Ankara Ulus Cumhuriyet Müzesi

Sayın konuklar, Kurtuluş Müzesinde “Müze kart” geçmez iken, burada müze kart ile giriş yapabiliyorsunuz.

Evet, 46 yıl boyunca, ülkemizin yönetildiği bu mekan: 1’nci Meclis Binasından, 200 metre aşağıda, aynı kolda. 1924 ile 1960 yılları arasında, 36 yıl boyunca kullanılmış. Bugün ise, Cumhuriyet Müzesi olarak düzenlenmiş.

1923 yılında, mimar Vedat Tok (1873-1942) tarafından yapılmış. Cumhuriyet Halk Partisi binası olarak tasarlanmış, ancak daha sonra işlevleri geliştirilerek, Meclis Binası olarak kullanılmak üzere, 18 Ekim 1924 tarihinde hizmete açılmış. Türk siyasi tarihinde, yeri ve önemi büyük.

Bodrum üzerinde, 2 katlıdır.

Girişten sonra, enine uzanan, 2 ucunda merdivenler olan, geniş bir geçit var. Ortadaki Meclis Salonunun 3 kenarına, iç bölümler yerleştirilmiş. Tavan; Selçuklu ve Osmanlı bezemesi yıldız motiflerle süslü. Sonradan düzenlenen taç kapı ve bazı noktalar dışında, kemerler ve saçaklar, yer yer çinilerle süslenmiş.

1961 yılında; Meclis, yeni yapılan, bugünkü yerine taşınınca, bu bina, Merkezi Antlaşma Teşkilatı (CENTO) na tahsis edilmiş ve 1961-1979 tarihleri arasında, bu kurum tarafından kullanılmış. CENTO’nun kaldırılmasından sonra ise, aynı yıl Kültür Bakanlığına devredilmiş. 30 Ekim 1981 tarihinden bu yana, müze olarak kullanılmaktadır.

Müzede; ilk üç cumhurbaşkanı dönemlerini yansıtan olaylar; kendi sözleri, fotoğrafları, bazı özel eşyaları ile o dönemde; mecliste alınan kararlar ve kanunlar sergileniyor. Özellikle; salon kısmı görülmeli.

Bu salonda; Atatürk, 15-20 Ekim 1927 tarihleri arasında, “Nutku” okumuştur. Atatürk’ün okuduğu Nutuk kitabı, müzede sergileniyor. Bu olay: doğal ortamda, Atatürk’ün bal mumu heykeli ile canlandırılıyor iken, bu heykeller kaldırılmış. Artık yok. Gittiğinizde aramayın. Yani, belki bakım için kaldırıldığını düşündüm ama 3 Aralık 2011 tarihinde gittiğimde, bu balmumu heykellerin hala yerlerine konulmadığını gördüm, demek ki gözden çıkarıldı. 4 Haziran 2020 tarihinde gittiğimde de bal mumu heykeller yoktu.

Ayrıca: nutukta geçen pasajlar, fonda seslendirilmektedir. Yani, müzeyi gezerken, salon bölümünde, fonda, Atatürk’ün sesini duyabiliyorsunuz. (Buna da son vermişler, yani hiç olmazsa burayı gezerken, Sevgili Atamızın sesini duymak mümkündü, artık değil)

Evet; büyük önderimiz Mustafa Kemal Atatürk’ün; ibret alınmasını düşünerek, gelecek nesillere, cumhuriyet dönemi öncesinde kurtuluş mücadelesinde yaşananları anlattığı ve önemli uyarılarda bulunduğu Nutuk adlı eserinin okunduğu yer olması açısından, burası önemli.

Ayrıca; Türk siyasi tarihinde, cumhuriyetin ilanı ile, bu Meclis binası önünde, Atatürk ve bir gurup insanın yürürken çektirmiş oldukları fotoğraf; eski nesillerin hafızalarında mutlaka yer etmiştir.

Evet: güzel bir müze. Özellikle; görevliler, gerek kıyafetleri ve gerekse nezaketleriyle çok kibarlar. Bu müzede: salon biraz daha modern olmuş, vekillerin oturdukları sıralar, tahta değil, tahta üzerine sünger-deri kaplanmış. Salon nispeten biraz daha güzeldir.

Özellikle: salon bölümünde, tepede tam ortadaki büyük avizeye  dikkat edin, muhteşem. Ayrıca: kürsünün hemen iki yanındaki avizeler de muhteşem güzel. Ama, en güzel olanı: bu salon ile günümüzdeki çalışma şartlarının değerlendirilmesidir.

Aslında, müzeye girdiğinizde, hemen sola dönüyorsunuz ve ilk oda ve devamındaki iki odada: Atatürk ile ilgili bir kısım obje bulunuyor. Bunlar arasında, özellikle dikkatinizi çekmek istediğim objeler: tam ortada bulunan ve üzerinde Cumhurbaşkanı Atatürk yazılı cumhurbaşkanlığı mührüdür.

Ayrıca: Atatürk’ün orijinal Nutuk kitabı da sergileniyor. Ayrıca: Cumhuriyetin ilk yıllarında, kurulan fabrikaların ürettikleri ürünlerin bir kısmı, yani ilk ürünler, burada sergileniyor. Örneğin: ilk şeker, ilk basma kumaş, matbaada basılan ilk kağıt para, Atatürk’ün nutku okuduğu mikrofon, Meclis görüşme tutanakları gibi.

Son odadan çıkıp, hemen karşıya geçtiğinizde odada bir şey yok, yandaki salona girin ve salonun gezin. Vekillerin toplantı yaptıkları salon, bir öncekine nazaran biraz daha konforlu ve hiç olmazsa, oturma yerleri, deri döşelidir. Ayrıca: masaların yerleşimi, tavandaki muhteşem avize, kürsü yanlarındaki avizeler, salona ayrı bir hava katıyor. Tüm bunların yanında: salonun hemen arka ve yan bölümlerinde, sanırım seyirciler için hazırlanan, balkon-localar görülüyor. Muhteşem bir duygu, yoktan var edilen bir ülkenin, Türkiye Cumhuriyetinin tarihi, sırları, gerçeği işte burada gizlidir.

Sonra: koridorun öbür ucundaki odaları görmelisiniz. Bu üç oda da: Celal Bayar, İsmet İnönü ve Atatürk’e ayrılmış ve onlara ait kişisel eşyalar sergilenmektedir. Özellikle: Atatürk’e ait odada, manevi kızı Ülkü ile birlikte çekilen fotoğrafta giydiği gömlek ve süveter çok etkileyicidir. Bunu görmelisiniz.

Evet müze bu kadar. Üst kat, ziyarete açık değildir. Müzenin önünde, tarihi kapıda, fotoğraf çektirmeyi unutmayın. Son ziyaretimde yani 4 Haziran 2020 tarihinde üst bölüm de açılmıştı. Üst bölümde: sol yanda, Meclis toplantı salonunun üst balkonları görülüyor. Sağ yanda ise, önce Meclis Başkanı odası ve sonra diğer Meclis görevlilerinin makam odaları bulunuyor.

Son bir not: her ne kadar müze kartı kullanılarak buraya giriliyor olsa da, özellikle gençlerin ve hatta tüm halkın, buraya girmesi için tedbir alınmalı, yani giriş ücretsiz hale getirilmeli diye düşünüyorum. Bu bir düşünce, umarım bir kısım yetkili okur ve gerek “Kurtuluş Müzesi” yani “1’nci Meclis” ve gerekse “Cumhuriyet Müzesi” yani “2’nci Meclis” girişlerinin halka açılmasını ve ücretsiz hale getirilmesini veya en azından, haftanın belli günlerinde ücretsiz halk günü düzenlenmesini hayal ediyorum.

 

THE MUSEUM OF TURKISH WAR OF İNDEPENDENCE

The museum is housed in a two-storey building on Ulus Square, Cumhuriyet Street, which was designed by the architects  Salim and Hasip beys and completed on 23 April, 1920. İt belongs to the First Period of National Architecture, and the outher walls are covered by Ankara stone (andesite).

The building served as the first Turkish Grand National Assembly (TBMM) until 1924, and was opened as the TBMM Museum in 1961. Since 1981 it has been open to the public as the Museum of Turkish War of İndependence.

The museum consists of the presidential boardroom, the chamber of ministers, the commission chamber, a private room, administrative rooms, the assamly hall, a mescit or prayer hall, the office of the chairman of the assembly, a photography room, storerooms for various works of art and an exhibition hall.