Peru Lima


Lima şehri Peru ülkesinin başkenti ve en büyük şehridir. Şehir Pasifik Okyanusuna bakan bir çöl kıyısında, Chillon, Rimac ve Lurin nehirleri vadilerinde yer almaktadır. Şehir: bitişiğinde bulunan Callao limanı ile birlikte, Lima Büyükşehir alanını oluşturmaktadır.

Şehrin denizden yüksekliği yani rakım 150 metredir. İklim: Birleşik devletler ve Avrupanın tam tersidir. Yaz dönemi: Aralık-Nisan ayları arasındadır. Ortalama sıcaklık: yaz ve kış aylarında 15-25 derece arasındadır.

Şehir yaklaşık 8 milyon nüfusu ise Peru ülkesinin en modern ve kozmopolit şehridir. Şehir iki farklı bölgeden oluşmaktadır. Bunlar: sahil ve dağlar (Andes) dır. Sahil normal şartlarda şehir merkezine 20 km uzaklıktadır. Sahilde, okyanusun 1000 metre derinliklerine ulaşılır.

Lima şehri: ülkeye giriş noktası olması yanında: tarihsel merkezi, arkeolojik siteleri, gece hayatı, müzeleri, sanat galerileri, festivaller ve popüler gelenekleri ile önemli bir turizm endüstrisinin merkezidir.

Lima şehri: Amerika Gastronomical başkenti olarak tanınır. Şehirde: göçmenler nedeniyle Afrika, Avrupa, Çin ve Japon yemek kültürleri egemendir.

Lima ve RIMAC ilçelerinden oluşan Lima Tarihi Merkezi: sömürge dönemine ait önemli mimari yapılar barındırdığından, 1988 yılında UNESCO tarafından “Dünya Kültür Mirası Listesi”ne dahil edilerek koruma altına alınmıştır.

Peru Lima

Bu tarihi sömürge mimarisinin en önemli yapıları:
1.San Francisco Manastırı.
2.Plaza Mayor.
3.Katedral.
4.Santo Domingo.
5.Torre Talge Sarayı.

 

ULAŞIM

Lima şehri, Güney Amerika kıtasında “Pan-American Highway” yolu ile Ekvador ve Kolombiya ile Şili ülkelerine kadar bağlanmaktadır. Havayolu ise, şehirde “Jorge Chavez” uluslar arası havaalanı bulunmaktadır. Bu havaalanı ile, şehir dünyanın en büyük şehirleri ile havayolu ile bağlanır.

Havaalanı Callao bölgesindedir, şehir merkezine 10 km uzaklıktadır ve yolculuk yaklaşık 30 dakika sürer. 2014 yılında Güney Amerika’nın en iyi havaalanı seçilmiştir.

Havaalanından çıktığınızda çevrenizi hemen taksiciler saracaklardır ancak “Taksi CMV”, “Taksi Mitsu Remisse” veya “Taksi Verdes” gibi havaalanına kayıtlı taksileri kullanmanız önerilir. Gümrük alanını terk ederken, bunların küçük hizmet masaları var, oraya müracaat ederek uygun fiyatlı taksi bulabilirsiniz.

Bu taksilerin fiyat listesi, masanın yanındaki tahtada bulunmaktadır. Şehir merkezindeki herhangi bir yere muhtemelen 20 Dolar vererek bu taksilerle ulaşabilirsiniz.

 

LİMA ŞEHRİ TARİHİ

Bölgede yapılan arkeolojik kazılarda, 8000 yıl önce Chivateros kültürünün varlığına dair bir kısım kalıntı tespit edilmiştir. Bu dönemde bölgede avcı ve toplayıcı topluluklar yaşıyordu. 6000 yıl önce ise, burada nüfus merkezleri inşa edilmeye başlanmıştır.

Bu dairesel konutlar: balina çubukları ile desteklenmiş, ot ve sazlıklarla kaplanmıştır. Bunlara en güzel örnek “Caral” denilen Supe vadisindeki yapılaşma ve yaşamdır.

2. ve 3. yüzyıllarda: Rımac vadisinde Lima Kültürü gelişmeye başlamıştır. Bu kültürün izleri olarak Maranga, Huallamarca ve Pucllana tapınakları görülür. Ardından bölge İnka imparatorluğu tarafından ilhak edilmiştir.

İnkalar: Cerro Azul’da bulunan Huayco Fortress ve Incahuasi ve Pachacamac Mamaconas tapınaklarını yapmışlardır.

1534 yılında Francisco Pizarro önderliğinde İspanyollar bölgeye gelmiş ve Lima şehrini kurmuşlardır. 18 Ocak 1536 tarihinde Amerika’daki ilk ulusal üniversite sömürge döneminde, Lima şehrinde kurulmuştur.

28 Temmuz 1821 tarihinde, Peru-Lima bağımsızlığını ilan etmiş ve General Jose de San Martin döneminde Cumhuriyet dönemi başlamıştır. 1879-1884 yılları arasında San Juan ve Miraflores savaşlarında, Peru, Şili kuvvetleri tarafından yenilince Lima şehri işgal ve yağmalanmıştır.

Bu çatışmanın ardından, takip eden süreçte şehir yeniden inşa edilmiştir. 1940 yılında Lima şehri: kerpiç ve saz evlerle tanınmaktadır çünkü çatışmaların yanında depremlerde şehri birçok kez tahrip etmiştir.
1950-1980 yılları arasındaki süreçte, eyaletlerden Lima şehrine büyük göç yaşanmış ve Lima, zengin bir kültürel çeşitliliğe sahip çok ırklı bir şehir haline dönüşmüştür.

 

İKLİM

Lima şehrinin bulutlu kıyıları, tüm yıl boyunca plajlardan güneş ışığını mahrum eder. Kışın yüksek nem oranı görülür. Genel olarak Lima şehri kuru ve sıcak bir iklime sahiptir. Yıllık en yüksek ortalama sıcaklık 29 derecedir ve en düşük 17 derecedir. Ancak “El Nino” dönemlerinde sıcaklık artar. Dağlık bölümde ise rakıma göre sıcaklık değişir.

 

NE YENİR

Eğer deniz ürünlerine meraklı iseniz, Lima şehrinin “Cevicherias” denilen restoranlarına uğramanız gerekir. Bu restoranlarda: “ceviche” isimli: marine edilmiş çiğ balık suşi, soğan ve biber karışımı ile servis edilir. Çiğ balık düşünmeseniz, çoğu menülerde pişmiş deniz alternatiflerini de bulmak mümkündür.

Peru Lima

GEZİLECEK YERLER

 

LİMA ŞEHRİ TARİHİ MERKEZİ

Burası: Peru’nun kuruluşundan itibaren, İspanyol valiliği merkezi olması nedeniyle kıta üzerinde önemli siyasi ve idari bir merkez olarak gündeme gelmiştir. Burada: bunun ifadesi olarak barok, Rönesans ve neoklasik çeşitli stillerde yapılar, kiliseler, manastırlar, zarif balkonlar ve konaklar görülmektedir.

Burada yapılacak gezide: her adımda şehrin modern ve antik mimari yapılarının karışımını görebilirsiniz. Ayrıca: müzik, dans, yemek ve diğer sanat formlarında da bu geleneksel özelliklerin korunduğu hissedilir.

Burada bulunan “San Francisco Manastırı”: 1988 yılında UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası Listesine dahil edilerek koruma altına alınmıştır. Tarihi merkez de 1991 yılında korumaya alınmıştır.

Peru Lima Plaza de Armas

 

Plaza de Armas-Palaza Mayor-Ana Meydan

Bu meydan: Junin, La Union, Huallaga ve Carabaya denilen yerlerle çevrilidir. Burada tam anlamıyla tarih kokmaktadır.
Meydanın bizzat Pizarro tarafından çizildiği söyleniyor. Meydanda: Hükümet Sarayı, Lima Katedrali, Başpiskopos Lima Sarayı, Lima Belediye Sarayı ve Birlik Kulübü bulunmaktadır.
Meydanda 1940 yılında bir dizi tadilat yapılmıştır ama yine de 1650 yılından kalma bronz bir çeşme görülebilmektedir. Bu çeşme sömürge tarzı, revaklı görünümü ile ilgi çeker. Bu çeşme, şehrin ilk kurulduğu yeri temsil etmektedir.

Peru Lima Hükümet Konağı
Peru Lima Hükümet Konağı

 

Hükümet Konağı-Hükümet Sarayı-Devlet Palace

Plaza de Armas meydanının kuzey tarafındadır.
Rimac nehri kıyısında, San Cristobal tepesinde şehrin en yüksek noktası ile karşı karşıya bulunan burası Lima şehrinin kuruluşundan beri “Pizarro evi” olarak bilinir.

Çünkü: kendisinin burada çalışmış ve 1541 yılında ölümüne kadar burada yaşamıştır. Hatta: İnka döneminde, Lima şehrinin son İnka şefi Curazco Taulichusco da burada yaşamıştır. Bu yüzden buranın stratejik ve manevi bir anlamı bulunmaktadır.

Günümüzde görülen mevcut yapı: 1930’lu yıllarda Fransız yapılarından esinlenilerek yapılmıştır.

Yapının zarif cephesi ve simetrik kompozisyon vurguları nadir güzelliktedir. Genel anlamda, sömürge mimarisi süsleme elamanlarını içermektedir.

Günümüzde burada önemli resimlerin sergilendiği muhteşem salonlar bulunur. Bu salonlarda değerli mobilyalar, 19. ve 20. yüzyıl önemli sanat eserleri bulunmaktadır. İç bölümde, sayısız avluda, çinilerle kaplı çeşmeler görülür.

Ayrıca lüks odalar, güzel resimlerle dekore edilmiştir. Ayrıca Peru Cumhurbaşkanı burada yaşamaktadır. Her gün saat 11.45 de ön meydanda düzenlenen nöbet değişim törenini izlemenizi öneririm. Yoksa sarayın içini ziyaret etmek mümkün değildir.

Peru Lima Katedral
Peru Lima Katedral

 

Katedral

Başpiskoposluk sarayı yanındadır.
Buradaki ilk dini yapı: 1535 yılında Puma İnti isimli antik bir tapınak üzerine yapılmış, 1543 yılında Papa Paul II tarafından kutsanmıştır. 1564-1605 yılları arasında yapıda yenileme faaliyetleri görülür. 1746 yılındaki depremde ise, katedral yıkılır.

1748 yılında Cizvitlerin idaresinde yeniden yapılan katedral 1758 yılında tamamlanır. Son olarak 1940 yılında meydana gelen depremde hasar görmüş ve onarım ve tadilat yapılmıştır. Mimari stil Rönesans tarzındadır.

Katedral içinde barok şapel bulunur. Ayrıca ahşap koltuklar ve karmaşık oyma çalışmaları ilgi çekmektedir.

Birkaç yıl önce katedralin “Crypts” bölümündeki gömüler tespit edilmiştir. 1980 yılında tespit edilen Santa Ana Crypt bölümündeki bir lahitte: Francisco Pizarro’nun kalıntıları bulunmuştur. Burada ayrıca 1808 yılında Lima şehrinin ilk Belediye Başkanı olan Nicholas Rivera’nın da kalıntıları bulunmuştur.

Ayrıca: ilginç bir koleksiyon bulunan müze vardır. “Museo de Arte religioso de la Catedral de Lima” olarak isimlendirilen bu müzede: Kral V. Charles tarafından hediye edilen fildişi oyma kutu önem taşımaktadır. Ayrıca müzede: resim, heykel, mobilya, takı ve antika dini objeler, eski metropolitin elbiseleri gibi tarihsel nesneler sergilenmektedir.

Peru Lima Başpiskopos Sarayı

Başpiskopos Sarayı

Meydanın doğu tarafındadır. 16. yüzyıldan kalma bu saray, Lima şehrinin en güzel binalarından birisidir. Son zamanlarda: burada 17. ve 18. yüzyıllara tarihlenen geniş bir sanat koleksiyonu bulunan dini müze açılmıştır.

Saray: 1924 yılında Polonyalı Jaxa Ricardo Malachowski tarafından inşa edilmiştir. Lima başpiskoposunun resmi konutu ve Lima Roma Katolik Başpiskoposluğu karargahı olarak kullanılmaktadır. Farklı granit cephesi ve sedir balkonu dikkate değerdir.

Peru Lima Casa del Oidor

Casa del Oidor

Meydanın kuzeydoğu köşesindedir. Burada bir zamanlar sömürge döneminde Lima’nın hakimleri ikamet ediyorlarmış. Günümüzde burası ziyarete açık değildir ama özellikle sömürge dönemi balkonları ilgi çekmektedir.

Peru Lima Birliğin Sarayı

Birliğin Sarayı-Palacio de La Union

Meydanın batı tarafındadır.
1942 yılında açılan bu yapı: Club de La Union olarak isimlendirilmiştir ve Peru’nun en büyük askeri kahramanları tarafından kurulan bir derneğe ev sahipliği yapmaktadır.

Peru Lima Belediye Sarayı

Lima Belediye Sarayı-City Hall-Palacio Municipal

Meydanın batı tarafındaki bu yapı: meydanda Katedral ve Hükümet Sarayı arasındadır. Orijinal belediye sarayı 1549 yılında yapılmıştır. Ancak takip eden süreçte depremler nedeniyle sayısız tamir ve restorasyona uğramıştır. Günümüzdeki belediye sarayı 1943 yılında yapılmış ve 1944 yılında hizmete girmiştir.

Görkemli ve neoklasik tarz bu bina, büyük ve renkli sömürge dönemi balkonu ile dikkat çeker. Zemin katta Belediye Kütüphanesinin bulunduğu bir galeri vardır.

Peru Lima Merkez Havuzu

Merkez Havuzu

Plaza de Armas meydanının merkezindedir. 1578 yılında Francisco de Toledo isimli Peru’nun İspanyol valisi tarafından yaptırılmıştır.

Peru Lima Plaza San Martin
Peru Lima Plaza San Martin

 

San Martin-Plaza San Martin

Bu meydan, Ana meydandan 10 blok ileridedir.
Meydan: Augusto B.Leguia hükümeti döneminde, Peru’nun bağımsızlığının 100. yılı kutlamaları kapsamında yapılmış ve 28 Temmuz 1921 tarihinde açılmıştır. Meydan: General Jose de San Martin ve Peru’nun ikinci kurtarıcısı olarak kabul edilen ve Güney Amerika’da bağımsızlık mücadelesi lideri Simon Bolivar’a adanmıştır.

Kendisi 28 Temmuz 1821 tarihinde Peru’nun bağımsızlığını ilan etti ve yeni bağımsız milletin “Protector” u seçildi.

Meydan ise: güzel bahçeleri, banklar, mermer ve granit zemin, 4 havuz ve antika pirinç fenerleriyle popülerdir. Meydanın merkezinde “Jose de San Martin”anıtı bulunur. Anıt: İspanyol heykeltıraş Mariano Benlliure tarafından yapılmıştır.

Plaza San Martin: 20. yüzyılın başında, tipik Fransız mimari tarzından etkilenerek yapılmış ve iyi korunmuş Cumhuriyet binalarıyla çevrilidir.

Meydanda bulunan yapılar şunlardır: Colon Tiyatrosu ve Giacoletti binasıdır. Bunlar 1914 yılında inşa edilmiştir. 1924 yılında ise meydanda Hotel Bolivar inşa edilmiştir. 1929-1935 yılları arasında ise özel Milli Kulüb yapılmıştır ki Perulu aristokratların buluşma yeridir.

 

Grand Hotel Bolivar

1924 yılında Ayacucho Savaşı 100. yılı kutlamalarında şehre gelen ziyaretçileri ağırlamak için Augusto ve Fernando Wiese kardeşler tarafından yapılmıştır. Otelin bar kısmına uğramanızı öneririm.

Peru Lima Üniversite Park
Peru Lima Üniversite Park

 

Üniversite Park-Parque Universitario

Palaza San Martin’den 3 blok ileride Abancay ve Pierola Nicholas caddeleri arasıdaki eskiden Universidat Mayor de San Marcos’a ev sahipliği yapan konağın bulunduğu park alanı: 1867 yılında Lima kent duvarlarının yıkımının ardından yapılmıştır. San Marcos ulusal üniversitesi, Amerika’da ilk üniversite olarak kabul edilmektedir.

1990’larda ise yenilenmiş, süs havuzları yapılmıştır.

Burada göreceğiniz saat kulesi: 1921 yılında Peru’nun bağımsızlığının yüzüncü yılı onuruna, Peru’daki Alman toplumu tarafından hediye edilmiştir ve 30 metre yüksekliktedir. Her gün saat 12.00’de “Peru ulusal marşı” çalınır.

İlerleyen yıllarda, burada 3 anıt daha açılmıştır. 1922 yılında “Bartolome Herrera” heykeli, 1924 yılında “Sebastian Lorento” (bu kişi önemli bir Peruludur, milli eğitim alanında çalışmıştır, heykeli bronz ve mermerden yapılmıştır) ve 1931 yılında “Hipolito Unanue” heykeli (bu kişi bir öğretmen ve İspanyol tarihçidir) yapılmış ve meydana yerleştirilmiştir.

Parkın merkezinde, çitle çevrilmiş havuz ilgi çeker. Üniversite toplantıları ve gençlerin etkinlikleri burada yapılır.

 

Parque de la Reserva-Water Park-Sihirli Su Devresi

Lima şehrindeki bu park: 1929 yılında Pasifik Savaşında Lima savunmasında savaşanları anmak için açılmıştır. Ama 65 yıl sonra Parque de la Reserva: Lima şehrinin en çok ziyaret edilen yerlerinden biri haline gelmiştir.

Özellikle Mayıs 2007 tarihinde Lima Belediyesi tarafından yapımı tamamlanan “El Circuito Magico del Agua” yani “Sihirli Su Devresi” ilgi görmektedir. Özellikle ışıklı gece gösterileri muhteşem güzeldir ve 26 Temmuz 2007 tarihinde açılmıştır.

Park alanında 13 tane interaktif havuz koleksiyonu bulunuyor. Bunlarda fantezi ve heyecan dolu gösteri düzenleniyor. Bunlar ayrı ayrı isimlendirilmiştir. Bu arada, burası “Dünyanın en büyük çeşme kompleksi” olarak Guinnes Rekorlar Kitabına girmiştir.

“Fuenta de la Armonia” su ve ışıklar ile yapılan bir tür üçgendir. “Fuente Magica” isimli havuzda, orta fiskiye 80 metre yükseğe çıkıyor. “Fuenta de la Fantasia” burası müzik sesi ve suya yansıyan görüntüler ve lazerler eşliğinde yine muhteşem bir ortam yaratıyor.

Fonda bale müziği çalıyor. Bence en muhteşem yer: “Fuente Tunel de las Sopresas” denilen yer yani tüneldir. Burada bir tünele giriyorsunuz, sular çevrenizden yükselerek üstünüzden geçiyor ve bu tünelden geçerken ıslanmıyorsunuz, gerçekten muhteşem.

Ancak: bu gösteriyi izlemek isteyenlerin biraz ıslanmayı göze almaları gerekiyor. Yani, yanınızda mutlaka yağmurluk ve kuru giysiler bulundurmayı ihmal etmeyin, hatta kamera ve fotoğraf makinalarınız için plastik torba bile bulundurmalısınız.

Peru Lima Santo Domingo Church
Peru Lima Santo Domingo Church

 

Santo Domingo Church and Convent

Conde de Superunda ve Camana sokaklarının köşesindedir. Burası tamamlandığı 16. yüzyıl sonlarında şehrin ana kültür merkezi olmuştur. Yapı muhteşem rokoko kulesi ile ters düşen ön cephesinin sadeliği ile dikkat çekiyor.

Yapıda: saygı duyulan: Santa Rosa de Lima, San Martin de Porras ve San Juan Masias gibi Peru için kutsal kişilere ait sunaklar bulunmaktadır ve bu görüntülerin her birinin altında, aziz emanetler (Lima azizi Santa Rosa ve San Martin de Porres’e aittir) yani azizlerin kalıntılarını içeren bir gümüş kutu dikkat çeker.

Ayrıca: 17. yüzyıla tarihlenen önemli heykeller bulunuyor. Özellikle: 17. yüzyılda İspanyol çinileriyle süslenen arka bahçeyi mutlaka gezmelisiniz. Köşelerde fayansın üstünde dini sahneler tasvir edilmiştir.

Yapının pembe çan kulesi: mimari tarzı açısından Lima şehrinin en iyi korunmuş yeridir. Şehrin en yüksek kulelerinden birisidir.

Peru Lima San Pedro Church
Peru Lima San Pedro Church

 

San Pedro Church-Kilisesi

Kilise, 1638 yılında Cizvitler tarafından inşa edilmiştir. Ülkenin en iyi binalarından birisidir.
3 nefli ve kubbeli kilise, güzel çinileri ve Mağribi etkisi oymaları ile ünlüdür. Yapı dışarıdan çok basit görünmesine rağmen, içinde muhteşemdir. Son derece dikkat çekici dekorasyon içinde özellikle altın ile dekore edilmiş sunak ilgi çeker. Ayrıca sömürge dönemine ait birçok dini resim bulunur.

Peru Lima San Francisco Kilisesi
Peru Lima San Francisco Kilisesi

 

San Francisco Kilisesi ve Manastırı

Şehirde birçok güzel dini bina olmasına rağmen, San Francisco Manastırı, bunlar arasından sıyrılarak öne çıkmaktadır.

Şehrin en büyük dini kompleksi: 16. yüzyılda Constantino de Vasconcellos tarafından yaptırılmıştır. Kuleleri onun en belirgin özellikleridir.

Bu sömürge dönemi yapısı manastır, La Soledad ve El Milagro şapellerini içermektedir.
Yapıda: lojmanlar, giriş holü, dini sanat müzesi, Zurbaran odası (Hall Zurbaran) ve Kütüphane bulunmaktadır. Hall Zurbaran: isimli küçük şapel, farklı dini resimler ve güzel çinilerle süslenmiştir.

Tipik İspanyol tarzı küçük teraslar, güzel korunmuş ahşap merdivenler, ana merdiven üzerindeki etkileyici Magribi kubbe ve 25.000 üzerinde kitabın bulunduğu olağanüstü kütüphane, eski dönemlerin ihtişamı ve zenginliğini simgelemektedir.

17. yüzyılda “Diego de la Puenta” tarafından yapılmış “Son Akşam Yemeği” tablosunda, Avrupa yemekleri yerine, tipik Peru malzemeleri ve yemekleri gösterilmiştir.

Yeraltı galerilerindeki mezarlıklar, karmaşık koloniler sırasında kullanılmıştır. Bu mezarlıklarda Lima şehrinin ilk yıllarında gömülü 30 bin kişinin kalıntılarının bulunduğu söyleniyor.

Mezarlık 1808 yılına kadar kullanılmış ve ardından unutulmuş ve 1951 yılında keşfedilmiştir. Burada rahipler, kemik tiplerine göre kalıntıları düzenlemişlerdir.

Peru Lima Arkeoloji Müzesi

 

Arkeoloji Müzesi-Museo Arqueologico Rafael Larco Herrera

1926 yılında kurulan müze: Kolomb öncesi 3000 yıllık tarihi geçmişe bakış sağlayan ve kronolojik sıra ile düzenlenmiş vitrinleriyle dikkat çekmektedir. Müze binası: 7.yüzyılda Kolomb öncesi dönemde mevcut bir piramit üzerine 18. yüzyılda inşa edilmiş kraliyet konağında bulunmaktadır ve özellikle güzel bahçeler dikkat çeker.

Evet, bu müze antik Peru ve ünlü erotik arkeolojik koleksiyonu ve altın-gümüş objeler ile dikkat çeker. Öte yandan, bu müzenin ilginç bir yönü daha var. Bu müzeyi ziyaret ettiğinizde isterseniz 45.000 obje sergilenen müzenin depolama bölümüne de girip gezebiliyorsunuz ki, ben birçok yer gezdim, böyle bir uygulamayı ilk kez bu müzede gördüm. Müzenin çeşitli bölümleri bulunuyor ve objeler buna göre sergileniyor.

Peru Lima Arkeoloji Müzesi Seramik Galerisi

 

Seramik Galeri

Bu bölüm: Kolomb öncesi zamanlarda seramik çalışmaları hakkında ayrıntılı ve kapsamlı fikir vermek için tasarlanmıştır. Buradaki koleksiyonda sergilenenler: kil, kaolin vazolar, vazoları boyamak için kullanılan renkler, heykeltıraşlar ve çömlekçilik, kalıplarda kullanılan kemik aletler, mezarlar ve pişirme teknikleri, pişmemiş seramikler.

Peru Lima Arkeoloji Müzesi Kültür Galerisi

 

Kültür Galerisi

Burada Kolomb öncesi Peru’da bulunan kültürler hakkında ziyaretçiye ayrıntılı bilgi vermek amaçlanmıştır. İspanyol fethinden önce, bölgede yerli sanatı MÖ.7000 yılına kadar gitmektedir. Salon 4 bölüme ayrılmıştır ve vitrinler, kültür sırasına göre düzenlenmiş, önemli kültürlerden gelen temsilci nesneler sergilenmektedir.

Peru Lima Arkeoloji Müzesi Erotik Galeri
Peru Lima Arkeoloji Müzesi Erotik Galeri

 

Erotik Galeri

Bu galeri: 1960’larda Rafael Larco Hoyle tarafından yapılan arkeolojik nesne koleksiyonunu ve Kolomb öncesi cinsel temalı sanat eserlerini sergilemektedir. Galeri Kasım 2002 tarihinde yenilenmiştir.

Peru Lima Arkeoloji Müzesi Altın ve Mücevher Galerisi

 

Altın ve Mücevher Galeri

And dünyası: güzellik ve metallerin dayanıklılığına ilahi değer vermiştir. Bu nesneler, İnkaların şiirsel dinlerini ve kozmolojik dünyalarını tanımlamalarına izin vermiştir. Onlar, kendi tanrılarına güzel süslemeler sunmak için metalleri güzel nesnelere dönüştürmüşlerdir. Bu nesneler, tanrı temsilcileri tarafından giyilirdi.

Peru Lima Arkeoloji Müzesi Litik Galeri
Litik Galeri

Burada günlük hayatta kullanılan: bıçak, kazıyıcı, mızrak gibi basit aletler sergilenmekte olup bunlar MÖ.2000-8000 yılları arasındaki tarihi dönemi kapsamaktadır. Sanatçılar litik parçalarla ilk tanrılarını ifade ettiler. Litik heykeller, aydınlanma çağı boyunca, eski Peru topraklarında büyük önem taşımaktadır. Ayrıca bu litik heykeller, mezar hediyesi olarak da kullanılmışlardır.

Peru Lima Metaller Galerisi

 

Metaller Galerisi

Eski Peru, metalurji, altın ve gümüş çalışmaları yanı sıra seramik sanatında hayli gelişmiştir. Farklı metal seçimi ve kullanımı: Peru kültürlerinin tören, dinsel ve savaşçı doğasıyla ilgilidir. Aynı zamanda, bireyler bunları kullanarak durumunu ve gücünü göstermiştir.

Peru Lima Arkeoloji Müzesi Vault Galeri
Vault Galeri

Bunlar, antik Peru’da olağanüstü mücevher işçiliğini göstermektedir. Bunlarda: sadece altın ve gümüş gibi metaller kullanılmamış, bunların yanında lapis, turkuaz, kuvars ve ametist gibi yarı kıymetli taşlar da kullanılmıştır. Bunlar: burun süsleri, tören vazoları, maskeler ve diğer minyatür nesnelerdir ve metal demirciliğinin sanatsal becerisi görülmektedir.

Peru Lima Arkeoloji Müzesi Depolama Galerisi

 

Depolama Galerisi

Tüm dünyada müzeler genellikle bütün koleksiyonlarının yalnızca % 20 lik bölümünü sergilemektedirler. Bu müze, ziyaretçilere gizli depolarına gitmek için izin veren dünyanın sayılı birkaç müzesinden birisidir. Depo bölümünde, kültür temasına göre yerleştirilmiş 45.000 civarında obje bulunduğu söyleniyor.

Peru Lima Arkeoloji Müzesi Tekstil Galerisi

 

Tekstil Galerisi

Tekstil etkinliği antik Peru’da geliştirilen ilk el sanatlarından birisidir. Burada göreceğiniz kalıntılar, sadece bükülmüş ya da rulo yapılmış bitkisel liflerden üretilmiştir. Ama MÖ.2000-8000 yılları arasına tarihlenmektedir.

Bunlar arasında önem kazananlar: ağlar, halatlar, çantalar bulunur. Daha sonra hayvan liflerinden ve pamuğun, boyaların ve dokuma tezgahlarının kullanımı ile (yaklaşık MÖ.1000 yılları) ve diğer aletlerin keşfi ile tekstil kademeli olarak gelişmiş ve başlıca ekonomik faaliyet olmuştur.

Son bir not, müzenin bahçesinde güzel bir restoran bulunuyor.

Peru Lima Müzesi

Lima Müzesi-Museo de la Nacional Arqueologia, Antropologia e Historia Peru-MNAAH

San Borja-Javier Prado Este Av. Adresindedir.
Burası Nisan 1826 yılında kurulmuştur ve Peru’nun en eski devlet müzesidir. Müzenin galerilerindeki vitrinlerde: İspanyol öncesi çok iyi korunmuş: seramik, tekstil, metal, organik malzeme ve litik objelere ait mükemmel bir koleksiyon bulunmaktadır.
Ayrıca: tarihi ve sanatsal değeri olan nesneler sergilenmektedir. Belgesel, fotoğraf ve bibliyografik koleksiyonlarla, Coloni ve Cumhuriyet dönemi Peru hikayesi anlatılmaktadır.
Müze binası: eski bir sömürge dönemi yapıda bulunmaktadır.

Peru Lima Müzesi Tarihçe Galerisi

 

Tarihçe Galerisi

Bu bölümde: resimler, heykeller ve dekoratif sanatlara ait yaklaşık 4500 eser bulunmaktadır. Bunlar 1905 yılından bu yana toplanmaktadırlar.

Peru Lima Müzesi İnsan Kalıntıları Galerisi
Peru Lima Müzesi İnsan Kalıntıları Galerisi

 

İnsan Kalıntıları Galerisi

Burada: MÖ.10.000 ile MS.1500 yılları arasındaki 15.000 yıllık süreçte, insanlara ait tam iskeletler, kafatasları ve iskelet parçalarından oluşan bir koleksiyon bulunmaktadır. Bunlar arkeolojik kazı sitelerinde bulunmuştur.

Peru Lima Müzesi Organik Galeri

 

Organik Galeri

Burada 12.000 den fazla obje bulunmaktadır. Bunlar arasında bulunanlar: 2.3 metre boyunda ahşap tarım aletleri, Kolomb öncesi gemilerin dümeni, müzik aletleri ve ahşap putlar görülür. Bunlar organik malzemelerden yapılmıştır.

Peru Lima Müzesi Litik Galeri

 

Litik Galeri

Bu bölümde: Peru’nun farklı alanlarından alınmış yaklaşık 20.000 obje bulunduğu söyleniyor. İlk dini nesneler, avcılık ve toplayıcılık faaliyetlerinin geliştiği MÖ.12.000 yıllarında geliştirilmişti. Koleksiyonda: bıçak, kazıyıcı, balta, çapa, öğütme taşları, çekiç taşlar, seramik ve metal parçaların üretimi için kullanılan araçlar, küçük örs, çekiç ve muhtemel ritüellerde kullanılan süslü tanrı heykelleri, mitolojik varlıkların görüntüleri, kolye için boncuk ve hayvan ile bitki heykelleri görülür.

Peru Lima Müzesi Seramik Galeri

 

Seramik Galeri

Bu bölümde, çeşitli kültürlere ait 65.000 eser sergilenmektedir. Bunlar genellikle arkeolojik kazılar, bağışlar ve yakalama ile elde edilmiştir.

Peru Lima Müzesi Metal Galerisi

 

Metal Galerisi

Bu bölüm, İspanyol dönemi öncesinde yaklaşık günümüzden 11.000 yıl öncesine ait metal parçaların koleksiyonunu içermektedir. Bu parçalar, İnka uygarlığı VE And bölgesindeki metalurjinin gelişimini temsil eder. Koleksiyonda: Paracas altın süs eşyaları, San Lorenzo adlı portre kavanoz ve Vicus koleksiyonundan gelen eşsiz parçalardan oluşmaktadır.

Peru Lima Müzesi Tekstil Galerisi

Tekstil Galerisi

Koleksiyon, dünyanın ikinci en önemli tekstil koleksiyonu olarak kabul edilir. Çünkü tasvirlerin ikonografisi, sanatsal ve teknik kalitenin yüksekliği ve zenginlik: Paracas kültürlerinin en muhteşem parçalarının burada sergilenmesini sağlamıştır.

Peru Lima Peru Altın Müzesi
Peru Lima Peru Altın Müzesi

 

Peru Altın Müzesi-Museos Oro del Peru-Armas del Mundo

Aynı mekanda bulunan her iki müzede 25.000 civarında obje bulunduğu söylenir ve 1968 yılında Miguel Mujica Gallo tarafından kurulmuştur. Altın Müzesi: İnka öncesi altın işçiliğini gösteren objeler sergilenmektedir.

Ayrıca, tüm kültürlere ait dekoratif öğeler, kabartmalı ve kesme taş kolyeler, burun süsleri, kuş ya da maymun tasvirleri setleri bulunur. Eski Peru halkı muhteşem metallerle çalışmıştır. 8. yüzyılda Perulu ustalar tarafından, kabartma, laminasyon, gravür, kaynak ve alaşım teknikleri biliniyordu.

 

Silahlar Galerisi

Antik dönemde erkekler servetlerini silahlarla sergiliyorlardı. Silahlar: altın, gümüş, elmas, zümrüt, opaller, yakut ve firuzelerle dekore ediliyordu. Bunlar yetenekli ustalar tarafından elle işleniyordu.

Peru Lima Peru Altın Müzesi Seramik Galerisi

 

Seramik Galerisi

Müzede: Peru eserleri ve dünyanın seçkin eserlerinin seramik ve kumaş koleksiyonları bulunmaktadır.

Peru Lima Huaca Pucllana
Peru Lima Huaca Pucllana

 

Huaca Pucllana-Adobe Piramit Pucllana-Juliana

Peru’da tarihi siteleri ziyaret etmek isterseniz, şehir merkezinden fazla uzaklaşmanıza gerek yoktur.

Huaca Pucllana: MS.300 ile 700 yılları arasında inşa edilmiş, Lima kültürünü yansıtan büyük bir kerpiç tuğlalı piramittir ve Lima şehrinin en önemli antik eserlerinden birisidir. Ancak, günümüzde modern bir yerleşim alanının ortasında kalmıştır.

Burada bulunan küçük sitede: arkeolojik kalıntılar, site müzesi, atölye çalışmaları için bir alan, küçük bir hediyelik eşya dükkanı ve bir restoran bulunmaktadır.

Bu antik alan 19. yüzyıllardan beri gezginler tarafından incelenmiştir. Ama burada resmi kazılar 1981 yılında başlamıştır. Bu kazılar sonucunda buranın Lima kültürel gelişiminin merkezi olduğu, tören ve idari merkez olarak kullanıldığı anlaşılmıştır.

Bölge: rahiplerden oluşan bir gurup tarafından yönetiliyordu. İki farklı bölüm, büyük bir duvar ile ayrıldı. İdari bölüm: kentsel bölge kontrolü ve üretim iyileştirme tartışmaları, muhtemelen kamu toplantıları için kullanılıyordu ve duvarın doğu bölümündeydi. Burada: binalar, meydanlar, rampalar, avlu ve depolama odaları bulunuyordu.

Duvarın batı kısmında ise, tören bölümü vardı. Burası 500 metre uzunluğunda, kerpiçten yapılmış 22 metre yüksekliğinde ve 100 metre genişliğindedir. Rahipler burada tanrılar ve ataları için dinsel törenler düzenlemişlerdir.

Arkeologlar buradaki kazılarda şunları bulmuşlardır ki, bunlar Lımenos hayatı hakkında önemli bilgiler vermektedir: ördek, balık, diğer yumuşakçalar, mısır, kabak, fasülye, meyveler, kemik, taş aletler, seramik, tekstil, alpaka.

Evler tarlaların yakınında genellikle su kanalları yanında inşa edilmiş ve kamış ve kerpiçten yapılmışlardır.

MS.700 yılı civarında, Peru sahilinde diğer tüm kültürleri devirmek üzere “Wari” gelişiyle birlikte bu yerleşim yeri de önemini kaybetmiş ve terk edilmiştir. Wari döneminde bu piramit bir defin yeri yani mezarlık olarak kullanılmıştır.

Ancak bu mezarlar daha sonra İnkalar tarafından tahrip edilmiştir. İnkalar buraya geldiklerinde, Pucllana’yı eski kutsal bir köy olarak kabul etmişlerdir.

20 Ekim 2010 tarihinde burada bir mezarlık keşfedilmiştir. Wari kültürüne ait bu mezar içinde, paketlenmiş 4 mumya bulunmuştur. Arkeologlara göre, bu mumyalar elit bir kadın ve ahirette ona eşlik etmesi için kurban edilen 3 çocuktur.

Huaca Pucllana’da bulunan seramik, tekstil, bitki ve hayvan kalıntılarına ait ilginç bir koleksiyon küçük bir müzede sergilenmektedir.

Antik kalıntılarda tur attıktan sonra, sitenin restoranında yöresel yemekleri tadabilirsiniz.

Peru Lima Miraflores
Peru Lima Miraflores

 

Miraflores-El Malecon

Burası Lima şehrinin en lüks mahallelerinden birisidir.

Burada: fantezi barlar, şık restoranlar ve diskolar bulunur.

Mahallede deniz istikametinde yürürseniz, kıyı bölgesinde modern heykeller, tertemiz parklar ve güzel sahil şeridini bulabilirsiniz.

El Malecon denilen yerde 6 kilometre boyunca deniz fenerinden başlayarak deniz manzarasını izleyerek güzel yürüyüşler yapılabilir. Kıyıda uçurumların olduğu yerden ise, günbatımını izlemelisiniz.

Burada: şehir ile deniz arasındaki bağlantıyı sağlayan “Kıng Edward” köprüsü bulunmaktadır. Köprü 1968 yılında yapılmıştır ve köprünün yüksekliği ve etkileyici mimari yapısı ilgi çekmektedir.

Burada yamaç paraşütü yapılıyor, yani gökyüzünde rengarenk paraşütleri görebilirsiniz.

Peru Lima Barranco

 

Barranco-Municipalidad de Barranco

Burası Lima şehrinin güney kıyısında: Miraflores bölümünde Pasifik Okyanusu kıyısında bulunan küçük bir ilçedir. 1874 yılında İspanyol yerleşimciler tarafından kurulmuştur. Burada genellikle kuyulardan su çekmek için yel değirmenleri kullanıldığından, ilk sakinleri buraya takma isim olarak “Yel Şehri” ismini vermişlerdir. Otoban aracılığı ile Miraflores ve Lima şehir merkezine bağlıdır.

Sömürge ve Cumhuriyet dönemlerinde, varlıklı aileler burada yerleşmişlerdir. 20. yüzyılın başlarında ise Perulu ünlü yazar ve sanatçılar burada ikamet etmeye başlamışlardır. 1940 yılında deprem burada önemli hasarlar vermiş, ardından kasaba yeniden inşa edilmiştir.

Ayrıca 18. yüzyıl mimarisinin en güzel örnekleri de buradadır. Lima şehrinin gürültüsünden kaçmak için insanlar bu sessiz yöreye gelirler. Şehir merkezi: dolaşmak ve eski sömürge ve cumhuriyet dönemi evlerini görmek için idealdir ve şaşırtıcı manzaralar içerir.

Güneş battığında ise: şehir dans ve partiler için hazır hale gelir. “Parque Municipal” yani “Belediye Parkı” çevresindeki sokaklarda: rahat ve mükemmel restoranlar, barlar, şık kafeler ve eğlence mekanları bulunur. Bunlarda: özellikle Peru folklorik müzik gösterileri sunulmaktadır.

 

Biblioteca Municipal de Barranco

Barranco kasabasında gezmek için ilk görülecek yer, Belediye parkının yanında bulunan 19. yüzyıl sonlarında inşa edilmiş “Biblioteca Municipal de Barranco” yani Barranco Belediye Kütüphanesidir. Yapının benzersiz kulesi, 1911 yılında ilave edilmiştir.

 

Puente de Los Suspiros

Kasaba merkezinden okyanusa doğru giderseniz buraya ulaşırsınız. Burası yani “Ahlar köprüsü” ilçenin dönüm noktasıdır. Tahta köprü, 1876 yılında açılmış: Pasifik savaşı ve depremlere dayanmıştır. Ama birkaç kere tamir edilmiştir.

31 metre uzunluğundadır. Genç çiftler: Barranco kasabasında bu romantik yerde buluşmaktadırlar.

Burada geleneksel olarak “dilek” dilenir. Büyük Perulu sanatçılardan Chabuca Granda, şarkılarından birini buraya ithaf etmiştir.

Yerel bir efsaneden de söz etmek istiyorum. Zengin bir adamın kızı, bir sokak süpürgecisine yani çöpçüye aşık olur.

Ancak, bunu duyan babası kızın dışarı çıkmasını yasaklar ve kız evlerinin penceresinden ağıt yakar. Köprü üzerinde yürürken, insanların bu “iniltiyi” duydukları söylenir.

 

Iglesia La Ermita

Köprüyü geçtikten sonra buraya ulaşılır. Yerel bir efsaneye göre: bir gece, bir gurup Limalı balıkçı yoğun sis yüzünden denizde kaybolurlar. Onlar kurtuluş için dua ettiklerinde, kıyıya çapraz bir ışık onlara geri dönmeleri için rehberlik eder.

Ermita kilisesi, kıyıya çarpraz inşa edilmiştir ve o zamandan beri balıkçılar tarafından tercih edilen bir kilise haline gelmiştir. Kilise 1881 yılında Şili askerleri tarafından tahrip edilmesine rağmen, yeniden yapılmıştır.

Peru Lima Cerro San Cristobal
Peru Lima Cerro San Cristobal

 

Cerro San Cristobal

Lima şehrinin en önemli yerlerinden biri olan Cerro San Cristobal tepesi, şehrin kuzeydoğusundadır ve deniz seviyesinden 400 metre yüksektedir. Tepe: Rimac dağının bir parçasıdır.

Eğer şehrin panoramik bir manzarasını izlemek isterseniz, burayı ziyaret etmelisiniz. Buraya ulaşmak için bir taksi veya Plaza De Armas meydanından kalkan tur otobüslerini tercih edebilirsiniz.

Tepenin eteğinden yukarı yürümek de mümkündür, ama özellikle güvenli değildir.
Tepenin üstünde: şehrin ve denizin muhteşem manzarasını izleyebilirsiniz. Ancak havanın açık olmasına ve sis olmamasına dikkat ediniz.

Tepede 20 metre yüksekliğinde bir haç bulunmaktadır ve geceleri ışıklandırılmaktadır.
1536 yılında: Pizarro yanında 500 kişilik kuvvetle burada bulunduğunda: İnka savaşçıları 25.000 yerli savaşçı ile buraya geldiler ama onlar nehri geçmeye çalışırken büyük bölümü boğularak öldüler (çünkü tam o sırada Rimac nehri, şiddetli akıyordu ve hatta sel olmuştu) ve geri kalan savaşçılar ise 14 Eylül günü geri çekildiler.

İspanyollar bu durumu “San Cristobal” mucizesi olarak nitelendirdiler ve bölgede bir şapel inşa ettiler, buradaki tepenin üstüne ise bir tahta haç diktiler.

1746 yılındaki depremde şapel yıkılarak yok oldu. Tepenin üzerine ise 23 Aralık 1928 tarihinde, 20 metre uzunluğunda haç yerleştirildi. Bu haç hakkında anlatılanlara göre: Los Descalzos manastırı papazı Francisco bir gece rüya görür ve rüyasının detaylarını arkadaşı Başkan Augusto Leguia’ya anlatır.

Papaz, rüyasında “tepede aydınlatılmış bir haç gördüğünü” söyler. Bunun üzerine, Başkan hemen 20 metre yüksekliğinde ve 22 güçlü spot ile aydınlatılmış bu haçı tepe üzerine diktirir.

Havanın açık olduğu bir günde, bu haç, Lima şehrinin birçok yerinden görülebilmektedir.

Her yıl Mayıs ayının ilk Pazar günü: geleneksel olarak buradaki Discalced manastırında dua edilir. Yani, burası birçok Perulu için bir hac yeridir ve kitleler halinde bu tepeye akın ederler.

Tepenin üst kısmında, tipik Peru yemekleri tadabileceğiniz yerler ve bir de küçük müze bulunmaktadır.

Peru Chan Chan

Peru Chan Chan

Chan Chan antik şehri: La Libertad bölgesinde, Pasifik Okyanusunda sahil kenti Trujillo şehrinin 5 km batısındadır. Başkent Lima şehrinin ise, 480 km kuzeyindedir. Peru ülkesindeki birçok kıyı yerleşimi dışında, Pasifik Okyanusuna çok yakın olmasıyla önem kazanır. Bulunduğu vadi “Moşe vadisi” olarak bilinmektedir.

Issız bir durumda iken; İspanyol istilacı Francisco Pizarro tarafından keşfedilen şehir: 1986 yılında UNESCO tarafından “Dünya Kültür Mirası Listesi” ne dahil edilerek koruma altına alınmıştır.

Peru Chan Chan Chimu Krallığı
Peru Chan Chan Chimu Krallığı

 

Chimu Krallığı

Chimu krallığı: Kolomb öncesinde bu bölgede büyük bir medeniyet kurmuşlardır.
Chimu kültürü hakkında günümüze ulaşan bilgiler: 1200 yılından itibaren gelmektedir. Chimu insanları: Cajamarca ve Huari denilen yakın kültürlerden etkilenmişlerdir.

Efsaneye göre: Chan Chan şehri: denizden kano ile buraya gelen Taycamano isimli bir kahraman tarafından MS.850 yılında kurulmuştur ve şehri kurduktan sonra kendisi batı ufkunda kaybolmuştur. Chimu’lar şehri imparatorluğun başkenti olarak kullanmışlardır.

Bunlar: güneyde Pramongo bölgesinde ve kuzeyde Guayaqil körfezine kadar uzanan ve Moşe vadisi denilen bölgede büyük bir imparatorluk kurmuşlardır. Yani geç orta dönemde bölgenin en büyük krallığını kurmuşlardır. Bunlar: kuru bölgede sulama kanalları yaparak tarımı desteklemişlerdir.

Şehirde yaşayan insanlar arasında: sosyal ve sınıfsal tabakalaşma sistemi geliştirilmiştir. Şehirde: güçlü hükümdarlar, yetenekli ustalar, rahipler ve çoğunluklu olarak işçiler yaşıyorlardı. Ancak biraz önce de belirttiğim gibi “bütün insanlar eşit yaratılmıştır” inancını kabullenmemişlerdi.

Yani katı bir hiyerarşik yapı egemen olmuştu.

İnce tekstil, altın, gümüş ve bakır nesneler üretilmiştir. Ayrıca standart tasarımlara ve kalıplara göre: cilalı bıçak ve çömlek üretimi yapılmıştır.

Bunlar: Chimu Yunca olarak isimlendirilen ve günümüzde soyu tükenmiş bir dil konuşuyorlardı. Ama yazı sistemleri yoktu.

Chimu krallığı: İnka etkisi altına girmeden önce, 15. yüzyılda doruğa ulaşmıştır. Amerika kıtasının en büyük ve yeryüzündeki en büyük kerpiç şehir olarak tanınmıştır.

 

İnka Dönemi

İnkalar bölgeye geldiklerinde, yani MS.1470 yılında şehirde 60-100 kişinin yaşadığı tahmin edilmektedir. 1470 yılında İnka orduları, doğudaki dağlardan bölgeye geldiler ve şehrin yaşamsal su kaynağı olan kanalları kestiler. Uzun tartışmalardan sonra Chimu konseyi direnç gösterdikleri takdirde vahşet olacağını düşünerek, şehri İknalara teslim etmeye karar verdiler.

Ancak: İnkalar şehri ele geçirdiklerinde, hızlı bir şekilde Chimu beylerini yok ettiler ve çoğu yetenekli metalürji sanatçılarını ve şehrin değerlerini, kendi başkentleri Cusco şehrine taşıdılar.

İnka imparatoru Tupac Yupanqui tarafından esir alınan Chimu kralı Minchancaman yerine kralın oğlu, İnkalar adına bir süre bölünmüş krallığı idare etti.

Ancak: bu dönemde şehrin terk edildiği anlaşılıyor. Çünkü: Chan Chan şehri kerpiçten yapıldığı için havanın insafına bağlıydı. Kerpiç tuğla yapılarda, herhangi bir su veya rüzgar hasarı olduğunda hemen tamir ediliyordu.

Çünkü özellikle her 25 ile 50 yıllık süreçlerde, burada “El Nino” fırtınaları oluyordu. Ayrıca: MS.1000 yıllarında yeraltı su kaynaklarının da tamamen tükendiği bilinmektedir. Bu nedenlerle, zamanla şehrin terk edildiği düşünülüyor.

 

Francisco Pizarro

1532 yılında İspanyol fatih Pizarro buraya geldiğinde, şehir büyük ölçüde terk edilmişti ve ıssız bir şehirle karşılaştı ve Chan Chan’ın 5 km ötesinde yeni bir şehir kurdu.

Ancak İspanyol hazine avcıları: Chan Chan şehrini talan etmeyi ihmal etmediler. Çünkü, şehirde hala talan edilecek altın ve gümüş vardı. Özellikle: som gümüşten bir kapı ele geçirdiler ki, bunun değerinin çok yüksek olduğu söylenmektedir.

Peru Chan Chan
Peru Chan Chan
Peru Chan Chan

 

Kalıntılarda Gezinti

Yıllar önce şehrin terk edilmesine neden olan iklim olayları, son yıllarda daha yoğun olarak görülmektedir. İklim değişiklikleri nedeniyle artan yağışlar ören yerini olumsuz etkilemektedir. Bu yüzden şehrin önemli kesimlerinin üzerine çatı yapılmaya çalışılmaktadır.

Ancak antik şehir o kadar büyüktür ki, bu çabaların pratikte pek bir anlamı olmadığı kesindir. Bu yüzden, halen yağmurların devam ettiği ve yavaş yavaş çamurun içinde eriyen Chan Chan şehrini mutlaka görmenizi öneririm.

Günümüzde ören yeri: Chan Chan büyüklüğü ve katı hiyerarşik kentsel mekan yapısı ile ilgi görmektedir. Ancak şehir 6 kilometre karelik bir alana yayılmıştır ve bu büyük bölge: kalın toprak/kerpiç duvarlarla çevrilmiştir. Ayrıca: kaleler ve saraylar olarak bilinen 9 büyük dikdörtgen topluluk mevcuttur.

Sarayların her biri, küçük kareler şeklinde düzenlenmiştir ve aralarında tapınaklar, konutlar, depolar, mutfaklar, meyve bahçeleri ve mezarlıklar bulunur.

Öncelikle şunu belirtmekte yarar var, kalıntıların bulunduğu bölge çok büyüktür ve ıssız alanlarda yalnız başınıza dolaşırsanız soyulma olasılığı yüksektir.

Şehir kalıntıları çok büyük bir alana yapılmıştır. Bu alanda, 4 ana site ziyaret edilebilmektedir. Bu siteler arasında ise, taksi kullanabilir veya yürüyebilirsiniz. Eğer kalıntılarda yürümeyi tercih ederseniz ana yollardan ayrılmamanız önerilir, çünkü aksi halde cezai yaptırımlar vardır.

Şehrin merkezinde: piramidal tapınak, mezarlıklar, bahçeler, rezervuarlar ve simetrik düzenlenmiş oda gezilebilir. Burada, muhtemelen yaşam alanları, mezar yerleri ve aristokrasinin ambarları bulunuyordu.

Şehir nüfusunun esnaf ve diğer çoğunluğu: daha az dayanaklı ve mütevazi konutlarda oturuyorlardı.

Peru Chan Chan Duvarlar
Peru Chan Chan Duvarlar
Peru Chan Chan Duvarlar

 

Duvarlar

Şehrin çevresi birçok duvar bulunmaktadır ve şehir adeta bir kale ile çevrelenmiştir ve şehir adeta bir labirent gibidir.

Bazı yerlerde 30 metre yüksekliğe ulaşan duvarlar: kıyılardan gelen rüzgarlara karşı bir sığınak olarak inşa edilmiştir. Bu duvarlar: şehirde sayısız yoğunluktadır ve şehirde adeta bir labirent oluşturmuştur.

Genelde üçgen şekildeki bu karmaşık tasarımlı duvarlar: pürüzsüz kerpiç tuğlalardan yapılmışlardır. Bu pürüzsüz yüzeylere: kuşlar ve balıklar oyulmuştur. Ayrıca: yine bu duvarların yüzeylerine: deniz canavarlarını yakalamak için oyulmuş kaplumbağalar, yengeçler ve ağlar betimlenmiştir.

Peru Chan Chan Su kanalları ve Bahçeler
Peru Chan Chan Su kanalları ve Bahçeler

 

Su Kanalları ve Bahçeler

Şehir: şehir dünyanın en kasvetli kıyı çöllerinden birine kurulmuş ve yıllık ortalama yağış miktarı yok denecek kadar azdır.

Ama: Chan Chan alanları ve bahçeleri sulama kanalları ve kuyulardan oluşan bir ağ ile sulanmıştır. Bu sulama kanallarının bölgedeki uzunluğu 80 kilometreye kadar uzanmaktadır.

Yerkabuğu hareketleri nedeniyle, yeraltı su kaynakları MS.1000 yılı civarında düşünce, Chimu yöneticileri, kuzeyde Chicama nehrinden, 50 kilometrelik bir kanal yaparak nehir suyunun yönünü değiştirmek gibi cesur bir girişimde bulunmuşlardır.

Öte yandan: sağanak yağışlar antik kenti yıkacak ölçüde şiddetliydi ve şehir çok fazla su tarafından tehdit ediliyordu. Bu nedenle: Chimu medeniyeti dünyanın ilk gerçek mühendis toplumu olarak bilinir.

Onlar: ölçümlerin kayıt edilmesi veya ayrıntılı planların hazırlanması için bir yazılı dil bulunmamasına rağmen: bir şekilde dikkatlice inlemeler yapmışlar ve iki vadi arasındaki zor bayırı aşırarak kanal inşa etmeyi başarmışlardır.

Evet: düzensiz su kaynakları, tarım için sayısız zorluklar yaratırken, Chimular denizi hep bir lütuf olarak görmüşlerdir. Çünkü, bu bölgede Humboldt akıntısı, kapalı okyanus yüzeyine besin açısından zengin suları yukarı iter ve dünyanın en zengin deniz canlıları burada bulunur.

Chimular: bu durumu tanrıların onlara verdiği daha doğrusu bağışladığı bir gıda olarak görmüşlerdir. Bu nedenle Chan Chan frizlerinde, en yaygın görüntü kuş sürüleri, balık, kabuklular ve yumuşakçalardır.

Evet, şimdi de şehirdeki tapınaklar ve saraylardan söz etmek istiyorum. Bunların en büyük ortak özellikleri: bazılarında yüzlerce metreye varan frizlerle süslenmiş olmalarıdır.

Peru Chan Chan Trchudi Sarayı
Peru Chan Chan Trchudi Sarayı
Peru Chan Chan Trchudi Sarayı

 

Trchudi Sarayı

Kalıntılarda gezinmek için uzun zamanınız yoksa özellikle “Trchudi Sarayı” olarak bilinen ana kompleksi gezmelisiniz. Burası bir İsviçreli kaşif tarafından bulunmuş ve ardından restore edilmiştir.

Saray, muhtemelen MS.500 ile 1000 yılları arasında soylular tarafından kullanılmıştır. Sarayın avlusu Chimu frizlerini görmek için en iyi yerlerden birisidir. Duvarlardaki frizler nedeniyle, buranın kutsal bir saray olduğu düşünülüyor.

Koridorlar, odalar ve inanılmaz büyük plazalar: bir labirent gibi sarayın çevresinde belirgin güzergahı izleyerek, son derece organize, antik uygarlığın izlerini görebilirsiniz. Örneğin: sadece giriş geçidi için ayrılmış avluda, duvarlar boyunca düzenli aralıklarla nişler bulunmaktadır.

Bir niş içine oturulduğunda başka bir niş içindeki kişiye, fısıltı ile bir şeyler söylendiğinde, alışılmadık akustiğe tanık olabilirsiniz. Bu basit tasarlanmış kerpiç konsey odası: tüm sesleri yükseltmektedir.

Sarayın tasarımı boyunca tekrarlanan denizle ilgili mitolojik frizleri görebilirsiniz. Özellikle audiencias ana tören avlusundaki koridorda ayrıca balık ve kuş tasarımları da görülür.
Sitenin batı açık bölümünde Funerario olarak bilinen mezar alanı görülür. Burası en kutsal yerdir.

Peru Chan Chan Museo de sitio
Peru Chan Chan Museo de stio

 

Museo de Sitio de Chan Chan

Chimu imparatorluğu ve Chan Chan şehri çevresindeki buluntular burada sergilenmektedir. Tchudi sarayından buraya 20 dakikalık yürüyüş ile ulaşabilirsiniz.

Müzede önce İspanyolca 8 dakikalık bir multimedya gösterisi sunuluyor. Ardından: sıcak ama sulanan çölde elde edilen arkeolojik buluntuların sergilendiği bölümleri görebilirsiniz. Ayrıca: ahşap putlar, seramik ve metal nesneler, yapı malzemeleri (güneşte kurutulmuş çamur tuğla ve halatlar, kirişler gibi) görülür. Müzenin La Libertad bölümünde: prehispanic kültürel gelişime ait Moşe ve Chimu seramik ve ilk taş eserleri sergilenmektedir.

Aralık-Nisan ayları arasındaki yaz döneminde buraya yolunuz düşerse, çöl alanında, deniz kıyısında Peru ülkesinin en iyi plajlarının bulunduğu alanlara ulaşabilirsiniz.

Peru Chan Chan Zümrüt Tapınak
Peru Chan Chan Zümrüt Tapınak

 

Huaca la Esmeralda-Zümrüt Tapınak

Chimu tapınaklarından en muhteşemi ve en çok saygı duyulanıdır. Şehrin çok kenarındadır. Bina dikdörtgendir ve 65 metre uzunluğunda, 41 metre genişliktedir.
İki platformdan oluşmaktadır.

Buranın 12. veya erken 13. yüzyılda inşa edildiği düşünülmektedir. 1923 yılında ortaya çıkarılmıştır. Onun kerpiç duvarları ve süslemeleri muhteşemdir. Ancak: 1925-1983 yılları arasındaki yağmurlarda hasar görmüştür.

Peru Chan Chan Zümrüt Tapınak
Peru Chan Chan Zümrüt Tapınak

 

Kerpiç duvarlardaki tüm orijinal rölyef çalışmalarında: balık, dalgalar, uçan pelikan, deniz su samuru ve geometrik kalıpları içeren balık ağları yani denizle ilgili motifler görülmektedir.
Huaca’da iki ana platform ve her bölümü çevreleyen duvarlar ve birkaç eğimli bir dizi yol bulunur. Üst platform: bir ibadet yeri ve bir kral mezarı olarak düşünülmektedir.

Peru Chan Chan Zümrüt Tapınak

 

Burada: vadinin batı bölümü boyunca uzanan mezarlıkları da görebilirsiniz. Denizle site çevresindeki alanlar üzerinde: ekili alanlar ve bir ilkel tuğla fabrikası görülür. Bu mezarlar birkaç yıl önce kazılmıştır, ancak daha öncesinde mezar soyguncuları tarafından talan edildiği anlaşılmıştır. Yine de mezarlarda: bazı kabuklular, chaquiras denilen taş ve mercan kolye yüzyıllar sonra bulunmuştur.

Peru Chan Chan Gökkuşağı Tapınağı

Huaca Arco Irıs-Gökkuşağı Tapınağı

Burası Panamerikan Highway yolunun sol tarafında, Trujillo şehrinin yaklaşık 4 km kuzeyindedir. Chan Chan kompleksindeki bu harabe, 1100 yıllıktır ve yörenin en eski yapılarından birisidir. Tapınağın her tarafı 54 ile 60 metre yükseklikteki duvarlarla çevrilmiştir. Giriş batı bölümündedir.

Huaco İris: iki kapmandan oluşur.

Birinci kademe: muhtemelen mısır ve ritüel amaçlı değerli metallerin depolanması için kullanılan 14 dikdörtgen odadan oluşmaktadır. İkinci kademe: bir tören alanı olarak kullanılan düz yüzeyli platform yamaçlarına kadar uzanır. Burada görünüşte tanrılarla konuşulmuş ve kurban törenleri düzenlenmiştir. Buradan: Okyanus, Trujilli ve Chan Chan şehrinin muhteşem manzarası görülebilir.

Huaca boyunca duvarlarda tekrarlanan bir merkezi motif hakimdir. Dekorasyonda bereket ve yağmur sembolü olarak “Rainbow” yani “Gökkuşağı” kullanılmıştır. Bu: tapınağın bir duvarında 7 kez temsil edilmiştir.

Her gökkuşağının altında: yılan tasviri görülür. Bunlardan birisinin iki kafası dikkati çeker ve birinin balık kuyruğu görülür. Bu belki de “iki cinsiyeti” temsil etmek için yapılmıştır. Yılanın tekrarlanması: su ve arazi bereketi sembolü olarak değerlendirilmektedir ve diğer kültürlerle ilişkilidir.

Duvarın üstüne ve girişine: hareketli dansçıların tasvirleri işlenmiştir.
Platformun çevresinde ahşap heykeller bulunan 14 depo vardır. Kerpiçten oyulmuş dış duvarlarda iç duvarlar gibi dekore edilmiştir.

Duvarlarda oyulmuş ejderha figürü nedeniyle burası “Ejderha Tapınağı” olarak da bilinir. Ama en çok kullanılan figür: “Arco Irıs” yani “Gökkuşağı”dır.

Peru Chan Chan Huaca del sol
Peru Chan Chan Huaca del sol

 

Huaca del Sol ve Huaca de la Luna

Huaca del Sol ve de la Luna: Moşe nehri ve Ay Tapınağına yürüme mesafesinde, sol bölümde basamaklı bir platform üzerindedir. Bu platform: 228 metre uzunluğunda ve 136 metre genişlikte, 18 metre yüksekliktedir. Üzerinde beş teras vardır.

Huaca de Sol: idari merkez ve Huaca de la Luna ise bir tören merkezi olarak görev yapmıştır. Bunların arasında: evler, geniş caddeler, sokaklar, koridorlar ve plazalar bulunur. Burada: Moche yüksek, siyasi, dini, ekonomik ve sosyal organizasyonları bulunduğu anlaşılmaktadır.

Huaca de la Luna: güçlü farklı evrelere göre, üst üste tapınaklardan oluşmaktadır. Bazı duvarlarda görülen, çok renkli duvar resimleri: tanrı Ai-apaec’i temsil etmektedir. Hemen del Sol’un yanında küçük bir tepenin yamacında, 21 metre yüksekliktedir.

Tepenin üst kısmında: duvarlarda savaşçıları sembolize eden figürlerin bulunduğu bir oda görülür. Bu resimlerde kullanılan renkler: kırmızı, mavi, beyaz, siyah, sarı, pembe ve kahverengidir.