Ankara Karyağdı ve Kesikbaş Türbesi

KARYAĞDI TÜRBESİ

YERİ

Ankara’da Ulus semtinde, İtfaiye Meydanındadır. (Opera Meydanı)

NEDEN YAPTIRILMIŞTIR

Olay, 15’nci yüzyılda yaşanır. Hikaye şöyledir: “ Ankara’nın en güzel kızlarından biri gelin olur. Vakit gelir, hamile kalır. Olacak ya, hamile gelinin canı, öyle bir şey ister ki, bulup buluşturmak çok zordur. Herkes yazın güneşinden buram buram terlerken, o Ağustos ayında, kar ister. Kar bu; her mevsimde bulunmaz ki. Gidip uzaklardan getirmek de mümkün değil. O zaman, şimdiki gibi kolaylıklar yok.

Kadıncağız, gündüz hayalinde kar helvaları yemiş. Her gece, rüyasında kar yağmış. Bir an gelmiş, artık dayanamaz olmuş. Herkesin uykuya daldığı bir gece, bahçeye çıkıp hem ağlamış, hem istemiş. “ Allah’ım demiş: Her şey senin elinde. Sen, ol deyince gökyüzünden kar da yağar, nur da yağar. Ver Allah’ım. Lapa lapa kar ver. Avuç avuç kar yiyeyim. İçimin şu bitmez yangını sönsün. Kar ver Allah’ım.”

Evet, nasıl olmuşsa olmuş, lapa lapa kar yağmaya başlamış o gece. Yerler bembeyaz olmuş. Gelin şükretmiş Allah’a. Avuç avuç yemiş karlardan. Ertesi sabah Ankara’yı bembeyaz karlar içinde görenler büyük bir şaşkınlığa uğramış.

Görenler der ki “ Türbenin üstünde her gece, herkesin derin uykulara vardığı saatlerde, bir şey yağar. Yere düşmeden kaybolur gider. Kar mı yağar, nur mu yağar, bilinmez.”

Efsane böyle, şimdi gelelim, türbenin mimari özelliklerine.

GENEL ÖZELLİKLERİ

Kapısının üstünde: kaba bir yazı ve onun altında: 1477 tarihi görülmektedir.

Halk arasında: türbede yatanın bir kız olduğuna dair rivayetler vardır.

Sekizgen planlı, kubbeli bir türbedir. Duvarları: bir sıra kesme taş, üç sıra tuğla ile örülmüştür. Taşların arasına da, dikey birer tuğla konulmuştur. Cephelerin beşinde, kesme taş çerçeveli, sağır sivri kemerli birer alt pencere vardır. Bir sıra taş, üç sıra tuğla ile örülen kemerlerin aynalıkları tuğladır.

Pencereler, lokmalı demir parmaklıklıdır. Yedi cephede hemen sağır kemerlerin üzerinde bulunan, yuvarlak tuğla kemerli küçük üst pencereler, alçı şebekelidir.

Güneydeki sağır cephelerin içerisinde, birer mihrabiye ve niş vardır. Duvarlar: iki sıra, kurt dişi ile sona erdirilir. Kubbesi: kurşun kaplamalıdır. Bir çok kez onarılmış olmasına rağmen, kurşunları kısmen dökülmüş ve kubbesi çatlamış durumdadır.

Türbenin kapısı doğudadır. Kapının eşik ve söveleri yekpare taştandır. Üstte, dilimli taşlarla örülü sivri bir kemerin içinde dikdörtgen bir mermere yazılmış kitabenin altında, basık kemerli giriş kapısı bulunmaktadır.

Türbenin içinde, bir sanduka vardır. İçten yükselen kubbesi, küçük bir kapısı vardır. Kızlar: kısmetlerinin açılması amacıyla, Karyağdı Türbesini ziyaret ederek, adak adarlar. Türbenin içine doldurulan gereksiz eşyalar nedeniyle, manevi havası bozulmuştur.

KESİKBAŞ TÜRBESİ

YERİ

Ankara Karyağdı ve Kesikbaş Türbesi: caminin biraz ilerisinde ve At pazarı Yokuşu üzerinde bulunmaktadır.

ÖZELLİĞİ

Türbenin kime ait olduğu bilinmemektedir. Rivayete göre: bu zat: “savaşta başı gövdesinden ayrılmış olmasına rağmen, kopan başını koltuğunun altına alarak, savaşmayı sürdürmüş, daha sonra bugünkü mezarının bulunduğu yere gelerek, şehit olmuştur.”

GENEL ÖZELLİKLERİ

Aslanhane cami ve türbesine çok yakın olan türbe, kare ve küçük bir platform üzerinde, dört sütunlu, üzeri kubbeli açık türbelerdendir. Dört köşede bulunan mermer sütunlar üzerinde, köşeleri pahlanmış sütun başlıkları ve bu başlıklara bakan sivri tuğla kemerleri bulunmaktadır. Dört kenarındaki kemerler üzerinde, pandantifli bir kubbe bulunmaktadır.

Dış kenarlarda, kemerler üzeri kirpi saçaklıdır. Gerek pandantifler ve gerekse kubbe içi, son yapılan tamirat sırasında, beyaz badanalı bir sıva ile kaplanmıştır. Türbenin ortasında, beton sıvalı bir lahit bulunmaktadır. Kemerler, başlıkların üzerinde gergi ağaçları ile birbirine bağlanmaktadır.