Etiket: güveç

Bursa Büyükorhan, il merkezi olan Bursa’ya 81 km uzaklıktadır. Büyükorhan, Orhaneli arası uzaklık: 36 km. Büyükorhan, Harmancık arası uzaklık: 38 km. Büyükorhan, Balıkesir arası uzaklık: 125 km.

Büyükorhan, Kütahya arası uzaklık: 123 km. Evet, ulaşım denince, Büyükorhan ilçesinden tren geçiyor ve burada “Piribeyler” tren istasyonu bulunmaktadır. Büyükorhan ilçe merkezi ve yörede yaşayanlar: 1935 yılından bu yana, trenle Kütahya, Balıkesir, Eskişehir, Ankara ve İzmir şehirlerine gidebiliyorlar. (Bursa il merkezi hariç)

TARİHİ

Büyükorhan, Orhaneli İmparatoru Adriyanus tarafından kurulmuştur. Aynı dönemde, yörede Adırnas Mabeti ve Okulu yapılmıştır. Tarihi kaynaklar incelendiğinde: ilçe, önceleri İmparator Adriyanus ve sonraları ise Orhan Bey tarafından av sahası olarak kullanılmıştır. Orhaneli ilçesi açılınca, Büyükorhan çevresinde de yerleşim başlar.

Yerleşenler ise, Oğuz boyuna bağlı Kayı Aşireti üyeleridir. Göktürk devleti yıkıldıktan sonra, Oğuz Boyuna bağlı Kayı Aşireti, Orta Asya’dan göç ederek, Selçukluların bulunduğu Anadolu’ya gelirler. Anadolu’da ilk olarak “Bitlis” yöresine yerleşirler. Ancak yapılan bir savaşta yararlılık göstermeleri üzerine, Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubat: kendilerine Domaniç ve Bilecik yöresini yurtluk olarak verir.

Çünkü, amacı: Selçuklu’nun Bizans’a karşı sınırlarının korunmasıdır. Zamanla buralara yerleşenlerden Eskiköy ve Hallar mevkilerinde kalan “Karakeçili obaları” tarafından yöreye “Orhan Bey” ismine atfen “Orhan-ı Kebir” ismi verilmiştir. 1944 yılında, Büyükorhan, Orhaneli’ne bağlı bir nahiyedir. 1967 yılında belde olur ve 1987 yılında ilçe statüsü kazanır.

GENEL

Marmara bölgesinin şirin ve ormanlarla kaplı yeşil bir ilçesidir. Engebeli ve dağlık bir arazi yapısına sahiptir. İlçe deniz seviyesinden 830 metre yüksekliktedir. Yükseklik nedeniyle serin dağ iklimi vardır. Yörede Marmara bölgesinin iklim özellikleri görülür.

Buna bağlı olarak yazları sıcak ve kurak, kışları ise soğuk ve yağışlı geçer. İlçenin güneyinden “Aliova çayı” geçer. Tarımsal sulama amaçlı, iki tane gölet bulunur. Yörede yaşayanların en önemli geçim kaynağı: tarım ve hayvancılıktır.

 

OSMAN DEDE’Yİ ANMA ETKİNLİKLERİ

Osman Dede: 16-17’nci yüzyıllarda yaşamıştır. Uzun yıllar Yazıcıoğlu Beyin hizmetkarı olarak bulunmuştur. Zamanında yerli halk tarafından çeşitli kerametleri olduğu rivayet edilir. Mezarı: Büyükorhan merkezinde Armutçuk Mahallesindeki cami bahçesindedir. Büyükorhan Belediyesi tarafından, her yıl Mayıs ayı içinde, Armutçuk Mahallesinde “Osman Dede’yi Anma Etkinlikleri” düzenlenir.

 

BÜYÜKORHAN CUMA PAZARI

Yazıcıoğlu Bey: hizmetleri karşılığında Osman Dede’ye, “dile benden ne dilersen” der. Bunun üzerine Osman Dede, “üç suyun birleştiği yere bir Pazar yaptır” der. Bunun üzerine, Yazıcıoğlu Bey: 16’ncı yüzyılda bugünde bulunduğu yere bir Pazar yaptırır. Söylentilere göre: pazarda bulunan yapıların inşaatı sırasında kullanılan malzemeler hiçbir zaman bitmez, halk arasında bu durum Osman Dede’nin kerameti olarak anlatılır.

Cuma pazarı: 1990 yılına kadar bölgenin en önemli hayvancılık ve ticaret merkezi olmuştur. Pazarda bulunan “Tahal” (Ticaret Merkezi) Büyükorhan Belediyesi tarafından restore edilmiş ve günümüzde halen esnaflar tarafından kullanılmaktadır. Evet, kimileri buraya hayvan almaya gelirken, kimileri de sadece yemek yemeğe geliyorlar.

Hayvan pazarı kurulan yerdeki kapalı alan ise, etin en lezzetli halinin ziyaretçilere sunulduğu mekanları barındırıyor. Kapalı alanda kurulan güveç ve saç kavurma tezgahları, muhteşem lezzetler sunuyor.

Özellikle kavurmacılık, dededen toruna geçen bir meslek gibi günümüze ulaşmıştır. En büyük özellik, satılan etlerin tamamı, burada yetiştirilen ve doğada beslenen kuzuların etleridir. Yani, asla suni yemle beslenmiyorlar.

Sizde bir Cuma günü, burayı ziyaret ederseniz, mutlaka yöresel lezzetlerden saç kavurma ve güveç yemeğini tadınız.

GÖRECİK YAYLASI YÖRÜK VE TÜRKMEN ŞENLİKLERİ

Her yıl Haziran ayının ikinci haftasında Büyükorhan Belediyesi tarafından yaylada şenlik düzenlenir.

 

BÜYÜKORHAN MESLEK YÜKSEK OKULU

Uludağ Üniversitesine bağlıdır.

NE YENİR

Buralara yolunuz düşer ve yöresel lezzetlerden tatmak isterseniz, başlıca önerim “güveç” ve “melke köftesi” olacaktır. Melke köftesi: bir tür mantar çeşidinden yapılan kızartma türü yemektir.

GEZİLECEK YERLER

 

BÜYÜKORHAN BARAJ GÖLÜ

İlçe merkezinde Cuma pazarına 200 metre uzaklıktadır. Cuma deresi üzerine, sulama amacıyla 1986-1992 yılları arasında inşa edilmiştir. Akarsu yatağından yüksekliği 37 metredir. Baraj gölü, manzarası ve çevresinin ağaçlık olmasıyla yaz aylarında piknik yapmak için yoğun tercih edilir. Ayrıca balık tutmak da mümkündür.

 

DERECİK BAZİLİKASI

İlçe merkezine 7 km uzaklıktaki Derecik köyündedir.

Buranın bulunmasının ilginç bir hikayesi var. Ülkemizde ibret olması açısından bu hikayeden söz etmek istiyorum. Derecik köyünde, Mehmet Ferik isimli bir şahıs, arazisinde bazı kişilerin kaçak define aradıkları ancak define yerine renkli taşlar bulduklarını öğrenince durumu yetkililere haber verir.

Bunun üzerine, Bursa Müze Müdürlüğü tarafından 2001 yılında mozaiğin bulunduğu alanda sondaj kazı çalışması başlatılır. Ancak, mozaiğin 5 x 5 metrelik alandan daha büyük olduğu anlaşılınca kazı alanı genişletilir. Ancak yine de mozaiğin bitim yeri bulunamaz.

Bunun üzerine kazı alanı genişletilir, üç hafta süren çalışmanın ardından, bulunan mozaiğin, bazilikal planlı bir kilisenin taban döşemesi olduğu anlaşılır. Bölgede böyle bir kilisenin varlığı daha önceden bilinmemektedir.

Evet, araştırmalar sürdürüldüğünde: kilisenin 10 x 21 metre ölçülerinde olduğu tespit edilmiştir. Ancak, kilisenin boyutlarından daha önemli olan, taban döşemesi mozaikleridir ve bunlar birinci sınıftır.

Mozaik: opus tesselatum tekniği kullanılarak, küp biçimli renkli taşların bir araya getirilmesiyle oluşmuştur. Mozaikte “sanat, estetik ve mühendislik bilgileri üst seviyelerdedir. Geometrik desenler üç boyutlu yapılmıştır ve inanılmaz güzelliktedir.” Ancak her bölüm, diğerinden farklı desenle bezenmiştir. Zeminin tümünde geometrik desenler hakimdir.

Ancak: ayrıca haç, dama, baklava, saç örgüsü, çarkıfelek ve antrolak gibi motifler ve keklik ile tavus kuşu figürleri, sarmaşık yaprakları işlenmiştir. Desenleri oluşturan renkler: lacivert, beyaz, kırmızı, zeytuni ve sarıdır. Bazilikadaki mozaikler, İznik yöresinde bulunan ve konsül toplantılarının yapıldığı Ayasofya kilisesinde bulunan mozaiklerle büyük benzerlik gösterir. Yani, aynı kişi tarafından yapılmış olmalıdır.

Gelelim yapının durumuna

Mozaikler iyi korunmuş olmasına rağmen, yapının yöresel taşlar kullanılarak yapılan beden duvarları yıkılmıştır. Yapının çatısının ahşap olduğu tahmin edilmektedir. Yapının iç yüzeyi, renkli sıva ile kaplanmıştır.

Beden duvarları yanında, bu duvarlara bağlantılı başka duvar kalıntıları da tespit edilmiştir. Bunların, kilisenin ek binalarına ait olabileceği ve böylece kilisenin bir manastır kompleksi olabileceği düşünülmektedir.

Daha da ilginç olanı, mevcut mozaik döşemenin yaklaşık 50 cm altında, başka bir döşeme bulunmasıdır. Bu durum, mozaik tavanlı kiliseden önce burada başka bir kilise olabileceğini kanıtlar. Bu ilk kilisenin MS 4’ncü yüzyıla ait olduğu düşünülür, mozaik tabanlı kiliseden daha küçüktür ve tabanı kiremit plakalarla kaplıdır. Kiremit döşemenin çıktığı sondajda, Roma dönemine ait (MS 2’nci yüzyıl) bir adak steli yani üstü yazılı taş bulunmuştur.

Adak steli üzerindeki yazıtlarda “Zeus Anabatenos” ve “Zeus Kersellos” isimleri yazılıdır. Yani, burası “Zeus” kültüne aittir. Kiliseler yapılmadan önce, burada Zeus tapınağının bulunduğu düşünülmektedir. Elde edilen bilgilere göre, manastır, MS 2’nci yüzyıldan 9’ncu yüzyıla kadar dinsel amaçlarla kullanılmıştır.

Yapıldığı dönemde, manastırın, Hıristiyanlığın Doğu Roma İmparatorluğu tarafından resmi din olarak kabul edilmesinden sonra yapılan ilk kilise olması ihtimali yüksektir. 9’ncu yüzyıldan sonra ise gerek bölge ve gerekse manastır terk edilmiştir.

Halen buradaki kazılar İsviçre Lozan Üniversitesi tarafından yürütülmektedir. Bu kazı çalışmalarında özellikle iyi korunmuş olan mozaiklerin tamamı ortaya çıkarıldığında, ilgili bazilikanın Bursa’da yeni bir ziyaret odağı olacağı düşünülmektedir.

 

GÖRECİK YAYLASI

İlçe merkezine 6 km uzaklıktadır. Yayla: eşsiz doğası ve temiz havasıyla, bitki örtüsüyle uğrak yeri olmuştur. Yayla: Orman İşletme Müdürlüğünden kiralanmış olup işletmesi Büyükorhan Belediyesi tarafından yapılmaktadır. Yaylada, Büyükorhan Belediyesi tarafından her yıl Haziran ayında, Türkmen ve Yörük Şenliği düzenlenir.

Şenliğin amacı: yaylanın ve yöre kültürünün tanıtımı ve yörenin gelişmesine yardımcı olmaktır. Yayla, aynı zamanda, yılın belli dönemlerinde, farklı guruplar tarafından kamp alanı olarak kullanılmaktadır. Son birkaç yıldır, Bursa Enduro Motosiklet Festivali, bu yaylada yapılmaktadır.

 

DÜĞÜNCÜLER HAMAMLARI

İlçe merkezine 20 km uzaklıktaki Düğüncüler köyündedir.

Köyde bulunan hamamlar Emet çayının hemen kenarındadır. Ancak Emet çayının bir kıyısı Bursa Büyükorhan ilçesi sınırlarında, diğer kenarı ise Balıkesir sınırları içindedir. Ancak kaplıca hamamları, Bursa sınırları içindedir. Dereden karşıya geçişler, el yapımı sallarla sağlanıyor.

Sıcak suyun çıktığı alan, ormanlarla kaplıdır. Ziyaretçiler, doğal havuzlardaki kaplıca hamamlarında şifa ararken, piknik yapıp derede balık tutabiliyorlar. Derenin içinden çıkan sıcak su: başta cilt hastalıkları olmak üzere çeşitli hastalıklara iyi geliyormuş. Kalmak için ise, bungalov evler bulunmaktadır.

 

BURUNCA KANYONU VE KAYA DERESİ

Büyükorhan sınırlarından geçen ve Kemalpaşa’ya doğru giden Emet Çayı’nın, Büyükorhan sınırları içinde kalan kısmı olan 30 kilometrelik bölümde, rafting yapılır. Rafting dışında, ayrıca 4 kilometrelik bir yürüyüş parkuru bulunur. Burası ilçe merkezine yakındır ve kamp alanı olarak kullanılır.

 

BAYINDIR MAĞARASI

İlçe merkezine bağlı Bayındır köyü yakınlarında İnkıran mevkiindedir. Mağaranın yolu yok, bu yüzden burayı görmek isterseniz, Bayındır köyünden yerel rehber almanızı öneririm, yoksa bulamazsınız. Mağaranın içinde de yol ve ışıklandırma yok, yanınıza fener almalısınız. Ayrıca mağaranın içinde yarasalar var, buna da hazırlıklı olmakta yarar var, yani korkmamalısınız.  

Mağaranın uzunluğu yaklaşık 1 kilometredir. Genişlik ise 10-15 metredir. Mağara içinde hava sirkülasyonu vardır ve herhangi bir ekipman kullanmadan mağaranın içinde gezinmek mümkündür. Halen mağaranın içinde 700 metreye kadar yürüyerek gezinmek mümkündür.

Mağarada bulunan sarkıt ve dikitler eşsiz güzellikleriyle ilgi çeker ve hatta Damlataş mağarasına benzetilir. Son bir not, mağara astım hastalığı tedavisinde etkilidir.

Orhaneli tanıtımı.

Harmancık tanıtımı.

Balıkesir tanıtımı.

Bursa tanıtımı.