Burası köprüden sonra başlar. Bu bölüm özellikle yaz aylarında canlanır. Çünkü burada çeşitli sergiler düzenlenir, lunapark kurulur. Bu kısım, yine bir köprü ile biter.
3-Üçüncü Kısım:
Burada da çeşitli işletmeler vardır. Özellikle deniz kıyısındaki çay bahçeleri ilgi çekmektedir.
Silivri Çarşı
SİLİVRİ ÇARŞI
İstanbul Silivri Piri Mehmet Paşa Mahallesindedir. Şirin bir çarşıdır. Keyifli bir deniz manzarası eşliğinde, eski ve tarihi dükkanları gezebilirsiniz. Bu dükkanlarda; hediyelik eşyalar, giyim ve aksesuarlar satılıyor.
Önder Yılmaz Sahnesi
ÖNDER YILMAZ SAHNESİ
İstanbul Silivri Piri Mehmet Paşa Mahallesindedir. Binanın tarihi 16’ncı yüzyıla kadar dayanmakta olup, Cumhuriyet döneminde yoğurthane binası olarak kullanılmıştır. 19’ncu yüzyılda Rumlar tarafından yapılmıştır.
Silivri ilçesinin ilk tiyatro binasıdır.
Burada: tiyatro, gösteri, konser ve seminer gibi toplu organizasyonlar yapılmaktadır.
Piri Mehmet Paşa Külliyesi
PİRİ MEHMET PAŞA KÜLLİYESİ
Piri Mehmet Paşa mevkiindedir.
16’ncı yüzyılda Mimar Sinan tarafından yapılmıştır.
Külliye: kiremit çatılıdır. Kare planlıdır.
Kanuni Sultan Süleyman dönemi sadrazamlarından Piri Mehmet Paşa ismini taşımaktadır.
Külliyenin içinde: cami, kütüphane, medrese, mektep, hamam ve çeşme bulunmaktadır.
Piri Mehmet Paşa’nın türbesi de buradadır.
Külliye yakınlarında: “Han Binası” ve ayrıca “Hacı İsmail Ağa Çeşmesi” vardır.
Mimar Sinan Köprüsü
MİMAR SİNAN KÖPRÜSÜ
Piri Mehmet Paşa Mahallesindedir. Silivri çayının denizle buluştuğu yere yakın konumdadır. Yani: Fener deresi/Sülüklü dere üzerindedir.
Köprü: Kanuni Sultan Süleyman döneminde Mimar Sinan tarafından 1568 yılında yapılmıştır. Eski dönemlerde Edirne-İstanbul arasındaki yol için önemli bir geçit noktası olarak kullanılmıştır. Köprü 32 gözlüdür.
Köprü 1605 yılında Mimar Dalgıç Ahmet tarafından onarılmıştır. En son onarımı ise, 1982-1985 yılları arasında yapılmıştır.
Köprü: 2010 yılında trafiğe kapatılmış ve korumaya alınmıştır.
İstanbul Silivri Fatih; eski kale surları içindedir. Kale surları içindeki bu yerleşim Fatih Mahallesi ve Yahudi Mahallesi olarak ayrılmıştır. Fetihten sonra, bölgeye Türkler yerleştirilmiş ve Türkler, Rumlar, Yahudiler ve Ermeniler hep birlikte ve bir arada yaşamaya başlamışlardır. Ancak Cumhuriyetin hemen ardından, mübadele nedeniyle, Rumlar bölgeyi terk etmişlerdir. Bu mübadeleden önce, bölgede 3 Rum ve 1 Ermeni kilisesi vardı. 1960’lı yıllarda ise 1 Yahudi Havrası bulunuyordu. Günümüzde ise, bunların sadece kalıntıları vardır.
İstanbul Silivri Fatih
FATİH CAMİİ-ALEXİOS APOKAUKOS KİLİSESİ
İstanbul Silivri Fatih: Fatih Camii Sokaktadır.
Eskiden kilise olarak yapılmış ve kullanılmıştır.
Kilise olduğu dönemdeki ismi “Alexios Apokaukos Kilisesi” dir. Kilise, bölgedeki dini mimari eserler arasında tarihi ve kültürel önem açısından en öne çıkandır. Çünkü Bizans imparatorluğunun son dönemlerinde yapılmış ve Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u fetih etmesinin ardından vakıf haline dönüştürülmüştür.
Ancak bu kilise yapısı bakımsızlık nedeniyle yıkılmıştır ve yerine 20’nci yüzyılda cami yapılmıştır.
Bu cami de, Balkan savaşları sırasında terk edilmiş ve 1980’lerden sonra ise onarımı yapılarak tekrar cami olarak ibadete açılmıştır.
Alexios Apokaukos kilisesinin ihtişamlı sarnıcı: kilisenin hemen altındadır. Bu sarnıç, boyutlar olarak kiliseden daha büyüktür. Kilise, bu sarnıcın üzerine inşa edilmiştir. Sarnıcın boyu toplam 45 metredir. Sarnıcın iki yan duvarı, temel olarak kabul edilmiş ve kilisenin kuzey ve güney duvarları örülmüştür.
Evet, günümüzde sarnıç görülebiliyor. Hatta özenli işçiliği hemen göze çarpıyor. Sarnıcın içinde ise: Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait çeşitli eserler korunmaktadır.
ÇANTUĞA RUM KİLİSESİ-ALEXİOS APOKAUKOS KİLİSESİ
Fatih Camii Sokaktadır. Günümüzde burada adı geçen kilisenin sarnıcı bulunmaktadır.
Kilise: bölge halkı tarafından “Papazlı kilise” veya “Şaraphane kilisesi” olarak tanınır. “Deveciler Hanı” da denilmektedir.
Yapı, mübadele ile bölgeden ayrılmış Rumlardan günümüze sağlam olarak gelebilmiş bir kilise olması açısından önemlidir.
Yapı: tescil edilerek koruma altına alınmıştır.
Günümüzde boş durmaktadır.
İstanbul Silivri Fatih
BEŞLİ YONCA HAVUZU
Soğukkuyu Sokaktadır. Bu süs havuzu, beş yapraklı yonca şeklindedir. Oldukça sade olan bu havuz, bulunduğu sokağın simgesi haline gelmiştir.
İstanbul Silivri Fatih
SELYMBRİA KALESİ
Kale sokaktadır.
İlçe merkezinden buraya araçla ulaşılmaktadır.
Kalenin: hangi tarihte ve kimler tarafından inşa edildiği bilinmemektedir.
Kale, dikdörtgen şekilde yapılmıştır. Güney bölümünde denize inen kayalıklar bulunduğundan sur duvarı yapılmamıştır. Diğer üç cephesi, sur duvarlarıyla kapatılmıştır. Batı cephesindeki sur duvarları günümüze ulaşmamıştır. Güney bölümde, liman bağlantısı için oluşturulmuş bir kapı bulunuyordu. Kalenin asıl kapıları, kuzey cephesindeydi. Kalenin kuzey yönde bulunan kapısı: İstanbul ile Adriyatik arasındaki “Via Egnatia yolu”na açılmaktadır.
Evet, daha sonraki süreçte, mevcut kale, MS 6’ncı yüzyıldaki Büyük İstanbul depreminde hasar görünce İmparator Justinyen tarafından onarımı yaptırılmıştır.
Daha sonraki süreçte, 741 yılında İmparator Constantinus, kale surlarını tamir ettirmiştir.
Silivri kalesi surları, İstanbul depreminde büyük zarar görünce, 1481 yılında ise, Sultan Beyazıt tarafından onarım görmüştür.
Daha sonraki dönemde ise, surlar önemini yitirmiş ve herhangi bir onarım yapılmamıştır.
Evet günümüzde kaleyi gezebilirsiniz.
İstanbul Silivri Fatih
SİLİVRİ KALE PARKI
Şaban Demiray Caddesindedir.
İstanbul Silivri Fatih
Silivri Belediyesine ait, kalede Sosyal Tesisler bulunmaktadır.
Ayrıca, park alanında: açık hava müzesi, restoran ve sahne bölümleri bulunuyor.
İstanbul Silivri Fatih
Açık hava müzesi bölümünde: kalenin iç kısmında bulunan saraya ait kalıntıları görmek mümkündür. Ancak bunların bir kısmı günümüzde İstanbul Arkeoloji Müzesinde sergileniyor.
İstanbul Silivri Selimpaşa: burada, 20’nci yüzyılın başında bir Rum yerleşimi olduğu bilinmektedir.
1909 yılında yörenin ismi “Bigados” dur.
Ama buranın en büyük özelliklerinden birisi, 12’nci yüzyılda ünlü Azize Paraskevi’nin yurdu olmasıdır. Ayrıca 1322 yılında II Andronikos ve torunu III Andronikos arasındaki çatışmalar sonucunda barış anlaşması burada yapılmıştır.
Selanik yakınlarındaki günümüzdeki Nees Epivates mahallesi, mübadele sonucunda bu mahalleden göç edenler tarafından kurulmuştur.
Selimpaşa mahallesinin bir özelliği daha var. Selimpaşa ile Yunanistan Selanik şehrindeki Epivates Bigados halkı, kardeş kent olarak kabul edilmiştir. 1924 yılındaki mübadele sonucu yaşadıkları yerlerden ayrılan halklar: Selimpaşa ve Empivates arasındaki kardeşlik bağı sonucu yapılan ziyaretlerle giderilmeye çalışılıyor. Hatta buna bağlı olarak “İki Yaka Mübadilleri Derneği” kurulmuştur.
İstanbul Silivri Selimpaşa
SELİMPAŞA LİMANI
İstanbul Silivri Selimpaşa Kadir Has Caddesindedir. İlçenin turistik yerlerinden biridir. Sakin deniz ve güzel bir sahil vardır. Burada, birçok restoran bulunmaktadır. Bunlardan özellikle balık restoranlardan birini tercih edebilirsiniz. Hatta kendiniz olta ile balık tutabilirsiniz.
İstanbul Silivri Selimpaşa
SELİMPAŞA PLAJI
İstanbul Silivri Selimpaşa Halaskargazi Caddesindedir. Silivri ilçe merkezine 11 km uzaklıktadır. Giriş ücretsizdir. Plaj 500 metre uzunluğundadır. Deniz burada oldukça temizdir. Denizin içi kumdur. Sahil ise, kum, taş ve çakıl karışıktır.
İstanbul Silivri Selimpaşa
KAVAKLI PİKNİK ALANI
Burası doğa ile baş başa kalmak isteyenler tarafından yoğun tercih edilir. Burada piknik yapabilir, mangal yakabilirsiniz. Tesis: kendin pişir kendin ye konsepti sunmaktadır.
İstanbul Silivri Selimpaşa
TARİHİ SELİMPAŞA EVLERİ
Ara sokaklarda bulunan bu eski evler, yörenin mimarisini yansıtmaktadır. Ahşap ağırlıklı bu evlerin yapılış tarihleri 1800’lü yıllara kadar uzanmaktadır. Evlerde: kagir bölümler kireç ve sıva ile kaplanmıştır. Pencere ve kapı sövelerinde küfeki taşı kullanılmıştır. Ancak, 1808 yılındaki depremde evlerin büyük çoğunluğu yıkılmıştır. Günümüzde görülen evler bu depremin ardından yani 19’ncu yüzyıldan kalmadır.
İstanbul Silivri Selimpaşa
SELİMPAŞA İKİZLİ ÇEŞME
Benderli Sadrazam Selim Sırrı Paşa tarafından 1828 yılında yaptırılmıştır. Çeşmenin yapımında yoğun mermer kullanılmıştır. Alınlıkta 3 sıra kitabe bulunmaktadır. En üst bölümdeki mermerde bir çelenk görülür.
İstanbul Silivri Selimpaşa
AYA YORGİ KİLİSESİ-SELİMPAŞA KİLİSE CAMİİ
Yapının ne zaman yapıldığı net olarak bilinmemektedir. Muhtemelen 19’ncu yüzyıl sonu ile 20’nci yüzyıl başına tarihlenmektedir. Yapı hakkındaki tek tarihi kayıt: 1933 yılında mihrap, minber ve minare eklenerek camiye çevrildiğidir. Aynı dönemde, yapının iç mekanlarına bazı ayetler yazılmıştır.
Ancak 1960 yılında Selimpaşa Mahallesinde yeni cami inşa edilmesiyle, bu cami boş kalmıştır. 1969 yılında depo olarak kullanılmaya başlanmıştır. Narteksin kuzeyindeki bölüme, büro amaçlı kullanılan bir oda eklenmiştir. Ayrıca bu oda için ön cepheye bir pencere açılmıştır.
Yapı, 1983 yılında tescillenerek koruma altına alınmıştır. Ancak aynı yıl, yapının minaresine yıldırım isabet etmiş ve minarede çatlak oluşmuştur. Minarenin şerefesi hasar görmüş ve yapı tümüyle kullanım dışı kalmıştır.
Ardından yapının çatısı da yıkılmıştır. 2002 yılında yapının restorasyonu için proje hazırlanmış ancak uygulanmamıştır. 2007-2009 yılları arasında yapı restore edilir.
Bu restorasyonda, sonradan eklenen oda ve penceresi kaldırılmış, giriş hölü eklenmiştir. Yapı, günümüzde cami olarak ibadete açıktır.
İstanbul Silivri Selimpaşa
AZİZE HOSİA PARASKEVİ KİLİSESİ
Papatya Sokaktadır. Ortodokslar için oldukça önemli bir dini kişiliktir. Günümüzde: Romanya, Bulgaristan, Yunanistan, Rusya, Sırbistan ve Makedonya ülkelerinde adına yapılmış birçok dini yapı bulunmaktadır.
Azize Hosia Paraskevi’nin mezarı: Romanya’nın Yaş kentinde “Üç Aziz” denen yerdedir. Çünkü: 1641 yılında İstanbul Fener Rum Patrikhanesi, Azizenin kemiklerini, Moldova kralı Vasili Lupu’nun ricası üzerine Yaş kentine göndermiştir.
İstanbul Silivri Selimpaşa
SELİMPAŞA RUM OKULU-SARANDİ ARHİYENİ RUM OKULLARI
Yapı, toplam 3 binadan oluşmaktadır ve ilk yapılan bina: 1857 yılında hizmete girmiş, diğer iki bina daha sonra yapılmıştır. Eğitim kurumlarının temelleri Rum asıllı Doktor Sarandi Arhiyeni tarafından atılmıştır. Kendisi 1800’lü yıllarda Tıp Fakültesinin kuruluşu ve Galatasaray Lisesinin oluşumunu sağlamış ve aynı zamanda Padişah Abdülmecid’in baş hekimliğini yapmıştır.
Hizmete girdiğinde, yapının yol cephesinde bir saat kulesi bulunmaktaydı. Ayrıca yine yakın çevresindeki iki kilise ile birlikte bölgenin en önemli yapı kompleksiydi.
1863 yılında öğrenciler için, binanın arka cephesine “Kırk Martirler Kilisesi” yapılmıştır.
İstanbul Silivri Selimpaşa
1868 yılında ise, yapıya iki bina daha eklenmiştir. Bu binalar kız okulu olarak kullanılmıştır. Bu okuldan: öğretmen, hemşire ve rahibe gibi meslekleri yapacak kızlar yetiştirilmiştir.
Kompleks içinde: ilaveten yemekhane, yatakhane ve yetimhane bölümleri de bulunuyordu.
1955 yılında, arka bahçedeki kilise yıkılmıştır.
Kalan üç binanın bir tanesi ilköğretim okulu olarak kullanılıyor. Diğer iki bina ise, belediye tarafından kiralanıyor.
Ancak, daha yeni bir haber, bu tarihi binalar belediye tarafından “Fenerbahçe Üniversitesine” 30 yıllığına kiralanarak tahsis edilmiştir. YÖK yetkililerinin tarihi binaya onay vermelerinin ardından, Fenerbahçe Üniversitesi, ilk olarak burada “İngilizce Hazırlık” eğitimine başlayacaktır. İleri aşamada ise, toplam 2538 metre karelik üç binadan oluşan yerleşkede: spor, sağlık, mimarlık, mühendislik, iktisadi ve idari bilimler, iletişim fakülteleri kurulacaktır.
İstanbul Silivri Selimpaşa
KADİR HAS ÜNİVERSİTESİ SELİMPAŞA KAMPÜSÜ
Selimpaşa bölgesindeki kampüs, E-5 Karayolu üzerindedir. Burada Meslek Yüksek Okulu bulunuyor. Marmara denizi kıyısında 150 dönüm arazi üzerine kurulmuştur. Tesislerde: modern sınıflar, konferans salonu, spor salonu, laboratuvarlar ve modern sınıflar bulunmaktadır. Okulda sosyal ve teknik alanlarda, sekiz ayrı program yürütülmektedir.
İstanbul Silivri Selimpaşa
AYAZMA KAYALIKLARI
Burası denize girmek için tercih ediliyor. Selimpaşa halk plajından daha temiz olduğu söyleniyor. Sessiz, kalabalıklardan uzak rahatça denize girmek için idealdir. Ancak, aileye uygun olmadığını da belirtmekte yarar var.
İstanbul Silivri Selimpaşa
SELİMPAŞA HÖYÜĞÜ
Selimpaşa mahallesi merkezine 3 km uzaklıkta, Marmara denizi kıyısındadır.
Höyük: kuzeyden gelerek Marmara denizine dökülen Kavaklıdere’nin denize döküldüğü yerin batısı yönünde bir yükseltidir. Höyüğün önünde uzanan kumsal, Kavaklıdere ve 800 metre doğuda bulunan Kocadere’nin getirdiği alüvyonlarla oluşmuştur.
Marmara bölgesinde, günümüze kadar ulaşılmış en eski tarihli höyüktür. Höyük, Tunç çağına aittir ve günümüzden 5000 yıl öncesinden kalmadır. Höyük: 300 x 140 metre boyutlarındadır. 42 bin metre karelik alanı kapsamaktadır. Tahribatlar sonucu höyüğün üst noktası, deniz seviyesinden 15 metre yüksektedir.
Höyük, 2004 yılında Sit alanı ilan edilerek koruma altına alınmıştır. Ancak koruma altına alınmadan önce, höyüğün eteklerinin büyük kısmı, yazlık villaların altında kalmıştır. Koruma altına alındıktan sonra, höyüğün çevresi duvar ve çitlerle çevrilmiştir.
Höyüğün tepesindeki toprak 1 metre kadar kazılıp, düzeltilmiş ve helikopter pisti yapılmıştır. (daha sonra bu pist kapatılmıştır.) Höyüğün denize bakan etek kısmında ise, arazi sahipleri tarafından villa yapılmıştır.