Bolu ilinde yaşarken, Kıbrıscık ilçesine birkaç kez gittim. Yolu zor. Yani, ulaşım nispeten sıkıntılı. İlçe merkezine vardığınızda, küçük bir yer. Ama, benim hafızamda Kıbrıscık denilince, nüfusunun tümü eğitimli, hatta büyük kısmı yüksek öğrenim yapan bir insan topluluğu ve muhteşem lezzetli bir pirinç geliyor.
Buraya yolunuz düşerse, mutlaka Kıbrıscık pirincini tatmalısınız. Giriş kısmı için son bir not: Kıbrıscık yöresine yaklaştığınızda, arazide o kadar çok taş göreceksiniz ki, sanki buraya yağmur değil, gökten taş yağmış diye düşünmemek ve şaşırmamak elde değil.
ULAŞIM
Kıbrıscık ilçesi, bağlı bulunduğu Bolu il merkezine, 65 km. uzaklıktadır. Kıbrıscık-Beypazarı arasındaki uzaklık ise, 52 km. dir. Kıbrıscık-Seben arasındaki uzaklık: 50 km. İlçe merkezinden her gün sabahında, Bolu il merkezine ve Beypazarı’na otobüs gitmektedir. Özellikle, Beypazarı üzerinden buraya ulaşan yol, gerçekten çok sıkıntılıdır.
TARİHİ
Kıbrıscık: Osmanlı devletinin ilk kuruluş dönemlerinden itibaren, Bitinya olarak bilinen Bolu yöresinde, Osmanlı hakimiyetine girmiştir. Bu dönemde, uzun süre, Kıbrıscık yöresinde yönetim, halk tarafından seçilen ayanlarca yürütülürdü. Ancak, yine aynı dönemde, bu ayanların bağlı bulunduğu voyvoda idarelerinin sert tutumları sonucu, bölgede çok sayıda çatışma ortamı çıkmıştır. Ancak, Kıbrıscık yöresindeki ayanların, uzun yıllar gayet iyi yönetim gösterdikleri ve bu çatışmaların olmadığı bilinir.
Evet günümüzde de, Kıbrıscık yöresinde birçok köyde, “Ayanlar” olarak anılan sülaleler bulunmaktadır. Bunların, eski dönemlerdeki yöneticilerin soyundan geldikleri söylenir. 1864-1907 yılları arasındaki dönemlerde, Kıbrıscık yöresinin, Kastamonu iline bağlı Bolu sancağının bir bucağı olduğu görülür. 1908 yılında ise, II. Meşrutiyetin ilanı ile birlikte Bolu il ve Kıbrıscık Bolu ilinin bir bucağı haline gelir. 1958 yılına gelindiğinde ise, Kıbrıscık yöresinin, Bolu ilinin bir ilçesi olduğu görülür.
Gelelim, yörenin isminin nereden geldiğine:
Bir söylentiye göre: yerleşim yeri, ilk çağda “Siberis” denilen bir ırmağın (günümüzdeki adı: Aladağ çayı) kollarından biri olan “Uludere” kıyısında konuşlanmıştır. Siberis kelimesinin diğer bir söyleniş biçimi “Kyberis” tir. Bunun Hitit dilindeki anlamı “iyi, güzel, kutlu, kutsal” demektir. Siberis kelime olarak “Kutsal gürsü” demektir. Bu kelime türetilerek, Kıbrıscık isminin Kyberis kelimesinden geldiği düşünülmektedir.
Diğer bir söylentiye göre: Kara Tatarlar, Orta Asya bölgesinden göçüp gelerek, günümüzdeki Kayseri yöresine yerleşirler. 1402 yılındaki Ankara savaşı öncesinde, Yıldırım Beyazıt, Kara Tatarların gençlerini Osmanlı ordusuna katar. Ancak, Ankara savaşında bu Kara Tatarlar, dil ve görenekleri bakımından kendilerine yakın gördükleri Timur tarafını seçerler ve Yıldırım Beyazıt’a ihanet ederler. Savaşın kazanılması üzerine, Timur, Kara Tatarlardan Karadoğan Beye Kıbrıscık ve çevresini verir ve bunlar, Bolu’ya gelirler.
Ancak: bu arada, Timur’un hazinesine göz dikerler. Ancak, Timur bunu sezinler ve yöreye yerleşen Kara Tatarları tehdit eder. Kıbrıscık bölgesine çekilen Karadoğan Bey ve çevresi ise, Timur’un bu tehditlerine karşı “kır bizni ketmeyiz” diyerek kafa tutarlar. Bu söz nedeniyle: yöreye “Kıbrıscık” ismi verilir. İlçe merkezine ise “Karadoğan” denilir.
Son olarak: 1519 yılından, 1950’li yılların sonuna kadar, bölgenin adı “Kıbrıs” olarak kullanılmış ve bu tarihten sonra kelimenin sonuna “cık” takısı eklenerek “Kıbrıscık” olarak kullanılmaya başlanmıştır.
GENEL
İlçe merkezi 621 km. karelik bir alana sahiptir. Denizden yükseklik: 1130 metredir. Köroğlu dağlarının volkanik faaliyetleri nedeniyle, yöre arazisi, volkanik-siyah ve sert bazaltlardan meydana gelmiştir. İlçenin güney sınırına yakın yerler ise, çıplak tepelerden oluşur. Kuzeydeki Köroğlu dağları üzerinde ise yaylalar görülür.
Bölgenin en büyük sıkıntısı ve özelliği: ilçe dışına göç vermesidir.
Yöre, konum olarak Karadeniz bölgesinde bulunmasına rağmen, İç Anadolu bölgesinin karasal iklimi egemendir. Yaz ve sonbahar dönemlerinde yoğun yağmurlar görülür. Diğer mevsimler ise kuraktır. Kışlar soğuk ve karlıdır.
KIBRISCIK PİRİNCİ
Kıbrıscık ilçesine özgü bu pirinç türü: çok lezzetlidir. Bu lezzetin: yörede içme suyu olarak kullanılan, Köroğlu dağlarının sularının, çeltik tarlalarında da kullanılmasından kaynaklandığı söylenmektedir. Ayrıca: çeltik tarlalarının, 200-300 metre derinlikteki vadilerde bulunması, pirincin lezzetini arttırır. Ancak: pirinç yetiştirilen alanların azlığı nedeniyle, bu pirinci bulmak güç, yani az yetiştiriliyor. Ama, yine de, bu muhteşem lezzetli pirinç ile yapılan pilavın, bir hafta boyunca bayatlamadığı söylenir.
Evet: kaya kiliseleri ve Elliönü adı verilen mağaraların bulunduğu kayalık vadide, birçok çeltik tarlası bulunuyor. Bu çeltik tarlalarının, görenler ve bilenler tarafından Asya ülkelerindekine benzerlikleri gündeme getiriliyor.
Evet, bölgedeki mağaralara ulaşmak isteyenler, pirinç tarlaları arasındaki taşlara basarak ve sulara düşmeden ilerlemek zorunda kalıyorlar.
Evet, çok az üretilen Kıbrıscık pirinci, büyük boyutu ve lezzetiyle gerçekten yoğun olarak tercih ediliyor.
KONAKLAMA
Kıbrıscık Belediyesi tarafından, ilçe merkezinin kuzeyinde “Köroğlu Dağ Evleri” adı altında, 8 tane, ahşap dağ evi yaptırılmıştır. Bunlar: ilçe merkezinin kuzeyinde, su deposu mevkiinde bulunmaktadır. Evler, 2 katlı olarak döşenmiş olup, evler gecelik olarak ziyaretçilere kiralanmaktadır. Soba ile ısıtılan evlerde konaklamak isteyenlerin, Belediye görevlileriyle görüşmeleri gerekmektedir. (374-4412394)
Bunun dışında, Kıbrıscık Öğretmenevinde konaklamak isterseniz, telefon numarası: 374-4454189
NE YENİR/NE İÇİLİR
Kıbrıscık yöresine yolunuz düşerse: acem pilavı tatmanızı öneririm. Haşlanan tavuk eti ile yapılan bu pilavı beğenmemek mümkün değil. Yine yöresel lezzetlerden tatmak isterseniz: malama, mıhlama ve höşmerim önerebilirim.
GEZİLECEK YERLER
KARAGÖL
Kıbrıscık-Beypazarı kara yolu üzerinde bulunan burası, bir Orman içi dinlenme yeridir. İlçe merkezine 22 km. uzaklıktadır. Göl: 1 hektar büyüklüğünde ve oldukça derindir. Çevresi ise, tamamen ormanlık alandır. Gölde, kamp yapmak için uygun bölgeler bulunmaktadır.
Ayrıca: gölde, çok sayıda yaban ördeği bulunması, buranın bir avlak alanı olarak da kullanılmasını sağlar. Evet, Karagöl Milli Parkı yöresinde, konaklamak için motel ve bungalov evler bulunuyor.
YAZICA KÖYÜ
İlçe merkezine bağlı bu köy: antik çeşmesi ve yayla konaklarının benzersiz mimarisiyle önem kazanmaktadır. Pek çok evin pancurları kapalı olmasına rağmen, bir kısmı halen kullanılmaktadır.
