Ankara Şereflikoçhisar

 

Ülkemizde, bağlı bulunduğu il merkezine en uzak ilçelerden biridir.

Düşünün ki, bağlı bulunduğu Ankara’ya 148 km. ama Aksaray iline 70 km. uzaklıktadır.

Bu yüzden: Şereflikoçhisar denilince: akla hemen her siyasi parti ve politikacının buraya il olma sözü verdiği hatırlanır.

Ayrıca: Tuz gölü ve hemen ilçenin önünden geçen E-90 kara yolunda, hızla ilerleyen kamyon-tır ve otobüsler.

İşte Şereflikoçhisar.

ULAŞIM

İlçe merkezi, bağlı bulunduğu Ankara’ya, 150 km. uzaklıktadır. Yani: ülkemizin en yoğun yollarından biri olan E-90 kara yolu üzerindedir. Şereflikoçhisar-Aksaray arasındaki uzaklık: 80 km. Ankara-Şereflikoçhisar arasında AŞTİ’den kalkan otobüsler var.

Gayet lüks otobüsler ile buraya ulaşmak mümkündür, eğer özel araba ile giderseniz, yaklaşık 2 saat veya biraz daha az sürüyor, çünkü yol dümdüz, hiç viraj veya rampa yok, sadece kamyon ve tırların oluşturduğu aşırı trafik yoğunluğu biraz da olsa yolculuğu etkiliyor.

TARİHİ

Şereflikoçhisar’ın tarihi geçmişi: MÖ. 3000’lere kadar dayanmaktadır. Takip eden tarihi süreçte, sırası ile, yörede hakimiyet kuranlar ise: Hititler, Asurlar, Romalılar, Persler, Emeviler, Selçuklular, Karamanoğulları, Osmanlı imparatorluğudur.

Karamanoğulları döneminde önemli bir yerleşim olarak öne çıkan ilçe; 1466 yılında Osmanlı hakimiyeti altına girer.

Bu dönemde: yöre insanı: Rumeli, İstanbul-Aksaray ve 1571 yılında Kıbrıs’ın alınmasıyla, zorunlu olarak Kıbrıs’ta ikamete mecbur kalır ve böylece, azalan nüfus nedeniyle, nahiye durumuna düşer.

1891 yılında ilçe olan Şereflikoçhisar: Konya iline bağlanmıştır. 1933 yılında ise, Ankara bağlantısı gerçekleşmiştir.

Şereflikoçhisar kelime anlamı: yörenin ismi, önceleri “Koşhisar” olarak bilinmektedir. Bunun kaynağı: “koş” kelimesinin anlamı “çift” demektir. Yörede, iki kale bulunduğundan, “Koşhisar” isminin verildiği düşünülüyor.

Ancak, Çanakkale savaşında, ilçeden çok şehit verildiğinden (erkek nüfusun yarıdan fazlası şehit olmuştur) : ulu önder Mustafa Kemal Atatürk tarafından, ilçe isminin başına “Şerefli” kelimesi eklenmiştir.

GENEL

Ankara’nın bu en uzak ilçesi: Tuz gölü ve Hirfanlı barajı arasındaki bölgededir. Güneyden ova ve kuzeyden dalgalı arazi yapısına sahiptir. İlçe merkezinin denizden yüksekliği: 975 metredir. Arazi: çıplak ve kıraçtır.

Yörede: karasal iklim görülür ve buna bağlı olarak: yazlar sıcak ve kurak, kışlar ise soğuk ve karlı geçer. Yağışların yetersiz olması nedeniyle, yöredeki hakim bitki örtüsü: steptir.

İlçenin ekonomisi: tarıma dayanır. Hayvancılık ta önemli bir geçim kaynağıdır. Tuz gölünün kıyılarında ise, tuz üretimi yapılmaktadır. Halen, ilçe merkezinde, 35 civarında tuz imalathanesi bulunmaktadır.

Ancak: aynı zamanda, ekonomik nedenlerden dolayı, yurt dışına en çok işçi veren ilçelerden biridir. Yurt dışında, yaklaşık 15 bin kişinin işçi olarak çalıştığı bilinmektedir. Yaz aylarında, bunların ve ailelerinin ilçeye gelmesiyle: ilçenin nüfusu ikiye katlanır ve sokaklar, özellikle

Alman kültürüyle yetişen gençlerin değişik ve ilginç görüntüleriyle dolar. Burada yaşayan insanlar, bu yurt dışı olayına o derece alışmışlardır ki, birçoğu liseyi bitirince yurt dışına gitmeyi düşünür. Bir çoğu da, yurt dışında çalışan akrabalarının gönderdikleri maddi yardımlar ile geçinirler.

ULUSLAR ARASI GELENEKSEL TUZ FESTİVALİ

Şereflikoçhisar ilçesinde,  her yıl, geleneksel olarak düzenlenen uluslar arası tuz festivallerinin, 12’nci 2011 yılında düzenlendi. Festival şenlikleri, üç gün sürüyor ve çeşitli etkinlikler, yarışmalar ve konserlerle devam ediyor.

KARA KUVVETLERİ TATBİKAT MERKEZİ

Şereflikoçhisar merkezinde, Kara Kuvvetlerine ait, askeri tatbikatların yapıldığı bir merkez var ve buradaki alanda, askeri tatbikatlar yapılıyor. İlçenin hemen çıkışında, büyük bir garnizon var, kapısındaki iki büyük tank, büyük binaları ile dikkat çekiyor. Yani, ilçede yoğun bir asker varlığı söz konusu.

NE YENİR-NE İÇİLİR

Özellikle, kış aylarında buraya yolunuz düşerse: mutlaka “arapaşı” tatmalısınız. Bunun: acılı, hindi-tavuk gibi kanatlı hayvan etlerinden yapılan çorbası ve yine özel olarak yapılan hamuru var. Bu hamuru: kaşıklar ile, çorbada ıslatarak, bir lokmada yutmanız gerekiyor.

NE SATIN ALINIR

Mevsiminde geçerseniz, buradan özellikle Adana tarafından mutlaka kavun satın almalısınız. Çünkü: ülkemizde, toprağında mineral bakımından en zengin illerden biri, bu nedenle kavun muhteşem tatlı.

Ayrıca elbette buradan tuz veya tuzla ilgili bir şeyler satın alabilirsiniz. Ankara’dan buraya giderken, ilçeye 30-35 km kala Tuz gölünün kıyısında “Tuz Müzesi” yazan bir tabela göreceksiniz, zaten hemen Tuz gölünün kıyısından ilerlediğiniz için bu tabela mutlaka dikkatinizi çekecektir.

Ancak, güzel bir otoparkı bulunan alana girdiğinizde, müze arıyorsunuz, müze işareti bulunan yere girdiğinizde ise, müzeden eser yok, yöre insanı müze denen yerde, her türlü turistik objenin satıldığı bir sergi açmış. İçeri girdiğiniz gibi, iki kişi, ellerinde bir bardak tuz, hemen ellerinize bir tutam tuz sürüyor ve ovalamanızı söylüyorlar.

Tabii çekiniyorsunuz, ama bir kere sürmüş bulundukları için ovalıyorsunuz, o da ne, ellerinizde bir yağ tabakası var. 3-4 adım  sonra, ellerinizdeki yağın tuzun içinde bulunan magnezyum olduğu ve cilt bakımı için çok yararlı olduğu söyleniyor ve ellerinizi çıkıyorsunuz, ama yağlı durum hala hissediliyor.

Hemen ellerinizi yıkadığınız yerde, biraz önce ellerinize sürülen tuzun kapalı kutular içinde satıldığı bölüm var, yani almaya niyetleniyorsunuz ama fiyat uçuk, küçük bir kap içinde 54 TL.  Öte yandan, satıcı fiyatın yüksekliğini kendisi de biliyor ki, bunu haftada bir kere tatbik edeceksiniz, bu şişe size 1 yıl gider gibi bir yorum yapıyor.

Ama yine de fiyat yüksek, yani bir anlamda turistik, sergide yine turistik amaçlı birçok obje var, ama ilginç olan bu objelerin bir çoğunda “Kapadokya” yazısı dikkati çekiyor, Kapadokya ne alaka diye düşünürseniz, bu kez, Kapadokya’ya giden turist kafilelerinin, burada “Tuz Müzesi” tabelasını görüp mola verdikleri sanırım bu ilgili açıklıyor.

Sergide bence en ilgi çekeni, tuz satılması, ama yine satılan ve tamamen sağlıklı olduğuna inandığım bu tuzların fiyatları da uçuk, ne diyebilirim, keşke uygun fiyat koysalar da herkes satın alsa. Tuz lambaları ve doğal taşlar da satılıyor.

Ama dediğim gibi, burası tamamen turistik bir yer, aldığınız malın hem doğallığı hem de fiyatı konusunda kuşku duyacaksınız. Fiyatın yüksek olduğu kesin, satılan malların orijinal olup olmadığı ise, meçhul.

Neyse yine buranın hemen yanında, tuz gölü ile yakın temas etme şansı var. Tuz gölünün kıyısına ulaşıyorsunuz ve gölün muhteşem manzarasını izleyebiliyorsunuz.

Ancak tuz gölünün kıyısında her ne kadar turistik olduğu söylense de doğru dürüst bir tesis yok, yani tuz gölü manzarasını izleyerek bir bardak çay içeyim deseniz hayır öyle bir yer bulamazsınız. Yeni iki tesis yapıldığı söyleniyor, bir daha yolumuz düşerse bakar yazarız.

KONAKLAMA

Öğretmen evi                           Ankara Caddesi.                   312-6871839

GEZİLECEK YERLER

Gezilecek yerler bir yana, Şereflikoçhisar ilçesi içinden söz etmek istiyorum. Küçük bir yer, ana caddesi çevresine yerleşmiş dükkanlar ve evler var.

Yani, tarihi, doğal ve tabiat güzellikleri bakımından pek zengin bir yöre değil ama Tuz gölü ve Alaaddin camisi bir nebze tarih ve doğa tutkunları için gezilebilecek düzeyde.

ALAADDİN CAMİ

Sarıkaya Mahallesinde bir teras üzerinde bulunan cami, kare planlı ve tek kubbeli bir yapıdır. Caminin beden duvarları, tamamen kesme-yontu taştan yapılmıştır. Kuzey tarafındaki son cemaat yeri, üç kubbelidir.

Kuzeybatı köşede, beden  duvarından çıkıntı yapan minare kaidesi, yontu taştandır. Caminin mihrap mekanı, kıble yönünde, kare planlı, ana mekandan ileri doğru çıkıntı yapmaktadır. Son cemaat yerinin pandantif geçişli üç kubbesi, iki köşede taş ayak, ortada iki sütun ile taşınmakta, sivri kemerlerle bağlanmaktadır.

Sütunların başlıkları gayet sade ve basit olup, gergi demirleri ile birbirlerine bağlanmışlardır. Yan cephelerde üçer, güneyde mihrap çıkıntısının iki yanında ve güney duvarında bunlara karşı birer dikdörtgen pencere bulunur.

Son cemaat yeri ile aynı  hizada bulunan, ana mekanın beden duvarları,  taş bir silme ile biter ve daha üstte, biraz daha içeriden, her cephesi sivri kemerli sekizgen bir kubbe kasnağı yükselir. Onun üstüne, içe doğru daralan payandalı kubbe kasnağı oturur.

Bu konik, kasnak kubbe ile birlikte, tamamen kurşunla kaplanmıştır. Dıştan, kemerli payandalarla takviye edilmiş olan kasnak, sekiz pencerelidir.

Minare, kuzeybatı köşede, son cemaat yeri ile birlikte, beden duvarlarından hafif çıkıntı teşkil eden bir kaideye sahiptir. Silindirik gövdeli minarenin şerefe altı, silmelerle genişlemektedir. Şerefe ve petek kısmı da ahşap olup, üstü kurşun kaplı konik bir külahla örtülüdür.

Minare kapısı, son cemaat yerine açılmaktadır. Tamamen beyaz sıvalı, son cemaat yerinde, sağ üstteki kemerli bir pencere şeklindeki mükebbire, cami içinden imamın sesini dışarıdaki cemaate duyurmak için yapılmıştır. Son cemaat yerinin iyi yanında, birer dikdörtgen pencere, ortasında taç kapı vardır.

Basık kemerli giriş kapısının çevresinde, sivri kemerli geniş bir silme dolaşır. Taç kapının üst kısmında kitabe, kenarlarında geç dönem özelliği taşıyan bazı motifler bulunur. Harim mekanından kubbeye tromplarla geçilir. Tromp kemerleri, beden duvarından çıkıntı yapan payandalara oturmaktadır.

Kemerleri, tromplar da kubbeyi taşımaktadırlar. Caminin taştan yapılmış minberi basit süslemelere sahiptir. Güney tarafı eyvan şeklinde girinti yapan mihrap mekanının üzeri, beşik tonozla örtülmüştür.

Sade görünümlü taş mihrap, taç kapı ile aynı üslupla yapılmıştır. Su basman seviyesine kadar olan temel duvarlarının beden duvarlarından daha eski olması, caminin tarihini, 12’nci yüzyıla kadar indirmektedir.

Buradaki devşirme malzemeler arasında, orijinal bir mermer kitabe parçası da bunu göstermektedir.

Yapım tarihi kesin olarak bilinmeyen cami, ilk olarak Selçuklu devrinde yapılmış olmalıdır. Kapısındaki 1869 tarihli  kitabe de, muhtemelen caminin yeniden yapım tarihini bildirmektedir.

 

TUZ GÖLÜ

Tuz gölü: ülkemizde, Van gölünden sonra en büyük ikinci göl özelliği taşır. Türkiye’nin en sığ gölüdür. Dünya üzerinde: Lut gölünden (tuzluluk oranı: % 32.9) sonraki tuz oranı en yüksek ikinci göldür.

Benim en çok ilgimi çeken gölün suyunun yağlı gibi bir özelliğinin olması, yani göl suyu ile ellerinizi yıkayın, yağlı bir durum hissedeceksiniz, söylenenlere göre bu yağ değil suyun içindeki magnezyum etkisiymiş.

Göle yaklaştığınızda, uzaktan: tuz kristallerinin, muhteşem beyazlığı ve parlaklığı: göz yanılgısı yaratarak, kar ve buz gibi görülür. Su yüksekliği: asla birkaç santimetreyi geçmez. Ancak: çok nadir olarak, Beyşehir gölü suları aşırı yükseldiğinde, kanallar ile fazla sular buraya verilir ve bu kez, Tuz gölünün su yüksekliği, 30-40 cm. civarında olabilir.

Ancak, bu su seviyesinin yükselmesi, maalesef göldeki ekolojik dengeyi olumsuz etkiler. Çünkü: buharlaşma azalır, suyun atmosfer ve yer arasındaki çevrimi düzensizleşir.

Göl çevresindeki kıyılarda: birçok yerleşim yeri var. Ama daha ilginç olanı: kıyı kesiminde, kavun ve karpuz tarlaları bulunmasıdır. Göl kıyısında, toprağa batırılan herhangi bir nesne, hemen tuz tabakaları ile kaplanmasına rağmen, kavun ve karpuzlar da, böyle bir şey olmuyor ve tatları muhteşem güzel.

Evet: tuz, insan vücudunun: % 3.5’nu oluşturur. Ancak, muhteşem bir doğa dengesi sonucu: dünya denizlerindeki tuz oranının da, toplamda: % 3.5 olduğu öğrenilmiştir. Göldeki 3 tuz yatağı, yılda 1 milyon ton, yani ülkemizin yıllık ihtiyacının, yaklaşık % 65’ni sağlar.

Doymuş tuzlu su: tuz yataklarına çekilir ve tuz çökeldiğinde, su tekrar göle verilir. Sonrasında ise, elde edilen tuz: demir yolu ağı boyunca, vagonlarla ambarlara taşınır. Ambarlardan ise, kamyonlarla Şereflikoçhisar ilçe merkezindeki özel tuz işleme fabrikalarına yolculuk yapılır.

Burada ise: tuz, defalarca yıkanır, kurutulur ve paketlenerek satışa hazır hale getirilir.

Kış aylarında ise: göl geniş su alanı oluşturur ve bu nedenle: su kuşları için önemli bir kışlak bölgesi haline gelir. Kış aylarında, çok sayıda “Sakarca kazı” gölde barınır ve çevredeki tahıl ekili alanlarda beslenirler.

İlkbaharda göl içinde oluşan adacıklarda ve kıyıdaki bataklıklarda ise: bu kez; suna, angut, çamurcun, yağmurcun, kocagöz, ince gagalı martı, gümüşü martı ve bataklık kırlangıcı görülür. Ayrıca: ülkemizdeki en büyük flamingo kolonisi, gölde kuluçkaya yatar. Yalnız bu kuşların ne zaman geldiğini net bilmiyorum, Mart 2016 tarihinde gölde herhangi bir kuş göremedim.

Ne yapabilirsiniz: bence, göl kıyısına yaklaşın, çoraplarınızı çıkarın ve tuzlu yüzeyler üzerinde birkaç adım atmayı deneyin. Hatta: kauçuk çizme veya bot giyerek, göl kıyısında uzun bir yürüyüş bile yapabilirsiniz. Ama, yanınızda mutlaka bir fotoğraf makinesi bulundurmayı, sakın ihmal etmeyin.

Muhteşem güzel resimler çekebilirsiniz. Burayı ziyaret etmenizin bence en önemli nedeni, zaten burada yakalayabileceğiniz muhteşem güzel fotoğraf kareleri olacaktır. Doğayı ve kuşların resimlerini çekmelisiniz. Unutmayın burada sizin yakalayabileceğiniz fotoğraf karelerini, bir başkasının yakalama şansı yok. Hatta, aynı kareleri siz bile, yeniden yakalayamazsınız.

 

HİRFANLI BARAJ GÖLÜ

Kızılırmak üzerinde, 1953-1959 yılları arasında inşa edilmiştir. Akarsu yatağından, 78 metre yüksektedir. Bu boyutları ile, ülkemizin sayılı büyük boyutlu barajlarından birisidir. En derin yeri: 70 metredir.

Baraj alanında, birçok su kuşu barınmaktadır. Baraj gölünde avlanma hakkı: Şereflikoçhisar, Evren, Sarıyahşi, Kaman gibi ilçelere bölümler halinde kiralanmıştır. Ancak, son yıllarda Kaman kaymakamlığı tarafından da, göl kıyısında çeşitli su sporları etkinlikleri düzenleniyor.

2004 yılında: Bakanlar kurulu kararı ile, baraj gölü kıyısındaki büyük bir alan: turizm merkezi olarak ilan edilmiştir. Çünkü: özellikle yaz aylarında, baraj gölünün kıyısındaki birçok alan: plaj ve piknik alanı olarak kullanılmaktadır.

Göl: ayrıca balık avına da elverişlidir. Göl çevresinde bulunan doğal plajlardan, en gözde olanlar: Toklumen köyü, Sıdıklı köyü, Büyükoba köyü, Davulağıl bölgesi. Yaz aylarında, buralarda kamp alanları da oluşturulmaktadır.

Hirfanlı barajındaki sosyal tesisler ve Toklumen kasabasındaki Aşık Sayit Tesisleri ve Savcılı Büyükoba tesisleri; özellikle balık restoranlarıyla dikkati çekmektedir. Ben, bu restoranlardan birinde, muhteşem bir balık tatma imkanı bulmuştum. Büyük boyutlu balıklar, gayet güzel bir şekilde pişirilerek, servis ediliyor.