Derbent, Konya arası uzaklık: 78 km. Derbent, Beyşehir arası uzaklık: 53 km.
TARİHİ
18’nci yüzyıldaki Osmanlı belgelerinde yörenin ismi “Tatlarhisarı” olarak geçer. 1729 yılına kadar Akşehir Sancağına bağlı kalmıştır. 1880’lerden sonra Konya Salnamelerinde “Derbent” ismi görülür. Bu tarihte Derbent’te bir medrese bulunduğu ve medresenin 40 öğrencisi bulunduğu kayıtlıdır. Yerleşim 1930 yılında Belediyelik, 1990 yılında ise ilçe olmuştur.
Osmanlı döneminde Derbent kelimesi “teşkilat” anlamı almaktadır. Ayrıca: dağlar üzerindeki geçitlerde ve boğazlarda bulunan karakollara da “derbent” denilmiştir.
GENEL
İlçe: kuzeyden doğuya uzanan Morbel dağları, doğudan güneye uzanan Aladağ, güneyinde Ablağı ve Dikmen dağları ile batı ve kuzeyinde bulunan yaylalarla çevrilidir. İlçenin güneyinde Derbent Aladağ Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim bölgesi bulunur.
Bu bölge Aladağ çevresinde konumlanmıştır. Arazi güneye doğru yükselmektedir. İlçenin ortalama rakımı 1480 metredir. 1950 metre rakım üzerindeki alanlar ve kısmi açıklıklar dışında kalan tüm arazi orman alanıdır. Orman dokusu yer yer meşe olmak üzere çam ağaçlarından oluşmaktadır
İlçe sınırları içinde Çiftliközü Göleti, Derbent Göleti ve Alişar Göleti olmak üzere 3 adet gölet bulunmaktadır.
İlçe yüksek rakımı sebebiyle Konya ilinin en çok kar yağışı alan ilçeleri arasında yer alır. Yazları sıcak ve kurak, kışları ise soğuk ve yağışlıdır. Tipik İç Anadolu bölgesi iklimi hakimdir.
İlçenin en önemli ekonomik kaynakları tarım ve hayvancılıktır.
İPEK YOLU KÜLTÜR VE SANAT FESTİVALİ
Her yıl geleneksel olarak yapılan festival, Hasaniçi Koruluğunda yapılır.
GEZİLECEK YERLER
ALADAĞ KÜLTÜR VE TURİZM KORUMA VE GELİŞİM BÖLGESİ
2017 yılında Resmi Gazetede yayınlanarak ilan edilmiştir. Aladağ zirve noktası 2339 metredir ve kayak yapmaya elverişlidir, kar kalitesi uygundur.
Proje kapsamında: kış sporları imkanlarının geliştirilmesi, her düzeyde kayakçıya hitap eden kayak pistlerinin çoğaltılması ve alanın yaz aylarında da kullanıma açık tutulması planlanmaktadır.
Evet bu bir plan, bu projenin buraya yapılmasının oldukça uygun olduğunu düşünüyorum, çünkü il merkezine yakın, diğer bazı turistik merkezlere de yakın ve kayak severler tarafından yoğun olarak kullanılacağını düşünüyorum, tek eksiği konaklama tesisi olur ki, büyük olasılıkla konaklama tesisleri de özel sektör tarafından yapılacaktır.
Bekliyoruz bakalım. Halen burada 1950 metre rakımda, günübirlik ihtiyaçları karşılamak için konumlandırılan ve Derbent Belediyesi tarafından yapılan bir kulübe bulunmaktadır. Bu tesis dışında alanda başka bir tesis yoktur.
GÜLLÜPINAR KUMDÖKEN SUYU
Kum döken suyu, İlçe merkezine bağlı Aşağıçiğil Beldesine yaklaşık 5 km uzaklıktadır.
Ilgın-Aşağıçiğil karayoluna 1 km uzaklıktadır. Yani ana yola çok yakındır. Ana yoldan kum döken suyunun bulunduğu alana kadar kilitli taşla yapılmış yol vardır.
Doğal yani hiçbir enerji kullanılmadan kendi başına akan bir çeşmedir. Dağın zirvesinde bulunan su Orman idaresinden de izin alınarak aşağıda düz bir alana indirilmiş ve çevresine piknik alanı yapılmıştır.
Bu su içildiğinde böbrek taşlarının kolay düşürüldüğü söyleniyor. Böbreklerinde taş ve kum olan insanların 10-15 gün devamlı bu suyu içtiklerinde şifa bulacakları belirtiliyor. Zaten Belediye tarafından suyun analizi yaptırılmıştır.
Buna göre: suyun tadı ve renginin çok iyi olduğu, sertlik derecesinin düşük olduğu, içinde yararlı mineral maddelerin bolca bulunduğu, kokusuz ve içiminin çok rahat olduğu bildirilmiştir.
Çeşmenin çevresi Belediye tarafından mesire yeri olarak düzenlenmiştir. Çamların altında piknik yapmak için oldukça uygundur.
KUMDÖKEN SUYU SAĞLIK VE KÜLTÜR FESTİVALİ
Her yıl geleneksel olarak Ağustos ayı içerisinde, 1264 metre rakımlı Kum döken suyunun bulunduğu ormanlık alanda festival coşkusu yaşanıyor. Festivale, çevre ilçe, belde ve köylerden büyük bir katılım oluyor. Ayrıca festivalde: Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkilileri yanı sıra siyasi parti ve birçok kurum yetkilileri de katılıyor.
ELİKESİK HANI
Konya-Derbent-Akşehir kara yolu üzerindedir. İlçe merkezine bağlı Kalburcu (Güneyköy) köyünde, Aladağ’dan Konya ovasına akan Başara Nehri vadisinde, Altınapa Barajı üzerindeki köprüye gelmeden öncedir. Aladağ eteklerinde eğimli bir arazi üzerine inşa edilmiştir.
Konya-Derbent ve Doğanhisar’ı birbirine bağlayan kervan yolu üzerinde kurulmuştur. Ancak modern kara yolu yapılınca bu eski kervan yolu artık kullanılmamaktadır.
Peki niye hana bu isim verilmiştir? Kesin bir şey yok, ancak bir söylentiye göre: bir işçinin inşaat kazası sonucu bir gün elini kaybetmesi nedeniyle bu ismin verilmiş olmasıdır.
Han muhtemelen 13’ncü yüzyıl yapısıdır. Avluya giriş kapısı üzerindeki kitabe yeri bulunmasına rağmen günümüzde kitabe yoktur, kaybolmuştur, bu yüzden kim tarafından ve hangi tarihte yapıldığı bilinmiyor. Ancak: aynı yol üzerinde bulunan Kuru çeşme ve Altınapa Hanlarına benzediğinden, genellikle 13’ncü yüzyıl başlarında 1200-1210 yılları arasında yapıldığı tahmin edilmektedir.
Yani, bu esas alınırsa Türkiye’nin en eski Selçuklu hanıdır. Küçük boyutlu bir handır. İki bölümden oluşmaktadır. Bunlar: açık bir avlu ve kapalı bir bölümdür. Kapalı bölüm, avludan daha geniştir. Zaten bu hanı, diğer hanlardan ayıran en büyük özelliği: küçük avlusudur.
Bu hanın her iki tarafından sadece 2 hücre bulunur ve bunlar servis tesisleri olarak kullanılıyormuş. Bunlar çökmüştür, ancak yerde izleri görülür. Avluya açılan taç kapının kesin şekli bilinmiyor. Ancak muhtemelen örtülü bölümün kapısına benzer.
Bir varsayıma göre, avlunun önünde bir cami olduğu düşünülmektedir. Hanın doğu tarafında ise, hamam olduğuna inanılan bir odanın izleri vardır. Avluda bir su oluğu bulunmaktadır.
Bugün harabe halindedir. Burada 2008-2010 yılları arasında kazılar yapılmış, ancak bu kazılar bilimsel prosedürlere uymadığından, avlunun orijinal yönü değiştirilmiştir.
Konya Beyşehir hakkındaki gezi yazım için Beyşehir