gezi yorumları Gezi yazısı planı rehberi örneği turları butik oteller

Şırnak Uludere

Uludere, Şırnak arası uzaklık: 48 km. dir.

TARİHİ

Tarihi süreç içinde, bölgede birçok ulusun egemenliği görülür. 1502 yılında bölge Osmanlılara bağlanır. Cumhuriyetin ilanından sonra bucak haline gelen Uludere, Beytüşşebap ilçesine bağlanır. 1957 yılında çıkan kanunla Hakkari iline bağlı bir ilçe olur. Uludere Belediyesi, 1958 yılında kurulur. 1990 yılında ise Şırnak iline bağlanır.

GENEL

İlçenin güneyinde Irak toprakları bulunmakta olup, 56 km sınırı vardır. Coğrafi olarak dağlık ve engebeli bir araziye sahiptir. İlçe merkezinin rakımı 1230 metredir.

Yörede karasal iklim hakimdir. Buna bağlı olarak yazları sıcak ve kurak, kışları ise soğuk ve karlı geçer. Gece ile gündüz arasındaki sıcaklık farklılıkları oldukça fazladır. Bölgede meşe ormanları, fundalıklar, çayır ve meralar bulunur. Yüksek yerlerde yer yer dağ çayırları görülür. Ama bölgenin bitki açısından en büyük özelliği: çok sayıda endemik bitki türünün bulunmasıdır.

ENDEMİK BİTKİ TÜRLERİ

Uludere, flora ve fauna bakımından zengin bir yerdir. Endemik bitki: ters lale veya dağ lalesi oldukça çoktur ve ülkemizde sadece Uludere-Hakkari arasındaki dağlarda yetişir ve koruma altındadır.

ULUDERE KİLİMLERİ

Uludere kilimleri, 50 yıl öncesine kadar yer tezgahlarında, çift kanat şeklinde, büyük boyutlu dokunurken, günümüzde dokunan dikey tezgahlarda ve daha küçük ebatlarda dokunmaktadır. Dokumada geleneksel aletler kullanılır. Malzeme olarak ise, bazen yün-kıl ipliği bazen de fabrika iplikleri kullanılır. Kilimlerin en önemli özelliği: dokuyan kadınların duygularını yansıtmak için kilimleri bir araç olarak kullanmalarıdır.

İlk bakışta bütün halinde tasarlandığı sanılan kilimler, aslında yatay ve dikey sütunlara bölünmüş parçalar halinde tasarlanmıştır. Ancak kilimlere genel bir simetri hakimdir ve yörede çeşitli efsaneleşmiş simgeler kullanılır.

GEZİLECEK YERLER

GERAMON KİLİSESİ

İlçe merkezine bağlı Andaç köyünde Yarma Mahallesinde eski bir Nasruti yerleşmesi olup, asıl adı Geramon’dur. Bu bölgenin ismi Geramon olduğu için kilise de bu isimle bilinir. Geramon’un eski ismi “Alamon” dur ve eski bir Asuri yerleşimidir.

Irak sınırına çok yakın olan Hakkari-Şırnak karayolunun 3 km içerisinde bulunan Andaç’dan 1 km uzaklıktadır. Kuzeyden güneye eğimli bir arazi üzerine kurulmuş olan kilisenin güneyinde meydan kuzey ve batı taraflarında bahçe, doğusunda yol bulunmaktadır. Kilise cepheleri yalın tutulmuştur. Tamamında taş malzeme kullanılmıştır. Sağlam kalmış olan yapı bölgesindeki Nasruti kiliselerinin önemli yapılarından biridir. Eser tescilli olup koruma altındadır.

Şırnak Silopi hakkındaki gezi yazım için Silopi

Şırnak

Şırnak İdil

İlçe ulaşım açısından, önemli iki karayolu bağlantısı arasındadır. Bunlardan biri: Cizre-İdil-Midyat-Mardin-Batman bağlantısını sağlayan karayoludur. Diğeri ise Irak-Türkiye bağlantısını sağlayan E-24 karayoludur, bu yol aynı zamanda İpek yolu olarak bilinir. İdil ve Cizre arasında bulunan Şerafettin Elçi havaalanı, ilçeye 13 km uzaklıktadır. İdil, Şırnak arası uzaklık: 75 km dir. İdil, Cizre arasındaki uzaklık: 30 km. İdil, Nusaybin arasındaki uzaklık: 73 km. İdil, Midyat arasındaki uzaklık: 60 km.

TARİHİ

MÖ 500’lü yıllarda yaşamış, Suriye’de bulunan Palmira kentinin Kraliçesi Zenobya’nın eşi Zabdai, bu bölgede (İdil, Kuzey Suriye ve Musul) hakimiyet sürmüştür. O dönemde, bugünkü İdil ilçesi “Beth Zabdai” olarak isimlendirilmiştir ve bölgenin başkentidir.

Bu ismin anlamı “Zabdai’nin evi, Bereketin evi, Mağdurun evi” demektir.

MÖ 539 yılında bölgede Persler görülür. MS 320 yılında ise Bizanslılar görülür. 1200-1300 yılları arasında ise, yapılan çeşitli savaşlar ve baskınların ardından, Beth Zabdai yerleşim yerinin ismi “Azech” olarak değiştirilir. Azech kelimesinin anlamı “direnen” demektir.

Halkın geneli Süryani olup, Süryanice konuşulurdu. Ancak 1400 yılından sonra, Artuklular bölgeye hakim olmuş ve bölge halkı için sadece Arapça konuşulmasına müsaade etmişlerdir. Evet, tarihi süreç içinde, bölgede birçok ulus hakimiyet kurmuştur.

Geçmişte büyük uygarlıklar kurulan İdil yani Beth-Zadbai veya Hazex; Süryani, Ezidi ve Müslümanlar açısından önemli bir yerdir. Her uygarlıktan bugüne değişik izler kalmıştır.

1923 yılında ilçenin ismi “İdil” olmuştur.

GENEL

İlçe 1990 tarihinde Mardin ilinden ayrılmış ve Şırnak iline bağlanmıştır. 1980 yılına kadar Süryani nüfusun yoğun olduğu ilçede, yurt içi ve yurt dışı göçlerle Süryani nüfus azalmıştır. Günümüzde ilçede 7-8 Süryani aile yaşamaktadır. Süryanilerin yaşadığı dönemde, ilçe üzüm bağları ve şarap yapımıyla ünlüydü. İlçenin rakımı 773 metredir. İlçenin Suriye sınırında bulunan kapıya uzaklığı 24 km dir. İlçenin kuzey ve kuzey batısı dağlar ve engebelidir. Güneyi ise ovalıktır. Arazi yapısı ilçenin kuzeyinden, güneyine doğru alçalarak, dağlık ve engebeli araziden, düz ovalara doğru iner. Karasal iklim hakimdir ve buna bağlı olarak yazları kurak ve sıcak, kışları soğuk ve yağışlı geçer. İlçe geneli bozkır görünümdedir. İlçenin kuzeyindeki Dicle nehri, Güçlükonak ile arasında doğal bir sınır oluşturur.

İDİL MESLEK YÜKSEK OKULU

İdil ilçesinde, Şırnak Üniversitesine bağlı Ziraat Fakültesi ve Meslek Yüksek Okulu vardır. Meslek Yüksek Okulu, 2013 tarihinde açılmıştır.

GEZİLECEK YERLER

MERYEM ANA KİLİSESİ-MOR YAKUP KİLİSESİ

İdil-Midyat karayolundan ayrılan 1 km lik asfalt yol ile ulaşılan “Öğündük” eski ismi Midin olan günümüzdeki Süryani köylerinden biridir.

Kilise, köyün içerisinde bir manastır kompleksi olarak yapılmıştır. Kilise faal ve bakımlıdır. Bölgeye ilk gelen havarilerden Mor Yuhan ve Maria Magdalena gibi havarilerin ardından, Hıristiyanlığın kabulü ile, bugünkü Meryem Ana kilisesi, Mor Yuhan ismiyle kurulur. Kuruluş tarihi olarak MS 57 yılı tahmin edilmektedir. Bu yüzden, Antakya’da bulunan ve Hıristiyanlığı kabul eden ilk kilise olarak bilinen Mor Petrus kilisesinden sonra, Hıristiyanlığı kabul eden ikinci en eski kilisesi, Mor Yuhan kilisesidir. Anadolu’da Hıristiyanların yaşadığı ikinci şehirdir. Kilise, 1710 yılında Meryem Ana kilisesi adını alır. Yapı: üç bölüm olarak yapılmasına rağmen, günümüze iki bölüm gelmiştir. Bir bölüm gerek savaşlar ve gerekse doğa olayları nedeniyle yıkılmıştır.

HABERLİ (BASİBRİN)-MOR DODO KİLİSESİ

Kilise, Haberli köyünün kuzey batısında, köye hakim bir noktadadır.

Kilisenin ayrıntılı ölçüleri alınmış ve rölöve planı çıkarılmıştır. Kompleks bir yapıdır. Oldukça muhkem yüksek duvarlı büyük bir avlunun kuzey doğusunda yer alan kilise, doğu batı doğrultusunda dikdörtgen planlı ve iki bölümlüdür. Güneydeki birinci bölüm narteks olup, boydan boya uzanan mekandır.

TİMUR ÇEŞMESİ

İlçe merkezindeki bu tarihi çeşme, 15’nci yüzyılda Timurlenk tarafından yaptırılmıştır. Anadolu’da Timur adı ile anılan tek eserdir. Ancak bu tarihi çeşme, 2016 yılındaki terör olayları sırasında tahrip olmuştur.

Şırnak

Şırnak Cizre

Şırnak Güçlükonak

Güçlükonak, il merkezi Şırnak’a 70 km uzaklıktadır. Güçlükonak, Cizre arasındaki uzaklık: 46 km. dir.

TARİHİ

Güçlükonak ilçesi, daha önce Eruh ilçesine bağlı bir köy iken, 1990 yılında ilçe olmuş ve Şırnak iline bağlanmıştır. Guti dönemlerinde, ilçe sınırları içinde bulunan ören yerinde, tek parça kayadan üç katlı evler yapılmıştır. Bu evlerde, yatak serilecek yerler ve beşiğin konulacağı yerler dahi oyulmuştur. Şu anda çevre köyleri, bu yeri “Ulyeşeylan” diye adlandırılır. Bu ören yerine yakın bir pınar vardır. Bu pınar bir mağaradan çıkar. Mağara sarkıt ve dikitlerle doludur.

GENEL

İlçe, Güneydoğu Anadolu bölgesinde, Dicle bölümünde Şırnak ilinin batısındadır. İlçenin rakımı 950 metredir.

GEZİLECEK YERLER

FAKİ TAYRAN CAMİSİ

İlçe merkezine bağlı Damlarca köyündedir.

Cami, halk arasında Faki Teyran Medresesi olarak da bilinir. Faki Teyran’ın asıl ismi Muhammed olup, Van Bahçesaray ilçesindedir. Mezarı günümüzde Bahçesaray’ın Kartal köyündedir. “Faki” medrese talebesi anlamındadır. Faki Teyran’ın kuşlarla konuştuğu rivayet edilir. Ayrıca gerek şiirlerindeki içeriği, teması, stili ve hayatına dair gerçeklerden yola çıkılarak, 1550-1690 yılları arasındaki 140 yıllık bir zaman diliminde yaşadığı kabul edilmektedir.

Mevcut kabrinin üzerindeki mezar taşında, herhangi bir tarih bulunmaz. Cizreli ünlü alim Molla Ahmed-i Ciziri ile çağdaş olup, beraber yazdıkları “Mela ü Faki” gibi bazı şiirler vardır. Melaye Ciziri ile olan ilişkisinden dolayı, Cizre’de bir süre kaldığı ve bölge ile münasebetlerini sürekli devam ettirdiği bilinmektedir.

FİNİK SURLARI

İlçe merkezine bağlı Damlarca köyünde, Dicle nehri kıyısındadır. Dicle-Şırnak yol ayırımından 12 km uzaklıkta, Güçlükonak ilçesine giden karayolunun üst kısmındadır.

Bölge genel olarak Finik diye nitelendirilmekte olup, Dicle nehri ve vadisine hakim konumdadır.

Eski yerleşmeler, geniş bir alana yapılmıştır. Bunlardan biri olan cami, kayalıklardan çıkan derenin batı tarafında kurulmuştur. Derenin batı tarafında, istinat duvarları ile düz bir alan oluşturulmuştur. Bu alan, caminin kuzey tarafında kalır. Ayrıca, her iki yamaçta çeşitli kalıntılar ve mağaralar vardır. Günümüzde, cami Güçlükonak karayolu kenarında görülür.

Kale: iç kale ve dış kale olmak üzere iki bölümden oluşur.

Dış kalede: sur kalıntısı kuzey-güney istikametinde uzanır.

Surların ne zaman yapıldığı bilinmemektedir. Ancak Gudiler döneminde yaptırıldığı ve daha sonraki dönemlerde de kullanıldığı tahmin edilmektedir. Günümüzde surlar harap haldedir. Ancak surların içindeki kalıntılardan: kale, zindan, sarnıçlar ve konutların bulunduğu yerler görülebilmektedir.

Ayrıca, kaleden gizli dehlizlerle su almak için nehre uzanan merdivenler yapılmıştır. Surların içinde, Asur ve Gudi dönemlerine ait, çeşitli kabartmalar bulunur. Bunlar arasında, kabartma bir kadın heykeli, günümüze iyi durumda ulaşmıştır. Kaynaklardan öğrenildiğine göre, kale içindeki medresede “Fakı Teyran” isimli bir şair ders vermiştir.

BELKİS (NEBİ SÜLEYMAN) KAPLICASI

İlçe merkezine bağlı Düğünyurdu köyünde, Dicle nehri kıyısındadır.

Eski kaplıca, modern kaplıca binalarının batı tarafındadır. Dicle nehrine bakan yamaçta, doğu-batı doğrultusunda uzanan kaplıca binası, dıştan 5.50 x 18.90 metre ölçülerinde, iki bölümden oluşur. Son yıllarda kuzey tarafına betonarme bir bina eklenmiş ve önü tamamıyla kapanmıştır. Kaplıcanın suyu bir kaya yarığından dışarı çıkar ve 15 metre yükseklikten bir havuza dökülür. Suyun sıcaklığı 60 derecedir. Su kükürtlüdür ve hidrojen içerir. Bu yüzden, romatizmal ve kadın hastalıkları tedavisinde kullanılır.

TİMUR’UN PENÇELERİ

Güçlükonak-Cizre karayolu üzerindedir.

Damlarca köyü Kale tepe eteklerinde, Timur’un ordusu tarafından atılan mancınıkların kayalarda yaptığı tahribatı görmek mümkündür. Kayalar üzerindeki göçükler, Timur’un pençeleri diye adlandırılıyor.

Şırnak Silopi hakkındaki gezi yazım için Silopi

Şırnak Cizre hakkındaki gezi yazım için Cizre