Trabzon Sürmene

Trabzon Sürmene

Trabzon’un en meşhur ilçelerinden biridir. Güzelliği ve yeşilliği ile öne çıkar. Piçaklaruyla ünlü.

 

ULAŞIM

Sürmene: Trabzon ve Rize illerinin tam ortasında. Her iki ile, yaklaşık 35 km. uzaklıktadır.

Trabzon Sürmene

TARİHİ

Tarihi süreç içinde, Sürmene bölgesindeki ilk yerleşimin, bugünkü Konakönü yöresinde olduğu biliniyor. Bunun dışında: 1873 yılındaki Rus işgali var.

Sürmene’nin tarihi süreç içindeki ismi ise: “Humurgan” Fakat, daha sonraki dönemlerde, yörenin gerek doğal güzellikleri ve gerekse hava ve suyunun gayet temiz ve iyi olmasından dolayı, buraya güzellik anlamına gelen “Sürmene” ismi verilmiş.

Trabzon Sürmene

GENEL

Evet, Sürmene’de, sahilde yerleşimi mümkün kılacak düzlükler çok az. Bu nedenle, tarım arazisinin yetersizliği nedeniyle, İlçede, ticaret ve sanat gelişmemiş. Yine de: ilçede, fındık ve çay tarımı başı çekiyor.

Sürmene denilince, akla bıçak geliyor. Günümüzde, Soğuksu Mahallesinde, sayıları az da olsa, bıçak imalatını sürdüren tezgahlar var. Bu el tezgahlarının yanı sıra, Sürbısa denilen bıçak fabrikası kurulmuş ve meşhur Sürmene bıçakları, seri olarak bu fabrikada üretiliyor ve satışa sunuluyor.

Bu bıçaklar: sivri uçlu ve oluklu yapılıyor. Özellikle, gençler tarafından, bir delikanlılık sembolü olarak taşınan Sürmene bıçakları, 1952 yılında, suç aleti kapsamına alınıp, üretimi ve satılması yasaklanmış. Bu esnada, Sürmene’de 250 civarında ev imalathanesinde üretiliyormuş.

Karadeniz insanının silaha düşkünlüğü ve silah imalatına yatkınlığı bilinen bir gerçek. Sürmene, tarih boyunca, silah imalatında ileri düzeyde olmuş. Burada yapılan silahlar, İstanbul ve diğer birçok yerde pazarlanmış. Eski çakmaklı tüfekler ve tabancalar, bölgede imal edilerek, çevre yörelere pazarlanmış. Laz yapısı diye isimlendirilen bu silahlar, Anadolu’nun silah ihtiyacını uzun süre karşılamış.

Bu arada. Sürmene’de bir fakülte var. Karadeniz Teknik Üniversitesine bağlı, Deniz Bilimleri Fakültesi, 1982 yılında kurulmuş ve 1984 yılında, Balıkçılık Teknolojisi Mühendisliği Bölümü olarak öğrenime başlamıştır. Fakültede: balıkçılık ve denizcilik sektöründe hizmet verecek mühendisler yetiştiriliyor.

NE YENİR

Sürmene’de özellikle tatmanızı önereceğim yiyecek: Sürmene Peynirlisi. Özel bir peynir ile ve bol tereyağı kullanılarak yapılıyor ve sıcak olarak servis ediliyor. Bir çeşit pide türü. Mutlaka tatmalısınız.

Trabzon Sürmene

NE SATIN ALINIR

Sürmene’de, mutlaka bıçak almalısınız. Buranın bıçakları, çakıları ve tahta kaşıkları çok ünlü.

GEZİLECEK YERLER

Trabzon Sürmene Memişağa Konağı

MEMİŞAĞA KONAĞI

İlçenin Balıklı köyünde bulunuyor. 18.yüzyılın sonlarına doğru yapıldığı sanılıyor. Yörede hüküm süren ve etkili olan bir ağa evinin özellikleri var. 2 katlı, birinci katının duvarları: yontma taştan işlenmiş. Dışa taşan saçaklar yardımıyla, cepheler yağıştan korunmuş. Trabzon yöresinin en güzel ağaç işlemeciliği örneklerini burada görmek mümkün.

Konağın üç giriş kapısı var.

Evet, tarihi konak hemen Karadeniz Sahil Yolunun kenarında. Burada kısa bir mola verebilirsiniz. Bu sırada hem konağı gezebilir, hem de ÇAYKUR’un burada açtığı satış yerinden: alışveriş yapabilirsiniz. Ayrıca: konağın bahçesinde, yorgunluk çayı da içebilirsiniz.

ÇAMBURNU

Dünyada, yalnızca Çamburnu isimli burada, çam ağaçları, denize sıfır ölçüsünde yetişmektedir. Ayrıca: bu bölgeye mavi bayrak verilmiştir. Burası: ilçenin bir mesire yeri olarak öne çıkıyor. Yolun alt tarafında, denize girmek ve yolun üst tarafında piknik yapmak, mangal yakmak mümkün.

Trabzon Yomra

Trabzon Yomra

 

Trabzon’a çok yakın, hemen dibinde, sanki bir mahallesi gibi. Dolayısı ile, Trabzon ile iç içedir.

Merkezde yani İlçe merkezinde görebileceğiniz herhangi bir turistik yer yoktur. Turistik yani gezilmesi gereken yerler, özellikle Osmanlı döneminden kalma kalıntılar köylerdedir.

Yomra’nın en önemli özelliği: burada muhteşem inşaat faaliyetlerinin sürdürülmesidir. Çünkü: burada sanki bir Arap şehri kurulmaktadır. Şeyhin yaptırdığı lüks otele “Arap şehri” deniliyor.

Çünkü sadece bir otel binasından öte, tam bir yapılar kompleksidir, içinde yüzme havuzundan tutun alışveriş merkezine kadar her şey var ve burası gerçekten bir şehir gibi inşa edilmiş ve edilmeye devam edilmektedir.

Araplar: buradan ev ve devre mülk alıyorlar veya ev kiralıyorlar. Çünkü Araplar, otel yerine evde kalmayı tercih ediyorlar. Hemen tepenin üst tarafına doğru yapılan yapılar, son 3 yıl içinde tamamlanmıştır.

Çünkü “Kıyı Sahil Kanunu” değişince, kıyı boyunda yüksek katlı binaların yapılması mümkün olmuş ve bu durum özellikle Yomra’da yoğun olarak kullanılmıştır. Hepsi deniz gören, çok katlı binalar, rezidanslar inşa edilmiş ve bir taraftan hala inşa edilmeye devam edilmektedir.

Buna bağlı olarak: burada çok sayıda Arapça tabela göreceksiniz. Hatta: oteller ve  restoranlarda Arapça konuşan personel bulunuyor. Arapça biliyor diye, Afrika’dan bile buraya çalışmaya geliyorlar.

ULAŞIM

Trabzon il merkezine, 15 km. uzaklıktadır. Tipik, Doğu Karadeniz iklimi görülüyor. Ancak: arazi yapısı, deniz kıyısından iç kesimlere doğru yükseldikçe, iklim farklılıkları görülür.

Her 100 metre yükseklikte, sıcaklık 0.5 derece düşer. Yani: Ocak ayında, Yomra ilçe merkezinde sıcaklık 10 derece iken, Sırhanlı Yaylasında, sıcaklık, sıfırın altına düşer.

 

TARİHİ

Yörenin tarihi incelendiğinde: Hitit, Asur, İskit, Makron, Kimri, Amazon, Kloh gibi Türk topluluklarının bölgede yaşadıkları görülür.

Bu tarihi süreç içinde: elbette, Trabzon merkezli kurulan Pontus ve Bizans yerleşimleri de görülür. Ancak, bu bölgeye ilk yerleşenlerin, Kafkas taraflarından gelen bir ırk olduğu düşünülmektedir.

1461 yılından sonra, Fatih Sultan Mehmet’in tüm bu yöreleri ele geçirmesi ile, bölgede Osmanlı egemenliği görülür.

Tarih boyunca, birçok topluluğa yurt olmuş olan İlçe, uzun zaman Trabzon bünyesinde kalmıştır. Uzun yıllar: Trabzon’un tüm tarımsal ihtiyacı, buradan karşılanmıştır. Özellikle: armut, elma, fındık, kiraz, kara yemiş, üzüm, incir başta gelmektedir. Bunları niye yazıyorum? Gerçekten, bu meyveler, yörede büyük önem taşıyor.

17.yüzyılda, buradan geçen Evliye Çelebi, notlarında, burada gördüğü meyveler hakkında, şunları yazmaktadır.” Yiyeceklerinden, meyveleri, bilhassa kiraz, armut, elma, üzüm gayet nefis olur.” Gezgin bunların yanında,” Levrek balığı, kefal balığı gayet lezzetlidir.

Fakat, bunlardan en önemlisi: ticaretinin yapıldığı hamsi balığı vardır. Bu balık: Hamsin’den çıktığı için, bu adı almıştır.”

Evet, tüm bunların yanında: yakın geçmiş tarihi süreçte, Yomra’nın acı günlerinden biri yaşanır. 4 Nisan 1916 tarihinde, Rus donanması denizden karayı top atışına tutarak yakıp yıkar. Bunun üzerine, halk iç kesimlere kaçar.

Ancak, bu defa da, Ermeni ve yerli Rum milislerinin kahpe saldırılarına maruz kalırlar. Tüm bu olaylar, yöre insanının, muhacir olmasına ve bölgeden göçmesine neden olur.

1917 yılında, Rus Bolşevik isyanı sonucu, işgalci Rus birlikleri, yöreden çekilmeye başlarlar. 24 Şubat 1918 tarihinde ise, yöre, işgalden kurtarılır. Ancak; yörede yaşanan kısa süredeki tahribatlar, kolay kolay unutulur gibi değil.

Günümüzde: yaylalara ve merkezden uzak yerleşim birimlerine gidildiğinde: isimsiz, sayısız mezarlar, boş mermi kovanları, tüfek parçaları, insan kemikleri görmek mümkün. Rus işgali sırasında: en büyük çatışmanın: Sulaklı Yaylasının güneyinde bulunan “Çataltepe” mevkiinde yapıldığı söyleniyor. Burada: binlerce Türk askeri şehit olmuş ve gömülmüş.

Trabzon Yomra

GENEL

İlçenin ilk adı: “Durana” dır. İlçede yetişen bir tür elma olan “Yomra” elmasının adından ötürü, bu isim, zamanla “Yomra” olarak değiştirilmiş ve günümüze ulaşmıştır. Fındık, tüm yakın çevrede olduğu gibi, burada da tarımın ana metasıdır. Yani: ilçedeki tarımın ağırlığı, fındık üzerinedir. Bunun dışında: kivi ve ceviz yetiştiriliyor.

 

NE YENİR

Buraya has, başlıca yemekler şunlardır: Kuymak, lahana çorbası, lahana huliyas, lahana dolması, lapa, herle, kavut.

Kuymak: peynir, mısır unu, tereyağı ve kaymaktan yapılıyor. Kaygana: mısır unut, yumurta ve kılçıkları çıkarılmış hamsiden, tavada kızartılarak yapılır. Hamsikuşu: Köfte şeklinde yapılır. Kavut: mısır veya buğday unu örtülerek elde edilen undan yapılan bir tür yemek.

GEZİLECEK YERLER

TEPEKÖY KALESİ

İlçenin en büyük tarihi kalıntısıdır. Kale: Oymalı tepe ve Özdil vadisine hakim bir tepe üzerinde kurulmuştur. Yomra’nın tek kalesidir. Ancak, günümüzde tahrip olmuş olarak görülmektedir.

Kalenin yapımında: Horasan kaynağı denilen bir madde kullanılmıştır. Söylentilere göre: Cenevizliler döneminden kalmadır.

OSMANLI ESERLERİ

Yomra’da Osmanlılar döneminden kalma, özellikle birçok çeşme yapısı, özellikle köylerde görülmektedir.

Trabzon Yomra Kemerli Köprü

KEMERLİ KÖPRÜ

Osmanlılar zamanından kalmadır. Govlagoz Yaylasındadır. Ulaşımı sağlamak için yapılmış taş köprü, halen sağlam olarak durmakta ve yöre halkına hizmet vermektedir.

Trabzon Yomra Şana Limanı

ŞANA LİMANI

Yomra sahillerinde, ilçenin limanının bulunduğu bir yer.