Ukrayna Kırım Sivastopol Akyar

Ukrayna Kırım Sivastopol Akyar

Şehrin eski ismi “Akyar” olarak geçmektedir. Çevredeki diğer şehirlere göre, daha modern görünümlüdür. Coğrafi olarak: Kırım yarımadasının güneybatı ucunda bulunmaktadır. İlginç olan şu ki: burası, Ukrayna’da, bölgesinde bulunduğu Kırım Özerk Cumhuriyeti içinde sayılmıyor, daha genel anlamda, burası ayrı bir birim.

Nedeni ise, Rus ve Ukrayna Donanmalarının yani deniz kuvvetlerinin burada üslerinin bulunuyor olması ki, aşağıda daha ayrıntılı bilgi vereceğim. Çünkü: bu konu, bölgenin turizm potansiyeliyle doğrudan bağlantılı, buraya uzun yıllardır yabancı ziyaretçi girmesine izin verilmiyordu.

Son yıllarda, bu konuda daha esnek olmaya ve bölgeye yabancıların yani turistlerin girmesine izin verdiler. Öyle bir durum var ki: burada yaşayan yaklaşık 350 bin kişilik nüfusu, Kırım nüfusuna dahil etmiyorlar. Bölgenin kıyı bölümü, genellikle kayalık ve küçük ve doğal koylardan oluşmaktadır ki bölgede yaklaşık 30 civarında koy bulunmaktadır.

Bu şehirde: Tatar nüfus nispeten azdır. Çünkü: nüfusun % 97’lik bölümü Rus’tur. Bu yüzden, sık sık, şehir halkı Rusya’ya doğrudan bağlanma düşüncelerini gündeme getirirler. Çünkü: görüldüğü gibi, şehirdeki büyük çoğunluk Rus ve burada bulunan Tatarların oranı: yalnızca % 1 kadardır. Zaten: yukarıda da belirttiğim gibi: Rus ve Ukrayna Deniz Kuvvetleri Donanmasının üssü: bu şehirdedir. Ünlü Sovyet Donanması: şehirdeki haliçte konumlanmıştır.

Hatta: körfezin iç bölümünde: birçok savaş gemisinin demirlediği görülür. II. Dünya Savaşından sonra: bu şehre özel bir statü verilmiş ve Moskova’daki merkezi yönetime bağlanmıştır. Hatta: Sovyetler Birliğinin dağılmasının ardından: şehir için, Rusya ve Ukrayna arasında anlaşmazlıklar yaşanmıştır.

1994 yılında: Sivastopol Meclisi: Ukrayna Donanmasının şehri terk etmesi ve Rus Donanma üssünün şehirde kalmaya devam etmesi yönünde karar almıştır. Uzun süren müzakerelerin ardından ise: 1997 yılında: Ukrayna ve Rusya arasında imzalanan bir anlaşma sonucunda: Sivastopol şehrinde bulunan deniz üssünün bir bölümü: 20 yıllığına 100 milyon dolara Rusya’ya kiralanmıştır.

Sözleşme: bölgede Rus yanlısı hükümetin başa gelmesi üzerine: 2061 yılına kadar uzatılmıştır. Evet: konumuz turizm ve şehrin gezilecek yerleri, ancak bu şehirde, yukarıda söz ettiğim donanma konusu; buranın en önemli ve hassas durumunu yansıtmaktadır. Hatta: bu donanma üssü ve gizlilik nedeniyle, 1995 yılına kadar şehre yabancı uyrukluların girmesi yasaklanmasına rağmen, sonradan bu yasak kaldırılmış ve günümüzde şehir turist akınına uğramaktadır.

Yılda, ortalama 500 bin turist şehri ziyaret ediyormuş. Hatta: savaş gemilerinin bağlı bulunduğu limanın: Avrupa’nın en iyi haliçlerinden biri olduğu, derin olması nedeniyle, her türlü geminin kıyıya bağlanabildiği ve Rus ve Ukrayna donanmasına bağlı bu gemiler arasında: limanda ve körfezde turistik amaçlı gezilerin düzenlendiği görülüyor.

Ukrayna Kırım Sivastopol Akyar

TARİH

Şehir: ilk olarak 1783 yılında bir deniz filosunun konuşlanması için kurulmuştur. 1784 yılında ise, Çariçe II Catherine: şehirde bir kale inşa edilmesini emretmiştir. Bu önemli deniz üssü: tarihi süreç içinde daha sonra önemli bir ticari liman haline gelmiştir. Şehir ilk kurulduğunda, ismi “Akhtiar” iken, 1826 yılında şehrin ismi “Sivastopol” olarak değiştirilmiştir.

Sivastopol şehri: 1854-1855 yılları arasında: İngiliz-Fransız-İtalyan ve Türk donanmaları tarafından kuşatılmıştır. Bu kuşatma ve Kırım savaşı, 11 ay sürmüştür. Ruslar: kuşatma sırasında, kaleyi terk etmişler ve kuzey bölümden kaleyi tahliye etmişlerdir. Kuşatma yapan askeri güçler: kaleye girdiklerinde, yalnızca, eski görkemli şehrin kalıntıları ile karşılaşmışlardır.

Kuşatma öncesinde, şehirde, düzgün imarlı 43 bin nüfuslu bir yapılaşma var iken, kuşatmanın ardından yalnızca 14 bin binanın ayakta kaldığı söyleniyor. 1941-1942 yılları arasında ise, şehir bu kez: Almanlar tarafından yoğun bombardımana maruz bırakılmıştır.

1942 yılında, 250 günlük kuşatmanın ardından, şehir Almanlar tarafından ele geçirilmiştir. 9 Mayıs 1944 tarihinde, bu kez, Sovyet Kızıl Ordusu tarafından Alman işgalinden kurtarılmıştır. Sovyet döneminde: şehir “kapalı şehir” olarak öne çıkmıştır.

Çünkü: şehirde Rus donanmasının bulunması nedeniyle, buraya yurt dışından gelen herhangi birinin girmesi yasaktı. 1993 yılına gelindiğinde ise: Ukrayna ve Rusya arasında, donanmalarının bulunması nedeniyle, şehre özel bir statü verilmiştir.

 

İKLİM

Şehir iklimi ılımandır ve buna bağlı olarak Ukrayna’nın en sıcak iklim bölgesidir. Yıllık ortalama sıcaklık 15-16 derece civarındadır. Temmuz ve Ağustos ayı sıcaklık ortalaması ise, 27-28 dereceye kadar çıkar.

 

PARA

Burada Ukrayna’nın diğer yerlerinde olduğu gibi “Grivna” kullanılıyor. 100 Amerikan Doları = 18.5 Gravni yapıyor. Buna göre değerlendirme yapabilirsiniz.

 

ALIŞVERİŞ

Buraya yolunuz düşerse, bilmelisiniz ki: burada üretilen şaraplar, yüksek kaliteli ve oldukça ucuzdur. Şehir yakınlarında bulunan bazı çiftliklerde, tadarak şarap satın almak mümkündür.

 

PLAJLAR

Şehirde: 8 tane plaj alanı bulunmaktadır. Bunların başlıcaları: Altın, Zafer Park, Omega, Sandy, Güneş, Kristil ve Fiolent Ukhkuevka’dır. Bunlar: genelde çakıllıdır. Yalnızca Uckhuevka plajının yarısı kum, yarısı çakıllıdır. Deniz temiz ve sıcaktır.

Temmuz-Ağustos aylarında: deniz suyu sıcaklık ortalaması 23-25 derece arasındadır. Fiyatlar ise Yatla şehrinden ucuz olması nedeniyle, burası daha çok ilgi çekmektedir. Gelelim, ayrı ayrı plajlar hakkında kısa bilgiler vermeye:

Uchkuevha

Şehrin en iyi plajıdır. Sahil şeridi, kumlu ve çakıllıdır. Ancak burada bir düzine disko ve bar bulunmaktadır ve buraya yakın yerde konaklayanlar için, yüksek sesli müzik nedeniyle gece uyku sıkıntısı olmaktadır. Gençler için bu eğlenceli ortam tercih edilse de, aileler için pek tercih edilmez, seçim sizin.

 

Sand Bay

Burası şehrin en eski ve en küçük plajıdır. Ancak, burası mükemmel derecede temizdir, cankurtaran, doktor ve ücretsiz tuvalet bulunmaktadır. Sahilde ise ince kum bulunur ve deniz birden derinleşmez.

 

Omega

Yuvarlık körfez kıyısında bulunan ikinci en popüler plajdır ve uzunluğu 700 metreyi bulur. Deniz hemen derinleşmez ve sığdır. Bu nedenle, küçük çocuklu aileler için idealdir. Burada: su sporları da yapılabilmektedir. Bunlar arasında: katamaran, muz, tekne ve yamaç paraşütü sayılabilir. Sahilde: birkaç kafe ve bar bulunuyor.

 

Fiolent

Kıyı şeridindeki en güzel sahne buradadır. Dik yollar boyunca, denize doğru aşağıya inilerek buraya ulaşılır. Deniz temizdir. Ayrıca: burada denize girerken, orman kokusunu da hissedebilirsiniz.

Ukrayna Kırım Sivastopol Akyar

GEZİLECEK YERLER

 

Ukrayna Kırım Sivastopol Akyar

1854-1855 PANORAMA MÜZESİ

İsmi “Panorama Müzesi” olarak geçen bu müze: gerçekten burayı ziyaret edenlerin kesinlikle görmesi gereken bir yer olarak önem kazanıyor. Müzenin yeri: tarihi bulvar girişindedir. Giriş ücreti 20 Grivnası ve ayrıca fotoğraf çekmek isteyenler için 5 Grivnası dir. Müzenin bulunduğu bina: anayol üzerinde ve park içinde bulunmaktadır.

Müzenin bulunduğu binanın dışı motifler ve resimlerle donatılmış, tarihi bir bina havasını yansıtmaktadır. Zaten bu bina: II. Dünya savaşı sırasında Almanlar tarafından bombalanmıştır. Savaş sonrasında ise, bina onarılarak bugünkü haline getirilmiştir. Binanın çevresinde: yine o döneme ve Kırım Savaşına ait birçok Rus-Osmanlı-İngiliz gemilerinden kalma çeşitli büyüklükte gemi çapaları sergileniyor.

Müzede bulunan panorama da ise: 1854 yılında yaşanan “Kırım Harbi” sırasındaki İngiliz-Fransız-Osmanlı askerleri tarafından kuşatılan Sivastopol şehri ve çevresinde yaşanan çarpışmaları ve önemli olaylar resmedilmektedir. Özellikle 6 Haziran 1855 tarihinde şehrin savunucuları ve saldırının yansımaları görülüyor.

Bu panoramayı oluşturan resimler: sanat profesörü Rubo önderliğinde yapılmıştır. Resimlerin alt uzantılarında ise: gerçek malzemeler kullanılarak, 3 boyutlu bir görünüm yaratılmıştır. Ankara Anıtkabirde de benzer bir müze bulunuyor.

Ziyaret edenler, Anıtkabir’de, Cumhuriyet tarihimizin üç önemli savaşının betimlendiği: gerek sesli ve gerekse görsel özellikler taşıyan müzeyi hatırlayacaklardır. Panorama da, işte böyle bir müzedir.

Resimler: toplam 115 metre uzunluk ve 14 metre genişliktedir. Evet: müzenin hemen girişinde çeşitli fotoğraflar, döneme ait giysiler ve çeşitli objeler sergileniyor ancak resim bulunan bölüme geldiğinizde, gözlerinize inanamayacaksınız, muhteşem bir panorama resmi yapılmış, bu kadar ince ayrıntı düşünülerek yapılmış, muhteşem resim ve rehberli turlarda, rehber resimler hakkında ayrıntılı bilgi veriyor. Ancak diğer ilginç bir husus: daha önce de belirttiğim gibi, Ruslar, bu ve takip eden Alman kuşatmasının ardından, şehri teslim ediyorlar, ama buradaki panorama müzesinde, kuşatmalarda başarılı olmuş gibi gösteriliyorlar.

Müzenin bahçesinde: Sivastopol şehrinin muhteşem bir manzarasını izleyebilirsiniz. Ayrıca, yine müzenin bahçesinde bulunan park alanı içinde, kısa at turları da yapılabilmektedir.

 

KROSHİTSKOGO SİVASTOPOL SANAT MÜZESİ

1927 yılında: toplam 500 eser ile açılmıştır. Müze ziyareti yetişkinler için 15 UAH ve çocuklar için 3 UAH dır. Salı hariç haftanın diğer günlerinde açıktır.

Günümüzde, burada: Rönesans dönemine ait 8000 den fazla eser sergilenmektedir. Bunlar arasında, özellikle 19’ncu yüzyıl Rus ve Ukraynalı sanatçıların eserleri, 17 ve 18’nci yüzyıl Fransız ve Hollandalı sanatçıların eserleri önem kazanmaktadır.

Ukrayna Kırım Sivastopol Akyar
Ukrayna Kırım Sivastopol Akyar

 

NAKHİMOV ALANI

Şehir merkezindeki Nakhimov meydanında: hatıra plakalarla süslenmiş bir anıt duvar bulunmaktadır. Buradaki hatıra plakalarında: 1941-1942 yıllarındaki Sivastopol savunması dahil, Karadeniz Filosu ve sanayi parçalarında ölenlerin isimleri oyulmuştur. Bu isimlerin yanında: duvarda bulunan kompozisyonda: düşman saldırısını yansıtan bir sahne betimlenmektedir.

Meydanın ortasında ise: Ekim 1854 tarihinde, Sivastopol şehrindeki ilk savunmanın kahramanlarından ünlü deniz komutanı Amiral PS Nakhimov’un bir anıtı bulunmaktadır ki, meydan ismini bundan almıştır.

Anıtın arkasındaki “Landing Pier” merdivenlerini takip ederseniz, bu kez denize ulaşırsınız. Denizin içinde, kıyıya yakın bölümde ise: Sivastopol şehrini simgeleyen, kanatlarını açmış kartal heykelini görebilirsiniz. Yeni yıl şenlikleri, bu meydanda düzenlenmektedir.

 

ADMİRALTY ST. VLADİMİRSKİ KATEDRALİ

1888 yılında yapılan bina: klasik mimari özellikleriyle ilgi çekiyor. Şehir merkezinde bir tepede bulunmaktadır. Bizans kiliseleri tarzında, 9 kubbeli bir yapıdır. 19’ncu yüzyılın seçkin mimari örneklerinden biri olan yapı: eşsiz bir iç tasarıma sahiptir. Duvarlarında ise, hiçbir simge bulunmamakta, yalnızca duvarlarda bulunan mermer plakalarda: şehri savunurken şehit olan kahramanların isimleri yazılıdır.

Ukrayna Kırım Sivastopol Akyar

PETER VE PAUL KATEDRALİ

Şehir merkezinde, Lunacharsky sokakta bulunan bu dini yapı: 19’ncu yüzyılın ikinci yarısında yapılmış olup Kırım Mimarisinin en önemli örneklerinden birisidir. Eski Yunan tarzında yapılmıştır ve Atina şehrindeki Pantheona benzemektedir. 1844 yılında kutsanan kilisenin girişi: Havariler Peter ve Paul’un mermer heykelleriyle süslenmiştir. Günümüzde, burada bir de kültür merkezi bulunuyor.

Ukrayna Kırım Sivastopol Akyar

ONİKİ HAVARİLER KİLİSESİ

Kirov caddesinde bulunan kilise: 1357 yılında Cenevizliler tarafından bölgede yapılan ilk yapılardan birisidir. Böylece: 12 Havariler Kilisesi olarak kullanılan yapı: Kırım bölgesinin en eski Ortodoks kutsal yerlerinden biri olarak kabul edilmektedir ve günümüze kadar gayet iyi korunarak gelmiştir. Ancak, günümüzdeki kilisenin duvarları incelendiğinde, bu yapının 1861 yılından kalma olduğu belirleniyor. 1875 yılında kilise kutsanmış ve Nicholas olan ismi, 1990 yılında 12 Havariler Saint olarak değiştirilmiştir.

Ukrayna Kırım Sivastopol Akyar

MALAKHOV KURGAN

Burası: şehrin güneydoğu bölümündedir. Burası: tarih sahnesinde iki kez gündeme gelmiştir. Birincisi: 1854-1855 yılları arasındaki İngiliz-Fransız birliklerine karşı yapılan Kırım Savunması sırasında, Rus kuvvetlerinin savunmalarında. İkinci ise: 1942 yılında, Nazi işgalcilere karşı yapılan savunma sırasında.

Günümüzde ise: Malakhov Kurgan: şehrin en çok ziyaret edilen yerlerinden birisidir. Tarih sahnesinde Sivastopollular tarafından özel bir yeri olan mekan: 1960’lı yılların başından sonra müze olarak ziyarete açılmıştır. Müze: haftanın her günü, saat: 09.30-17.00 arasında ziyarete açıktır. Çevresi bir park ile çevrilidir.

Parkın ana caddesine “Dostluk caddesi” ismi verilmiştir. Burada bulunan ağaçlar: yabancı ülkelerde bulunan Sovyet hükümet üyeleri, kozmonot ve burayı ziyaret eden çeşitli heyetler tarafından dikilmiştir. Burada görebilecekleriniz: 19’ncu yüzyıldan kalma, höyüğün üstünde bir savunma kulesi şeklindeki tahkimat. Bu tahkimatta: çatışmalarda kullanılan silahları görebilirsiniz.

Ukrayna Kırım Sivastopol Akyar

KARADENİZ FİLOSU ASKERİ TARİH MÜZESİ:

Lenin str. de bulunan ve 1869 yılında açılan müze, dünyanın en eski müzelerinden birisi olarak kabul edilir. Müze binası: 19’ncu yüzyılda inşa edilmiş güzel bir binadır. Müzede: İmparatorluktan bu yana, Rus filosunun yaşam ve günlük faaliyetlerine ait objeler sergilenmektedir.

 

 

KONT’UN QUAY

Şehir merkezinde, güney kıyısında, Nakhimov caddesinde Marina’da bulunan bu yapı: şehrin en ünlü iskelesini süslemektedir. Surlarla süslü yapı: 1783 yılında inşa edilmiş ve 1787 yılında İmparatoriçe Catherine II’nin şehre gelişi anısına çevre düzenlemesi yapılarak, kendisine ithaf edilmiştir. Yapının ismi ise: Sivastopol askeri birlik komutanından gelmektedir.

Ukrayna Kırım Sivastopol Akyar

DENİZ AKVARYUMU VE MÜZESİ

Ave Nakhimov bölgesindeki burayı ziyaret etmek isterseniz, her gün saat: 10.00-19.00 arasında açık bulunduğunu ve girişin 80 Grivinası (çocuklar 40 Grivinası) olduğunu bilmelisiniz. Burası: 1897 yılında, Güney Denizleri Biyoloji Enstitüsü binasının alt kısmında: ülkenin ilk deniz akvaryumu olarak oluşturuldu.

Bu nedenle, akvaryum, Avrupa’nın en eski akvaryumu sayılmaktadır. Bu akvaryumda, yalnızca Karadeniz deniz canlıları değil, aynı zamanda Kızıldeniz’in tropikal mercanları, Amazon, Afrika gölleri, Güney ve Doğu Asya tatlı-tuzlu su canlıları da bulunmaktadır.

 

SİVASTOPOL MERKEZ CAMİ

Günümüzde, şehirde faal durumda yani ibadete açık tek cami burasıdır. Cami: Rus Çarı III.Aleksander tarafından: 1912 yılında, Buhara Emirinin gönderdiği paralar ile yaptırılmıştır.

 

ŞEHİR DIŞINDA GEZİLECEK YERLER

Ukrayna Kırım Sivastopol Akyar
Ukrayna Kırım Sivastopol Akyar

 

BALACLAVA

Burası: rahatlıkla ve keyifle bir gün geçirebileceğiniz; Kırım yarımadasında, dağların eteklerine yuvalanmış küçük bir kasabadır. Şehir merkezinin güneydoğusunda, küçük bir körfezin her iyi yakasına kurulmuş bu antik lima kasabasına: şehir merkezinden teknelerle ulaşabilirsiniz. Ayrıca: otobüsler de var. Karadan, yaklaşık 5 km. uzaklıktadır.

Karayolu ile gitmek isterseniz, 5-8 Grivnas arasında ücret ödemeniz gerekir. Burada bulunan Ceneviz kalesinden muhteşem bir manzara izleyebilirsiniz. Öncesinde Ceneviz ticaret limanı olarak kullanılan kasaba: 1475 yılından itibaren Osmanlı egemenliğine girmiştir. Günümüzde, kalenin kalıntılarını görmek mümkündür.

Ünlü gezgin Evliya Çelebi: burasının bir zamanlar balığın bol olduğu bir yer olduğuna dikkat çeker ve isminin buna bağlı olarak verildiğini belirtir. Yani, isminin Türkçesi “Balıklı Ova” dır.

Marina bölümünde ise: 1850 yılındaki Kırım Savaşı sırasında, kuşatma yapan İngiliz gemilerinin bulunduğu yer olarak hatıralarda canlandırılıyor. Ayrıca: yine bu kasabada, güzel plajlar bulunduğunda, yaz aylarında turistler burayı denize girmek için de tercih ediyorlar.

Özellikle “Gümüş” ve “Altın” plajları ilgi çekiyor. Bunlar: kum değil çakıllıdır. Bunlara gitmek isterseniz, tekne ile 10 dakika veya karadan gitmek isterseniz, bir saat civarında dar bir yolda yürümeniz gerekir.

Kasaba merkezinde ise, 50 metre uzunluğunda bir merkezi plaj bulunuyor. Ceneviz Kuleleri ve kalesi: 1357 yılında yapılan kuleler günümüzde de görülebilmektedir ve hala heybetini muhafaza etmektedir.

Kale

3 savunma duvarı bulundurur ve ele geçirilemez bir uçurumun üstüne kurulmuştur. Kuleler ise: düzensiz dörtgen şeklindedirler. Kalenin: daha önce burada bulunan Bizans surları üzerine inşa edildiği düşünülüyor.

Tüm tahkimat: yerel taş ve harç kullanılarak yapılmıştır. 1927 yılındaki depremde zarar görmeyen yapı, son derece güvenilir olmasıyla önem kazanmaktadır. Gerek Kırım Savaşı ve gerekse II. Dünya Savaşındaki Nazi kuşatmasında, burası Sivastopollular için şehirlerinin korunduğu bir yer olmuştur.

Günümüzde burayı gezmek isterseniz, yukarıda da belirttiğim gibi muhteşem bir manzara izleyebilirsiniz, öte yandan giriş ücreti 20 Grivnas’dır. Öte yandan: burayı ziyaret etmek isteyenler: bir çok merdiven basamağı ve yamaçtan tırmanmak zorunda kalacaklarını kabul etmelidirler.

 

Deniz Müzesi

Burası: 1956 yılında, Rus Konseyi tarafından, Ukrayna’ya bağışlanmış, ancak “Soğuk Savaş” dönemi boyunca muhteşem bir şekilde gizli kalmış bir deniz üssüdür. Burada: en son olarak, 1991 yılında üretilen denizaltı denize indirilmiş ve daha sonra: 1996 yılında, Denizcilik Müzesi olarak kullanılmaya başlanmıştır.

Günümüzde: 5100 metrekarelik bir alana sahip bu büyük yer altı kompleksinde: rehberli turlarla geziliyor. Dağlar kesilerek yapılan, rıhtımla bağlantılı 600 metrelik büyük bir geçitten geçilerek girilen alandaki gezide: nükleer silah çalışma atölyeleri, derin kanallar, kilitli odalar, toplantı salonu, boş cephanelikler görülüyor. Evet: burayı ziyaret etmek isterseniz, saat: 10.00-16.45 arasında ziyaret edebilirsiniz.

Ukrayna Kırım Sivastopol Akyar
Ukrayna Kırım Sivastopol Akyar

 

 

HERSONİSSOS

Şehir merkezine 3 km. uzaklıktaki burası: Kiev Prensi Vladimir’in aynı zamanda Hıristiyanlığı kabul ettiği eski bir Yunan şehridir. Burayı ziyaret ederseniz, 20 Grivnas giriş ücreti ödemeniz gerekir. Fotoğraf çekmek için ayrıca 5 Grivnas daha ücret alıyorlar.

Ancak: burası gerçekten ilginizi çekebilecek tarihi bir açık hava müzesi gibidir. Günümüzden yaklaşık 2500 yıl önce, antik dönemde burada bir Yunan kolonisi kurulmuştur. 1827 yılında ise, bölgede arkeolojik kazı çalışmaları başlatılmıştırtır.

Günümüzde burayı ziyaret ederseniz: 1778 yılında, ele geçirilen Türk silahlarının ergitilmesi yolu ile yapılan döküm çan görebilirsiniz. Şehri çevreleyen surların uzunluğu 3.5 km. dir. Bunların genişlikleri 4 metre ve yükseklikleri 8-10 metre civarındadır.

Hatta: yüzmeyi seviyorsanız, burayı ziyaret ettiğinizde yanınızda mayonuzu götürün çünkü hemen yakınlarda güzel bir plaj bulunuyor. Evet, bölgede görebilecekleriniz:

Ukrayna Kırım Sivastopol Akyar

Bazilika

Bölgenin en önemli bazilikası olan burası: 1935 yılında kazılarak ortaya çıkarılmıştır. Buranın, muhtemelen 6’ncı yüzyılda inşa edilen bir tapınağın yerine, daha sonradan yapıldığı düşünülüyor. Yani: Hıristiyanlığın ilk günlerinden kaldığı kesindir. Bazilikanın resmi: Ukrayna banknotlarında görülmektedir.

Müze

Bölge müzesinde: 5000 den fazla obje sergilendiği söyleniyor. Bunlar arasında önem kazananlar: sikke koleksiyonu, yer mozaikleri, eski seramikler, mimari parçalar, kabartmalar ve kabartma duvar resimleri bulunmaktadır.

 

 

İNKERMAN

Şehir merkezinin hemen yanında: 13 bin nüfuslu bir kasabadır. Tarihi süreç içinde “İnkerman Muharebeleri” önem kazanmaktadır. 5 Kasım 1854 tarihinde İngiliz-Fransız birliklerinden oluşan güçlü ordu ile Rus kuvvetleri burada karşılaşmışlar ve Rus kuvvetleri yenilmiş ve ardından Sivastopol kuşatması başlamıştır. Bu savaşta özellikle: sisli hava nedeniyle, birlikler kendi inisiyatifleriyle (başlarındaki komutanların komutası olmadan) muharebeye devam etmişler ve bu nedenle bu muharebeye “Askerin Muharebesi” ismi verilmiştir.

Burada: kale harabeleri ve mağaralar ilgi çekiyor. Özellikle: kayalara oyularak yapılmış bir manastır mağara olan “Aziz Kliment” mutlaka görülmesi gereken bir yer olarak önem kazanıyor. Şehrin ismi olan “İnkerman” yani “İnşehri” de: bu mağaradan gelmektedir.

Şehirdeki: Müslüman mahallesinde ise, bir zamanlar Evliya Çelebinin notlarından anlaşıldığına göre yüksek ve sağlam duvarlı, altı kubbeli bir kale, mescit, hamam ve saray bulunuyor iken: günümüze bunlardan yalnızca bir çeşme kalmıştır.

TÜRK ŞEHİTLİĞİ:

Sivastopol şehrinden Simperofol şehrine giden karayolu üzerinde, bir de Türk Şehitliği bulunuyor. Şehitlik: 2004 yılında, Kırım Savaşının 150’nci yıldönümünde açılmıştır. Şehitlik anıtının hemen arkasında ise: Kırım Savaşında şehit düşen Türk askerlerinin anısına sembolik bir mezarlık görülür.

Ukrayna Kırım Kezlev

Ukrayna Kırım Kezlev

Kırım bölgesinin, en iyi tatil yöresi burasıdır. Burası: Simperefol yani Akmescid şehrine: 65 km. uzaklıktadır. Bu şehrin en büyük özelliği: şehirde yoğun olarak görülen “Osmanlı” etkisidir. Öte yandan: şehir, meşhur Kırımlı ozan Aşık Ömer’in doğum yeridir. “Kezlev” kelimesi anlamı “Gözleve” demektir.

Rus işgali sonunda ise, şehre “Yevpatorya” ismi verilmiştir.

Konum olarak önemine gelince: şehir, Kırım yöresindeki en önemli karayolları, demiryolları ve deniz yollarının kavşak noktasında bulunmasıdır. Hatta: şehirdeki liman: Rusya ve Ukrayna’nın en önemli ihraç limanıdır.

Şehirde: güneşin yoğun yani fazlaca görüldüğü bir iklim türü egemendir.

Evet, şehirde en dikkat çeken yapısı: Mimar Sinan tarafından yapılan bir camidir. Bu cami: Kezlev Han Camisi olarak tanınır. Bu yapı hakkındaki ayrıntılı bilgiyi aşağıda bulabilirsiniz.

Ancak: günümüzde buranın bir diğer özelliği: “Musevi Karaimler” in burada yaşıyor olmalarıdır. Bunlar: bir “Türk” kavmi olarak bilinirler ve şehirdeki ibadet mekanları “Karaim Sinagog”u olarak bilinir.

Şehrin diğer bilinen bir özelliği de çamur banyolarıdır ki, bunların şifalı olduğu söylenmektedir. Ayrıca: bir sağlık merkezi yani “Senatoryum” da bulunur. Burada: özellikle çocuk hastalıkları ve romatizmal hastalıklar tedavi edilmektedir. Hatta: dünyanın birçok yerinden tedavi olmak üzere buraya getirilen çocuklara, özellikle “yunus balıkları” ile yapılan terapi önem kazanmaktadır.

Bunların yanında, Karadeniz kıyısındaki şehrin: kumsalları ve gayet temiz denizi de önem kazanmaktadır. Bu kumlu plajlarda: özellikle çocuklu aileler denize girmeyi tercih ederler, çünkü: deniz fazla derin değildir. Evet, şehirde toplam 11 plaj bulunuyor. Bunlar arasında, Kezlev şehrinin en iyi plajı ise “Oren-Kırım” Senatoryum unun plajıdır. Şehrin en kötü plajları ise “Çayka” ve “Foton” plajlarıdır.

Ukrayna Kırım Kezlev
Ukrayna Kırım Kezlev

 

GEZİLECEK YERLER

Ukrayna Kırım Kezlev

KEZLEV HAN CAMİSİ

Bu cami: Mimar Sinan tarafından yapılması ile önem kazanmaktadır. Ancak: Mimar Sinan’ın İstanbul’da caminin planlarını hazırladığı ve caminin bir kalfası tarafından yaptırıldığı da söyleniyor.

Kırım Hanı I. Devlet Giray Han: 1552 yılında, Moskova’ya düzenlediği ve zafer kazandığı seferden dönüşünün ardından: Mimar Sinan’a bu camiyi yaptırmıştır. Cami: İstanbul’da bulunan Fatih Camisinin küçük bir benzeridir. Çünkü: Kırım Hanları: İstanbul’da gördüklerinin benzerlerini, kendi ülkelerinde yaptırmak istemişlerdir.

Evet: yapı: Kırım’da, mimari açıdan en gösterişli cami olarak bilinir. 2 minare: tam simetrik değildir ve yan duvarlara dayalıdır. Mekanın içine girildiğinde: genişlik ve ferahlık duygusu uyandırır.

Ancak: 1830 yılındaki depremde, caminin iki minaresi de yıkılır. II. Dünya Savaşında, Alman işgal güçleri tarafından: cami ve minareleri tamir ettirilmiştir. Ancak: 1944 yılında, Kırım Tatarları başka bölgelere sürgüne gönderilince, komünist yönetim sırasında, cami domuz ahırı olarak kullanılmıştır.

1970 yılına gelindiğinde ise, yeniden onarıma tabii tutulan cami: bir süre “Dinsizlik” yani “Ataizm” müzesi olarak da kullanılmıştır.

Gelelim günümüze: günümüze kadar ayakta kalabilen cami: Kırım Tatarlarının çektikleri birçok acıya tanıklık etmiştir. Cami avlusunda, sol tarafta bulunan sembolik mezar: 1918 yılında şehit edildikten sonra cesedi Karadeniz’e atılan “Numan Çelebi Cihan” a aittir.

Hemen yanında ise: babası Abdülkerim Çelebi ve dedesi Ali İbrahim Çelebi’nin mezar yerleri bulunmaktadır. Bunların yanındaki diğer kabirlerde ise, 1853-1854 yılları arasındaki Kırım Harbinde şehit düşen Türk Subaylarının mezarları görülür. 1991 yılına gelindiğinde: Cami, Kırım Tatarları tarafından teslim alınarak tamir ettirilmiş ve ibadete açılmıştır.

 

1994 SÜRGÜN ANITI:

1944 yılında sürgüne gönderilen Kırım Tatarları: 1989 yılından itibaren yeniden vatanlarına döndüklerinde, bölgedeki bütün şehirlerde, kendilerine uygulanan bu soykırımı gözler önüne sermek için “sürgün anıtı” dikmişlerdir. Bu anıtlardan birisi de, Kezlev şehrinde, Han camisinin hemen yanındaki parkta bulunmaktadır. Evet: şehri ziyaret edenler, bu anıtı da ziyaret ediyorlar.

 

TÜRK HAMAMI

Han camisinin hemen karşı sokağındadır. Kadın ve erkekler için iki bölüm olarak düzenlenen hamamın; 16’ncı yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir. Ancak, bu eser günümüze muhteşem şekilde tahrip edilerek ulaşmıştır, çünkü bu yöreye yerleşen Ruslar: hamamın mermerlerini ve tunç musluklarını sökmüşler ve kendi ihtiyaçları için kullanmışlardır.

Ukrayna Kırım Kezlev

KARAY KENESASI

Burası: yazının baş kısmında da belirttiğim gibi “Karay Türkleri” nin dini merkezidir. Hazar İmparatorluğu döneminden kalan “Musevi” Türkler: günümüzde, Kırım yöresinde yalnızca 700-800 kişi olarak yaşamaktadırlar.

Ancak: Karay Türklerinin, Kırım yöresindeki tek ibadethanesi burasıdır. Dünya üzerinde: günümüzde, toplam Karay Türk varlığının 2 bin civarında olduğu söyleniyor ki, bunlardan 50 kadarı da ülkemizde yaşıyormuş.

Günümüzde: burası aynı zamanda “Müze” olarak da kullanılmakta olup, şehri ziyaret ederseniz, burayı da ziyaret etmenizi öneririm. Niye müze: çünkü, günümüzde ayinlerini yönetecek din adamları bile kalmamış. Hatta: çoğunlukla “İbranice” alfabesiyle yazılı ve atalarından kalan yazıları bile okuyamıyorlarmış.

 

ODUNPAZARI CAMİSİ

Şehir merkezinde “Odunpazarı” semtinde: gösterişli olmayan sade bir yapıdır. Rus işgalinin ardından: burası bir kilise olarak düzenlenmiş ve günümüzde de: yapı “kilise” olarak kullanılmaktadır.

Ukrayna Kırım Kezlev

ODUNPAZARI KAPISI

Günümüzde bu kapıdan bir şey kalmamış olmasına rağmen: bilgi olması açısından birkaç kelime etmek istiyorum. Odunpazarı kapısı: Kezlev şehrinin ana kale kapısıdır ve 15’nci yüzyılın sonlarında inşa edilen kale kapısı: 1950’li yıllara gelindiğinde tamamen tahrip olmuş ve sonunda yok olmuştur. Daha sonraki tarihi süreçte ise, yaklaşık 4 yıllık çalışmalar sonucunda, Odun Pazarı kapısı yeniden yapılarak eski şehrin mimari görüntüsünün ayrılmaz bir parçası ve sembolü haline gelmiştir.

Ukrayna Kırım Kezlev

CUMA CAMİSİ-DERVİŞ TEKKESİ

Han camisinin birkaç yüz metre ilerisinde: surların içinde, eski Odunpazarı semtinde; Cuma Camisi ve Derviş Tekkesi bulunur. Bunların da 16’ncı yüzyılda inşa edildiği düşünülmektedir. Ancak, özellikle Cuma camisi: günümüzde oldukça yıpranmış durumda görülmektedir. Caminin hemen yanındaki Derviş Tekkesi ise: biraz daha iyi durumdadır.

Söylenenlere göre: Çariçe II. Katerina döneminde: Ruslar camiyi tahrip etmişler ve Tekkedeki dervişleri idam etmişlerdir. 1944 yılında ise, gerek cami ve gerekse tekke: Ruslar tarafından bombalanmıştır. Takip eden süreçte: caminin hemen yanındaki bir su kuyusunda: birçok iskelet bulunmuştur.

 

TARİH MÜZESİ

Şehir merkezinde 16 tane müze bulunuyor. Tarih müzesi: 1921 tarihinde kuruluş olup, burada, Kezlev yöresinde bulunan objeler sergilenmektedir. Çarşamba ve Cuma günleri hariç, müze ziyaret edilebilir.

 

KORSANLAR MÜZESİ

Odaları eski gemiler gibi dekor edilen burada sergilenen objelerin büyük bölümü: Karadeniz’deki korsanlara ayrılmıştır. Karadeniz bölgesinde, uzun yıllar korku saçan korsanların eşyaları ve bunlar hakkındaki bilgiler, müzede ziyaretçilere sunuluyor. Müzede sergilenen 600 parça obje arasında: denizden çıkarılan arkeolojik buluntular da sergileniyor. Ayrıca: silahlar, paralar, sikkeler, batan gemi parçaları ve denizcilerin kişisel eşyaları sergileniyor.

Ukrayna Kırım Kezlev

MİNYATÜR PARKI

Şehir merkezinde, Femida SPA kompleksinde bulunan park alanında: 36 minyatür eser bulunuyor. Özellikle: Kırım bölgesindeki tüm sarayların: 1:25 ölçekli minyatürleri ilgi çekiyor. Ayrıca: New York şehrinde bulunan “Özgürlük Heykeli” minyatürü bulunuyor.

Ukrayna Kırım Kezlev

YUNUS TERAPİ MERKEZİ

Yunus Terapi Merkezinde: çağdaş tıp cihazları ve iki havuz bulunmaktadır. Burada: özellikle beyin felci ve otizm başta olmak üzere, yüzden fazla hastalığın tedavisinin yapıldığı söyleniyor. Hastalar ki, özellikle çocuk hastalar: psikologlar, nörologlar mesajcılardan oluşan ekip tarafından tedaviye tabii tutuluyorlar ve bu tedavi sırasında: iki yunus da kullanılıyor.

Düzce Efteni Gölü

Düzce Efteni Gölü

ULAŞIM

İstanbul tarafından gelenler: Hendek çıkışında, TEM Otoyolundan ayrılmalılar. Ankara yönünden gelenler: Düzce çıkışında, TEM Otoyolundan ayrılmalılar. Daha sonra, Gölyaka’ya ulaşacaksınız. Gölyaka’nın içinde “Güzeldere Şelalesi” takip edin.

Güzeldere Şelalesine, 10 km. kaldığını gösteren tabelayı görünce, Güzeldere’ye sapmayıp, düz devam edin. Kısa bir süre sonra, solunuzda, göl görünecektir. Yol boyunca, oldukça güzel görüntüler ve şirin köyler göreceksiniz. Düzce’ye olan toplam uzaklık, 14 km.

Düzce Efteni Gölü

GENEL

Efteni görü, Düzce’nin güney batısında, Gölyaka sınırları içinde kalıyor. Ana çıkış noktası: Büyük Menderes nehri. O kadar güzel bir göl ki; adeta bir kuş cenneti. Aslında buraya göl demekten öte, bataklık demek daha doğru olabilir. Çünkü: gölün içinde kalmış ağaçlar ve çeşit çeşit su çiçekleri, çok güzel bir manzara oluşturuyor.

Aynı zamanda: göl, kuşlar ve bitkiler için bir doğal habitat alanı. Zaten bu özellikleri nedeniyle, 1992 yılında, 1992 yılında, Orman Bakanlığı Milli Parklar Av-Yaban Hayatı Koruma Genel Müdürlüğü tarafından, “koruma” statüsüne alınmış. Çünkü: gerek geçici ve gerekse kalıcı kuş varlığının gelecek nesillere aktarılması için, koruma şart.

Gölün bazı yerlerinde: ortalara kadar yürüyebilmenizi sağlayan patikalar göreceksiniz. Son zamanlarda: kuruma tehlikesi baş gösterince, su kaynakları, yeniden göle yönlendirilmiş. Ancak, yine de, eski kaynağına kavuşamamış. Bunun nedeni ise: geçmiş yıllarda, tarımsal alanlar açmak için, yoğun bir şekilde yapılan kurutma çalışmaları.

Evet: kuşlar dedim. Burası gerçekten tam bir kuş cenneti. Türkiye’nin ikinci büyük kuş cenneti denebilir. Göçmen kuşların göç yolu üzerinde bulunan, önemli ve ender merkezlerden biri. Burada, yaklaşık 150 çeşit, su kuşu bulunduğu söyleniyor.

Düzce Efteni Gölü

Kuğu, Karabatak, Flamingo, Su Tavuğu, Boz Kaz, Yeşilbaş Ördek, Sakar Meke, Sumru, Kız Kuşu, Çulluk, Balık Kartalı, Balıkçıl, Yılan Boyun, Angıt; ilk göze çarpan kuş türleri. Bu kuşların izlenebilmesi için, göl çevresinde “Kuş Seyir Terasları” oluşturulmuş. Ayrıca, bir de tanıtım merkezi var.

Göl’de: kuş türleri yanında, ender bitki türleri de bulunuyor. Bunlar: Nilüfer, Süsen, Düğün Çiçeği, Kamış, Nane, Su Mercimeği. Gölün kıyılarında ise: Söğüt, Dişbudak, Kızılağaç, Çınar gibi, sucul karakterli ağaçlar, göze çarpıyor. Yaz ayları başında buraya giderseniz; gölün çevresindeki ağaçlardan dökülen polenlerin, gölün üstünü, yer yer bembeyaz kapladığını görebilirsiniz.

Göl’de avlanmak yasak. Yani: balık düşünceniz varsa, hayır. Yasak.

Düzce Efteni Gölü

GÖL EFSANESİ

Günün birinde, Olympos Tanrılarının en büyüğü olan Zeus; ölümlülerin arasına karışıp, hallerini öğrenmek ister. Yayına; Hermes’i de alır ve insan görünümüne girerler. Olympos’dan inerek, insanların arasına karışırlar. Yer yüzünde: dolaşırken, bir eve gelirler.

Kapıyı çalarlar.
– Yolunu yitirmiş iki garip insanız, kapıyı açarmısınız. Derler. Bu şekilde, birçok kapıyı çalarlar, ancak kimse kendilerine yardımcı olmaz, kapılarını açmazlar. Kimseden konukseverlik göremezler. İnsanlar: bunlara ya kapılarını açmazlar ya da hemen geri kapatırlar.

– Bizim çulsuz dilenci takımı ile işimiz yok. Derler.

Her yerden geri çevrilen gezginler, sonunda harap bir kulübeye gelirler. Saz ve samandan yapılmış kulübenin kapısını çalarlar. Kapıyı, ihtiyar bir kadın açar. Kadın bakar, iki zavallı yolcu, çok yol yürümüşler, yoruldukları her hallerinden belli.

Kadın:
– Kimsiniz, necisiniz. Der ve evin içine buyur eder. Konuklar evin içine girerler ve kendilerine kapıyı açan kadından başka, ihtiyar ve neredeyse iki büklüm, güler yüzlü başka bir ihtiyar adam görürler.

Ev sahipleri, konuklara: ezile-büzüle, eski-püskü ama temiz bir minder gösterirler. Kendileri de, bir kütük bulup, üstüne otururlar. Ellerinde ne varsa, misafirlerine sunarlar. Onlar yemeklerini yedikçe: ihtiyar kadın ve adam mutlu olur. İçten gelen bu konukseverlikleri, misafirlerin dikkatini çeker.

Ancak, ihtiyar, sofradaki yiyeceklerin konuklar tarafından yenilmesine rağmen, hep aynı düzeyde kaldığını ve azalmadığını görür. Konuklar: “Bizler, ulu kişileriz. Sizin o komşularınız, hak ettikleri cezalara çarptırılacaklar. Ama, size hiç kötülük gelmeyecek. Yani, bırakın evlerinizi, dağın tepesine bizimle birlikte gelin.” Derler.

İhtiyarlar, bu söz üzerine: ulu kişilerin ardından yürüyerek, dağa doğru yükselirler. Tepeye varınca, yaşadıkları bütün şehrin, sular altında kaldığını görürler. Kendileri ise, çıktıkları tepede, birer ağaca dönüşürler ve çok uzun seneler, gelen-geçen insanlar, bu ağaçların dallarına çeleng asar.

Evet, Efteni gölünün oluşumu efsanesi bu.

Zaten: gölün altında bir şehir olduğu da söylenmekte. Bu şehir, sellerle, suya gömülmüş. Gölün, hemen yanında bulunan: Hacıyakup Köyü’ne, geçmişte, Sel alt (Saralt) Köyü denilmesinin de, bu nedenle olduğunu düşünmemek elde değil.

SONUÇ

Gözlem evi, sazlıkları ve gölün üzerinde uzanıp giden tahta köprüsü ile Efteni gölü; görülmeye değer bir yer. Arabanızı yol kenarında bırakıp, gölün her iki yanında uzanıp giden yeşilliklerde yürümenizi öneriyorum. Ayrıca, eğer varsa, yanınıza mutlaka bir dürbün alın. Elbette fotoğraf makinanızı unutmayın.