Artvin Borçka; Borçka denilince ilk akla gelen, yemyeşil bir doğa ve özellikle Karagöl, Karagöl özellikle Karadeniz turlarında mutlaka uğranılması gereken bir yer, tam bir doğa harikası bir yer olarak önem kazanıyor. Evet, buralara yakın gelirseniz, mutlaka Karagöl’ü görün.
ULAŞIM
İl merkezine uzaklığı 32 km dir. Borçka Hopa arası: 26 km. Borçka Arhavi arası: 36 km. Borçka Murgul arası: 16 km Borçka Ardeşen arası: 70 km. Borçka Sarp sınır kapısı arası: 57 km. Borçka Gürcistan sınır kapısı arası:
TARİHİ
Bu bölgenin ilk yerleşimcileri, Orta Asya kökenli “Hurriler” dir. MÖ 2000 yılında, Hurriler bu bölgeye yerleşmeye başlamışlar ve bir devlet kurmuşlardır. Daha sonra Hititlerin yıkılmasıyla, burada Urartular egeme olurlar. Ardından Kimmerler, Sakalar, Arsaklılar, Bizanslılar hakim olurlar. 645 yılında Osmanlılar, Bizanslıları yenerek bölgeyi alırlar. Sonra Emeviler, Hazar Türkleri ve Bagratlılar hakim olurlar. 1063 yılında Selçuklular burayı ele geçirirler. Trabzon valiliği döneminde Yavuz Sultan Selim, burayı Osmanlı topraklarına katar. 1877-1878 yıllarındaki Osmanlı-Rus savaşı sonrasında, bölge Rus yönetimine bırakılır. 30 Ekim 1918 tarihindeki Mondros Mütarekesinden sonra ise, İngiliz işgali görülür. İngilizler ayrılınca Gürcüler gelir. 1921 yılında ise, Gürcüler çekilir ve 7 Mart 1921 tarihinde Artvin ve çevresiyle birlikte Borçka, Anayurda katılır. Borçka 1928 yılında ilçe olur.
GENEL
İlçenin eski ismi “Porçha” dır. Osmanlı kayıtlarında “Borçha” olarak geçer. Sonradan “Borçka” ismini almıştır. Borçka, Karadeniz bölgesindedir. Artvin-Hopa yolu üzerinde Çoruh nehri kıyısında şirin bir yerleşim yeridir. Kuzeyde Gürcistan toprakları ile komşudur. Denizden uzaklığı 36 km ve rakımı 125 metredir. İklim olarak, Karadeniz iklimi hakimdir ve buna bağlı olarak yaz ve kış mevsiminde bol yağış görülür, hava ılıktır. İlçe topraklarının büyük bölümü sarp ve geçit vermeyen dağlarla kaplıdır. Çoruh vadisi, bu dağlık bölgeyi ikiye ayırır. İlçede ovalık alan yoktur. İlçenin vadisinde akan Çoruh nehri, derin vadiler, debisi yüksek akarsu yataklarından oluşur. Artvin topraklarından Erzurum sınırına girer, Borçka’da Gürcistan sınırına geçerek yurdu terk eder. İlçenin önemli gölü Aralık köyü yakınlarında bulunan “Karagöl” dür. Karçal dağları eteklerinde ise “Yıldız Gölü” vardır. İlçe halkı, çay, fındık, tütün ve orman ürünleriyle geçinir.
NE YENİR
Borçka yöresinde kara lahana sarması, mısır ekmeği, tereyağında alabalık, benekli balık ve macahel balı tatmalısınız. Ayrıca Gürcü tavuğu ve şerbetli silor tatlısı ve lor çorbası deneyebilirsiniz. Ama listenizin başına çağ kebabını koyun.
BORÇKA ACARLAR MESLEK YÜKSEK OKULU
Artvin Çoruh Üniversitesine bağlıdır. Okul 2014 yılında eğitime başlamıştır. Bünyesinde çeşitli programlar bulunmakta, 25 öğretim üyesi ve 1 yardımcı doçent ile eğitim sürdürülmektedir.
GEZİLECEK YERLER
BORÇKA ŞEHİTLİĞİ
İlçe merkezindeki şehitlik, 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşında şehit düşen Yüzbaşı İsmail Bey, vazife başında şehit düşen Yüzbaşı Ahmet Berk ve Üsteğmen Lütfi Dalkıran adına yaptırılmıştır. Burada 14 şehit mezarı bulunuyor.
MACAHEL
Burası, Camili (Macahel) yöresindeki 6 köyü içerir. Camili havzası içinde: Camili, Düzenli, Efeler, Kayalar, Maral ve Uğur köyleri vardır. Ancak Camili köyü yörenin merkezi konumundadır.
Köyün eski ismi “Hertvis” dir. Bu kelime: “Hevi” yani “dar ve derin dere/vadi” ile “irtvis” yani “karışma, birleşme” kelimelerinin bileşiminden oluşmuş olup “dereler/sular birleşiyor” anlamındadır. Aslında Camili’de; Efeler deresi ve Uğur-Maral dereleri birleşirler. Gelelim en önemli hususa: Birleşmiş Milletler UNESCO MAB sekreteryası tarafından, 2005 yılında, Camili Biyosfer Rezervi ilan edilmiştir. Dünyanın 25 sıcak noktasından birisidir. Ülkemizin ilk ve tek biyosfer alanıdır. Yapılan araştırmada: alanın florası, faunası, biyoçeşitliliği araştırılarak ortaya çıkarılmıştır.
BORÇKA CAMİSİ (MACAHEL)
Camili (Macahel) yöresi, 6 köyü içerir.
Köyün eski ismi Hertvis’dir. Bu kelime: “Hevi” (dar ve derin dere/vadi) anlamına gelir. “İrtvis” (karışma, birleşme) anlamına gelir. Bu iki kelimenin bileşimi olup “dereler, sular birleşiyor” anlamını taşır. Gerçekte ise, Efeler deresi ile Uğur-Maral dereleri Camili’de birleşirler. Halen bucak yönetimi bulunmasa da Camili köyü yörenin merkezi konumundadır. Camili köyünde bulunan sağlık ocağı, PTT acentası, yatılı ilköğretim okulu ve jandarma karakolu diğer köylere de hizmet veren tek kuruluştur. Yöre köylerinin yerel idare birliği Camili köyler birliğinin merkezi, Camili köyüdür.
BORÇKA KARAGÖL
İlçe merkezine uzaklığı 25 km.dir. Yolun Camili köyüne kadar olan 7 km bölümü iyi, kalan bölümü topraktır. Ulaşım güçlüğüne rağmen, doğa tutkunlarının ilgisini çekiyor.
Kuzey Anadolu Dağlarının devamı niteliğinde olan Karçal Dağlarının kuzeybatısındadır. Buradaki göl; bir heyelanla meydana gelmiştir. Karçal dağlarındaki Aralık yaylasının yakınlarında bulunan bir tepenin, 1800’lü yılların başında heyelan sonucu, Klaskur deresinin önünün kapatılmasıyla oluşmuştur. Biri büyük, diğeri küçük iki göl, Karagöl’ü oluşturur.
Deniz seviyesinden 1450-1480 metre yüksekliktedir. Gölün en derin yeri 25 metredir. Suyu tatlıdır. 2002 yılında Tabiat Parkı ilan edilerek koruma altına alınmıştır.
Gölün çevresi anıt sayılabilecek çeşitli yaşlı ağaçlarla çevrilidir. Hatta, heyelan sonucu oluşmuş olması nedeniyle, suyun altında hala canlı ağaçlar bulunduğu söyleniyor. Gölde avlanma yasak olduğundan, bol miktarda yöreye özgü kırmızı pulla alabalık vardır. Zengin bitki örtüsü ve hayvan çeşitliliğine sahiptir. Burada 10 yıldan beri ağaç kesmek yasaktır. Bu yüzden, yeşilin her tonuyla karşılaşılır.
Kuşların göç yolunda bulunduğundan, Eylül ayında çok sayıda kuş türüne ev sahipliği yapmaktadır.
Yörede: yaban hayatı da hareketlidir. Çok sayıda ayı ve az sayıda vaşak bulunmaktadır. Özellikle geceleri, kurt, çakal ve tilkilere rastlanır, sesleri duyulur.
Karagöl çevresinde yapılaşmak yasaktır. Sadece Orman İşletmesine ait 27 yataklı bir tesis vardır.
Zengin orman örtüsü ve flora çeşitliği ile ilgi çekmekte olup, kamp turizmi için uygun bir yerdir. Ayrıca yöre halkı tarafından mesire yeri olarak kullanılır. Gölde sandal kiralayıp gezinti yapabilirsiniz. Göl çevresindeki parkurda yürüyüş yapabilirsiniz. Göl kıyısında kamp yaparak unutulmaz bir gece geçirebilirsiniz. Muhteşem doğa fotoğrafları çekebilirsiniz.
Ancak gölün sığlaşan bölümlerinde kurbağa varlığı dikkat çekici yoğunluktadır. Doyumsuz güzelliği, kimi zaman kurbağaların çıkardıkları sesler bozabilmektedir. Ayrıca göl çevresinde yoğun sivrisinek vardır. Kamp yapanlar bundan şikayetçidir, önlem alarak gidiniz. Göl çevresine gelen ziyaretçiler, doyumsuz manzarayı izlemek için kontrolsüz bir şekilde gölün çevresindeki yamaçlara tırmanıyorlar. Bu oldukça sakıncalı bir durumdur. Çünkü çevre bilinci oluşmamış bazı kişiler tarafından, orman altı florasına zarar verilmekte, sigara izmaritlerini ve bazı plastik çöpleri, gelişigüzel çevreye atmaktadırlar. Karagöl’de bulunan mevcut konaklama tesisi yerel mimari özelliklerini yansıtmıyor. Yeşil örtü içinde, betonarme olarak inşa edilen tesisler, manzara bütünlüğünü bozuyor.
BEYAZSU YAYLASI-YILDIZLI GÖL
Beyazsu yaylası, Balcı köyündedir. Balcı köyü, ilçe merkezine 13 km uzaklıktadır. İlçe merkezi ve Beyazsu yaylası arasındaki uzaklık, yaklaşık 50 km dir. İl merkezine uzaklık ise 82 km.dir.
Buraya “Otingo Ormanları Ilıcası” olarak da tanımlanır. Yayla, sırtını Karçal dağlarına dayamıştır. İlçe sınırları içinde olup yayla evlerinin ilginç mimari özelliğiyle dikkat çeker. Bol ve köpüklü akan kaynak suyundan dolayı “Beyazsu” ismini almıştır. Yaylada kamp ve konaklama yapılacak yerler vardır. Bu yaylada, 2 saat uzaklıktaki Yıldızlı Göl, yürüyüş için elverişli alandır.
“Otingo Ormanları Ilıcası” olarak isimlendirilen bu kaynağın suyunun şifalı olduğu söyleniyor. Su kaynağı yakınında, TEMA yardımlarıyla yapılan bir de 24 yataklı pansiyon bulunur.
KARÇAL DAĞLARI
Karçal dağları, WWF (Dünya Doğayı Koruma Vakfı) ve IUCN (Dünya Doğayı Koruma Birliği) tarafından belirlenen, küresel düzeyde korunmada öncelikli “200 Ekolojik Bölge” den birisidir. Kafkasya ve Kuzey Anadolu Ilıman Kuşak Ormanları sınırları içindedir. CI (Conservation International), Dünya Bankası ve GEF gibi uluslararası kuruluşlar da Kafkasya Bölgesini, dünyanın en zengin ama tehlike altındaki 25 karasal “ekolojik bölge” sinden biri olarak göstermektedir. Bölge, Avrupa ve Orta Asya’yı içine alan coğrafyadaki en geniş doğal yaşlı orman ekosistemlerine dahildir.
ARALIK KÖYÜ
Atanoğlu köyü ile birlikte Klaskur yöresini oluştururlar.Aralık köyü “Aşağı Klaskür” olarak da adlandırılır. Borçka-Camili karayolu üzerindeki ilk köy olan Aralık, il merkezine 45 km ve ilçe merkezine 9 km uzaklıktadır.
MARAL ŞELALESİ
İlçe merkezine bağlı Maral köyü sınırları içindedir. İlçe merkezine 55 km uzaklıktadır.
Maral şelalesi: 3415 metre yükseklikte bulunan Karçal dağlarının Maçahel vadisini süsler. Şelale yolu: ladin ve kayın ağaçları arasında, rengarenk kelebekler eşliğinde, dik bir yamaçtan aşağıya doğru iner. Şelale yolunda: yürüyüş yapabilirsiniz. Ancak bu yol zorludur. Bazen ağaçların iri kökleri, bazen de köylülerin yaptığı ahşap merdivenler yürümeye yardımcı olur. Düz bir alana geldiğinizde, Maral şelalesi tüm güzelliğiyle gözler önüne gelir. Oldukça yüksekten yani 65 metreden dökülen su, aşağıda döküldüğü yerde büyükçe bir göl oluşturur.
Burası 2005 yılında UNESCO’nun “İnsan ve Biyoküre Programı” çerçevesinde, Türkiye’nin ilk biyosfer rezervi ilan edildi. Kış aylarında, çetin kış koşulları buraya ulaşım yollarını kapattığında, Camili köylüleri, Gürcistan üzerinden Arvin merkeze geçiyorlar.
BORÇKA BARAJI VE HİDRO ELEKTRİK SANTRALI
Çoruh nehri üzerindedir. Baraj 1999-2006 yılları arasında yapılmıştır. Türkiye’nin 59 ve Artvin ilinin 3’ncü büyük elektrik santralıdır. Set yüksekliği 86 metre, göl alanı 11 km karedir.
İBRİKLİ KİLİSE
Birkaç evden oluşan mahallenin güneydoğusundaki çayırlık alandadır. Çevresi ağaçlarla çevrilidir ve bu yüzden gizlenmiş durumdadır.
Kitabesi yoktur. Oldukça küçük boyutludur ve serbest haç planındadır. Yapı muhtemelen Ortaçağ döneminde, Begratlılar zamanında inşa edilmiştir. Girişi batıdandır. Kilisenin içi iki bölümden oluşur. Batı kısmında üstü tonoz örtülü mekan ve bunun devamında asıl mekan yani naos kısmı gelir. Naos kasnaklı kubbe ile örtülmüştür. Kilisenin en önemli yanı, fresk süslemeleridir. Naos bölümünde bulunan ve burayı tabandan tavana kadar kuşatan, çeşitli fresk süslemeler vardır. Bu süslemelerde: Aziz figürleri ve Tevrat ile İncil’den seçilmiş çeşitli dini konular içeren sahneler işlenmiştir. Freskler: kahverengi, mavi, yeşil ve sarı renklidir ve iyi bir işçiliğe sahiptir. Ancak, oldukça harap bir şekilde günümüze ulaşmıştır. Yörenin İslamlaşmasından sonra ise herhangi bir amaç için kullanılmamıştır, yani camiye dönüştürülmemiştir. Günümüzde harabe halindedir.
GORGİT EFELER MİLLİ PARKI
İlçe merkezine 50 km uzaklıkta bulunan Camili köyündedir.
Camili ormanlarının Gorgit mevkiindeki bölümde, Efeler köyü civarındaki bir alandır. Gorgit-Efeler Doğa Koruma Alanları, Avrupa ve Orta Asya’yı içine alan geniş coğrafyadaki en büyük doğal yaşlı orman ekosistemlerini barındırmasıyla önem kazanır. Burada bulunan ağaçların hepsi anıt niteliğindedir. Biyosfer Rezerv Alanına sahip olup, Biyolojik çeşitlilik açısından zengindir. Saf Kafkas Arı ırkı için, gen koruma havzasıdır. Doğal yaşlı ormanı, her biri anıt olma özelliğine sahip ağaçları bünyesinde barındıran ve dünya doğal koruma kriterinden son derece önemli parametre olan Doğal Eski Ormanlardır.
DÜZKÖY CAMİSİ
İlçe merkezine 9 km uzaklıktaki Düzköy’dedir.
Kitabesi yoktur. Ancak kuzey cephesinde asılı levhasına göre, 1850 yılında, köylüler tarafından inşa edilmiştir. Zaman içinde geçici onarımlar ile, günümüze ulaşmış ve halen ibadete açıktır. Yapıda, bodrum katı üzerinde, geçmişte medrese olarak kullanılan kare planlı cami vardır. Cepheler sade olmasına rağmen, kapı kanatlarından başlayan ve tüm iç bölümü de ihtiva eden bitkisel, realist, geometrik ve geçmelerden oluşan motiflerle süslenmiştir. İç mekandaki abartılı bu süslemeler, iç ile dış arasında tezat yaratır.
Murgul tanıtımı ve gezilecek yerlerle ilgili yazım için.
Hopa tanıtımı ve gezilecek yerlerle ilgili yazım için.
Artvin tanıtımı ve gezilecek yerlerle ilgili yazım için.