Malezya’nın her yerinde mükemmel bir ticari ürün çeşitliliği vardır. Çoğu büyük kentte, geniş mağazalar ve alışveriş merkezleri bulunur. Antika dükkanları geleneksel el sanatlarıyla ve Çin antikalarıyla doluyken, gece pazarları büyük kentlere renk katar. Batik dokuma tasarımlar, gümüş ve kalay kap kacaklar ile ipek sırmalı songket bu pazarlarda satılan en gözde mallar arasındadır.
Gece pazarları, özellikle korcan CD gibi alışveriş merkezlerinde bulma fırsatınız olmayan ürünler sunar. Sabah’ta her ne kadar nakliye ücreti dahil olmasa da, bir Asya mandası bile alabilirsiniz.
Çok büyük mağazaların dışında pazarlık edebilirsiniz, ama pahalı mallarda pazarlığa başlamadan önce ürünün parakende fiyatı hakkında bilgi sahibi olun.
Pulau Langkawi ve Labuan Malezya’nın vergi cennetleridir. Kelantan’daki Rantau Panjang ve Pangkalan Kubur’da: Kedah’daki Padang Besar ve Bukit Kayu Hitam’da ve Pahang’daki Pulau Tioman’da gümrüksüz satış noktaları vardır. Ayrıca, bütün uluslar arası havaalanlarında duty-free mağazaları bulunur.
NELER ALINIR
Büyük kentlerin çoğunda, Malezya’nın her yerinden ürünlerin satışa sunulduğu, Jalan Conlay’daki Craft Complex benzer elişi dükkanları vardır.
Başkentteki Pasar Seni geniş bir çeşitlilik sunar. Kalite önemliyse, en iyi geleneksel ürünler Kuala Lumpur, Malakka, Kuching, ve Kota Kinabalu’daki müze mağazalarında bulunur.
Pazarlarda ve Kelantan, Terengganu, Sarawak ve Sabah dükkanlarında daha fazla çeşit vardır.
Zanaatkarları çalışırken görmek için Kota Bharu ya da Kuala Terengganu’da rehberli bir kampung turuna çıkın. Köylerde genellikle şehir merkezlerinden daha uygun fiyatlara alışveriş yapabilirsiniz.
Batik
Kökeni 1.000 yıl öncesinin Malay Cava krallıklarına dayanan parlak ve rengarenk desenli dokumalar, Kelantan ve Terengganu’da hem evlerde hem de fabrikalarda üretilir. Batik, Batı Malezya’da 20’nci yüzyılın başlarında benimsenmiş olmasına karşın üretim tekniği bugüne kadar aynı kalmıştır.
Erimiş balmumuyla, metal bir kap kullanılarak yün ya da ipek kumaş üzerine bir desen uygulanır. Daha sonra dokuma, balmumuyla kaplanmış desenin dışındaki yerleri boyayan soğuk bitki boyasına ya da sentetik boyaya batırılır. Ardından parça, arkasına daha hafif bir iz bırakarak balmumunu çıkarmak için sıcak suya konulur.
Bu süreç, çeşitli renklere sahip bir ürün elde etmek için tekrarlanabilir. Geleneksel olarak belirli tasarımlar kraliyete ayrılmıştır, ama zarif geometrik şekiller ya da stilize çiçek desenleri herkese uygundur. Kumaş alıp ülkenize döndüğünüzde bir terziye diktirebilir ya da plajda kullanılabilecek bir pareo alabilirsiniz.
Diğer parçalar arasında, şapkalar, yemeniler, kravatlar, cüzdanlar, kaftanlar, gömlekler, duvar örtüleri vardır. Batiğin kalitesi büyük farklılık gösterir.
Kain Sonket (sırmalı ipek)
Terengganu’ya özgüdür. Sert keresteden bir çerçeve üzerindeki gümüş ve altın şeritler genellikle zümrüt yeşili, koyu kırmızı ya da parlak koyu mavi renkte ince ipekle birlikte örülür.
Geometrik şekiller ve çiçek desenlerinin yanı sıra, hoş yelpaze ve hançer motifleri bulabilirsiniz. Songket, aslında kraliyete ayrılmıştır, ama günümüzde, gelinlikler, tören giysileri, minder yüzleri ve el çantaları için de kullanılır.
Gümüş ve Kalay İşleri
Gümüş ustalarının aslında Perak sarayında gelişen yüzlerce yıllık sanatları, Kelantan’ın kırsal bölgelerinde sürdürülmektedir. İslam’da insan ya da hayvan figürlerinin resmedilmesine izin verilmemesi burada yapılanların, sınırın diğer tarafındaki gümüş işlerden çok daha basit desenler taşımasına yol açmıştır.
Bu sınırlamaya rağmen ortaya çıkan iş etkileyicidir. Küpelerin, broşların, kolyelerin, bileziklerin yanı sıra plakalar, mücevherler, parfüm şişeleri, aslında betel cevizi için tasarlanmış enfiye kutuları, kemer tokaları, mücevher kutuları cilalı tepsiler ve harika kaseler bulabilirsiniz.
Kadehler, saatler, maşrapalar, karaflar, tuzluk ve biberlik biçimindeki kap kacaklar kalay endüstrisinin lüks yan ürünleridir. Bu ürünler aslında % 95 kalaydan oluşur ve % 5 lik antimon ve bakır alaşımıyla sertleştirilir.
Aranacak başlıca markalar, her ikisi de ülke çapında pek çok mağazada bulunabilen, Royal Selangor ile Tumasek Pewter’dir. Singapur’da da üretilen Royal Selangor, Kuala Lumpur’daki seçkin mağazalarda ve büyük otellerde satılır.
Tumasek Pewter fabrikası, yine Kuala Lumpur’daki Tamam Kepong’da, Jalan Kuang Bulan üzerindedir.
Diğer El Sanatları
Geleneksel el sanatlarının en ilgi çekici ürünlerinden biri, wayang kulit gölge oyununda kullanılan dekoratif figürlerdir. Kelantan’da yerel bir atölyede, olağanüstü aksesuarlar olan şeytan, soytarı ve kral figürlerinin yapımını izleyebilirsiniz.
Nipa yapraklarıyla örülmüş bambu ya da hintkamışı sepetler ve matlar ve yolluklar pratik olmalarının yanı sıra, son derece şık, dekoratif eşyalardır.
Kuching’de “Iban pua” (el örgüsü battaniyeler), törenlerde kullanılan ahşap boynuzgaga oymaları, örgü Bidayuh sepetleri, Orang Ulu boncuk işleri ve ahşap oymalar, Punan ok boruları ve matlar satın alabilirsiniz.
Birkaçı Padungan bölgesinde olsa da antikacıların ve değerli eşya dükkanlarının çoğu rıhtımın arkasındaki Main Bazaar’dadır.
Gerçek bir ok borusu, Malezya’daki yerli el sanatı ürünlerinin en fazla beceri isteyenlerindendir. Kaliteli olanları, artık daha az bulunmakta ve oldukça yüksek fiyattan satılmaktadır. Bunların 2 metreyi bulan boyları taşınmasını zorlaştırır.
Sert ağaçtan gerçek bir ok borusu alamazsanız, küçük oklarla (zehirsiz) birlikte bir hintkeneviriyle tutturulmuş hoş bir bambu okluk alabilirsiniz. Hem gerçek hem de daha kısa olan bambu ok borusu, evde mantar nişan tahtasına küçük okları üflemek için çok elverişlidir.
Düz ve Dar Ok Boruları
Kayan, Kenyah ve göçmen Penan avcıları en iyi sumpitan’ı (ok borularını) düz, damarlı, sert Sarawak ağacından yaparlar. Kestikleri ağaçtan 2.5 metre uzunluğunda bir parça alır ve yaklaşık 10 cm çapında silindirik bir biçim elde edene kadar tıraşlarlar.
Bu düz ama çıkıntılı ağaç, mükemmel şekilde dik durması için bir dizi desteğe sıkıca bağlanır. Delik açmaya yarayan demir bir çubukla zanaatkar, yavaşça ve özenle ağaç, boyunca düz bir delik açar. Okun takılmadan geçmesi için delik temiz ve cilalı olmalıdır.
Çapı yaklaşık 2.5 cm olan bir ok borusu üretmek için borunun gövdesi temizlenir, yuvarlatılır ve perdahlanır.
Okun ucundaki zehrin yalnızca şoka soktuğu daha büyük avların (geyikler, yaban domuzları ya da muhtemelen eski günlerde insanlar) sonunu getirmek için boru, keskin bir mızrakla birlikte taşınan poh ağacının özsuyundan yapılır.
Çömlekler
Toprak rengi Sarawak çömlekleri, koyu renkli geometrik desenlerle süslüdür. Perak’ın Sayong çömlekleriyse, parlak siyah renktedir. Batik ve altın renkli desenlerle farklı bir görünüme sahip olan Johor çömlekleri de ilgi çekicidir.
Antikalar
Malakka’nın Çin mahallesi olan Baba Nyonya, Çin’in güneyinden ithal edilen eski porselenler, gümüş veya yeşim taşı bilezikler ya da eve götürmenin bir yolunu bulabilirseniz, sömürge günlerinden mobilya aramak ve pazarlık etmek için mükemmel bir yerdir.
Jalan Pintal Tali caddesi boyunca: porselen eşyalar, kolyeler, madeni paralar, eski bardaklar, tavan lambaları ve antika saatler sunan Penang, antika tutkunları arasında popülerdir.
Georgetown’ın Lorong Kulit’teki ünlü bitpazarında ikinci el eşya yığınlarını karıştırırken arada sırada eski Çin tiyatro kostümleri ve sahte mücevherler gibi hazineler bulabilirsiniz.
İndirimli ve gümrüksüz mallar
Kuala Lumpur’un (özellikle Chinatown’daki Jalan Petaling civarındaki) ve Georgetown’ın Jalan Penang, Lebuh Campbell ve Lebuh Chulia boyunca uzanan sokak pazarlarında uygun fiyatlara güzel saatler, mücevherler, büyük markaların spor giysileri ve kot pantolonlar satın alabilirsiniz.
Pazarlık yapmak, burada neredeyse zorunludur. Taklit ürünleri gerçeklerinden ayırt etmek için, satıcının ne kadar düşük bir fiyatı kabul ettiğini göz önünde bulundurun. Çok hesaplı bir ürün bulduğunuzda, kendinize, ne kadar çekici olursa olsun, sahte bir ürüne para ödemek isteyip istemediğinizi sorun.
İndirimli ürünler arıyorsanız, Kuala Lumpur’da ve Jalan Bekut Bintang üzerinde, büyük uluslar arası otellerin yanında yer alan modern alışveriş merkezine gidebilirsiniz.
