“Cenneti görmek için ölmeyi beklemeyin, Seben’e gelin” Evet, Seben Kaymakamlığının internet sayfasında bu yazıyı görünce ilk anda elbette şaşırdım. Çünkü: Bolu ilinde bulunduğum yıllarda, birkaç kez Seben ilçesine gittim ve bu küçük ilçeyi gördüm. Evet, gerçekten şirin insanları olan, şirin bir ilçe.
ULAŞIM
Seben bağlı bulunduğu Bolu il merkezine, 54 km. uzaklıktadır. Seben-Nallıhan arasındaki uzaklık: 42 km. Seben-Nallıhan-Ankara arasındaki uzaklık: 200 km. Seben-Bolu-Ankara arasındaki uzaklık: 250 km. Seben-Kıbrıscık arasındaki uzaklık: 60 km. Seben-Mudurnu arasındaki uzaklık: 70 km. Seben-Bolu-İstanbul arasındaki uzaklık: 300 km. dir. Bolu-Seben arasındaki yol asfalttır.
TARİHİ
Bölgenin tarihi geçmişini incelemek gerektiğinde: özellikle Solaklar, Muslar. Çeltikdere ve Yuva köylerinin çevresinde bulunan “kaya evler” de, tarih öncesi dönemlerde yerleşim olduğu anlaşılmaktadır. Bizans dönemine ait uygarlık izleri: günümüzde Kesenözü köyü yakınlarındaki Pavli kaplıcaları ve Çeltikdere köyü çevresinde görülmektedir.
1324 yılına gelindiğinde: yörenin Osmanlı hakimiyetine geçtiği görülür. 1911 yılında ise: günümüzdeki Keskinli mahallesinde, Mudurnu ilçesine bağlı, Çarşamba isimli bir yerleşim yerinin kurulduğu görülür. Bu yerleşim yeri, 1946 yılına gelindiğinde Seben ismini alır.
Seben ismi: bölgenin kuzeyinde bulunan Seben dağlarından gelmiştir. Seben kelime anlamı ise “yüce dağ, ulu dağ” demektir. Bölgenin ismi hakkında son bir söylenti: ormanda yetişen “Semen” çiçeğinin isminden, bölgeye “Seben” denilmektedir.
GENEL
İlçe merkezi, Köroğlu dağlarının eteklerinde kurulmuştur. Batı Karadeniz bölgesinde bulunmasına rağmen, İç Anadolu bölgesine sınır teşkil eder.
Denizden yükseklik 625 metredir. Ancak, mevcut yüz ölçümünün dağlık arazide bulunması nedeniyle, küçük bir bölümü tarıma elverişlidir. Aladağ çayı, bölgede geniş vadiler oluşturur.
İklim değerlendirildiğinde, bölgede İç Anadolu ikliminin egemen olduğu görülür.
Yöre insanının ekonomik etkinliklerinin başında: meyvecilik ve hayvancılık gelir. Ayrıca: ormancılık ta önemlidir. Ayrıca: yörede, Mudurnu-Seben Süt Ürünleri Sanayinin süt ürünleri fabrikası faaliyet sürdürmektedir.
SEBEN ELMA
Seben denilince, akla ilk gelen “elma” dır. Evet, insan vücudunda birçok hastalığa karşı dayanıklılık sağlayan elmanın en güzeli, Seben yöresinde üretiliyor denilebilir.
Yörede, 1955 yıllarında başlayan elma üretimi hızla büyüyerek, günümüzde yılda: 30-40 bin tona ulaşmıştır. Üretimi yapılan elma çeşitleri ise: Starking, Golden, Beşyıldız, Amasya, Ferik. Üretilen elmaların depolanması için, ilçede, 1500 ton kapasiteli soğuk hava tesisi bulunmaktadır.
SEBEN PANAYIRI VE ELMA FESTİVALİ
Her yıl, Ekim ayında, panayır ve festival düzenlenmektedir.
NE YENİR/NE İÇİLİR
Seben yöresine yolunuz düşer ve yöresel lezzetlerden tatmak isterseniz: oğmaç çorbası, çöleçöş ve kabaklı gözleme yemenizi önerebilirim.
GEZİLECEK YERLER
Seben yöresindeki en büyük turizm etkinliği: yaylalar üzerine kurulmuştur. Seben yaylalarının en öne çıkanları: Gerenözü ve Kızık yaylalarıdır.
SEBEN GÖLÜ
Karadeniz bölgesinin en büyük göllerinden birisidir. Abant gölünün, 4 katı büyüklüktedir. 833 hektar alana sahi, 8.5 km. çevre uzunluğu olan göl, 8 metre derinliktedir.
Göl; Seben ovasının sulanması için yapılmıştır. Evet, ileri aşamada gölün turizme açılmasının hedeflendiğini öğrendim. Çünkü: ormanlar içinde ve çevresinde yaylalar olan bir göl, turizm açısından etkili olabilir.
PAVLU-BAĞLUM KAPLICALARI
İlçe merkezine bağlı 14 km uzaklıktaki Kesenözü köyündedir.
1894 yılında, Bolu yöresinde arkeolojik araştırmalar yapan Vitalciuret isimli bir şahıs: burada, bir şehir bulunduğunu belirtmiştir.
Çünkü, bunu kanıtlayan birçok kalıntı bulunmaktadır. En önemli kalıntı ise, eski kaplıca binasıdır ki bu bina halen kullanılmaktadır. Ancak, şehir yapılaşmasının, bölgedeki bir deprem sonucunda tamamen ortadan kalktığı düşünülmektedir.
Bölgeye ait eski tapu kayıtlarında, buradan “Pavli” olarak söz edilmektedir.
Evet, kaplıca suyunu sıcaklığı 78 derece civarındadır. Kaplıca sularının iyi geldiği söylenen hastalıklar şunlardır: sinir, yara, cilt hastalıkları, kadın hastalıkları, romatizmal ve mafsal rahatsızlıkları.
Kaplıca bölgesinde 4 havuz bulunmaktadır. Suyu kokusuz ve gazlıdır. Konaklamak için: özel banyolu yerler bulunmaktadır. 210 yatak kapasiteli otel bölümünde, banyolu ve banyosuz odalar bulunmaktadır. Ancak, yemek servisi yoktur.
SOLAKLAR KAYA EVLER
Seben kaya evleri: Çeltik deresi, Hocaş, Kaşbıyıklar, Yuva, Solaklar, Alpağut köylerinin derin vadilerinde yükselen kayalar içinde, kayalara oyulmuş, 3-4 katıl kaya evleri bulunmaktadır.
Solaklar köyü yakınlarındaki mağaraların ilçe merkezine uzaklığı 3 km. civarındadır ve dağ yamacında bulunan mağaralara tırmanmak için, biraz güç harcamanız gerekir.
Solaklar kaya evlerinin bulunduğu yörede, ayrıca bir “Alabalık Tesisi” bulunuyor. Burada, kaya evlerin manzarasını izlerken, hemen akarsuyun kıyısında alabalık yiyebilirsiniz.
ÇELTİKDERE KİLİSESİ-KAYA EVLERİ
Bu yörede: Frikya uygarlığına ait taş oyma mezarlar ve sonraki döneme ait eski bir kilise kalıntısı bulunmaktadır. 1972 yılında yörede yapılan kazılarda bulunan kalıntılar, günümüzde Bolu Müzesinde sergilenmektedir. Bölgede, özellikle “Peri bacaları” ilgi çekmektedir.