Şehir: Elazığ-Tatvan yolu üzerinde kuruludur. Bingöl, Elazığ arası uzaklık: 143 km. Bingöl, Diyarbakır arası uzaklık: 142 km. Bingöl, Muş arası uzaklık: 129 km. Bingöl, Erzurum arası uzaklık: 181 km. Bingöl, Tunceli arası uzaklık: 162 km.
TARİHİ
Çapakçur 1926 yılında Elazığ ve 1929 yılında Muş illerine bağlıdır. 1936 yılında il olmuştur.
Yörenin ismi, 1944 yılına kadar “Çapakçur” olarak kullanılmıştır. Sonra isim Bingöl olarak değiştirilmiştir. Şehir önceleri vadi içinde kurulu iken, 1950’lerden sonra hızla gelişmesi sonucu, günümüzdeki yerine yani düzlüğe taşınmıştır.
Bingöl isminin kökeni: Bingöl ismi, Varto ilçesinde bulunan Bingöl dağından gelir. İsim 1936 yılında verilmiştir. Bu konuda başka bir rivayet daha var. Evliye Çelebi’ye göre: Yörenin ismi Büyük İskender tarafından verilmiştir.
Büyük İskender, vücudundaki dayanılmaz ağrılar için burada bulunan sudan içer ve ağrılarından kurtulur. Faydasını gördüğü bu suya “Makdis lisanı” üzerine cennet suyu anlamına gelen “Çapakçur” ismini verir. Ayrıca: “Burada bir kale yapın ve adını Çapakçur koyun” demiştir.
Daha sonra bu isim çeşitli kaynaklarda “Mingöl” olarak ortaya çıkar. Mingöl kelime anlamı, göller bölgesidir. Mingöl kelimesi zamanla Bingöl şeklinde telaffuz edilerek kullanılır olmuştur.
GENEL
Yerleşim yeri, Doğu Anadolu bölgesinde, Yukarı Fırat bölümündedir. İl sınırlarında arazi oldukça fazla engebeli ve yüksektir. İl merkezinin denizden yüksekliği ortalama 1151 metredir. Yörede yüksekliği 3000 metreyi aşan dağlar bulunur.
Dağlar genellikle seyrek ormanlıktır, Güney bölümleri çıplaktır. Yörede: karasal iklim hakimdir. Buna bağlı olarak yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk geçer. İl ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanır. Bingöl dağlarının yüksek yaylalarında hayvancılık yapılır. Koyun ve kıl keçisi beslenir.
BİNGÖL ÜNİVERSİTESİ
2007 yılında açılmıştır. Halen Üniversite bünyesinde 8 fakülte, 2 yüksekokul, 5 enstitü, 6 meslek yüksekokulu, 21 araştırma merkezi ve 1 laboratuvar vardır. 15090 öğrenci eğitim görmektedir.
Bingöl Üniversitesi Uygulama Oteli ve Termal Tesisleri
Bingöl-Erzurum kara yolunun 22’nci kilometresindedir. 2014 yılında açılmıştır. Tesiste: 36 yataklı bir otel vardır. Ayrıca: 2 adet termal havuz bulunur. Havuzdaki suyun sıcaklığı 42 derecedir.
Ayrıca yine normal sıcaklıkta 2 havuz ve 2 termal havuz daha vardır. Yani, toplam 6 tane kapalı havuz bulunmaktadır. Yine tesiste 2 Türk hamamı, 2 sauna, restoran, masaj ve dinlenme odaları bulunur. Tesis: Fizyoterapi ve Turizm ve Otelcilik Programında okuyan öğrenciler için uygulama alanı olarak kullanılmaktadır.
GEZİLECEK YERLER
KALİUM ALIŞVERİŞ MERKEZİ
İl merkezinde Şehit Mustafa Gündoğdu Aydınlar Caddesindedir. Burada: zincir marka mağazalarda alışveriş yapabilir ve restoranlarda yemek yemek için oldukça uygundur. Burası, il merkezinde oldukça çok ziyaret edilmektedir.
DSİ DİNLENME PARKI
İl merkezine bağlı Saray Mahallesi içinde, il merkezine 3 km uzaklıktadır. Park alanı, Devlet Su İşleri tarafından Gayt çayı üzerine yapılmıştır. Park alanı, mesire yeri olarak düzenlenmiştir.
ABDÜLKADİR SARI PARKI
İl merkezine 7 km uzaklıktaki Kaleönü Mahallesindedir. Park alanı 1985 yılında açılmıştır. Parkta piknik masaları ve kafe vardır.
SENTARİUS KALESİ
Murat ırmağı vadisindedir. İl merkezinin 18 km uzaklıktadır. Diğer Urartu kaleleri gibi, bir ileri karakol niteliğinde olan üç önemli kaleden bir tanesidir. Bu kale: bölgedeki yol kavşaklarına ve Murat nehrine hakim bir yerde yapılmıştır. Ancak günümüzde kalenin sadece kalıntıları bulunmaktadır.
KÖS KAPLICALARI
Kös Hamamı diye de tanınır. İl merkezine 21 km uzaklıktadır. Yaz ve kış döneminde ulaşımda sorun yoktur.
Bingöl-Karlıova kara yolunun 20’nci kilometresindedir. Kaplıca karayoluna 1 km uzaklıkta Ilıcalar beldesindedir. Kaplıca tesisleri Kös çayının kuzeydoğu ve güneybatı kıyılarında yer almaktadır.
Tesislerde kullanılan sular ise, vadinin güneybatısında ve yaklaşık 100 metre uzaklıktadır. Bu termal sular tesislere ulaştırılır. Ayrıca dere yatağı boyunca yüzeye çıkan kaynaklar da görülür. Ancak: tesis vadi tabanına kurulduğu için, derenin yüksek debiye ulaştığı kış ve ilkbahar aylarında, bölgede taşkın tehlikesi yaşanır.
Orman içinde bulunan kaplıcalar Doğu Anadolu bölgesinin en iyi kaplıcalarıdır. Orman içinde olması da ayrı bir güzellik katıyor. Yani doğal güzellikler de dikkati çekiyor. Burada dağ keçisi başta olmak üzere yabani hayvanların yaşadığı dağlık bir bölge vardır.
Kaplıca sularının bir deprem sonrasında ortaya çıktığı tahmin edilmektedir.
Kaplıca suyunun: maden suyu gibi içilerek kullanıldığında: mide rahatsızlıklarına iyi geldiği söylenir. Midenin hemen boşalmasını sağlar, hazmı kolaylaştırır. Ancak tortu bıraktığı için şişelenip başka yere götürülemez, kaynağında içmek gerekir.
Banyo olarak kullanıldığında ise: romatizmal rahatsızlıklar ve kadın hastalıklarına iyi gelmektedir. Kaplıcaların 1 moteli, 1 oteli, 1 pansiyonu vardır. Ayrıca 2 kapalı ve 1 açık havuzu bulunur. Bunların yanında lokanta, çay bahçesi ve araç parkı vardır.
YOLÇATI KAYAK MERKEZİ
Bingöl-Elazığ kara yolu üzerinde Yolçatı köyündedir. İl merkezine 22 km uzaklıktadır. Kayak merkezinde, kayak sezonu: Aralık-Mart ayları arasında devam etmektedir. Kayak merkezinde bir kayak evi vardır.
Bina iki katlı, kaloriferli ve 50 yatak kapasitelidir. Telesiki 44 askılıdır. Kayak arabası ve kayakla yürüyüş alanı mevcuttur. Ortalama meyil yüzde 25 derecedir. Merkez alt istasyon 1650 metre ve üst istasyon 1890 metre yüksekliktedir.
Pistin uzunluğu 950 metredir. Genişliği 100 metredir. Acemi ve ileri düzey kayakçılar için ayrı pistler bulunmaktadır. Her türlü kış sporlarına elverişli olup, kış sezonu boyunca halkın hizmetine açıktır.
ÇIR ŞELALESİ
İl merkezine bağlı Ilıca bucağı Uzundere köyünde Deşt Yaylası mevkiindedir. İl merkezine 28 km uzaklıktadır.
Şelale, Çır taşı denen, 100 metre yükseklikteki kayalığın ortasından geçerek akar ve 50 metre yükseklikten düşer ve kayalık zemine çarpar. Heybetli görüntüsü ve etkileyici sesiyle ilgi çekiyor. Ancak şelale, yaz aylarında genellikle kuruyor, yani burayı ziyaret etmek isteyenlerin bahar döneminde gitmelerini öneririm.
Özellikle Nisan-Mayıs aylarında gidilmesi uygundur. Şelale ve çevresi, olağanüstü güzel manzaralarla doludur. Buraya gidip, piknik ve doğa yürüyüşü yapmak mümkündür.
HASEREK KAYAK TESİSLERİ
İl merkezine 34 km uzaklıkta, Dikme köyünde Hesarek dağı eteklerindedir. Hesarek dağı 2500 metre rakımlıdır. Burada yılın 6 ayı boyunca kar eksik olmuyor.
Haserek kayak merkezinde 3 tane pist var. Telesiyej pisti 1200 metredir. Teleski pisti 1000 metredir. Baby lift pisti ise 200 metredir. Otel binası: 35 oda ve 70 yatak kapasitelidir. Türkiye’nin en uzun kayak sezonu olan merkezlerinden birisidir.
Yörede, her yıl geleneksel olarak “Kayak festivali, paraşüt gösterileri ve çeşitli etkinlikler” düzenleniyor. Kayak tesislerini ziyaret eden ziyaretçilerin toplamı 150 bin kişi civarındadır.
BUBAN BACALARI
İl merkezine 50 km uzaklıktaki Sancak Beldesinde, Oğuldere köyündedir. Oğuldere köyü ile Buban bacaları arasındaki yol stabilizedir. Yol umarım en kısa zamanda asfalt yapılır.
Burada bulunan peri bacaları: Kapadokya’da bulunan peri bacalarına benzemektedir. Buban bacalarının oluşumu hakkında kesin bilgi yoktur. Bacaların oluşum şeklinde etkili olan: vadi yamaçlarından inen sel suları ve rüzgarın etkisidir. Son bir not: Buban bacalarıyla ilgili anlatılan bir efsane var.
“ Eski dönemlerde Kemer-i Veeyvi denilen bu alanda, bir düğün alayı vardır. Düğün sırasında inançlara ve mezheplere ters düşen bir yeminin edilmesiyle, burada düğünde bulunan insanların taşa dönüştüğü” rivayet edilmektedir. Evet, bence buralara yolunuz düşerse, kesin yolunuzu değiştirin ve bu doğa harikası yeri görün.
URARTU YOLU
1980’lerde Bingöl-Elazığ kara yolunda keşfedilmiştir.
Yol Karakoçan’dan başlayarak, Kığı, Sancak ve Karlıova Kara cehennem ormanlarına kadar uzanan Urartuların, 2800 yıl önce inşa ettikleri bir yoldur. Urartuların merkezi Van şehri olmasına rağmen, Urartuların Bingöl yöresini yol güzergahı ve konaklama merkezi olarak kullandıkları da bilinmektedir.
İlde Urartu izlerini taşıyan en önemli kalıntı: günümüze kadar varlığını sürdüren Bingöl-Elazığ karayolu kenarında bulunan Urartu yoludur. Ancak, duyduğuma göre: bu tarihi yol, dünyanın en eski yolu: bölünmüş yol çalışmaları nedeniyle tahrip ediliyormuş. Bingöl-Elazığ arasında, yol genişletme çalışmalarında, tarihi yol dikkate alınmışı, taşlarla örülmüş tarihi yolun üstüne asfalt dökülmüştür.
