Edinburgh şehrini ziyaret ettiğinizde, uzunca zamanınız varsa, şehir yakınlarında gezmenizi önereceğim yerlerden bir kısmı aşağıdadır.
INCHCOLM ADASI
Inchcolm adası: Kuzey Edinburgh ve Fife bölgesi arasında küçük bir adadır. Konumu nedeniyle: ada: Napolyon savaşı ve II. Dünya savaşı sırasında, Edinburgh şehri için önemli bir savunma karakolu olarak kullanılmıştır. Günümüzde ise “Historic Scotland” tarafından işletilmektedir.
Ada üzerinde: 12. yüzyıldan kalma ve İskoçya’nın en iyi korunmuş manastır binası kalıntıları bulunmaktadır.
1560 yılında İskoç reformasyonu sonucunda: manastır terk edilmiştir.
UNİON CANAL
Lochrin havzasındadır.
Union Canal: 19. yüzyılda benzeri “Leith” suyolu gibi: şehrin ötesinden şehir merkezine su getirmek üzere yapılmıştır. 32 km. lik su kanalı: su kemerleri, tüneller, köprüler ile doludur. Kanalda kömür mavnaları gezinmektedir.
EDİNBURGH HAYVANAT BAHÇESİ
Corstorphine Road EH12-6TS adresindedir.
Corstorphine Tepesinde bulunan hayvanat bahçesi: 1990’lı yıllarda bakımsızdı ve insanlar buraya rağbet etmiyorlardı. Hayvanat bahçesi: son yıllarda büyüdür. Penguenle, koala ve maymunlar ve tehlike altındaki türlerin yetiştirilmesiyle, şehrin önemli bir ziyaretçi yerlerinden biri haline geldi ve yılda 650 bin kişi tarafından ziyaret ediliyormuş.
Özellikle: son yıllarda Çin hükümeti tarafında ödünç verilen iki panda ilgi çekmektedir. Uganda’dan ise, 40 şempanze bulunmaktadır.
PORTOBELLO BEACH
Burası, şehir merkezine: otobüs ile yaklaşık 30 dakika uzaklıktadır ve bu plajda deniz kıyısında güzel zaman geçirebilirsiniz.
LOCH NESS
Şehir yakınlarındaki bu bölgeye gitmek fazlaca zaman alıyor ve yolculuk yaklaşık 7 saat sürüyor. Burası bir vadi set gölüdür ve pek bir anlam ifade etmiyor, gitmenizi önermiyorum. İnsanların burayı tercih etmelerinin en büyük nedeni, bu bölgede anlatılan ve gölde bir canavar bulunduğuna dair efsanedir.
Bizim “Van gölü canavarı” gibi bir efsane burada da yaygındır, ancak gölde bulunduğu söylenen bu canavar hakkında herhangi bir bilimsel kanıt veya gören duyan olmamıştır. Sanırım: buraya turist çekmek için uydurulmuş bir yalandır.
STİRLİNG
Kasaba: Edinburgh şehrinin de üzerinde bulunduğu “Firth of Forth” fiyorduna akan Forth Nehri ağzında bulunmaktadır.
Ünlü İskoç bağımsızlık savaşçısı Wallace: İngiliz ordularına karşı, bu kasaba yakınlarında büyük bir zafer kazanmıştır. Ancak devamında Falkirk savaşında: bu kez, İskoç soyluları Wallace desteklemezler ve son anda savaş meydanından çekilerek, onu tuzağa düşürürler ve bunun üzerine İngilizler tarafından yakalanan Wallace idam edilir ve vicudunun parçaları, ülkenin çeşitli yerlerine gönderilir. Ancak, bu durum İskoçlarda bağımsızlık düşlerinin gelişmesine neden olur ve ortaya çıkan mücadele ruhu: 1315 yılında İskoçya’nın bağımsızlığı ile sonuçlanır.
Kasabanın en büyük özelliği: tarih boyunca krallık taraftarı olarak bilinmeleridir ve buna bağlı olarak: 1130 yılında, İskoç kralı Davıd I tarafından “Royal Burgh” yani “kraliyet şehri” olarak onurlandırılmıştır.
Edinburgh kalesi kadar güzel olan Stirling kalesini mutlaka görmenizi öneririm. Burada ayrıca “William Wallace” anıtı da ilgi çekiyor. Bağımsızlık mücadelesi sırasında, bu kale İngilizler tarafından temelleri kalıncaya kadar yıktırılmış olmasına rağmen, daha sonra yeniden yapılmıştır.
Edinburgh şehrinde: Old Town ve New Town bölgeleri yanında, gezilecek diğer yerler: Southside ve Stockbridge bölgelerinde bulunmaktadır. Eğer şehirde uzun zamanınız varsa, buralarda da gezmenizi önereceğim yerler, aşağıdadır.
SOUTHSİDE
Burası: Royal Mille, şehrin güneyi ve Cowtage Üniversitesi binalarını içine alan ve Causewayside’ye kadar uzanan bölgedir.
Bölgenin merkezinde üniversite bulunmaktadır. Şehir merkezine yakın olması nedeniyle, her zaman hareketli ve kalabalıktır. Özellikle: öğrencilerin kullandığı çok sayıda bina ve festival tiyatrosu gibi tarihi ve başkaca modern binalar, barlar ve restoranlar bulunmaktadır.
Festival Tiyatrosu
Nicolson Street.EH8-9FT adresindedir.
Burası: Haziran 1994 tarihinde yeniden açılmış ve İngiltere’nin en büyük sahnesi olmuştur. Oditoryum 1915 koltuk kapasitelidir ve 1928 yılı yapımı Empire Tiyatrosunun restorasyonu sonucu ortaya çıkmıştır. Tiyatronun mimari stili: art nouveau, Beaux Arts ve neo-klasik tarz karışımıdır.
Yapının büyük cam cephesi dikkati çekmektedir. Bu cam yüzey: hemen karşısındaki binanın görüntüsünü yansıtmaktadır.
Udderbelly en Mera
Bristo meydanındaki bu yapı, yalnızca Fringe festivali sırasında kullanılmaktadır. İlginç tip ve renkteki (mor renkli inek başı şeklindedir) bu yapının içinde 322 kişilik bir salon bulunmaktadır.
İskoçya Ulusal Müzesi
Chambers Street.EH1-1JF adresindedir. Müzeye giriş ücretsizdir.
Müze: 1861 yılı tarihli Victoria dönemi binanın yenilenmesi sonrasında, 29 Temmuz 2011 tarihinde ziyarete açılmıştır. Burada: 20 bin üzerinde bulunan eserler, 36 galeride sergilenmektedir.
Büyük Galeri: cam atrium üzerinde dört katlı olarak yükselen geniş bir salondan oluşmaktadır. Bu salon: dünyaya pencere olarak isimlendirilir ve 18 metre yükseklik ile, Birleşik Krallık içinde kendi türünün en büyüğüdür. Kemerli salonu boyunca duvarlarda, müzenin koleksiyonuna ait 800 eser sergilenmektedir.
Büyük salon girişinde: bir restoran ve bir balkonda kafe bulunmaktadır. Ayrıca, cam asansör, yürüyen merdivenler kullanılır.
Merkez Camisi
Potterrow. EH8-9BT adresindedir.
Bu camide: dini ibadet dışında, konferans ve tartışmaların düzenlendiği bir bölüm ve ayrıca: Discover İslam Sergisi ziyaret edilebilen bir bölüm de bulunmaktadır. Bunların yanında: Mosque Kitchen denilen yerde: ucuz ve lezzetli yemekler sunulmaktadır.
Meadows
Burası bir park alanıdır. Daha doğrusu bir çayırlık alan da denilebilir. Edinburgh Üniversitesi alanına bitişiktir. Batı’da Bruntsfield’den, doğuda Melville Drive bölgesine kadar uzanır.
Yaz aylarında, burada: festivaller ve spor etkinlikleri düzenlenir, güneşlenmek isteyenler burayı popüler bir yer olarak tercih ederler. Ayrıca: köpek gezdirenler, uçurtma uçuranlar, top oynayanlar, firizbi oynayanlar görülebilir.
Doğu bölümde ise, tenis kortları, golf sahaları bulunur. Kriket maçları da, burada düzenlenir. Okçuluk turnuvaları da burada yapılır.
STOCKBRİDGE
Bir köy atmosferinin egemen olduğu bu bölüm, şehir merkezine yürüyerek 10-15 dakika uzaklıkta New Town denilen bölgenin kuzeyindedir.
Bu bölgede: birçok şarküteri, çay evleri, küçük restoranlar ve popüler bodrum barları bulunur. Özellikle: dar St Stephen caddesi üzerinde ve Bailie bölgesinde: antikacılar ve köklü ve popüler bodrum barları görebilirsiniz. Inverleith bölgesinde ise, botanik bahçeleri bulunur.
Edinburgh Akademisi
Henderson Row.EH3-5BL adresindedir.
Merkezi New Town bölgesinde bulunan okulun bu bölümü: 1824 yılında inşa edilmiş ve William Yanık tarafından tasarlanmıştır.
Aziz Stephan Kilisesi
Aziz Stephan Street.EH3-5AB adresindedir.
Bu geniş bina: ince akustiği ile koro konserleri ve müzik resitalleri için popüler bir mekan olarak kullanılmaktadır. Özellikle: Fringe festivali sırasında bu yapı kullanılır.
St Bernard Kuyusu
İskoçya Edinburgh merkez gezisi; günümüzde demir bir kapalı kapı bulunan mekan, yüzyıllar boyunca efsanevi olarak şifalı maden suyu ile tanınmaktadır. Yapı: dairesel Roma tapınağı tarzındadır. Bu tarzın projesi: ünlü Edinburgh manzara ressamı Alexander Nasymth tarafından İtalya’daki Tivoli Vesta Tapınağı ilham alınarak çizilmiş ve 1789 yılında inşa edilmiştir. Açık ve sütunlu kubbenin merkezinde, Hygieia denilen Sağlık Tanrıçasının mermer bir heykeli bulunmaktadır.
New Town parklarından akan su: derin bir vadiden geçerken bu kuyuda da 200 yıldır görülmektedir.
Yıllardır, zengin tatilciler, kuyunun sularından yararlanmak için şehri ziyaret etmektedirler. Çünkü: artrit, sırt ağrısı ve hatta körlük için, bu suyun iyi geldiği öne sürülmektedir. Ancak, bu çeşitli iddiaların tıbbi olarak herhangi bir şekilde kanıtlandığı söylenemez. Suyun tadına bakanlar: suyun iğrenç, hidrojen gazı tadına sahip olduğunu söylemektedirler. Yani, metalik bir koku algılanmaktadır.
Kuyunun suyunun en iyi kullanılacağı zaman olarak: ağır bir yağmur fırtınasının sonrası denilmektedir çünkü gelen yağmur suları kanallardan geçerek kuyuyu doldurmaktadır.
Şehrin bu bölümü: 18.yüzyıldan günümüze kadar uzanan neoklasik mimari yapıları bulundurmaktadır. 1714 sonrasında kurulmuş, şehrin bu bölümünde: orta sınıfın yaşamından ayrıntılar bulabilirsiniz. Aslında ilk kuruluş nedeni: Old Town bölgesindeki aşırı kalabalığa bir tepkidir.
Bu bölge: ferah ve rahat konutları ve zarif mimariyi birleştiren, kentsel planlama harikası bir alandır.
New Town konutları: apartman ve ofis alanları olarak modernize edilmiştir. Arnavut kaldırımlı yollar, kumtaşı blok cepheler, çeşitli renklere boyanmış ferforje parmaklıklar bölgedeki genel özelliklerdir.
Evet: gelelim bu bölgede gezmenizi önereceğim yerlere:
West Princes Street Gardens
Princes Street üzerindedir. Bahçeler: eskiden Edinburgh kalesinin kuzey yönündeki savunma alanına eklenmiştir. Ünlü ve şehirlilerin tuvalet artıklarının dökülmesi nedeniyle kötü kokusu ile tanınan Lock denilen suni gölet: 1816 yılında boşaltılmış ve buraya süs bahçeleri yapılmıştır. (bu gölet: cadı şüphesi ile yakalanan kadınların, bir sandalyeye oturtularak batırıldıkları yerdir)
Bahçede: bir çocuk oyun alanı ve aynı zamanda ünlü “çiçek saat” bulunur. Çiçek saat, yalnızca bir güzellik değil aynı zamanda güvenilir bir zaman göstergecidir.
Princess Street Gardens’in batı bölümünde: Ross Band standı olarak adlandırılan yerde: Edinburgh Caz Festivali etkinlikleri düzenlenmektedir. Canlı konser izlemek isteyenler, burayı ziyaret etmektedirler. Her yıl Ağustos ayında düzenlenen geleneksel festival sırasında ise, burada havai fişek gösterileri yapılmaktadır.
Çiçek Saat
Burası, yukarıda da söz ettiğim gibi: yalnızca bir saat değil, saat şeklinde tertemiz ve bakımlı bir çiçek ekranıdır ve 1903 yılında yapılmış türünün tek örneğidir. Ankara Kızılay meydanında da bir aralar bu tür, daha basit bir çiçek saat yapmışlardı, ama kısa süre sonra harap oldu. Burada ise: uzmanlar çiçek saat bölümünde: tüm yıl boyunca kış ve yaz ayları şartlarına dayanıklı çiçekler dikiyorlar. 1973 yılında saatin çalışması için, buraya bir elektrik motoru eklenmiştir.
Assembly Rooms
George Street.EH2-2LR adresindedir.
18.yüzyılda yapılan bu zarif bina: Edinburgh Kent Konseyi tarafından bir toplantı alanı olarak kullanılmaktadır ve uzun bir restorasyon dönemi sonunda, Aralık 2010 yılında açılmıştır.
Fringe festivali sırasında: burası çeşitli etkinliklerin düzenlenmesinde kullanılır. Meclis odaları, ayrıca: fuarlar, dans gösterileri ve diğer etkinliklere de ev sahipliği yapmaktadır.
St Mary Katedrali
Palmerston Place.EH12-5AW adresindedir.
Bu dini yapı: üç kulesi ile, bölgenin batı bölümündeki şehir silüetini etkilemektedir. Kumtaşından yapılmış ana sivri kulenin yüksekliği: 270 ft. Dir.
Katedral: 1879 yılında kutsanmıştır. Günümüzde, burada zaman zaman klasik müzik konserleri düzenlenmektedir. Ağustos ayında Fringi festivali sırasında da etkinlikler için ev sahibi olarak kullanılmaktadır. Ayrıca, küçük bir dükkan bulunmaktadır.
İskoç Ulusal Galerisi
EH2-2EL adresindedir.
Burası: İskoçya’nın ulusal koleksiyonuna ev sahipliği yapmaktadır. Edinburgh şehir merkezinde, üç binadan oluşan merkezde: Royal Scottish Academy Binası ve İskoçya Ulusal Galerisi bulunmaktadır. İskoç Ulusal Galerisinin daimi koleksiyonunu ziyaret etmek ücretsizdir.
Daimi koleksiyon: dünyaca ünlüdür. Çünkü, koleksiyonda: Raphale, Titian, Rembrandt ve Pouissin gibi usta sanatçıların eserleri bulunmaktadır. Bu eserlerin bulunduğu koleksiyon: 1945 yılından bu yana toplanmaktadır.
Mansfield Traquair Merkezi
Mansfield Place.EH3-6BB adresindedir.
Bu kilise: 19.yüzyılda mimar Sir Robert Rowand Anderson tarafından tasarlanmış ve 1885 yılında tamamlanmıştır. Binanın etkileyiciliğinin arttırılması için: zengin renkler, taban mozaikleri, vitray pencereler ve yüksek tavanda uzun boylu kağıtlar şaşırtıcı derecede, sıcak bir ortam yaratacak şekilde kullanılmıştır.
Fringle festivali müdavimleri: dünyanın dört bir yanından geldiklerinde, burada: eski Katolik kilisesinde: canlı müzik etkinliklerine katılırlar. Festival dışında ise, hafta sonlarında, gece kulübü olarak yine burada canlı müzik etkinlikleri düzenlenmektedir.
Jam House
Queen Street.EH2-1JE adresindedir.
Queen Street Gardens karşısında, canlı müzik izlenip yemek yenebilecek bir mekandır. Hafta içinde, saat 22.00 de açılır. Hafta sonlarında eski BBC stüdyosu olarak kullanılan binada: genellikle soul, caz, pop ya da çeşitli canlı müzik ve dans etkinlikleri düzenlenmektedir.
Royal Society of Edinburgh
George Street.EH2-2PQ adresindedir.
1783 yılında kurulan bu mekanda, 1907 yılından beri özel eğitim verilmekte: konferanslar, dersler ve tartışmalar düzenlenmektedir. Binanın dışı: dekoratif sütunlar ve yeşil kubbe ile süslüdür. İç bölümde ise: son yıllarda eklenen modern konferans tesisleri ve yazar Walter Scott’un bir portresi görülmektedir.
Harvey Nichols
Andrew Meydanı.EH2-2AD adresindedir.
Harika manzaralı iyi bir restoranı bulunan binada: erkek ve kadın giyim ve gıda satış bölümleri bulunmaktadır. Bu prestijli mağazanın çok pahalı olduğunu söylemem gerekir.
Jenners Department Store
Princes Street.EH2-2YJ adresindedir.
Princes Street üzerindeki bu geleneksel mağaza: “Kuzeyin Harrods” u olarak nitelendirilmektedir. Binanın üst katında gıda bölümü bulunmaktadır. Ayrıca yine burada harika çaylar bulunan bir kafe bulunur.
Scott Monument
Princess Street Gardens.EH2-2EJ adresindedir.
Bu anıt: yerel romancı Walter Scott onuruna yapılmıştır. Anıtın sivri gotik kulesinin yüksekliği 200 ft.dir. 1836 yılında, Scott’un ölümünden sonra: bir mimari yarışma düzenlenmiş ve mimar George Meikle Kemp tarafından hazırlanan tasarı kabul edilmiş ve 1840 yılında anıtın yapımına başlanmış, 1846 yılında tamamlanmıştır.
Anıt günümüzde gayet koyu renkli olarak dikkat çekmektedir çünkü: karşısında Waverley istasyonu ve bölgedeki diğer kirleticiler tarafından kirletilmektedir. 1990’larda anıt temizlenmeye çalışılmasına rağmen, hala ağır koyu renge sahiptir.
Anıtın: dar ve sarmal, 287 basamaktan oluşan merdivenlerini tırmanırsanız, üzerinde şehrin muhteşem manzarası izlenebilen bir terasa ulaşırsınız.
Calton Hill
UNESCO’nun Dünya Kültür Mirası Listesine dahil edilerek koruma altına alınmış Calton tepesi: Edinburg şehir merkezinde, sağ bölümde kalan ana tepelerden birisidir. Kolayca erişilen buraya: Edinburgh şehrinin Kuzey Atina’sı denilmektedir. Çünkü: aydınlanma dönemini takiben 19. yüzyılda buraya yapılan anıtlar: antik Yunan anıtlarının benzeridir.
Tepenin üzerinde, özellikle: Atina Akropolü silüeti ilgi çekmektedir. Akropol: aslında bitmemiş bir anıttır ve “Ulusal Anıt” olarak nitelendirilir. Anıt: 1816 yılında Waterloo savaşlarında ölmüş olanlar için yaptırılmıştır, ancak Atina Parthenon’un bir kopyası olması düşünülmesine rağmen, bitirilmemiştir.
Çünkü: fonlar mimar William Playfair’in burayı bitirmesine yetmemiş ve 1822 tarihinde başlanan inşaat: sadece cephenin tamamlanması ile sonuçlanmıştır ve bu durum Edinburgh şehri için bir “utanç” kaynağı olarak değerlendirilmiştir, ancak zamanla bu konu eğlenceli olarak değerlendirilmiş ve binanın tamamlanmasından vazgeçilmiştir.
Tepenin üzerinde, bir de gözlemevi bulunmaktadır. “Old Observatory” isimli bu gözlemevi: 1792 yılında mimar James Craig tarafından yapılmıştır ve yine yanı yerde bulunan “Şehir Rasathanesi” ise, 1818 yılında inşa edilmiştir.
Nelson Anıtı
EH7-5AA adresindedir.
Calton Hill bölgesindeki anıt: 1805 yılında Trafalgar savaşında ölen Amiral Horatio Nelson anısına, 1807-1816 yılları arasında inşa edilmiştir. Merkez tepenin üzerinde bulunan uzun boylu kule: mimar Robert Yanık tarafından inşa edilmiştir. Deniz seviyesinden 456 metre yükseklikteki bu kule: çok uzaklardan görülebilmektedir. 1852 yılında, anıtın bulunduğu yere 762 kg. ağırlığında bir zaman topu eklenmiştir. Bu zaman topu ile: Firth of Forth limanına demirleyen gemiler için her gün zaman ayarı sinyali verilmektedir. (her gün saat: 01.00’de sinyal verilir)
Burayı ziyaret etmek mümkündür, giriş ücretlidir, giriş ücreti 3 paund.
Precinct
Princes Street adresindedir.
Burası: sokak sanatçılarının etkinlikleri ve diğer açık hava etkinlikleri için kullanılan bir kamu alanıdır. Edinburgh festivali sırasında: sokak sanatçıları, burada ücretsiz müzik, komedi ve akrobasi gösterileri düzenlemektedirler.
Edinburgh Uluslar arası Film Festivalinde de, burada ücretsiz açık hava sinema gösterileri yapılır.
HİGH STREET:
Buraya: çeşmeye benzeyen ufak yapılar göreceksiniz. Bunlar: hırsızlık yapanların kulaklarından çivilendikleri yerlermiş. Hırsızlık yapanları kulaklarından buraya çivileyip bir-iki gün bıraktıklarında: gelip-geçen bunlara tükürür, çürük yumurta atar, her türlü pisliği yaparlarmış. Tabii, bu çivilemeden kurtulduktan sonra da: hırsız, kulağında ömür boyu taşıyacağı bir iz ile yaşarmış. Bu iz ile kişilerin sabıkası olup olmadığı anlaşılırmış.
Yine: bu cadde üzerinde kaldırım taşlarında: “kalbe” benzeyen işaretler görürseniz: bu işaretlerde karşı takımın logosudur ve Edinburghlular tarafından bu işaretlere tükürülmektedir.
Albanach
Cadde üzerindeki bu mekanda mutlaka viski tatmanızı önerim.
SCOTT MONUMENT
Doğu Princes Street Gardens.EH2-2EJ adresindedir.
Bu büyük İskoç edebiyatçısı Sir Walter Scott: öldükten sonra, 1832 yılında, uygun bir anıt yapılmasına karar verilmiş ve 1836 yılında: mimari bir yarışma yapılarak tasarımlar davet edilmiştir. İki yıl sonra, George Kemp tarafından sunulan tasarım kabul edilmiş ve 1840 yılında bu anıt yapılmıştır.
